28 822
Voorstel van het Presidium tot wijziging van het Reglement van Orde

nr. 2
VOORSTEL

21 maart 2003

Het Reglement van Orde wordt als volgt gewijzigd.

I

Na artikel 17 wordt een nieuw artikel ingevoegd, luidende:

Artikel 17a. Themacommissies

1. De Kamer kan themacommissies instellen voor onderwerpen van groot maatschappelijk belang die niet specifiek één ministerie aangaan.

2. Een themacommissie wordt ingesteld maximaal voor de duur van een zitting.

II

Artikel 90, eerste lid, wordt vervangen door:

1. Voorstellen van wet worden door het Presidium in handen van een vaste of algemene commissie gesteld.

Toelichting

In ruime kring blijkt in de Kamer de behoefte te bestaan aan het instellen van commissies die noch als hoofdtaak medewetgeving en controle op het regeringsbeleid hebben (zoals vaste commissies), noch als taak onderzoek (zoals tijdelijke commissies en enquêtecommissies), maar de hoofdtaak om de politieke meningsvorming over belangrijke maatschappelijke vraagstukken te bevorderen. Het Presidium stelt voor deze categorie van commissies apart in het Reglement van Orde te vermelden als «themacommissies». Een dergelijke commissie kan worden ingesteld voor ten hoogste de duur van een zitting.

In het verleden heeft de Kamer niet hiertoe willen besluiten, vooral uit angst voor competentieproblemen met vaste commissies. Om deze problemen te vermijden zal het Reglement van Orde volgens het voorstel onder II uitsluiten dat themacommissies belast worden met het voorbereidende onderzoek van wetsvoorstellen (en dus ook van begrotingsvoorstellen). Het Presidium stelt niet voor om de themacommissies evenmin bevoegd te maken voor het onderzoek van nota's, omdat het denkbaar is dat het kabinet nota's produceert die precies het onderwerp van de themacommissie betreffen. Overigens ligt het meer voor de hand dat de themacommissie zelf nota's produceren en aldus bij uitstek de initiërende, agendabepalende functie van het parlement invullen.

Het voorstel sluit evenmin uit dat de themacommissies overleg met het kabinet voeren. Het is echter niet de bedoeling dat dit overleg concrete beleidsvoornemens voor de korte termijn betreft, omdat dergelijke beleidsvoornemens altijd voor de verantwoordelijkheid van één of meer bewindslieden komen en dus onderwerp kunnen zijn van een AO van één of meer vaste commissies met die bewindslieden. Het overleg dat een themacommissie eventueel met bewindslieden heeft zal eerder het karakter van brainstorming dragen en in die zin niet principieel verschillen van hoorzittingen en rondetafelgesprekken die de themacommissie belegt met andere betrokkenen dan bewindslieden. Omdat het niet de bedoeling is dat het overleg actuele, urgente politieke problemen betreft, zal het ook niet tot een plenair VAO kunnen leiden.

De themacommissie zal minstens éénmaal per jaar aan de Kamer rapporteren over haar werkzaamheden en dat verslag zal wel aanleiding kunnen zijn tot een plenair debat.

Als de Kamer dit voorstel aanvaardt zal het Presidium voorstellen om themacommissies in te stellen voor de biotechnologie, voor het ouderenbeleid en voor de technologische ontwikkeling. Uiteraard is het niet uitgesloten dat nog verdere themacommissies worden ingesteld.

De Voorzitter,

F. W. Weisglas

De Griffier,

W. H. de Beaufort