28 302
Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2002 (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota)

nr. 2
MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikel 1(uitgaven/verplichtingen en ontvangsten)

De begrotingsstaten die onderdeel uitmaken van de Rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om de begrotingsstaat van het ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2002 te wijzigen.

De in die begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. begrotingstoelichting).

De Minister van Defensie,

F. H. G. de Grave

B. BEGROTINGSTOELICHTING

ALGEMEEN

Door middel van het onderhavige wetsvoorstel wordt voorgesteld de begroting van de uitgaven en de ontvangsten van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2002, afgerond met respectievelijk € 450,472 miljoen (exclusief Nota van Wiijziging) en € 18,392 miljoen te verhogen.

De mutaties die tot deze bijstellingen leiden worden in de Voorjaarsnota 2002 (Kamerstukken II, 2001–2002, ......., nr. 1) opgenomen.

De cijfermatige aansluiting van de uitgaven- en ontvangstenniveaus is als volgt te specificeren:

Uitgaven

Stand ingediende ontwerpbegroting 2002€ 7 017,321 miljoen
  
– wijzingen naar aanleiding van de Nota van Wijziging€ 16,835 miljoen
– wijzigingen 1e suppletore wetsvoorstel 2002€ 450,472 miljoen
Niveau begroting Defensie (X) in de Voorjaarsnota 2002€ 7 484,628 miljoen

Ontvangsten

– stand ontwerpbegroting 2002€ 201,982 miljoen
– wijzigingen 1e suppletore wetsvoorstel 2002€ 18,392 miljoen
Niveau begroting Defensie (X) in de Voorjaarsnota 2002 € 220,374 miljoen

Leeswijzer

De mutaties van deze eerste suppletore begroting 2002 hebben voor het grootste deel een technisch karakter die noodzakelijk zijn om de bedrijfsvoering veilig te stellen en om daarmee de doelstellingen (de inzetbaarheid van de krijgsmacht), zoals zijn vastgelegd in de Defensienota 2000, te bereiken. Daarnaast zijn bij de Voorjaarsnota nog extra middelen toegevoegd, voornamelijk bij de Koninklijke Marechaussee, die van beleidsmatige aard zijn.

Hoewel de uitdeling van de prijsbijstelling door het ministerie van Financiën is opgeschort in afwachting van een beter beeld (naar verwachting rond juni 2002) van de financiële en budgettaire situatie, zijn de begrotingsartikelen wel op een verwacht prijspeil 2002 gebracht. Hierbij is tevens rekening gehouden met een mogelijke budgettaire aanvulling (als onderdeel van de door het ministerie van Financiën uit te delen prijscompensatie) voor excessieve stijging van de US-dollar. Hiermee wordt bewerkstelligd dat de bedrijfsvoering niet in gevaar komt door het mogelijk ten onrechte schrappen van activiteiten (met name oefeningen die de inzetbaarheid van de krijgsmacht aantasten). Mocht onverhoopt toch nog besloten worden om de rijksbreed beschikbare gelden voor de prijsbijstelling niet, dan wel gedeeltelijk, aan de departementen uit te delen, dan zal voor een gelijk bedrag een taakstellende korting aan de daarvoor in aanmerking komende defensieonderdelen worden opgelegd. Het intern uitdelen van de verwachte prijsbijstelling is ten laste van het artikelonderdeel Prijsbijstelling van het artikel Nominaal en Onvoorzien gebracht.

Baten- en lastendiensten

Aangezien voor de baten- en lastendiensten DTO en DGW&T geen technische of beleidsmatige wijzigingen aan de orde zijn, wordt voor deze onderdelen geen eerste suppletore begroting 2002 ingediend.

Technische mutaties

De technische mutaties,die voor de volledigheid ook zijn weergegeven in tabel 1 (uitgavenmutaties) en tabel 2 (ontvangstenmutaties), betreffen de volgende onderwerpen:

Uitgaven:

1. Dollarschommelfonds

Met deze mutatie wordt de in de ontwerpbegroting begrepen centrale reservering voor de hogere dollaruitgaven, teruggeboekt naar de beleidsartikelen die hieraan bijgedragen hebben. Hierdoor zijn de dollargerelateerde budgetten aangepast naar een dollarkoers van € 1,044 (dit was € 0,998). Het eerste deel van de budgettaire problematiek die ontstaat door de excessieve stijging van de US-dollar is hiermee opgevangen (zie ook Prijsbijstelling).

2. Doorwerking in 2002 van de eindejaarsmarge 2001

Een groot deel van de budgettoevoegingen (€ 100,974 miljoen) betreft de budgetten die in 2001 niet zijn of konden worden aangewend en derhalve in het kader van de eindejaarsmargesystematiek zijn doorgeschoven naar 2002. Hiervan was reeds een deel ten tijde van de tweede suppletore begroting 2001 doorgeschoven, te weten € 68,067 miljoen niet bestede EVDB-gelden.

3. Uitdeling loonbijstelling (eerste tranche 2001–2003)/uitdeling 2002

Met deze mutatie is de eerste tranche van de loonbijstelling behorend bij het gesloten arbeidsvoorwaardenakkoord 2001–2003 uitgedeeld aan de daarvoor in aanmerking komende artikelen. Tevens is het door het ministerie van Financiën bij Voorjaarsnota uitgedeelde bedrag, in afwachting van nadere verdeling over de artikelen, op het artikel Nominaal en Onvoorzien geboekt.

4. Overhevelingen van/naar andere departementen

Een viertal overhevelingen met andere departementen heeft geleid tot een opwaartse bijstelling van de Defensiebegroting van per saldo € 47 974 miljoen. De mutaties betreffen een tweetal overhevelingen naar het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (bijdrage X-pin, € 0,027 miljoen en bijdrage RYX 2002–2005, € 0,313 miljoen en een overheveling ten bedrage van € 0,314 miljoen van het ministerie van Verkeer en Waterstaat voor het medegebruik van de Hr. Ms. Van Kinsbergen. Aangezien de betaling voor de SDD-bijdrage geheel via de begroting van Defensie zal verlopen, zijn de hiertoe op de begroting van het ministerie van Economische Zaken opgenomen bedragen (in totaal € 48,0 miljoen) overgeboekt naar de Defensiebegroting.

5. Bijstelling ontvangsten

Het Defensiebudget wordt conform de regels van de budgetdiscipline met € 15,392 miljoen (verwachte) hogere ontvangsten bijgesteld. Het betreft met name de hogere BTW-ontvangsten en de nog lopende claim op de Verenigde Staten inzake het bij de Koninklijke Landmacht geplaatste POMS-personeel. Daarnaast worden voor € 5,5 miljoen hogere ontvangsten van de Verenigde Naties (VN) verwacht in verband met de Nederlandse deelname aan vredesoperaties.

6. Middensommenonderzoek Koninklijke Marechaussee/Terrorisme o.b.v. middensommen Koninklijke Marechaussee

Een vergelijkend onderzoek tussen de politie en de Koninklijke Marechaussee naar de opbouw van de middensommen heeft geleid tot een aanpassing van de middensommen en de daarbij te hanteren systematiek voor de overhead.

7/8. Uitdeling prijsbijstelling/dollarcompensatie

Met deze suppletore begroting wordt de nog te ontvangen prijsbijstelling van naar verwachting € 75,347 miljoen uitgedeeld over de daarvoor in aanmerking komende (niet)beleidsartikelen. Dit geldt ook voor de nog te ontvangen compensatie voor de excessieve stijging van de US-dollar (€ 32,7 miljoen). Deze uitdeling is noodzakelijk om de bedrijfsvoering niet in gevaar te brengen.

9. Herschikkingen tussen (niet-)beleidsartikelen

Om knelpunten binnen de Defensiebegroting te kunnen oplossen is een aantal herschikkingen binnen de Defensiebegroting uitgevoerd. De beschikbare gelden voor EVDB zijn meerjarig in lijn gebracht met de thans voorziene budgettaire behoefte voor de onderkende en goedgekeurde EVDB-projecten. Hiermee wordt voorkomen dat jaarlijks een groot deel van het EVDB-budget als eindejaarsmarge wordt doorgeschoven naar een volgend begrotingsjaar. De herfasering van de EVDB-gelden is voornamelijk uitgevoerd met de Koninklijke Marine om gelden, benodigd voor het LPD-2, op een juiste wijze in het meerjarige budget van de Koninklijke Marine te accommoderen.

Gebleken is dat de afgelopen jaren de verhoogde instroom in de UKW vanaf het jaar 1999 en het niet halen van de 30%-norm voor wat betreft het vrijwillig nadienen hebben geleid tot hogere uitgaven. De hieraan verbonden bedragen (€ 21,375 miljoen) zijn in deze suppletore begroting ten laste van de veroorzakende krijgsmachtdelen gebracht aangezien de verwachte opbrengsten reeds waren ingeboekt ten gunste van het artikel Pensioenen, uitkeringen en wahctgelden.

Door herinrichting van het NAFIN is een bedrag van € 17,5 miljoen niet meer benodigd. Dit bedrag kan derhalve terug naar de krijgsmachtdelen cq. aangewend worden ter leniging van budgettaire problemen.

10. NIOD

De afronding van het rapport van het NIOD over Srebrenica vergt extra inspanningen (ondermeer extra vertalingen), hiertoe zijn extra gelden vrijgemaakt.

Ontvangsten

Naast de bijstelling van de ontvangstenramingen die hun effect hebben op de uitgavenbudgetten en waarop reeds bij de uitgavenmutaties is ingegaan, is de ontvangstenraming nog extra verhoogd met € 3 miljoen. Deze verhoging is mede aangewend ter financiering van de totale budgettaire problematiek.

Deze technische mutaties worden, in tegenstelling tot de beleidsmatige mutaties, niet meer nader toegelicht bij de (niet-)beleidsartikelen.

Vredesoperaties

De bij deze suppletore begroting gevoegde bijlage 1 «De wijze en de mate van inzet bij de crisisbeheersings,- vredes- en humanitaire (CHV) operaties» omvat informatie omtrent de wijze en mate van inzet bij de verschillende vredesoperaties. Per operatie worden de aan de operatie ten grondslag liggende internationale afspraken over taken aangegeven, waarna nader inzicht wordt gegeven in de voor die taken ingezette middelen. Hiermee wordt voldaan aan de eerder door de Algemene Rekenkamer geuite wens om meer inzicht in prestatie-indicatoren te krijgen.

Materieelprojectenoverzicht

Als bijlage 2 is gevoegd een actualisering van het bij de begroting 2002 gevoegde Materieelprojectenoverzicht (MPO).

Het Beleid

Met deze suppletore begroting worden slechts enkele beleidsmatige mutaties verwerkt. Het overgrote deel van de mutaties is van technische aard.

In tabel 1 is een overzicht opgenomen van de mutaties die hebben geleid tot het niveau van de eerste suppletore begroting. Onderstaand worden de beleidsmatige mutaties nader toegelicht. Bij de toelichting op de artikelen wordt nader ingegaan op de beleidsmatige mutaties. De gelden benodigd voor het Defensieactieplan Defensie en Terrorisme (voor het jaar 2002 betreft dit een bedrag van € 4,5 miljoen) zijn door de daarvoor in aanmerking komende krijgsmachtdelen en de Militair Inlichtingendienst binnen hun bestaande budgetten geaccommodeerd.

1. Bewaking Koninklijk Huis

De beveiliging van «De Eikenhorst» in Wassenaar heeft geleid tot een intensivering van de bewakingstaak van de Koninklijke Marechaussee. Hiertoe is een uitbreiding noodzakelijk van het aantal Marechaussees. Voor het noodzakelijke beheer en de personele inzet zijn gelden ter beschikking gesteld.

2. Grensbewaking Schiphol

Door Justitie zijn normen gesteld voor grensbewaking (doorlooptijden documentencontrole). Om deze normen te kunnen halen is extra inzet benodigd. Hiertoe zijn extra middelen ter beschikking gesteld.

3. Terrorismebestrijding

Een deel van de gelden die bij Nota van Wijziging aan het budget van Defensie waren toegevoegd voor het Rijksbrede Actieplan Terrorismebestrijding en Veiligheid was gestald op het artikel Nominaal en Voorzien in afwachting van nadere verdeling over de defensieonderdelen. Inmiddels is besloten om deze gelden te besteden aan de uitbreiding van de Bijzonder Bijstandeenheid Mariniers en de Amfibische capaciteit.

4. Vredesoperaties

Het Kabinet heeft besloten tot deelname aan de operatie Enduring Freedom en de International Security Assistance Force (ISAF). Hiertoe is het budget voor Vredesoperaties met € 93,900 miljoen verhoogd. Dit bedrag wordt grotendeels gefinancierd uit in 2001 extra ontvangen bijdragen van de VN en voor een deel uit de dit jaar verwachte hogere ontvangsten van de VN.

Tabel 1: Overzicht mutaties uitgavenbudget

UitgavenbudgetKMKLKluKMarDICOMIDPensZVDVropsCivielISWOOGeheimNominaalAlgemeenTotaal
Ontwerpbegroting 2002 (incl. NVW)1 338,12 142,41 316,0303,4255,653,9909,724,2170,232,492,861,90,5187,0146,17 034,2
Technische mutaties                
1. Dollarcompensatiefonds5,6 18,5          – 24,1 0,0
2. Eindejaarsmarge8,3– 7,63,64,1– 1,0 – 7,0  5,179,0  13,31,899,6
3. Loonbijstelling (eerste tranche)17,243,814,74,33,01,19,1      – 94,61,50,0
4. Overheveling andere departementen0,3 48,0      1,0    – 0,348,0
5. Bijstelling ontvangsten1,58,2            0,29,9
6. Middensommen Kmar   4,1           4,1
7. Uitdeling prijsbijstelling16,825,619,92,33,50,40,00,4  3,00,7 – 74,82,30,0
8. Uitdeling dollarcompensatie16,83,911,8          – 32,70,20,0
9. Overheveling tussen (niet-)beleidsartikelen8,1– 40,1– 9,916,2– 0,73,225,8– 0,20,00,50,01,90,4– 8,53,20,0
10. Niod              1,01,0
11. Uitdeling loonbijstelling             191,2 191,2
Beleidsmatige mutaties               0,0
1. Beveiliging Koninklijk Huis   0,7           5,5
2. Grensbewaking Schphol   1,0           1,0
3. Terrorismebestrijding5,3            – 5,3 0,0
4. Vredesoperaties        93,9  
Stand Voorjaarsnota 20021 417,92 176,21 422,5336,0260,458,6937,624,4264,138,0175,864,50,9151,8155,97 484,6

Tabel 2: Overzicht mutaties ontvangstenbudget

OntvangstenbudgetKMKLKluKMarDICOMIDPensZVDVropsCivielISWOOGeheimNominaalAlgemeenTotaal
Ontwerpbegroting 2002 (incl. NVW)50,458,238,14,821,60,01,60,01,45,314,40,30,00,06,0202,0
Technische mutaties                
1. Bijstelling ontvangsten1,58,2            0,29,9
2. Bijstelling ontvangsten Vredesoperaties (HGIS)        5,5      5,5
3. Bijstelling ontvangsten nav VJN1,01,01,0            3,0
Stand Voorjaarsnota 200252,867,439,14,821,60,01,60,06,95,314,40,30,00,06,2220,4

C. TOELICHTING PER BELEIDSARTIKEL

Beleidsartikel 01. Koninklijke Marine

Algemeen

De totaal geraamde uitgaven op het niveau van de eerste suppletore begroting 2002 van het beleidsartikel Koninklijke Marine zijn als volgt te specificeren:

 Stand ontwerp-begrotingMutaties via NvW en amendemen-tenMutaties 1e suppletore begrotingTotaal mutatiesStand 1e suppletore begroting
 (1)(2)(3)(4)=(2+3)(5)=(1+4)
Verplichtingen (x € 1000)1 541 995 – 21 625– 21 6251 520 370
Investeringen     
Schepen200 188 – 2 224– 2 224197 964
Vliegtuigen32 157 – 2 317– 2 31729 840
Elektronisch materieel33 582 59059034 172
Munitie24 725   24 725
Overig materieel47 276 5 1285 12852 404
Infrastructuur50 526 45445450 980
Totaal investeringen388 454 1 6311 631390 085
Subsidies149   149
Apparaatsuitgaven     
CZMNED318 574 12 62212 622331 196
CZMCARIB65 738 4 6364 63670 374
CKMARNS106 519 7 1117 111113 630
Ondersteunende Eenheden263 733 8 1588 158271 891
Admiraliteit194 909 45 65445 654240 563
Totaal Apparaatsuitgaven949 473 78 18178 1811 027 654
Totale uitgaven (x € 1000)1 338 076 79 81279 8121 417 888
Ontvangsten     
Totale ontvangsten (x € 1000)50 358 2 4522 45252 810

De mutaties die geleid hebben tot de stand van de eerste suppletore begroting zijn in onderstaande tabel weergegeven (bedragen x €1000):

 InvesteringenApparaatsuitgavenTotaal
Technische mutaties   
Loonbijstelling 15 78115 781
Dollarschommelfonds 5 5375 537
Overige– 5 55915 59310 034
P-beleid 6 0106 010
Prijsbijstelling 33 55833 558
Hydrografische opnemingsvaartuigen– 2 224 – 2 224
Lening aan KSG8 168 8 168
CUP Orion– 2 317 – 2 317
Subtotaal technische mutaties– 1 93276 47974 547
Beleidsmatige mutaties   
Terrorismebestrijding3 5631 7025 265
Totaal1 63178 18179 812

Toelichting nieuwe mutaties

Terrorismebestrijding

Dit ligt in het verlengde van de derde algemene beleidsdoelstelling, ondersteuning van civiele autoriteiten bij rechtshandhaving zowel nationaal als internationaal. In het door het ministerie van Justitie opgestelde en met kamerbrief nr. 5125 137/501/RD van 5 oktober 2001 aangeboden Actieplan Terrorismebestrijding en Veiligheid wordt een uitbreiding van de Bijzondere Bijstandseenheid Mariniers en de Amfibische capaciteit als veranderdoelstelling aangekondigd. In 2002 is een éénmalige investering noodzakelijk voor de aanschaf van uitrusting, voertuigen, wapens en verbindingsmiddelen, alsmede voor de noodzakelijke infrastructurele aanpassingen als gevolg van de personele uitbreiding.

Beleidsartikel 02 Koninklijke Landmacht

Algemeen

In de Defensiebegroting 2002 is aangegeven dat de materiële uitgaven bij de Koninklijke Landmacht de afgelopen jaren een structureel opwaarts verloop laten zien. Naar aanleiding daarvan is een uitgebreide analyse opgestart naar de oorzaak en mogelijk te nemen maatregelen om, in ieder geval, de stijgende tendens te stoppen en zo mogelijk om te buigen.

Deze analyse (uitgevoerd onder de naam «clusterbenadering1 ») heeft wel inzicht gegeven in het benodigde uitgavenniveau dat behoort bij het huidige ambitieniveau van de Koninklijke Landmacht; echter, tevens is duidelijk geworden dat op korte termijn geen effectieve maatregelen zijn te treffen om dit uitgavenniveau te laten dalen. Zowel de wetgeving op arbo- en milieu-gebied als bijvoorbeeld de uitbesteding van de telematicadiensten van de Koninklijke Landmacht aan de Defensie Telematica-organisatie (DTO), maar ook de snelle ontwikkelingen op informatiegebied leiden tot een toename van die uitgaven.

Om beter inzicht te krijgen in de gevolgen van te nemen maatregelen op langere termijn is besloten tot het opstellen van een exploitatieplan, waarin zichtbaar wordt gemaakt wat de gevolgen zijn voor de exploitatie van de in- en uitstroom van nieuw dan wel oud materieel.

Daar op korte termijn geen maatregelen kunnen worden getroffen en de bedrijfsvoering van de Koninklijke Landmacht zoveel mogelijk ongestoord door moet kunnen gaan, is een overheveling van het investeringsbudget naar het exploitatiebudget onvermijdelijk.

Derhalve wordt in deze eerste suppletore begroting 2002 een overheveling voorgesteld van ongeveer € 60 miljoen van het investeringsbudget naar de exploitatie, om het goede verloop van de bedrijfsvoering van de Koninklijke Landmacht te waarborgen. Het overgehevelde budget zal vooral besteed worden aan onderhoud/reservedelen en ICT.

Ook de uitvoering van de Defensienota loopt hiermee geen gevaar, doordat geen taken worden afgestoten. Wel zal het aantal investeringen sterk beperkt moeten worden door prioriteitstelling hiervan.

Budgettaire gevolgen van het beleid

De financiële middelen die de Koninklijke Landmacht heeft benodigd voor het realiseren van de doelstellingen en activiteiten zijn opgenomen in de volgende tabel:

Budgettaire gevolgen van het beleidartikel 02 Koninklijke Landmacht

 Stand ontwerp-begrotingMutaties via NvW en amendemen-tenMutaties 1e suppletore begrotingTotaal mutatiesStand 1e suppletore begroting
 (1)(2)(3)(4)=(2+3)(5)=(1+4)
Verplichtingen (x € 1000)2 917 392 – 330 137– 330 1372 587 255
Uitgaven (x € 1000)     
Investeringen     
Automatisering39 732 – 10 783– 10 78328 949
Logistiek40 132 – 18 732– 18 73221 400
Commandovoering, verbindingen en gevechtsinlichtingen59 902 – 19 862– 19 86240 040
Elektronisch materieel9 793 – 353– 3539 440
Nucleair, biologisch en chemisch materieel (NBC)10 995 – 3 615– 3 6157 380
Luchtverdediging4 765 1 8851 8856 650
Manoeuvre176 882 – 37 077– 37 077139 805
Vuursteun10 097 – 5 756– 5 7564 341
Gevechtssteun8 064 – 4 743– 4 7433 321
Infrastructuur97 531 – 2 524– 2 52495 007
Totaal investeringen457 8930– 101 560– 101 560356 333
      
Subsidies877 3636913
      
Apparaatsuitgaven     
1(GE/NL) Corps539 103 7 2047 204546 307
Nationaal Commando, excl. Civiele Taken587 063 82 72382 723669 786
Commando Opleidingen KL210 649 11 14811 148221 797
Overige Eenheden BLS241 304 29 63629 636270 940
Landmachtstaf105 529 4 5704 570110 099
Totaal Apparaatsuitgaven1 683 6480135 281135 2811 818 929
Totale uitgaven2 142 418033 75733 7572 176 175
Ontvangsten (x € 1000)58 153 9 2139 21367 366

De mutaties die geleid hebben tot de stand van de eerste suppletore begroting 2002 zijn in onderstaande tabel weergegeven.

(Bedragen x € 1000)

 ApparaatsuitgavenInvesteringenSubsidiesTotaal
Technische mutaties;    
Loonbijstelling 1e tranche 200143 758  43 758
Bijstelling ontvangsten8 213  8 213
Einde jaarsmarge539– 8 100 – 7 561
Overheveling Marechaussee eenheden– 4 953– 1 218 – 6 171
Diversen (dienstverlening e.d)– 1 858– 1 135 – 2 993
Herfasering leenconstructie 2001–2002 – 16 381 – 16 381
Herfasering Van Rijn-gelden– 1 724– 21 978 – 23 702
Restant Van Rijn-gelden4 901  4 901
Prijsbijstelling (voorlopig)25 586  25 586
Dollarcompensatie (voorlopig)2 6121 288 3 900
Compensatie UKW uitgaven/Verz– 2 182  – 2 182
Aanwending gelden NAFIN 6 400 6 400
Sub-totaal technische mutaties74 878– 41 124033 754
Beleidsmatige bijstellingen60 403– 60 436360
Totaal135 281– 101 5603633 754

Toelichting beleidsmatige mutaties

Zoals in de inleiding reeds vermeld is, is het noodzakelijke gebleken om het budget voor de apparaatsuitgaven aan te vullen met gelden uit het investeringsbudget teneinde de bedrijfsvoering van de Koninklijke Landmacht veilig te stellen.

De bijstelling van de apparaatsuitgaven met € 60 miljoen heeft tot gevolg dat de voorgenomen activiteiten voor het ressort 1e Divisie «7 september» (voorheen 1 (GE/NL) Corps) niet zullen worden aangepast. De beschikbaarheid en operationele inzet worden derhalve niet aangetast. Bij een tweetal ressorts vinden wel aanpassingenplaats in de omvang van de activiteiten.

Nationaal Commando

Producten/Diensten(mensuren *1000) Raming 20021e Suppletore begroting 2002Bijstelling
Operationeel62188+ 126
Logistiek1 6001 269– 331
Facilitair4 2504 538+ 288
Specifiek140475+ 335
Totaal6 0526 470+ 418

De bijstelling is voornamelijk een gevolg van een verbeterde toekenning van mensuren aan de te onderscheiden producten en diensten.

Opleidings- en Trainingscommando (voorheen Commando Opleidingen KL)

 MeeteenheidRaming 20021e Suppletore begroting 2002Bijstelling
Primaire producten    
Initiële opleidingsproductenOpleidingsplaatsen13 600Vervalt– 13 600
Initiële opgeleide leerlingenAantallen3 0473 217170
Vervolgopleidings-productenOpleidingsplaatsen35 80035 700– 100
TrainingsproductenMensuren147 840109 288– 38 552
LO/S Opleidingen en trainingMensuren211 920206 594– 5 326
Secundaire producten    
KennisproductenMensuren147 520150 4782 958
SteunverleningMensuren30 24057 17626 936
Maatschappelijke meerwaardeAantal3 0256 2001

1 veranderde meeteenheid, zie hieronder

Initiële opleidingsproducten

Het OTC heeft, mede ingegeven door het VBTB, zijn producten ingericht naar zijn primaire doelstelling: het opleiden en trainen. Als gevolg hiervan zijn initiële opleidingsproducten in opleidingsplaatsen veranderd in aantallen opgeleide leerlingen, verbijzonderd naar 1 GNC en overige afnemers. Door de genomen maatregelen van het OTCKL en DP&O op het gebied van vullingprioriteiten en flex-P maatregelen is de verwachting dat de vulling van het functiebestand verbetert. Hierdoor kan het OTCKL voorzien in de toenemende instroom van leerlingen. De verwachting is dan ook het aantal opgeleide leerlingen zal toenemen in 2002.

Vervolgopleidingsproducten

In 2001 heeft het OTCKL een reguliere afstemmingsoverleg ingevoerd teneinde een juiste afstemming te krijgen in de vraag en aanbod van de opleidingsproducten. Dit zal ertoe moeten leiden dat op termijn de planning en realisatie beter op elkaar aansluiten.

Trainingsproducten

De trainingsproducten omvatten onder meer het gebruik van specifieke onderwijsleermiddelen, simulatoren, het opstellen van trainingsscenario's, het beschikbaar stellen van observers/trainers en het gebruik van schietkampen. De lopende transformatie van COKL naar OTCKL leidt tot een concentratie van de schaarse kennis en middelen ter ondersteuning van opleiding en training. Voor 2002 wordt door het OTCKL de hoogste prioriteit gegeven aan de initiële opleidingsproducten. Door deze prioriteitstelling wordt het ambitieniveau van de trainingsproducten neerwaarts bijgesteld. De trainingsproducten en steunverlening zijn omgezet van mensdagen naar mensuren om met de overige producten een eenduidige meeteenheid te krijgen.

LO/Sport opleidingen en trainingen

De klantvraag naar trainingsondersteuning door de LO/Sport wordt afgestemd met de vulling van LO/sportorganisatie.

Secundaire producten

Door het aantal vacatures in de instructieve functies wordt door het OTCKL de hoogste prioriteit gegeven aan het leveren van initiële en vervolgopleidingen. Hierdoor neemt de onderlinge steunverlening aan de opleidingscentra en de KMA toe. Daarnaast wordt voorzien in de behoefte aan steunverlening, die door het NATCO wordt gecoördineerd. Dit betreft zowel de maatschappelijke dienstverlening als de militaire steun.

Maatschappelijke meerwaarde

Waar voorheen werd uitgegaan van het aantal BBT'ers die succesvol hun studietraject hebben afgesloten, wordt thans aangegeven het aantal BBT'ers die een opleiding volgen. De nieuwe benadering leidt tot een resultaatgericht begroten en verantwoorden.

Investeringen

Zoals vermeld wordt een deel van het investeringsbudget overgeheveld naar het exploitatiebudget. Hierdoor heeft prioriteitstelling moeten plaatsvinden. De geraamde uitgaven bij dit artikel hebben voorshands uitsluitend betrekking op verplichtingen die aangegaan zijn vóór 2002. Voor nieuwe verplichtingen die in 2002 zullen worden aangegaan zijn voor 2002 géén uitgaven geraamd. Bij het opstellen van de ontwerpbegroting 2003 zal een nadere afweging plaatsvinden omtrent de projecten waarvoor thans is besloten om deze vooralsnog uit te stellen.

Automatisering

De daling bij dit subartikelonderdeel van de aan te gane verplichtingen en uitgaven is het gevolg van de bovengenoemde prioriteitstelling. Het betreft onder andere uitstel voor de projecten Vervanging actieve IT-componenten, Bedrijfsbesturingssysteem, Uitbreiding ICT infra en Enterprice Resource Planning. Voor het project implementatie P&O 2000 zijn aanvullende fondsen benodigd. De genoemde mutaties bij de verplichtingen hebben eveneens hun invloed op de uitgaven. Door vertraging in de betalingen in 2001 in het project ISIIKL stijgen de uitgaven in 2002.

Logistiek

De uitgaven bij dit subartikelonderdeel dalen per saldo met name door aanpassing van de omvang van het project Vervanging personenauto's/transporters en vertraging van het project Geneeskundig materieel.

Bij dit subartikelonderdeel dalen de aan te gane verplichtingen doordat projecten in het kader van prioriteitstelling verschoven c.q. vertraagd zijn naar latere jaren. Dit betreft met name de projecten vervanging Trekker/oplegger combinatie (TROPCO) 400/650 kN, Geneeskundig materieel, Wissellaadsysteem en door vertraging in de verwervingsvoorbereiding het project vervanging motorrijwielen. De projecten Vervanging personenauto's/transporters en Interne transportmiddellen zijn in omvang verlaagd.

Commandovoering, verbindingen en gevechtsinlichtingen

De uitgavendaling bij dit subartikelonderdeel vindt zijn oorzaak door het vervallen van diverse behoeften waardoor hieraan gerelateerde verbindingsmaterieel en dergelijjke niet meer nodig is. Hiertegenover stijgen de uitgaven van het project RPV doordat een deel vertraagd is naar 2002 omdat niet alle leveringen in 2001 zijn gerealiseerd. Daarnaast zijn uitgaven geraamd voor voorzieningen in het kader van HRF/HQ, dat ook gedeeltelijk ten laste van het artikelonderdeel EVDB (artikel Internationale Samenwerking) wordt verantwoord.

In 2001 werd de realisatie van de projecten Milsatcom en C2 support centre voorzien. Door vertraging in de verwervingsfase zijn de verplichtingen voor deze projecten, C2 support centre voor een deel, verschoven naar 2002.

Het project Battle field management systeem is in het kader van prioriteitstelling in omvang verlaagd. Het project Mobiel telefoniesysteem is als separaat project komen te vervallen en is ondergebracht bij het project Titaan. De genoemde mutaties hebben eveneens hun invloed op de uitgaven.

Elektronisch materieel

De verlaging bij dit subartikelonderdeel van de aan te gane verplichtingen wordt veroorzaakt door het uitstellen van de uitbreiding frequentiebereik voor de EOV-systemen.

Nucleair, biologisch en chemisch materieel

Bij dit onderdeel is verlaging van de verplichtingen en uitgaven opgetreden door prioriteitstelling waardoor de projecten NEUS (Nauwkeurige Elektrodetectie Uitstromende strijdgassen) en vervanging Gasverkenningsuitrusting vooralsnog zijn uitgesteld.

Luchtverdediging

De daling bij dit subartikelonderdeel van de verplichtingenomvang wordt met name veroorzaakt door het project Vervanging Stingerbol 1 en 2 omdat de realisatie van dit project is bevroren en wordt meegenomen in de studie naar het Joint Air Defence Centre (JADC). Daarnaast wordt de vervanging van doelpresentatiemiddelen vooralsnog uitgesteld.

De stijging van de uitgaven wordt voornamelijk veroorzaakt doordat voor de projecten GWI PRTL en Stinger RMP minder leveringen en daardoor minder betalingen hebben plaatsgevonden in 2001 waardoor deze in 2002 worden gerealiseerd.

Manoeuvre

Per saldo dalen de uitgaven bij dit subartikelonderdeel enerzijds doordat met name voor het project Antitank Middelbare Dracht (MRAT) minder benodigd is naar aanleiding van de met de leverancier afgesloten contract (betaald in 2001). Anderzijds stijgen de uitgaven door vertraging in de verwervingsfase en afleveringen in 2001 waardoor voor de projecten Licht Verkennings- en Bewakingsvoertuig (LVB), Vervanging Pantservoertuigen (MRAT/AD) en Warmtebeeld handkijkers in 2002 uitgaven moeten worden geraamd.

De verplichtingen voor manoeuvre dalen voornamelijk doordat de projecten Midlife Update Klein Kaliber Wapen Simulator en Gevechtsveld Controle Radar in verband met vertragingen in de verwervingsfase zijn doorgeschoven naar 2003.

Verder dalen de verplichtingen omdat door prioriteitstelling de verwerving van de volgende projecten wordt uitgesteld: Vervanging Video-oefen Uitrusting, Soldiers Modernisation Program en richtkijker SLA-wapen.

Deze mutaties in de verplichtingen hebben eveneens invloed op een verlaging van de uitgaven.

Vuursteun

Er vindt bij dit subartikelonderdeel een verlaging van verplichtingen en uitgaven plaats doordat de verwerving van het project Grondgebonden Doelopsporingsmiddelen wordt uitgesteld.

Gevechtssteun

Bij dit subartikelonderdeel wordt de verlaging van de verplichtingen en de uitgaven veroorzaakt door het uitstellen van de verwerving van de projecten Boorinstallatie grondwater en het stoppen van de ontwikkeling van de Vervanging Brugleggende tank Leopard 1.

Beleidsartikel 03. Koninklijke Luchtmacht

Algemeen

De totaal geraamde uitgaven op het niveau van de eerste suppletore begroting 2002 van het beleidsterrein Koninklijke Luchtmacht zijn als volgt te specificeren:

Budgettaire gevolgen van het beleidartikel 03 Koninklijke Luchtmacht

 Stand ontwerp-begrotingMutaties via NvW en amendemen-tenMutaties 1e suppletore begrotingTotaal mutatiesStand 1e suppletore begroting
 (1)(2)(3)(4)=(2+3)(5)=(1+4)
Verplichtingen (x € 1000)1 539 212 106 499106 4991 645 711
Uitgaven (x € 1000)     
Investeringen     
Vliegtuigmaterieel (incl. F-16)37 721 62 84062 840100 561
Vervoermiddelen20 760 58258221 342
Elektrisch en Elektronisch materieel67 695 – 1 888– 1 88865 807
Bewapeningsmaterieel11 198 6 1786 17817 376
Springstoffen en munitie3 217 3 6223 6226 839
Overig materieel13 015 5 1235 12318 138
Luchtmobiele brigade149 855 3 3663 366153 221
Infrastructuur70 971 2 8382 83873 809
Totaal Investeringen374 432082 66182 661457 093
Apparaatsuitgave     
Tactische Luchtmacht410 019 7 9847 984418 003
Decentrale ondersteunende eenheden0 000
Logistiek Centrum Koninklijke Luchtmacht (LCKLu)115 618 753753116 371
Koninklijke Militaire School Luchtmacht (KMSL)73 219 2 3322 33275 551
Staf Bevelhebber der Luchtstrijdkrachten (Staf BDL)342 701 12 76912 769355 470
Totaal Apparaatsuitgaven941 557023 83823 838965 395
Totale uitgaven1 315 9890106 499106 4991 422 488
Ontvangsten (x € 1000)38 097 1 0001 00039 097

De mutaties die geleid hebben tot de stand van de eerste suppletore begroting zijn in onderstaande tabel weergegeven.

 InvesteringenApparaatsuitgavenTotaal
Technische mutaties   
Eindejaarsmarge17 026– 13 4783 548
$-schommelfonds13 6144 85518 469
Prijsbijstelling10 5009 38619 886
SDD-bijdrage EZ/industrie48 000048 000
Dollarcompensatie7 5644 23611 800
Loonbijstelling 14 73114 731
P-beleid 3 3583 358
Overige mutaties– 14 043750– 13 293
Totaal82 66123 838106 499

Beleidsartikel 04. Koninklijke Marechaussee

De totaal geraamde uitgaven op het niveau van de eerste suppletore begroting 2002 van het beleidsterrein Koninklijke Marechaussee worden als volgt gespecificeerd.

 Stand ontwerp-begrotingMutaties via NvW en amendemen-tenMutaties 1e suppletore begrotingTotaal mutatiesStand 1e suppletore begroting
 (1)(2)(3)(4)=(2+3)(5)=(1+4)
Verplichtingen (x € 1000)286 4089 71133 37943 090328 699
Investeringen     
Totaal investeringen32 8581 85715 53317 39050 248
Totaal investeringen32 8581 85715 53317 39050 248
Subsidies0 000
Apparaatsuitgaven     
Apparaatsuitgaven     
– Beveiliging44 3391 3352 8974 23248 571
– Handhaven vreemdelingenwet88 6772 6705 7958 46597 142
– Politietaken Defensie (excl. Intern en vredesops)54 7711 6493 5795 22859 999
– Politietaken (Burgerluchtvaartterreinen)7 8242365127488 572
– Assistentieverlening, samenwerking en bijstand7 8242365127488 572
– Staf KMAR13 0413938531 24614 287
– Opleidingscentrum44 3391 3362 8984 23348 573
Totaal apparaatsuitgaven260 8167 85417 04624 900285 716
Totale uitgaven (x € 1000)293 6749 71132 58042 290335 964
Ontvangsten     
Totale ontvangsten (x € 1000)4 8080004 808

De mutaties die geleid hebben tot de stand van de eerste suppletore begroting zijn in onderstaande tabel weergegeven.

 InvesteringenApparaatsuitgavenTotaal
Technische mutaties   
Prijsbijstelling 2 2612 261
Eindejaarsmarge1 3832 7074 090
Overige mutaties4 69510 56515 260
Loonbijstelling3 639 3 639
Middensommen2 700 2 700
P-beleid1 533 1 533
Subtotaal technische mutaties13 95015 53329 483
Beleidsmatige mutaties  0
Terrorismebestrijding9 2501 85711 107
Bewaking Koninklijk Huis700 700
Grensbewaking Schiphol1 000 1 000
Subtotaal beleidsmatige mutaties10 9501 85712 807
Totaal24 90017 39042 290

Toelichting

Terrorismebestrijding

De terroristische aanslagen van 11 september 2001 in de VS zijn wereldwijd aanleiding geweest tot het nemen van (preventieve) maatregelen. In Nederland is door het kabinet opdracht gegeven tot het nemen van de nodige maatregelen en zijn daartoe gelden ter beschikking gesteld. De actiepunten Koninklijke Marechaussee hebben betrekking op nagenoeg alle taakvelden en resulteren in een uitbreiding van 168 vte'n. Het betreft de uitbreiding van de observatie- en persoonsbeveiligingscapaciteit van de BSB, de Bijzondere Dienst en Veiligheid, toezicht in de beveiliging burgerluchtvaart, documentspecialisten, opsporing mensensmokkel en analyse, biometrie en Europol.

Bewaking Koninklijk Huis

In het najaar van 2002 zullen Zijne Koninklijke Hoogheid de Prins van Oranje en zijn echtgenote het landhuis «de Eikenhorst», gelegen op het landgoed De Horsten in de gemeente Wassenaar, gaan bewonen. De Koninklijke Marechaussee draagt zorg voor het beheer en de personele inzet ten behoeve van de beveiliging van «de Eikenhorst».

Grensbewaking Schiphol

Op 6 maart 2002 zijn in het «Bewindsliedenoverleg Schiphol» afspraken gemaakt over de normering van de grensbewaking op Schiphol. Terwijl het aantal passagiers de afgelopen jaren sterk is toegenomen, is het aantal balies en de formatie van de Koninklijke Marechaussee nauwelijks meegegroeid. Doel is het terugbrengen van de wachttijden tot een acceptabel niveau onder gelijktijdige uitvoering van de controles overeenkomstig de regelgeving zoals neergelegd in Schengen uitvoeringsovereenkomst.

Beleidsartikel 05. Defensie Interservice Commando

De totaal geraamde uitgaven op het niveau van de eerste suppletore begroting 2002 zijn als volgt te specificeren:

Budgettaire gevolgen van het beleidartikel 05 Defensie Interservice Commando

 Stand ontwerp-begrotingMutaties via NvW en amendemen-tenMutaties 1e suppletore begrotingTotaal mutatiesStand 1e suppletore begroting
 (1)(2)(3)(4)=(2+3)(5)=(1+4)
Verplichtingen (x € 1000)256 502 4 8124 812261 314
Investeringen     
Groot materieel9 476 009 476
Infrastructuur12 547 2 0382 03814 585
Totaal investeringen22 023 2 0382 03824 061
Subsidies0 000
Apparaatsuitgaven     
Staf Dico18 493 4 5664 56623 059
Defensie Verkeers- en Vervoersorganisatie (DVVO)59 217 – 400– 40058 817
Defensie-organisatie Werving en Selectie (DWS)51 773 1 3441 34453 117
Militair Geneeskundig Facilitair Bedrijf (MGFB)52 880 2 1182 11854 998
Instituut Defensie Leergangen (IDL)9 706 81481410 520
Overige interservice diensten (OID)41 476 – 5 668– 5 66835 808
Totaal Apparaatsuitgaven233 545 2 7742 774236 319
Totale uitgaven (x € 1000)255 568 4 8124 812260 380
Ontvangsten     
Totale ontvangsten (x € 1000)21 561 0021 561

De mutaties die geleid hebben tot de stand van de eerste suppletore begroting zijn als volgt te specificeren:

 InvesteringenApparaatsuitgavenTotaal
Technische mutaties   
Prijsbijstelling 3 4633 463
Eindejaarsmarge994– 1 956– 962
Loonbijstelling 2 9752 975
P-beleid 1 2711 271
Overige mutaties1 044– 2 979– 1 935
Totaal2 0382 7744 812

Beleidsartikel 06 Militaire Inlichtingendienst

De totaal geraamde uitgaven op het niveau van de eerste suppletore begroting 2002 van het beleidsartikel Militaire Inlichtingendienst zijn als volgt te specificeren.

 Stand ontwerp-begrotingMutaties via NvW en amendemen-tenMutaties 1e suppletore begrotingTotaal mutatiesStand 1e suppletore begroting
 (1)(2)(3)(4)=(2+3)(5)=(1+4)
Verplichtingen (x € 1000)52 4761 8604 7386 59859 074
Investeringen     
Investeringen AVI5 0834993 6304 1299 212
Totaal investeringen5 0834993 6304 1299 212
Apparaatsuitgaven     
MID46 9391 3611 1082 46949 408
Totaal Apparaatsuitgaven46 9391 3611 1082 46949 408
Totale uitgaven (x € 1000)52 0221 8604 7386 59858 620

De mutaties die geleid hebben tot de stand van de eerste suppletore begroting zijn in onderstaande tabel weergegeven.

 InvesteringenApparaats-uitgavenTotaal
Technische mutaties   
Prijsbijstelling 416416
Eindejaarsmarge3 630 3 630
Loonbijstelling 1 1001 100
Overige mutaties – 408– 408
Subtotaal technische mutaties3 6301 1084 738
Beleidsmatige mutaties   
Terrorismebestrijding4991 3611 860
Totaal4 1292 4696 598

Toelichting nieuwe mutaties

Terrorismebestrijding

Naar aanleiding van de aanslagen in New York op 11 september 2001 is besloten tot intensivering van terrorismebestrijding. Hiertoe zijn, als onderdeel van het Rijksbrede Actieplan Terrorismebestrijding en Veiligheid, gelden aan het budget van de Militaire Inlichtingendienst toegevoegd.

Beleidsartikel 07 Pensioenen, uitkeringen en wachtgelden

De totaal geraamde uitgaven op het niveau van de eerste suppletore begroting 2002 van het beleidsartikel Pensioenen, uitkeringen en wachtgelden zijn als volgt te specificeren.

 Stand ontwerp-begrotingMutaties via NvW en amendemen-tenMutaties 1e suppletore begrotingTotaal mutatiesStand 1e suppletore begroting
 (1)(2)(3)(4)=(2+3)(5)=(1+4)
Verplichtingen en uitgaven (x € 1000)909 686 27 93127 931937 617
Per artikelonderdeel:     
Militaire nabestaanden pensioenen27 281 0027 281
Militaire diensttijdpensioenen300 302 00300 302
Kapitaaldekking nominale bijdrage35 742 4 4584 45840 200
Kapitaaldekking lening ABP (hoofdsom)0 000
Kapitaaldekking lening ABP (rente)0 000
Militaire invaliditeitspensioenen87 546 0087 546
Uitkeringswet gewezen militairen364 624 23 46923 469388 093
Sociale zorg5 429 005 429
Overige uitkeringen5 899 005 899
Reserve-overdracht7 624 007 624
Veteranenbeleid539 44543
Uitvoeringskosten USZO/ABP16 286 0016 286
Wachtgelden en inactiviteitswedden58 414 0058 414
Totale uitgaven (x € 1000)909 686 27 93127 931937 617
Ontvangsten     
Totale ontvangsten (x € 1000)1 559 001 559

De mutaties de geleid hebben tot de stand van de eerste suppletore begroting zijn in onderstaande tabel weergegeven.

 Bedrag mutatie
Technische mutaties 
Loonbijstelling9 067
Eindejaarsmarge– 6 973
Bijstelling UKW-uitgaven21 375
Overige mutaties4 462
Totaal27 931

Beleidsartikel 08 Ziektekostenvoorziening Defensiepersoneel

De totaal geraamde uitgaven op het niveau van de eerste suppletore begroting 2002 vna het beleidsartikel Ziektekostenvoorziening Defensiepersoneel zijn als volgt gespecificeerd.

 Stand ontwerp-begrotingMutaties via NvW en amendemen-tenMutaties 1e suppletore begrotingTotaal mutatiesStand 1e suppletore begroting
 (1)(2)(3)(4)=(2+3)(5)=(1+4)
Verplichtingen (x € 1000)24 172020420424 376
Apparaatsuitgaven     
Ziektekostenvoorziening defensiepersoneel24 172020420424 376
Totaal Apparaatsuitgaven24 172020420424 376

De mutaties die geleid hebben tot de stand van de eerste suppletore begroting zijn onderstaand weergegeven

 Bedrag mutatie
Technische mutaties 
Ramingsbijstelling204
Totaal204

Beleidsartikel 09. Vredesoperaties

De totaal geraamde uitgaven op het niveau van de eerste suppletore begroting 2002 van het beleidsartikel Vredesoperaties zijn als volgt te specificeren.

Budgettaire gevolgen van het beleidartikel 09 Vredesoperaties

 Stand ontwerp-begrotingMutaties via NvW en amendemen-tenMutaties 1e suppletore begrotingTotaal mutatiesStand 1e suppletore begroting
 (1)(2)(3)(4)=(2+3)(5)=(1+4)
Verplichtingen (x € 1000)170 177 93 90093 900264 077
Uitgaven (x € 1000)     
VN-contributies48 554 10 89110 89159 445
SFOR83 042 – 3 761– 3 76179 281
KFOR908 2 8652 8653 773
UNMEE0 3 4493 4493 449
ISAF0 28 75528 75528 755
Enduring Freedom0 67 45567 45567 455
PSO0 1 8151 8151 815
Diverse kleinere operaties0 2 3062 3062 306
Voorziening vredesoperaties37 673 – 19 875– 19 87517 798
Totale uitgaven170 177093 90093 900264 077
Ontvangsten (x € 1000)1 407 5 5005 5006 907

In bijlage 1 is een overzicht opgenomen van de personele en materiële inzet van de huidige vredesoperaties.

De mutaties die geleid hebben tot de stand van de eerste suppletore begroting zijn onderstaand weergegeven.

 Bedrag mutatie
Technische mutaties 
Ramingbijstelling ontvangsten5 500
VN-contributies5 500
Totaal technische mutaties11 000
Beleidsmatige mutaties 
ISAF78 600
Enduring Freedom4 300
Totaal beleidsmatige mutaties82 900
Totaal93 900

Toelichting beleidsmatige mutaties

Als gevolg van het kabinetsbesluit tot deelname aan de operaties Enduring Freedom en ISAF zijn ten laste van de Hgis gelden toegevoegd aan de budget voor vredesoperaties.

Voor een beter inzicht in de geraamde uitgaven wordt onderstaand nog een nadere detaillering gegeven van de geraamde bedragen per onderdeel met een korte toelichting.

Begrote uitgaven vredesoperaties (bedragen x € 1000)

 Uitgaven 2002 per operatieTotalen
A. Contributies  
– VN-contributies59 445 
Sub-totaal contributies 59 445
B. Inzet militaire middelen krijgsmacht in vredesoperaties  
– Mechbat. Stabilisation Force (SFOR)77 136 
– F-16's in Amendola345 
– Overige uitgaven SFOR1 200 
– KMAR SFOR600 
– Kosovo Force (KFOR)3 773 
– EU Monitor Mission (EUMM)220 
– UN International Police Task Force (UNIPTF)500 
– Multinational Advisory Police Element (MAPE)2 
– UN Mission in Ethiopië / Eritrea (UNMEE)3 449 
– UNTSO339 
– Essential Harvest564 
– International Assistance Security Force28 755 
– Enduring Freedom67 455 
– EC police assistance projecten65 
– Overige operaties417 
Sub-totaal inzet militaire middelen 184 820
C. Bijdragen in overige operaties  
– NATO Peace Support Operations (PSO)1 815 
– Humanitaire vluchten Ontwikkelingssamenwerking44 
– Noodhulporganisaties155 
Sub-totaal overige uitgaven 2 014
D. Totaal-generaal uitgaven vredesoperaties 246 279

Hierna wordt een korte toelichting van een aantal operaties, waaronder VN-contributies, gegeven. Voor een nadere uiteenzetting van de wijze waarop en de mate waarin wordt deelgenomen aan operaties, wordt verwezen naar de bijlage aangaande crisisbeheersings-, vredes- en humanitaire operaties.

A. Contributies

VN contributies

Op basis van het aantal vredesoperaties dat de VN op dit moment uitvoert en heeft gebudgetteerd, wordt thans een bijdrage van Nederland in de VN-contributies voorzien van € 59,445 miljoen. Dit betekent ten opzichte van de ontwerpbegroting 2002 een opwaartse bijstelling van het budget met € 10,891 miljoen, welke met name zijn oorzaak vindt in de toename van duurdere VN-operaties.

B. Inzet militaire middelen etc.

Mechbat. Stabilisation Force (SFOR)

Het betreft de inzet van het gemechaniseerd infanteriebataljon, inclusief staf, ten behoeve van de operatie SFOR in Bosnië / Herzegowina. Per oktober 2001 heeft Nederland het commando over de Multinational Division South-West (MNDSW) voor de periode van één jaar van Groot-Brittannië overgenomen. Ten opzichte van de ontwerpbegroting is het budget met € 3,76 miljoen naar beneden bijgesteld. Dit wordt veroorzaakt door een voorziene reductie met ingang van SFOR 12. Vanaf 1 juli 2002 zal de Nederlandse bijdrage met helikopters worden teruggebracht naar 2 Cougars, welke zullen gaan opereren vanuit Bugojno. Extra uitgaven voor de verhuizing zijn meegenomen.

KFOR

Per medio 2000 is de Nederlandse militaire inzet in de operatie KFOR praktisch beëindigd. De onder KFOR geraamde uitgaven betreffen de herstelkosten van vanuit KFOR teruggekeerd materieel.

UN Mission Ethiopië / Eritrea (UNMEE)

Momenteel levert Nederland de Force Commander en zijn Militaire Assistent tot november 2002. De onder UNMEE geraamde uitgaven betreffen vooral de herstelkosten van vanuit UNMEE teruggekeerd materieel.

International Security Assistance Force (ISAF)

Vanaf 21 januari 2002 neemt Nederland deel aan de International Security Assistance Force in Afghanistan op basis van de VN-Veiligheidsraadsresolutie 1386. Volgens deze resolutie dient de veiligheidsmacht de Afghanen te assisteren bij de handhaving van de veiligheid in Kaboel. De verantwoordelijkheid voor de handhaving van orde en gezag in het gehele land wordt bij de Afghaanse autoriteiten zelf gelegd. De Nederlandse deelname bestaat uit een versterkte luchtmobiele infanteriecompagnie, een peloton van het korps commando troepen en Augmentees in de Staf van Kabul Multinational Brigade. De duur van de operatie is voorshands vastgesteld op 6 maanden.

Operatie Enduring Freedom (OEF)

In het kader van de strijd tegen het terrorisme neemt de Nederlandse krijgsmacht deel aan OEF. Voor de uitvoering van «Intelligence, Surveillance and Reconnaisance»-taken en het escorteren van schepen zijn twee fregatten onder operationele controle van het US central command gesteld.

Eén fregat en twee P3C's worden ingezet in het Caribisch gebied voor de uitvoering van anti drugs operaties onder bevel van US Southern Command. De Nederlandse bijdrage aan zowel US Central Command als aan US Southern Command is voorshands voorzien voor 12 maanden. Voorts is voorzien dat één C-130 gestationeerd wordt op het vliegveld Manas in Kirgizië waar het deel zal uitmaken van een Noors-Deens-Nederlands transportdetachement. Ook is voorzien dat een tweetal F-16's te Manas gestationeerd worden. Een KDC-10 zal op de Amerikaanse basis in Qatar gestationeerd worden. Tenslotte is een onderzeeboot ingezet ten bate van de operatie.

C. Bijdragen in overige operaties

NAVO Peace Support Operations (PSO)

Per begroting 2000 worden de gemeenschappelijke uitgaven van de Navo voor vredesoperaties separaat geadministreerd. Het Nederlandse aandeel in deze uitgaven bedraagt € 1,815 miljoen per jaar.

Diverse kleine operaties

Dit betreft de additionele uitgaven ten behoeve van de kleinere operaties die niet separaat zijn toegelicht.

Beleidsartikel 10. Civiele Taken

Algemeen

De totaal geraamde uitgaven op het niveau van de eerste suppletore begroting 2002 van dit beleidsartikel Koninklijke Marine zijn als volgt te specificeren:

 Stand ontwerp-begrotingMutaties via NvW en amendemen-tenMutaties 1e suppletore begrotingTotaal mutatiesStand 1e suppletore begroting
 (1)(2)(3)(4)=(2+3)(5)=(1+4)
Verplichtingen (x € 1000)32 329 5 6725 67238 001
Apparaatsuitgaven     
Kustwacht NA&A18 766 5 4325 43224 198
Kustwacht NL4 936 62624 998
Explosievenopruiming8 698 1071078 805
Totale uitgaven (x € 1000)32 400 5 6015 60138 001
Ontvangsten     
Totale ontvangsten (x € 1000)5 337 005 337

De mutaties die geleid hebben tot de stand van de eerste suppletore begroting zijn onderstaand weergegeven

Bedragen x € 1000

 Bedrag mutatie
Technische mutaties 
Eindejaarsmarge5 115
Prijsbijstelling414
Overige mutaties72
Totaal technische mutaties5 601

Beleidsartikel 11. Internationale Samenwerking

Budgettaire gevolgen van het beleidartikel 11 Internationale Samenwerking

 Stand ontwerp-begrotingMutaties via NvW en amendemen-tenMutaties 1e suppletore begrotingTotaal mutatiesStand 1e suppletore begroting
 (1)(2)(3)(4)=(2+3)(5)=(1+4)
Verplichtingen (x € 1000)88 425 83 01383 013171 438
Uitgaven (x € 1000)     
Bijdrage aan Navo     
NAVO Veiligheidsprojecten in Nederland15 258 0015 258
Bijdrage aan het NAVO Veiligheids Investeringsprogramma29 204 66466429 868
Investeringen AWACS3 083  03 083
Exploitatie AWACS7 389  07 389
Bijdragen aan de militaire begroting van de NAVO13 595  013 595
Overige bijdragen2 111  02 111
Totaal bijdrage aan Navo70 640066466471 304
EVDB408 81 29781 29781 705
Attachés (HGIS)20 387 1 0191 01921 406
Overige Internationale samenwerking1 389 33331 422
Subtotaal22 184082 34982 349104 533
Totale uitgaven92 824083 01383 013175 837
Ontvangsten (x € 1000)14 430 0014 430

De mutaties die geleid hebben tot de stand van de eerste suppletore begroting zijn onderstaand weergegeven.

Bedragen x € 1000

 Bedrag mutaties
Technische mutaties 
Eindejaarsmarge78 957
Loonbijstelling (HGIS)1 019
Prijsbijstelling3 037
Totaal technische mutaties83 013

Beleidsartikel 12. Wetenschappelijk onderzoek en ontwikkeling

De verplichtingen en de uitgaven op dit artikel worden ten opzichte van de ontwerpbegroting 2002 per saldo met € 2,6 miljoen verhoogd.

Budgettaire gevolgen van het beleidartikel 12 Wetenschappelijk onderzoek en ontwikkeling

 Stand ontwerp-begrotingMutaties via NvW en amendemen-tenMutaties 1e suppletore begrotingTotaal mutatiesStand 1e suppletore begroting
 (1)(2)(3)(4)=(2+3)(5)=(1+4)
Verplichtingen (x € 1000)57 79502 6002 60060 395
Apparaatsuitgaven     
Internationale Samenwerking61 94902 6002 60064 549
Totaal Apparaatsuitgaven61 94902 6002 60064 549
Ontvangsten     
Totale ontvangsten (x € 1000)318000318

De mutaties die geleid hebben tot de stand van de eerste suppletore begroting 2002 zijn onderstaand weergegeven.

Bedragen x € 1000

 Bedrag mutaties
Technische mutaties 
Prijsbijstelling674
Overheveling naar/van andere artikelen1 926
Totaal technische mutaties2 600

Niet-beleidsartikel 70 Geheime uitgaven

De verplichtingen en de uitgaven op dit artikel worden ten opzichte van de ontwerpbegroting 2002 per saldo met € 0,420 miljoen verhoogd.

Bedragen x € 1000 Opbouw verplichtingen-, uitgaven- en ontvangstenraming vanaf de stand ontwerpbegroting

Geheime uitgavenVerplichtingenUitgavenOntvangsten
Stand ontwerpbegroting4994990
Programma-uitgaven   
Overheveling uit artikel 06 MID408408  
Uitdeling prijsbijstelling 20021212 
Stand 1e suppletore begroting9199190

Toelichting nieuwe mutaties

De overheveling uit beleidsartikel 06 MID houdt verband met de intensivering en uitbreiding van taken die voortvloeien uit de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten.

Niet-beleidsartikel 80. Nominaal en onvoorzien

Algemeen

De verplichtingen en uitgaven op dit niet-beleidsartikel worden ten opzichte van de ontwerpbegroting 2002 verlaagd met € 35,205 miljoen. Dit is als volgt per artikelonderdeel te specificeren:

Nominaal en onvoorzien (x € 1000,–)VerplichtingenUitgaven
Stand ontwerpbegroting181 763181 763
Nota van wijziging5 2655 265
Stand na nota van wijziging187 028187 028
Mutatie loonbijstelling83 94183 941
Mutatie prijsbijstelling– 119 146– 119 146
Mutatie onvoorzien  
Mutatie efficiencybesparing  
Stand 1e suppletore begroting151 823151 823

Een belangrijke verplichtingen- en uitgavenmutatie ten aanzien van het niet-beleidsartikel-onderdeel Loonbijstelling betreft de toedeling van de gelden van de eerste tranche van de CAO 2001–2003 (€ 98,900 miljoen) aan de (niet-)beleidsartikelen. Die waren bij Voorjaarsnota 2001 aan de onderhavige begroting toegewezen maar konden nog niet worden aangewend omdat er nog geen overeenstemming bestond omtrent een arbeidsvoorwaardencontract. Voorts is bij Voorjaarsnota de loonbijstelling 2002 uitgedeeld die in eerste instantie op dit artikel wordt verantwoord (€ 191,2 miljoen). Daarnaast wordt het restant van de Van Rijn-gelden (€ 19,1 miljoen), die mede in de eindejaarsmarge op dit artikel waren meegenomen, aan de (niet-)beleidsartikelen toegevoegd.

Onderstaand is aangegeven hoe de thans voor uitdeling in aanmerking komende bedragen zijn verdeeld over de (niet-)beleidsartikelen (bedragen x € 1 000,-):

ArtnrOmschrijvingVerplichtingen 2002Uitgaven 2002
80Loonbijstelling  
 Stand ontwerpbegroting159 274159 274
 Technische mutaties (oa eindejaarsmarge27 89027 890
 Uitdeling Loonbijstelling191 161191 161
 Totaal beschikbaar378 325378 325
 Verdeeld over de volgende artikelen:  
    
1Koninklijke Marine21 03421 034
2Koninklijke Landmacht48 65848 658
3Koninklijke Luchtmacht18 08918 089
4Koninklijke Marechaussee8 4388 438
5Defensie Interservice Commando4 2464 246
6Militaire Inlichtingen Dienst1 1001 100
7Pensioenen, uitkeringen en wachtgelden9 0679 067
80Nominaal en onvoorzien (Prijsbijstelling)21 47821 478
90Algemeen3 0003 000
 Totaal van de verdeling135 110135 110
    
 Nog niet verdeeld243 215243 215

Ten aanzien van het niet-beleidsartikelonderdeel Prijsbijstelling kan opgemerkt worden dat de belangrijkste mutaties de nog te ontvangen uitdeling van de (voorlopig berekende) prijsbijstelling (€ 75,347miljoen) en de dollarcompensatie (€ 32,7 miljoen) betreffen. Zoals in de leeswijzer vermeld, heeft toerekening aan de (niet-)beleidsartikelen plaatsgevonden om de bedrijfsvoering niet in gevaar te brengen. Tevens zijn de bij de ontwerpbegroting in het dollarschommelfonds opgenomen bedragen, gezien de huidige dollarkoers, toegevoegd aan de daarvoor in aamerking komende artikelen.

De verdeling over de (niet-)beleidsterreinen heeft volgens onderstaand overzicht plaatsgevonden (bedragen x € 1 000,-):

ArtnrOmschrijvingVerplichtingen 2002Uitgaven 2002
80Prijsbijstelling  
 Stand Ontwerpbegroting22 48822 488
 Diverse technische mutaties58 12558 125
 Beschikbaar80 61380 613
 Verdeeld over de volgende artikelen:  
1Koninklijke Marine49 05349 053
2Koninklijke Landmacht33 70433 704
3Koninklijke Luchtmacht55 51355 513
4Koninklijke Marechaussee1 8461 846
5Defensie Interservice Commando3 4633 463
6Militaire Inlichtingen Dienst416416
7Pensioenen, uitkeringen en wachtgelden21 38821 388
10Civiele taken414414
11Internationale samenwerking3 0373 037
12Wetenschappelijk onderzoek en ontwikkeling674674
70Geheime uitgaven1212
90Algemeen2 4852 485
 Totaal van de verdeling172 005172 005
 Nog niet verdeeld– 91 392– 91 392

Niet-beleidsartikel 90 Algemeen

De verplichtingen en de uitgaven op dit artikel worden ten opzichte van de ontwerpbegroting 2002 per saldo met € 8,808 miljoen verhoogd.

Opbouw verplichtingen-, uitgaven- en ontvangstenraming vanaf de stand ontwerpbegroting

AlgemeenVerplichtingenUitgavenOntvangsten
Stand ontwerpbegroting143 816146 1055 954
Apparaatsuitgaven111 551113 840 
Loonbijstelling1 4571 457 
Herfasering investeringen308308 
P-beleid1 5431 543 
Prijsbijstelling2 2852 285 
Diverse kleinere bijstellingen– 1 465– 1 464 
Programmauitgaven (incl. subsidies)32 26532 265 
Diverse kleine bijstellingen392392 
Teveel uitgedeelde milieugelden2 0192 019 
Brandveiligheid1 1341 134 
NIOD 1 000 
Collectie Visser908908 
Hogere ontvangsten227227227
Stand 1e suppletore begroting152 624155 9146 181

Toelichting nieuwe mutaties apparaatsuitgaven

De mutaties betreffen de uitdeling loonbijstelling en differentiatie in beloning naar aanleiding van de uitkomsten van de CAO 2001–2003 (€ 1,457 miljoen), de herfasering met andere beleidsterreinen en de doorwerking van de eindejaarsmarge (€ 0,308 miljoen), uitdeling van de Van Rijn-gelden (€ 1,543 miljoen), de uitdeling van de voorlopige prijsbijstelling 2002 (€ 2,285 miljoen) en diverse overhevelingen (– € 1,464 miljoen) binnen het voormalige beleidsterrein, naar andere beleidsartikelen en naar het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Toelichting nieuwe mutaties programma-uitgaven (inclusief subsidies)

De mutaties betreffen diverse overhevelingen (€ 0,392 miljoen) binnen het beleidsterrein en van de andere beleidsartikelen, een correctie op de in het verleden teveel uitgedeelde milieugelden (€ 2,019 miljoen), de overheveling kosten brandveiligheid uit 2001 (€ 1,134 miljoen), overheveling collectie Visser uit 2001 (€ 0,908 miljoen), de terugontvangst van een onrechte betaling aan DGW&T (€ 0,227 miljoen) en een bijdrage in de verwachte meeruitgaven (vertalingen) voor het Sebrenica-onderzoek dat door het NIOD wordt uitgevoerd.

Toelichting nieuwe mutaties ontvangsten

De mutatie betreft een ontvangst van een ten onrechte gedane betaling aan DGW&T.

BIJLAGE De wijze en de mate van inzet bij vredesoperaties

In het onderstaande wordt een nadere uiteenzetting gegeven van de wijze en mate van inzet van militaire middelen bij de verschillende operaties.

Ingezette middelen en uitgevoerde taken (SFOR)

Het Nederlandse bataljon opereert in de operatie SFOR in Bosnië/Herzegovina vanaf de locaties Bugonjo en Novi Travnik. Samen met eenheden van Groot-Brittanië en Canada vormt het Nederlandse bataljon de Multinational Division South/West (MNDSW). Van oktober 2001 t/m september 2002 voert Nederland het commando over MNDSW. Het tot 1 (NL) Mechbat behorende mortierpeloton is aangemerkt als tactische reserve en staat op zeven dagen notice to move.

Nederland neemt aan deze operatie deel met de volgende middelen:

EenheidOrganieke Personele sterkteInzet Groot Materieel
Gemechaniseerd bataljon (inclusief logistiek, genie)607 *18 Leopard A5-tanks, 60 YPR-rupsvoertuigen en 195 overige voertuigen
Nationaal Support Element260 *265 voertuigen
Verbindingsondersteuningscompagnie10532 voertuigen
Helikopterdetachement126 *34 chinook zware transporthelikopters54 voertuigenvanaf juli 2002 2 Cougars
Contingentscommando37 *423 voertuigen
KMAR229 voertuigen
EOV detachement43 voertuigen
Geneeskundig detachement Sipovo18 
Personeel HQ MND(SW) en SFOR118 
Staf/Wacht peloton HQ MND(SW)  
 30Op roulatiebasis
Tactische reserve t.b.v. mechbat: Mortierpeloton30 Op 7 dagen notice to move
Strategische reserve: Korps Mariniers465 Op 14 dagen notice to move

*1 niet inbegrepen 36 Bulgaarse militairen

*2 niet inbegrepen 26 Roemeense militairen

*3 niet inbegrepen 16 Roemeense militairen

*4 niet ingegrepen 2 Bulgaarse en 2 Roemeense militairen

Activiteiten

EenheidActiviteiten
Gemechaniseerd bataljon (inclusief logistiek, genie)Patrouilles en inspecties conform operatie-order mechbat:Innemen en onschadelijk maken munitie en expolisieven (mijnen en diverse soorten granaten)
Nationaal Support ElementLogistieke ondersteuning van alle Nederlandse eenheden
VerbindingsondersteuningscompagnieHandhaven van de verbindingen t.b.v. MND(SW)
HelikopterdetachementHelikoptersteun t.b.v. MND(SW) en inzet IRT-helikopter. M.i.v. juli 2002 wordt de helisteun gezamenlijk door NL en het VK geleverd. NL verzorgt dan met 2 Cougars de IRT taak voor MND(SW). Het VK verzorgt met 3 Chinooks de benodigde overige heliluchttransportcapaciteit. (CA blijft zoals voorheen reeds het geval was de lichte transportsteun leveren met 8 Griffons)
ContingentscommandoDagelijkse informatievoorziening ten behoeve van de CDS
KMARPolitiedienst t.b.v. de NL-militairen
EOV detachementInterceptie en plaatsbepaling berichtenverkeer op continubasis binnen MND(SW)
Geneeskundig detachement SipovoGeneeskundige ondersteuning t.b.v. MND(SW)
Personeel MND(SW) en SFOR-hoofdkwartierenOndersteuning van de staven
KCT detachement en personeel Korps mariniersUitvoeren speciale operaties
Tactische reserve t.b.v. mechbat: MortierpelotonAanvullende vuursteun op 7 dagen NTM in Nederland
Strategische reserve: MariniersbataljonAanvullende capaciteit t.b.v. COMSFOR

BKAC (Bosnia and Kosovo Air Component)

De Bosnia-Kosovo Air Component voorziet in ondersteuning van de operaties «Joint Forge» (SFOR) en «Joint Guardian» (KFOR). Als gevolg van de stabiele situatie op de grond en de normalisatie van het luchtruim is Nederland, behoudens met één P3C Orion (MPA) gedurende twee weken per iedere acht weken, niet meer aanwezig in het inzetgebied. In Nederland staan de volgende vliegtuigen «op notice»:

4 F-16CAS/BAI20 dagen notice to employ
1 KDC-10AAR20 dagen notice to employ
1 F-60Medivac24 uur notice to move

In Italië zijn zowel op het Joint Force Headquarters te Napels als bij CAOC5 te Poggio Renatico nog 3 Nederlandse militairen tewerkgesteld voor monitor- en planningsactiviteiten.

ISAF (International Security and Assistance Force)

Het mandaat voor ISAF is vastgelegd in de Veiligheidsraadresolutie 1386. De taak van ISAF is het assisteren van de Afghaanse Interim Administration (IA) bij het handhaven van de veiligheid in Kabul en omstreken, opdat de IA alsmede het VN-personeel in een veilige omgeving kunnen opereren.

Hoewel de operatie de instemming heeft van de IA, is gekozen voor een zo robuust mogelijk mandaat van de ISAF door dit te baseren op hoofdstuk VII van het Handvest van de Verenigde Naties. Het mandaat verschaft ISAF de mogelijkheid alle maatregelen te treffen die noodzakelijk worden geacht voor de uitvoering van de gegeven opdracht.

Op 4 januari 2002 ondertekende de commandant van de ISAF een Military Technical Agreement (MTA) met de IA. Hierin zijn afspraken gemaakt over de wijze van optreden van de ISAF en de samenwerking van de ISAF met de IA. De Afghaanse eenheden zullen zich in Kabul terugtrekken in de barakken en deze alleen verlaten na toestemming van de IA en kennisgeving aan de commandant van de ISAF. Tevens is afgesproken dat het troepenleverende land te allen tijde jurisdictie blijft uitoefenen over zijn militairen. Het mandaat loopt in principe tot 22 juni 2002.

In het kader van de ISAF opereren ongeveer 4800 militairen in Kabul, waaronder ongeveer 220 Nederlandse militairen. De Duitse en Nederlandse militairen maken deel uit van de Duitse Battlegroup waarin tevens Oostenrijkse en Deense eenheden participeren. De hoofdtaak bestaat uit het patrouilleren binnen de toegewezen sectoren. Sinds 19 maart 2002 heeft Duitsland de leiding op zich genomen over de «Kabul Multinational Brigade», de taskforce van ISAF.

Assessment

De situatie in het gebied waar Nederlandse militairen zijn ingezet, is gedurende de verslagperiode stabiel gebleven. Vooralsnog is de samenwerking met de lokale politie en autoriteiten redelijk tot goed en is de bevolking in het algemeen zeer positief over de aanwezigheid van ISAF. Naar verwachting zal het mandaat na 22 juni 2002 met een periode van drie maanden worden verlengd.

EenheidOrganieke Personele sterkteInzet Groot Materieel
Compagnie Luchtmobiel (inclusief logistiek, Detachement commando)1656 Patria en 59 overige voertuigen
Peloton Korps Commandotroepen32 
Peloton Genie14  
Augmentees Staf KMNB incl D C-KMNB (kolonel KL)9 

ENDURING FREEDOM

In het kader van de door de Verenigde Staten geleide coalitie tegen het internationale terrorisme heeft Nederland drie fregatten, vier maritieme patrouillevliegtuigen, één KDC-10 tankervliegtuig, één C-130 transportvliegtuig, één onderzeeboot en zes F-16 gevechtsvliegtuigen ter beschikking gesteld.

Twee van de drie fregatten opereren thans in het verantwoordelijkheidsgebied van CENTCOM. Hr. Ms. Philips van Almonde (165 opvarenden) en Hr. Ms. van Amstel (155 opvarenden) werden op respectievelijk 20 december en 27 januari onder operationele controle gesteld van de «Combined Joint Forces Maritime Component Commander» (CJFMCC) van «US Central Command. De schepen worden ingezet voor inlichtingenverzameling en voeren tevens escort- en beveiligingstaken uit. Rotatie is voorzien na een periode van een half jaar.

Het derde fregat, Hr. Ms. Abraham van der Hulst (155 opvarenden) wordt thans ingezet in het verantwoordelijkheidsgebied van SOUTHCOM (Caribisch gebied) ter aanvulling van de Amerikaanse eenheden aldaar («backfill»). Deze eenheid wordt vooral met anti-drugsoperaties belast. Dit schip roteert eveneens na een half jaar. Ter aanvulling van de Amerikaanse eenheden in het Caribisch gebied worden tevens twee maritieme patrouillevliegtuigen ingezet. Deze eenheden zijn belast met waarnemingstaken en inlichtingenverzameling. Het vliegtuigdetachement bestaat uit 40 functionarissen.

De Nederlandse onderzeeboot wordt thans ingezet voor inlichtingenverzameling. De bemanning bestaat uit 70 personen. Om militair-operationele redenen worden, zoals gebruikelijk geen openbare mededelingen gedaan.

Bovengenoemde eenheden zijn voor een periode van een jaar ter beschikking gesteld.

Volgens planning zal de KDC-10 op 3 april 2002 vanaf vliegveld Al Udeid in Qatar opereren. Dit toestel zal ter aflossing van een Amerikaanse tanker worden opgenomen in de daar opererende tankervloot. De KDC-10 wordt voor een periode van één jaar ingezet ter ondersteuning van de coalitieluchtstrijdkrachten. Het detachement bestaat uit 31 personen.

De C-130 wordt vanaf 8 april 2002 ingezet vanaf het vliegveld Manas in Kirgizië. Het toestel wordt belast met tactisch luchttransport ter ondersteuning van de operatie Enduring Freedom. De inzet is voorzien voor een half jaar. Het detachement bestaat uit 45 personen.

De inzet van twee F-16's is voorzien eind juni/begin juli. De vliegtuigen zullen deel uit maken van een gezamenlijk Noors, Deens en Nederlands contigent (elk met twee toestellen) De inzet is voorzien voor een half jaar. De eenheden worden ingezet ten behoeve van «Close Air Support» en «Air interdiction».

Nederland is thans in onderhandeling omtrent de stationering van één maritiem patrouille vliegtuig in de VAE. Een datum van ontplooiing is thans nog niet bekend. Het Nederlandse detachement, bestaande uit ongeveer 50 personen, zal gaan samenwerken met het reeds aanwezige Canadese detachement.

EAGLE ASSIST

Sinds 9 oktober 2001 ondersteunt de NATO de Verenigde Staten met eenheden van de «NATO Airborne Early Warning & Control (NAEW&C) Force». De ondersteuning betreft 5 zogenaamde «Airborne Warning And Control Station» (AWACS) vliegtuigen en 6 bemanningen. De AWACS-toestellen worden ingezet voor (Verenigde Staten) nationale luchtbeveiligingstaken tegen terrorisme, zodat de Verenigde Staten eigen vliegtuigen vrij kunnen maken voor taken elders. De duur van de operatie is vooralsnog gesteld op maximaal 6 maanden. Nederland participeert in deze operatie met gemiddeld 20 augmentees (burgers en militairen).

OVERIGE OPERATIES

UNMEE (UN Mission in Ethiopia and Eritrea)

Met de aanname door de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties van de Resoluties 1312 en 1320 op resp. 31 juli jl. en 15 september 2000 werd de weg vrijgemaakt voor de inzet van UNMEE. Deze resoluties verschaffen op basis van Hoofdstuk VI van het VN-Handvest het mandaat voor de ontplooiing van een internationale vredesmacht (UNMEE), bestaande uit maximaal 4200 militairen.

UNMEE is een zogenoemde «Monitoring mission», welke door middel van waarnemers en de daadwerkelijke fysieke aanwezigheid van militairen op de grond toeziet op de uitvoering van de wapenstilstand, waarvan het akkoord is ondertekend op 18 juli 2000. Dit akkoord voorziet in de vorming van een gedemilitariseerde bufferzone, de «Temporary Security Zone» (TSZ) langs de ongeveer 1000 km lange grens tussen Ethiopië en Eritrea. In deze 25 km brede TSZ heeft UNMEE haar troepen ontplooid ter voorkoming van de hervatting van de vijandelijkheden tussen beide landen, met als doel de omzetting van het wapenstilstandsakkoord in een omvattend vredesakkoord.

Momenteel levert Nederland de Force Commander en zijn Militaire Assistent tot november 2002.

UNMEE MAC (UNMEE Mine Action Centre).

Op verzoek van de UN Office for Project Services (UNOPS) heeft Nederland vanaf 23 mei 2001 deelgenomen aan het UNMEE MAC. De taak van de instructeurs was het opleiden van Eritrese deminers. Deze deminers werden ingezet voor 'humanitaire mijnenruiming'. De Nederlandse onderofficieren waren voor een half jaar ter beschikking gesteld van de Verenigde Naties en zijn november 2001 teruggekeerd naar Nederland. Onlangs heeft Nederland positief gereageerd op een verzoek om wederom mijnruiminstructeurs beschikbaar te stellen. De twee mijnruiminstructeurs zijn vanaf 1 februari 2002, onder een zelfde mandaat als de vorige Nederlandse deelname aan UNMEE MAC, aangevangen met de missie.

ECPA (Police Assistance Project in Albania)

De overgangsfase 'ECPA' , die zal lopen van oktober 2000 tot medio 2002, dient de noodzakelijke continuïteit in de werkzaamheden van de Multinational Advisory Police Element (MAPE) die juni 2001 is beëindigd te verzekeren. De werkzaamheden van de MAPE zullen in de toekomst met name worden gericht op het geven van strategisch advies aan de Albanese politie-autoriteiten en het trainen van het hogere politiekader. Voornoemde werkzaamheden zullen worden uitgevoerd door een managementteam en vier technische teams, die zich richten op Strategic development and institution building, High level/special techniques training, Information systems & infrastructure en Organisational development. Tijdens interdepartementaal overleg tussen Defensie, Buitenlandse Zaken en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is besloten dat de Nederlandse bijdrage aan de MAPE wordt voortgezet, mede met civiele politiefunctionarissen. Voor de overgangsmissie ECPA hebben zowel de politie als de Koninklijke Marechaussee één kandidaat beschikbaar gesteld.

Ingezette middelen

Ten behoeve van ECPA 1 MB Jeep

UNTSO (United Nations Truce Supervision Organisation).

Sinds 1948 houden militaire waarnemers toezicht op de bestandslijnen tussen Israël en haar buurlanden. Ten behoeve van UNTSO leveren de Koninklijke Landmacht, de Koninklijke Luchtmacht en de Koninklijke Marine in totaal 11 militaire waarnemers in Libanon. De strijd tussen de Palestijnen en Israël heeft nog niet geleid tot enige significante dreiging tegen de Nederlandse militairen en hun gezinsleden in Israël. Ook de terroristische aanslagen in de Verenigde Staten hebben slechts tijdelijk geleid tot een verhoogde waakzaamheid, zonder dat dit leidde tot een aanpassing van de VN Alert State.

KFOR (Kosovo Force)

Ondanks dat Nederland geen militaire eenheden meer levert ten behoeve van KFOR, blijven Nederlandse militairen werkzaam in Kosovo. Op het KFOR-hoofdkwartier te Pristina werken gemiddeld 7 Nederlandse militairen. Het betreft zogenoemde «international augmentees», dat wil zeggen personeel dat vanuit een internationale Navo-staf voor een bepaalde periode is uitgezonden naar Kosovo.

OVSE (Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa)

a. OVSE Moldavië. Het doel van de OVSE-missie in Moldavië is het assisteren bij het totstandkomen van een allesomvattende politieke oplossing voor het conflict tussen Moldavië en Rusland over het terugtrekken van het materiaal van 14e Russische Leger uit Moldavië en het geschil over de speciale status van het gebied Transdjnestrië. Sinds 1993 neemt Nederland deel aan de missie met één officier.

b. OVSE Macedonië. Sedert oktober 2001 wordt met één officier deelgenomen aan de «OSCE Spillover Monitor Mission to Skopje». De missie heeft als doel het monitoren van de ontwikkelingen langs de grens tussen Macedonië en Servië (Kosovo) en de ontwikkelingen in andere gebieden die risico lopen betrokken te raken bij het conflict in voormalig Joegoslavië (Kosovo). Dit wordt bewerkstelligd door: het bewaken van de territoriale integriteit van Macedonië, het ondersteunen en uitbouwen van stabiliteit, vrede en veiligheid en het voorkomen van mogelijke conflicten in de regio. Vooralsnog heeft de OSCE Spillover Monitor Mission to Skopje een redelijk succesvol verloop. De aanwezigheid van monitors heeft geleid tot onder andere de terugkeer van gemengde Albanese en Macedonische politie-eenheden naar een aantal risicogebieden en tot betrekkelijke rust in die gebieden.

c. OVSE Albanië. De taak van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE)-missie in Albanië is het adviseren van de Albanese autoriteiten op het gebied van humanitaire, economische en politieke zaken en veiligheidsaangelegenheden. Daarnaast zien OVSE-waarnemers toe op de ontwikkelingen in het grensgebied met Kosovo. Sinds mei 1998 neemt Nederland deel aan de OVSE-missie met twee officieren, waarvan één is ingezet als waarnemer en één werkzaam is in het hoofdkwartier in Tirana.

UNIPTF (United Nations Police Task Force)

Het UNIPTF-personeel, waaronder 55 Nederlandse marechaussees, heeft tot taak het observeren, inspecteren, begeleiden en rapporteren over alle activiteiten op het gebied van wetshandhaving, alsmede het observeren, adviseren en trainen van Bosnisch politiepersoneel. Het mandaat voor deze missie is verlengd tot 31 december 2002. Daarna neemt de EU de missie in aangepaste vorm over. Met ingang van januari 2003 zal de nieuwe EU-geleide European Union Police Mission (EUPM) bestaan uit 480 politiefunctionarissen. Nederland is voornemens met ongeveer 25 militaire en civiele politiefunctionarissen aan deze nieuwe missie deel te nemen.

EUMM (European Union Monitor Mission)

Nederland draagt momenteel bij met 3 militairen en 2 medewerkers van het ministerie van Buitenlandse Zaken. De missie blijft zich richten op overleg met lokale civiele, kerkelijke en militaire autoriteiten over gevangenenruil, uitwisseling van gesneuvelde militairen, gezinsherenigingen, voedseldistributie, terugkeer vluchtelingen, ontheemden en evacués en huisvesting.

FEDMAC (Federation Mine Action Center)

Sinds 1 september 1998 draagt Nederland bij met één Technical Advisor (KL) in de staf van het Federation MAC in Sarajevo. Sinds een recente reorganisatie brengt de Nederlandse militair rechtstreeks advies uit aan de (Bosnische) directeur van het Federation MAC. De advisering betreft operationele, orgranisatorische en bedrijfsvoeringsaangelegenheden.

Ingezette middelen

Hieronder volgt een overzicht van de personele middelen ten behoeve van de kleinere operaties. Gezien de – relatief – geringe uitgaven behorende bij deze operaties, zijn deze niet verbijzonderd. Bij de onderstaande operaties is geen sprake van de inzet van groot materieel.

OperatiePersonele bijdrage
UNIPTF55
UNTSO11
UNMEE2
UNMEE MACC2
KFOR± 7
EUMM3
OVSE4
FEDMAC1
ECPA1

MATERIEELPROJECTEN OVERZICHT

ProjectFin. Omv. (M€)20022003Bijzonderheden
MULTI-SERVICE DMP-projecten, niet gemandateerd, (A , B, C, D)-fase    
MILSATCOM kortetermijndeel100–250  De brief over de afronding van de verwervingsvoorbereidingsfase is op 28 februari 2002 naar de Kamer gegaan.
MILSATCOM langetermijndeel  d2 
Standaard IV   In de brief van 10 september 2001 over het Defensie IV-Beleidsplan (Kamerstuk 27 400, nr. 51) is uiteengezet hoe Defensie de komende jaren de herstructurering van de informatievoorziening (IV) gestalte wil geven en zijn de onderliggende deelprojecten geïdentificeerd De behoeftestelling voor het project Personeel en Organisatie 2000+ (Kamerstuk 28 000, nr. 5) is op 16 oktober 2001 aan de Kamer gezonden.
KM DMP-projecten, niet gemandateerd, (A, B, C, D)-fase    
Project aanpassing mijnenbestrijdingscapaciteit (PAM) deelproject aanpassingen aan de Alkmaar-klasse mijnenbestrijdingsvaartuigenMeer dan 250  De brief over de afronding van de verwervingsvoorbereidingsfase is op 7 november 2001 naar de Kamer gegaan.
Project aanpassing mijnenbestrijdingscapaciteit (PAM) deelproject Drones    
Tweede landing platform dock (tweede ATS)100–250  De brief over de afronding van de gecombineerde voorstudie / studie is op 25 september 2001 naar de Kamer gegaan. De brief over de afronding van de verwervingsvoorbereidingsfase is op 19 maart 2002 naar de Kamer gegaan.
Vervanging Zuiderkruis100–250   
Verbindingsapparatuur Korps Mariniers (NIMCIS)25–100a  
Hydrografische opnemingsvaartuigen25–100  De brief over de afronding van de verwervingsvoorbereidingsfase is op 21 januari 2002 naar de Kamer gegaan.
Infrastructuur derde Mariniersbataljon te Den Helder25–100  De brief over de behoeftestelling is op 26 maart 2002 naar de Kamer gegaan.
Sirius5–25d Deelproject van Luchtverdedigings- en commandofregatten (LCF).
KL DMP-projecten, niet gemandateerd, (A, B, C, D)-fase    
Vervanging vrachtauto 100 kNMeer dan 250  Het ligt niet in de verwachting dat de behoeftestellingsfase voor 2003 zal worden afgerond.
WissellaadsystemenMeer dan 250 dIn 2003 zal de beproeving van de prototypen worden afgerond.
Wissellaadsystemen: deelproject flatracks, containers en andere toebehoren b/c  
Trekker-oplegger combinatie 400 kN25–100  De verwervingsvoorbereidingsfase van het project is gemandateerd.
Trekker-oplegger combinatie 650 kN    
Vervanging straalzender100–250  De brief over de behoeftestelling is op 17 oktober 2001 naar de Kamer gegaan. De vervolgfasen van het programma zijn gemandateerd.
Titaan    
Battlefield Management Systeem (BMS)ontwikkeling prototype25–100b  
Battlefield Management Systeem (BMS)serie   De fasering van de serie BMS is afhankelijk van de resultaten van de pilot.
Capability Upgrade Program (CUP) KL EOV Systeem25–100  Het ligt niet in de verwachting dat de behoeftestellingsfase voor 2003 zal worden afgerond.
Nesrads (Netherlands short range air defence systems)Meer dan 250b/c Betreft het command- en control gedeelte van het project.
Vervanging verkenningsvoertuigen (Licht verkennings- en bewakingsvoertuig)100–250  De brief over de afronding van de verwervingsvoorbereidingsfase is op 9 november 2001 naar de Kamer gegaan.
Vervanging pantservoertuigen deelproject kleinere pantserwielvoertuigen    
Vervanging pantservoertuigen deelproject grote pantserwielvoertuigenMeer dan 250   
Vervanging pantservoertuigen deelproject pantserinfanterie gevechtsvoertuigenMeer dan 250  De brief over de afronding van de voorstudie is op 18 maart 2002 naar de Kamer gegaan.
Antitankwapen korte dracht (SRAT: Short Range Anti Tank)25–100d  
Soldier Modernisation Programme100–250   
Vervanging mortieren pantserinfanterie25–100  Het ligt niet in de verwachting dat de behoeftestellingsfase voor 2003 zal worden afgerond.
Tactische Indoorsimulatie en Simulator wapensysteem Leopard 2A525–100d  
Vervanging vuurmonden M-114/39 en gedeeltelijke vervanging M -109A2/90Meer dan 250  De brief over de afronding van de verwervingsvoorbereidingsfase is op 22 maart 2002 naar de Kamer gegaan.
Vervanging mijnsysteem25–100 b 
Verschietbaar antitank mijnsysteem25–100   
Mijndoorbraaksysteem25–100 c 
Vervanging brugleggende tank Leopard 1100–250   
Mechanische Centrale Werkplaats te Leusden100–250b/c Betreft het aangaan van een overeenkomst met een strategische partner.
Klu DMP-projecten, niet gemandateerd, (A, B, C, D)-fase    
Vervanging F-16Meer dan 250  De brief over de afronding van de gecombineerde voorstudie / studie is op 11 februari 2002 naar de Kamer gegaan.
Verbetering lucht-grond wapens100–250a Afronding van de behoeftestellingsfase vergt meer tijd dan aanvankelijk was voorzien.
Patriot raketten en lanceerinrichtingen100–250 b/c/dDe gecombineerde voorstudie / studie / verwervingsvoorbereiding zal naar verwachting in 2003 worden afgerond.
Vervanging HAWK PIP III100–250a Afronding van de behoeftestellingsfase vergt meer tijd dan aanvankelijk was voorzien.
Light Utility Helikopter (LUH)100–250a Afronding van de behoeftestellingsfase vergt meer tijd dan aanvankelijk was voorzien.
Vervanging luchtverkenningsmiddelen t.b.v. F-1625–100 b/c 
Modernisering ALQ-13125–100a  
Generieke capaciteitsverbeteringen Apache100–250a  
Zelfbescherming Apache100–250   
Link 1625–100 b/c/dBetreft de terminals.
Unmanned aerial vehicles25–100  Afronding van de behoeftestellingsfase is thans voorzien in 2004.
Infrastructuur Logistiek Centrum Klu25–100a  
KMAR DMP-projecten, niet gemandateerd    
Geen projecten    

XNoot
1

Hierbij zijn de uitgaven gerangschikt naar clusters die gelijksoortig zijn te noemen. Bijvoorbeeld het cluster infra omvat alle infra-gerelateerde uitgaven.

Naar boven