28 684 Naar een veiliger samenleving

Nr. 654 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 19 februari 2021

Bij brief van 13 november 2020 bent u geïnformeerd over het kabinetsbesluit om te komen tot een eenmalig en tijdelijk verbod op eindejaarsvuurwerk tijdens de komende jaarwisseling (Kamerstuk 28 684, nr. 640). Vervolgens bent u bij brief van 11 december geïnformeerd over de voorgenomen tegemoetkoming voor de detailhandelaren en importeurs in de vuurwerkbranche. Op 11 februari jl. vond het AO Leefomgeving plaats en is met u ook gesproken over deze regeling.

In deze brief informeren wij uw Kamer over de huidige stand van zaken met betrekking tot de tegemoetkoming, de Tijdelijke subsidieregeling vuurwerkverbod COVID-19 (TSVC-19). Daarnaast informeren wij uw kamer over de recente ontwikkelingen omtrent de Pyro-pass, over de afronding van de Tijdelijke subsidieregeling restantvoorraden vuurwerk (TSRV) en over twee recent uitgevoerde onderzoeken.

Tijdelijke subsidieregeling vuurwerkverbod COVID-19

De vuurwerkbranche krijgt een tegemoetkoming voor de vuurwerk-specifieke en extra kosten die het gevolg waren van het eenmalige en tijdelijke verbod op eindejaarsvuurwerk dat gold tijdens de jaarwisseling 2020–2021.¹ De uit het verbod voortgekomen regeling, de Tijdelijke subsidie vuurwerkverbod COVID-19 (TSVC-19), zal voorzien in steun voor kosten die specifiek gemaakt zijn door detailhandelaren in vuurwerk (vuurwerkwinkels) en niet terugverdiend kunnen worden, maar ook de extra kosten, voor de opslag en extra vervoersbewegingen van het niet-verkochte vuurwerk en de opslag daarvan gedurende het jaar. Deze regeling is een aanvulling op de reguliere coronasteunmaatregelen, inclusief de verruimingen, waar de vuurwerkbranche tevens gebruik van kan maken.

In uitvoerige overleggen met de branche en de betrokken overheidsinstanties is een regeling tot stand gekomen die de ondernemers zoveel mogelijk tegemoetkomt in die extra kosten, voor zover aannemelijk is dat die kosten ook reeds gemaakt zijn, of worden. De regeling geeft de mogelijkheid tot het aanvragen van twee soorten subsidies: een subsidie voor de detailhandel voor activiteiten in verband met de verkoop, en een subsidie voor vuurwerkbedrijven voor kosten met betrekking tot de extra opslag en het vervoer van het eindejaarsvuurwerk. Detailhandelaars met eigen grootschalige opslagfaciliteiten van tenminste 10.000 kilogram kunnen voor kosten met betrekking tot die opslag ook subsidie aanvragen.

De ontwerpregeling wordt van 19 februari tot en met 14 maart ter consultatie voorgelegd en is digitaal beschikbaar op www.internetconsultatie.nl/tijdelijke_subsidieregeling_ vuurwerkverbod_covid19.

Hiermee geven we iedereen de gelegenheid om te reageren op de regeling, hetgeen bijdraagt aan het verhogen van de kwaliteit van de regeling. Het streven is dat de definitieve regeling op 29 maart wordt vastgesteld en op 30 maart wordt gepubliceerd. Van 31 maart tot en met 3 mei kunnen aanvragen worden ingediend, waarna RVO start met het uitkeren van de voorschotten. De opvolging van deze processen is korter dan gebruikelijk, maar komt toe aan de wens om zo snel mogelijk te starten met uitbetalen aan de branche. De snelle opvolging doet niks af aan het proces. Het streven is om uiterlijk 1 juli 2021 alle voorschotten uit te hebben betaald. Na het uitvoeren van steekproeven en controles kan worden overgegaan tot definitieve vaststelling en uitbetaling van de restanten. Ik streef ernaar de regeling dit jaar nog af te ronden en volledig uit te betalen.

Tijdelijke subsidieregeling restantvoorraden vuurwerk (TSRV)

In de motie van de leden Yeşilgöz-Zegerius en Ziengs (VVD)² is de regering verzocht in overleg te treden met (kleine) vuurwerkondernemers om te kijken hoe zij geholpen kunnen worden met het verwerken en opruimen van restantvoorraden van het vuurwerk dat per 1 december 2020 verboden is, te weten knalvuurwerk, waaronder knalstrengen, vuurpijlen, single shots en categorie F3 vuurwerk. Dit verzoek staat los van het tijdelijke verbod op eindejaarsvuurwerk. Voor een dergelijke eenmalige tegemoetkoming is ten hoogste 3 miljoen euro beschikbaar gesteld. Genoemde motie heeft geresulteerd in de Tijdelijke Subsidieregeling Restantvoorraden Vuurwerk (TSRV). De TSRV stimuleerde het opruimen van restantvoorraden vuurwerk bij winkeliers.

Er zijn 715 subsidieaanvragen van detailhandelaren ingediend voor een totaalbedrag van ca. 1,66 miljoen euro. Daarnaast is door acht vuurwerkbedrijven, die vuurwerk bij winkeliers ophalen, voor ca. 280.000 euro aangevraagd. De uitvoeringskosten van de regeling bedroegen 355.000 euro. Alle verleende subsidies zijn reeds uitbetaald en de winkeliersbranche heeft aangegeven tevreden te zijn met het verloop van de regeling.

Pyro-pass

In 2017 heeft Nederland het initiatief genomen om in de Benelux de illegale handel in professioneel vuurwerk te belemmeren. De Pyro-pass is hier een uitvloeiing van en dient als een bewijsstuk voor professionals, zodat deze gemakkelijk te herkennen zijn bij de verkoop van professioneel vuurwerk.

In het najaar van 2020 is er in de Benelux overeenstemming bereikt over de Beschikking Pyro-pass en de Aanbeveling opleidingseisen.³ Op 7 december 2020 is dit bekrachtigd door ondertekening namens de Benelux-landen door de toenmalig voorzitter van de Benelux, Stef Blok. Momenteel wordt in de Benelux de invoering van de Pyro-pass verder uitgewerkt. De implementatie dient twee jaar na ondertekening, uiterlijk 7 december 2022, te zijn voltooid.

Met de aanbeveling opleidingseisen gaan België en Luxemburg naar Nederlands voorbeeld opleidingseisen stellen aan professionals. Er is binnen de Benelux afgesproken om de Pyro-pass en de aanbevelingsopleidingseisen te implementeren binnen twee jaar na ondertekening, dus uiterlijk 7 december 2022.

Onderzoeken vuurwerkveiligheid

Recentelijk zijn twee onderzoeken met betrekking tot vuurwerk afgerond die meer inzicht geven in de relatie tussen vuurwerk en veiligheid. Het betreffen onderzoeken van VeiligheidNL en Ferro Explore die respectievelijk resulteerden in de rapporten Oorzaken van vuurwerkongevallen met legaal consumentenvuurwerk 2015–2020 en Vuurwerkveiligheid onder jongeren. Genoemde rapporten zijn als bijlage bij deze Kamerbrief gevoegd.⁴

Jaarlijks wordt een letselonderzoek uitgevoerd door VeiligheidNL. De letselcijfers van de afgelopen vijf jaar zijn in het vijfjarenonderzoek samengevoegd. Op basis van deze gegevens is een algemene lijn geschetst over vuurwerkletsel in de periode van 2015 tot 2020. Geconcludeerd kan worden dat onvoorzichtig gedrag (bijv. afsteken vanuit de hand) en productfalen (bijv. te vroege ontbranding) een groot aandeel van de vuurwerkongevallen veroorzaken. Ook wordt duidelijk dat bij grote vuurwerkproducten, zoals compounds en cakeboxen, het product vaker de oorzaak is, terwijl dat bij kleiner vuurwerk, zoals grondtollen en rotjes, vaker het gedrag is.

Het rapport Vuurwerkveiligheid onder jongeren biedt inzichten in de houding van 12–15 jarigen ten opzichte van vuurwerk. Het toont onder andere aan dat jongeren een laag veiligheidsrisico ervaren bij het afsteken van vuurwerk, met name wanneer zij uitsluitend toeschouwer zijn. Het onderzoek biedt handvatten voor de ontwikkeling van een voorlichtingscampagne die ook deze doelgroep op effectieve wijze bereikt.

De inzichten met betrekking tot productfalen zullen worden meegenomen in gesprekken met de vuurwerkbranche over hun verantwoordelijkheid om zorg te dragen voor veilig vuurwerk dat voldoet aan de wet- en regelgeving. De ILT speelt daarin ook een rol en is tevens bezig met een onderzoek naar de kwaliteit van categorie F1 vuurwerk. De inzichten met betrekking tot gedrag uit deze rapporten zullen worden meegenomen in de communicatie omtrent vuurwerk, waaronder de voorlichtingscampagne tijdens de jaarwisseling 2021–2022. Dan zijn inzichten over vuurwerkveiligheid en de houding van jongeren van belang om ook met vuurwerk weer een veilige jaarwisseling mogelijk te maken⁵.

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, S. van Veldhoven-van der Meer

---

1 Kamerstuk 28 684, nr. 643.

2 Kamerstuk 28 684, nr. 611

3 Kamerstuk 28 684, nr. 622

4 Raadpleegbaar via www.tweedekamer.nl

5 Het tijdelijke verbod op eindejaarsvuurwerk op basis van de Tijdelijke wet COVID-19 Justitie en Veiligheid is op 2 januari 2021 automatisch komen te vervallen.