Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 6 december 2022
De vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft om mijn reactie gevraagd
op de petitie «gebruiksvriendelijke medicijnverpakkingen» die op 1 november 2022 is
aangeboden aan de commissie. In deze commissiebrief stuur ik u mijn reactie op deze
petitie.
Met de petitie vraagt ReumaNederland aandacht voor het probleem dat medicijnverpakkingen
voor mensen met een verminderde handfunctie niet (altijd) zelfstandig en pijnvrij
te openen zijn.
Voor het openen van medicijnverpakkingen zijn meerdere hulpmiddelen beschikbaar en
meerdere manieren waarop een zorgverlener of mantelzorger kan helpen, waarbij ik mij
realiseer dat deze oplossingen niet in alle gevallen afdoende zullen zijn. Tegelijkertijd
begrijp ik, dat het niet zelfstandig kunnen openen van medicijnverpakkingen erg vervelend
is, niet bijdraagt aan zelfredzaamheid van de patiënt en aan therapietrouw. Dit komt
ook naar voren in meerdere reeds uitgevoerde onderzoeken. Een onderzoek naar de reikwijdte
van de problematiek en de klinische impact op de therapietrouw – waar de petitie toe
oproept – acht ik daarom niet van toegevoegde waarde.
De ontwikkeling van geneesmiddelen en de bijbehorende verpakkingen gebeurt mondiaal.
De wet- en regelgeving van geneesmiddelen en de bijbehorende verpakking zijn Europees
geregeld. In de Nederlandse wet- en regelgeving kunnen geen aanvullende strengere
eisen aan medicijnverpakkingen worden opgenomen.
Bij de ontwikkeling van medicijnverpakkingen spelen vele aspecten een rol, zoals kwaliteit
en houdbaarheid, gebruiksvriendelijkheid, kind- en dierveiligheid, bescherming tegen
vervalsingen en sabotage, duurzaamheid en kosten. Er bevindt zich een spanningsveld
tussen deze aspecten, waardoor een balans moet worden gezocht. De petitie maakt de
wens duidelijk om gebruiksvriendelijkheid in deze balans meer naar voren te laten
komen, door te vragen voor mijn inzet voor regelgeving op Europees niveau om een brede
scope aan eindgebruikers te betrekken bij het ontwerp van geneesmiddelenverpakkingen.
Ik begrijp het streven van ReumaNederland voor gebruiksvriendelijke verpakkingen via
wettelijke verplichtingen. Ik wijs er daarbij op dat wet- en regelgeving slechts in
Europees verband aangepast kan worden. In Europees verband is de bereidheid om wettelijke
verplichtingen op te nemen voor gebruiksvriendelijkheid beperkt, gezien de zwaarte
van het instrument, de onduidelijke effectiviteit en de mogelijke neveneffecten in
de vorm van beschikbaarheidsproblemen en kostenstijgingen van geneesmiddelen.
Ik wil me inzetten om gebruikersvriendelijke verpakkingen, waar mogelijk, nadrukkelijk
onder de aandacht te brengen. Op dit moment is de Europese Commissie bezig met de
implementatie van Europese Farmaceutische strategie1 voor de periode 2020–2025. Hierin worden wetgevende en niet-wetgevende initiatieven
beschreven, waarbij de patiënt centraal staat, die oplossingen moeten bieden voor
bestaande problemen. Gebruiksvriendelijkheid wordt niet concreet beschreven in één
van deze acties, maar ik breng – waar de mogelijkheid zich voordoet in dit traject
– dit onderwerp onder de aandacht. Daarnaast kaart ik dit onderwerp aan bij de brancheverenigingen
van geneesmiddelfabrikanten om te bespreken wat zij (kunnen) doen om gebruiksvriendelijkheid
van verpakkingen te verbeteren.
De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
E.J. Kuipers