29 200 IXB
Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Financiën (IXB) voor het jaar 2004

nr. 31
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 30 juni 2004

Naar aanleiding van het algemeen overleg over de Belastingdienst van 19 mei jl. met de vaste commissie voor Financiën (29 200 IXB, nr. 27) heb ik u op een aantal onderwerpen aanvullende informatie toegezegd. Deze brief doe ik u hierbij toekomen. Over de kengetallen van de APA/ATR-praktijk wordt u binnenkort apart geïnformeerd.

Pilot mediation; resultaten tot nu toe

In juni 2003 is de Belastingdienst gestart met de pilot Mediation. Het starten van de pilot was mede ingegeven door de positieve ervaringen die zijn opgedaan bij de deelname van de Belastingdienst (van oktober 2002 tot mei 2003) aan het landelijke project Mediation naast Rechtspraak. Basisgedachte is dat mediation kan bijdragen aan oplossen van conflicten tussen burgers en Belastingdienst. Doel van de pilot, waaraan 5 Belastingdienstregio's deelnemen, is het beantwoorden van de vraag of mediation als vorm van conflictbehandeling kan worden ingezet bij fiscale geschillen.

Mediation gebeurt altijd op basis van vrijwilligheid. Ook bij de Belastingdienst. Beide partijen moeten bereid zijn hun geschil tijdelijk te bevriezen en een professionele conflictbemiddelaar, de mediator, in te schakelen die het geschil bespreekbaar maakt. Soms is namelijk het zicht op het onderliggende fiscaal-juridische conflict vertroebeld door persoonlijke tegenstellingen, bijvoorbeeld als gevolg van miscommunicatie. Een mediator kan dan de discussie weer op gang brengen.

De mediator neemt geen beslissingen over het eventuele fiscale geschil. Dat doen partijen zelf. De Belastingdienst is daarbij gebonden aan de normale wettelijke regels en de regels die gelden voor de vaststellingsovereenkomst. Ook bij mediation ligt de eventuele oplossing dus altijd binnen de voor fiscale geschillen vastgestelde formeelrechtelijke kaders. Een zuiver fiscaaljuridisch geschil leent zich ook niet voor mediation. Integendeel, er is in dat geval sprake van één van de beschreven contra-indicaties voor mediation. Datzelfde geldt voor geschillen waarbij er gewoonweg geen of onvoldoende onderhandelingsruimte is.

In de pilot wordt gewerkt met interne (medewerkers van de Belastingdienst) en externe mediators. Onderzocht wordt of daartussen verschillen zitten in de perceptie van de deelnemers aan de mediation. Iedere mediator heeft een speciale opleiding gevolgd in het leiden en begeleiden van mediationprocessen. Alle mediators zijn ingeschreven bij en werken volgens de regels van het Nederlands Mediation Instituut.

De bedoeling is uit 100 afgeronde mediations onderzoeksgegevens te genereren, op grond besluitvorming kan worden gebaseerd. Medio juni 2004 waren 50 zaken voor mediation geselecteerd. Daarvan zijn er:

– 20 afgerond, waarvan 15 met succes;

– 20 lopend, en

– 10 nog in de selectiefase.

Het is nog te vroeg om conclusies te trekken, maar een eerste indruk is dat een hoog slagingspercentage haalbaar lijkt. Partijen zijn ook tevreden over het verloop van de mediations. Daarnaast is de gemiddelde doorlooptijd (ongeveer 4,5 uur) snel te noemen. Tot slot lijkt zowel de inzet van interne als externe mediators mogelijk. Zodra meer definitieve gegevens en conclusies beschikbaar zijn, zal ik u nader informeren.

Centraal overheidsloket voor burgers en elektronische aangifte voor burgers

In de mede namens mij verzonden brief¹ aan de Tweede Kamer over de elektronische overheid is nog niet voorzien in een centraal overheidsloket voor burgers. Wel worden basisvoorzieningen gerealiseerd op het gebied van toegang en authenticatie die nodig zijn om de elektronische toegang tot de overheid te kunnen realiseren. In dit verband mag worden verwacht dat het nu reeds bestaande overheid.nl kan uitgroeien tot een volwaardig portaal dat verschillende backoffices van de overheid kan ontsluiten. Hierbij is voorzien dat gegevens vooralsnog bij de verschillende overheidsorganisaties in beheer blijven. Met het centraal overheidsloket wordt voornamelijk gedoeld op een virtueel loket.

De succesvolle aangifteprogrammatuur van de Belastingdienst die er voor heeft gezorgd dat qua gebruik door particulieren een van de hoogste percentages ter wereld (ruim 80%) werd bereikt, wordt jaarlijks aangepast aan de mogelijkheden van de techniek om goed aan te sluiten bij de wensen van de gebruikers. In dit proces wordt thans onderzocht of de software op internetstandaarden kan worden gebaseerd. Een bijeffect van een dergelijke aanpassing kan zijn dat ook Apple en Linux gebruikers de software kunnen gebruiken. Indien de resultaten van dit onderzoek positief zijn, kan per 1 januari 2006 de software voor de aangifte over 2005 voor meerdere besturingssystemen beschikbaar zijn.

Stand van zaken Belastingdienst/Toeslagen

De uitvoering van de zorgtoeslag en huursubsidie zal worden ondergebracht bij een apart organisatieonderdeel van de Belastingdienst (Belastingdienst/Toeslagen) om een goede scheiding van taken en geldstromen te waarborgen. Dit onderdeel zal net als andere onderdelen van de Belastingdienst onder de leiding van de directeur-generaal Belastingdienst vallen. De positie van het nieuwe organisatieonderdeel zal vergelijkbaar zijn met de Douane en de FIOD-ECD die bestuurlijk en organisatorisch onderdeel uitmaken van de Belastingdienst, maar daarnaast belast zijn met specifieke taken en naar buiten toe ook een eigen gezicht hebben.

Inmiddels is een vooronderzoek uitgevoerd waarin de procesinrichting voor uitvoering van huursubsidie en zorgtoeslag per 1 januari 2006 in kaart is gebracht. In het vooronderzoek is ook vastgesteld dat uitvoering per 1 januari 2006 haalbaar is. Tevens is een risico-analyse uitgevoerd en zijn maatregelen genomen om mogelijke risico's te beperken waardoor een tijdige implementatie mogelijk blijft. In vervolg op het vooronderzoek is ook al een masterplanning opgesteld en is de definitiestudie afgerond, zodat na de zomer kan worden gestart met de bouw van de automatiseringssystemen.

In de Memorie van Toelichting van de wetsvoorstellen – die deze zomer bij de Tweede Kamer zullen worden ingediend – zullen de uiteenlopende uitvoeringsaspecten nader worden toegelicht.

De doelgroepen voor de huursubsidie en zorgtoeslag zullen langs verschillende wegen over hun rechten worden geïnformeerd. Zo zal de Belastingdienst/Toeslagen in samenwerking met de Ministeries van VROM en VWS een massa-mediale campagne opzetten. Daarnaast krijgen de bij VROM bekende huursubsidiegenieters van de Belastingdienst/Toeslagen rechtstreeks een aanvraagformulier toegestuurd. Dit geldt dus ook voor de niet aangifteplichtigen onder deze huursubsidiegenieters. Voor de zorgtoeslag zal de Belastingdienst/Toeslagen de huishoudens die waarschijnlijk recht hebben op een zorgtoeslag een aanvraagformulier zal toesturen. De vraag of er waarschijnlijk van een recht sprake is, hangt af van de huishoudsituatie en de inkomens die in dat huishouden worden genoten. De huishoudsamenstelling kan voor een belangrijk deel worden afgeleid uit de GBA-gegevens. Deze huishoudgegevens worden vervolgens gekoppeld aan de inkomensgegevens uit de bestanden van de Belastingdienst. Op deze wijze kunnen dus ook huishoudens worden bereikt die niet aangifteplichtig zijn.

De Staatssecretaris van Financiën,

J. G. Wijn

---

1 Brief van 24 juni jl. van de minister voor Bestuurlijke Vernieuwing en Koninkrijkrelaties over de notitie elektronische overheid.