29 893 Veiligheid van het railvervoer

Nr. 154 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 21 augustus 2013

Op 17 juni 2013 heeft uw vaste commissie voor Infrastructuur en Milieu mij bij brief met bovenstaand kenmerk gevraagd om inhoudelijk te reageren op eerdere schriftelijke vragen van de leden Bashir¹ en Roemer² over simulatortrainingen en terugkomdagen voor machinisten. Concreet vroegen beide leden mij of ik van mening ben dat andere spoorvervoerders een voorbeeld kunnen nemen aan NS, waar het gaat om de aandacht die besteed wordt aan de vaardigheden van machinisten in de vorm van simulatortrainingen en terugkomdagen. Tevens werd mij gevraagd hoe ik ga bevorderen dat andere spoorvervoerders meer investeren in trainingen voor hun machinisten. Op 28 juni 2013 heb ik uw Kamer geïnformeerd dat ik aan de «Stuurgroep STS-verbeterprogramma» heb gevraagd mij hierover te informeren en dat ik deze vragen zal beantwoorden zodra ik de gevraagde informatie heb ontvangen³. Inmiddels is deze ontvangen en vindt u hieronder mijn antwoorden op de gestelde vragen.

Aandacht voor de vaardigheden van machinisten is essentieel om het nog steeds zorgwekkend hoge aantal STS-passages terug te dringen. Daarom is het voor alle spoorvervoerders van groot belang om hieraan gericht aandacht te blijven besteden.

Ik deel de opvatting van beide leden dat bij NS veel aandacht wordt besteed aan het bevorderen van vaardigheden van machinisten. Zo volgen alle machinisten van NS twee dagen per jaar de Landelijke Herinstructie Machinisten (LHM). Hierbij wordt onder andere aandacht besteed aan regelgeving, materieel, calamiteiten, tunnelevacuatietraining en veiligheidscommunicatie. Bij de LHM wordt ook gebruik gemaakt van simulatoren, waarmee in kort tijdsbestek verschillende spoorverkeerssituaties kunnen worden getraind. Ook wordt in de LHM aandacht besteed aan «bewust vakmanschap». Dit onderdeel heeft een belangrijke relatie met het verminderen van STS-passages. Eén van de oorzaken van STS-passages is afleiding. Doel van de trainingen is dat machinisten meer inzicht krijgen in de manier waarop zij keuzes maken en aldus tot bewuster rijgedrag komen.

NS is echter zeker niet de enige spoorvervoerder die gericht aandacht geeft aan het ontwikkelen en op peil houden van vaardigheden van machinisten. In mijn brief aan uw Kamer van 28 juni 2013 heb ik aangegeven dat de spoorsector hard werkt aan verbeteringen, onder andere via het STS-verbeterplan, dat op 4 mei 2012 naar uw Kamer is gestuurd⁴. De verschillende spoorvervoerders doen dit samen met ProRail in de «Stuurgroep STS-verbeterprogramma». Daarbij heeft elke organisatie zijn eigen verantwoordelijkheid om een bijdrage te leveren aan de in het STS-verbeterplan beschreven maatregelen. Deze Stuurgroep doet daarbij tevens dienst als platform waarbij ervaringen tussen spoorvervoerders kunnen worden uitgewisseld. Hieronder vindt u enkele specifieke maatregelen met betrekking tot de vaardigheden van machinisten, zoals ik die van enkele spoorvervoerders heb ontvangen.

Arriva

De machinisten van Arriva moeten jaarlijks deelnemen aan een digitaal herinstructieprogramma, genaamd «Elektronische Leeromgeving Vervoer- en Werkproces» (ELVW). Dit programma wordt gegeven door de «Vereniging Spoorwegregelgeving & Documentatie» (VSD). Bovendien krijgen zij jaarlijks herinstructies op het materieel. In aanvulling daarop worden STS-passages en andere veiligheidsincidenten besproken bij werkoverleggen en workshops.

Connexxion

Ook bij Connexxion krijgen de machinisten jaarlijkse herinstructies «ELVW» en op het materieel en worden STS-passages besproken bij werkoverleggen.

DB Schenker

DB Schenker heeft aan een opleidingsinstituut de ontwikkeling opgedragen van een speciale «STS-module» ten behoeve van de reguliere herinstructies van machinisten. Tevens zal DB Schenker bij herinstructies gebruik gaan maken van een nieuwe interactieve simulator, die toegesneden is op de individuele machinist in specifieke situaties.

Strukton

Ook bij Strukton krijgen de machinisten reguliere herinstructies en praktijkbegeleiding op het materieel en worden STS-passages besproken bij de reguliere werkoverleggen. In aanvulling daarop levert Strukton een actieve bijdrage aan het opleidingsmateriaal voor machinisten, zoals de aanschaf van ERTMS⁵-simulatoren.

Syntus

Ook bij Syntus krijgen de machinisten jaarlijkse herinstructies «ELVW» en op het materieel en worden STS-passages besproken bij werkoverleggen. Verder heeft Syntus enkele machinisten in dienst die ook als instructeur voor andere machinisten optreden.

Veolia

Ook bij Veolia krijgen de machinisten jaarlijkse herinstructies «ELVW» en op het materieel en worden STS-passages besproken bij werkoverleggen.

Ik constateer dat ook andere spoorvervoerders dan NS substantieel investeren in trainingen voor hun machinisten teneinde de STS-problematiek aan te pakken. Binnen de «Stuurgroep STS-verbeterprogramma» blijf ik hier ook permanent aandacht voor vragen.

Met deze voorbeelden wil ik overigens geen oordeel geven over de spoorvervoerders die hierboven niet zijn genoemd en ook niet in hoeverre de ene spoorvervoerder meer aandacht zou geven aan de bestrijding van STS-passages dan een andere. Essentieel blijft dat de spoorsector in de «Stuurgroep STS-verbeterprogramma» gezamenlijk uitvoering geeft aan het STS-verbeterplan.

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, W.J. Mansveld

---

1 Aanhangsel Handelingen II 2012/13, nr. 1501

2 Aanhangsel Handelingen II 2012/13, nr. 2095

3 Kamerstuk 29 893, nr. 149

4 Kamerstuk 29 893, nr. 133

5 European Rail Traffic Management System