27 638
Herplaatsing aandelen TNT Post Groep N.V. (TPG)

nr. 4
BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 25 juli 2005

Via deze brief informeer ik u over de herplaatsing van de aandelen TNT N.V.

De Minister van Financiën,

G. Zalm

Op 11 juli 2005 heeft de Staat der Nederlanden een pakket aandelen in TNT N.V. verkocht. Op grond van artikel 34 lid 8 Comptabiliteitswet doe ik u hierbij verslag van deze verkoop.

Achtergrond

In 2001 zijn afspraken gemaakt met TNT over de herpositionering van de Staat in TNT¹. Deze afspraken behelzen een wijziging van een aantal specifieke bestanddelen van het vennootschapsrechtelijke regime betreffende TNT. Op dit moment zijn hiervan nog actueel de uitzonderingspositie ten aanzien van het verplichte volledige structuurregime en het onderzoeken van een verlegging van de concessie van TNT N.V. naar Koninklijke TPG Post BV of een andere dochter. Verder is in 2001 gesproken over het gefaseerd terugtrekken van de Staat als gewoon aandeelhouder in TNT. Zoals gebruikelijk is destijds afgesproken dat bij deze terugtrekking een zakelijke opstelling door de Staat worden gekozen waarbij rekening gehouden zou worden met de marktomstandigheden, de financiële belangen van de Staat en de gerechtvaardigde belangen van alle betrokkenen, inclusief TNT.

Lange tijd was een verkoop echter niet mogelijk omdat er een discussie gaande was omtrent de inrichting van de Nederlandse postmarkt, hetgeen onzekerheid voor potentiële investeerders in TNT betekende. Met het verzenden van de «Postvisie» naar de Tweede Kamer in september 2004 is hier duidelijkheid over ontstaan. Eind september 2004 heeft de Staat in een gecombineerde transactie een gedeelte van zijn belang herplaatst op de markt en heeft TNT een gedeelte van de aandelen van de Staat ingekocht. Met deze transactie werd het belang van de Staat in TNT teruggebracht van circa 35% tot circa 19%. De Staat had zich toen gecommitteerd om gedurende een periode van 180 dagen geen transactie uit te voeren. De maanden na bovengenoemde transactie kende het aandeel TNT een licht stijgend verloop tot begin mei, daarna handelde het in een stabiele range rond de € 20,80.

Structuur van de transactie

In een competitief biedingsproces op maandagavond 11 juli hebben uiteindelijk ABN-Amro Rothschild en Citigroup zich bereid getoond om gezamenlijk een pakket van 43,4 mln. aandelen te herplaatsen bij internationale institutionele beleggers en daarbij de Staat een minimumopbrengst te garanderen. De totale opbrengst voor de Staat is ongeveer € 0,9 miljard.

De transactie tussen de banken en de Staat is in dezelfde week afgerond. Het orderboek van ABN-Amro Rothschild en Citigroup, waarin institutionele beleggers interesse kunnen tonen in aandelen TNT, werd op dinsdag 12 juli door hen zowel geopend als gesloten. De levering en betaling vond plaats op vrijdag 15 juli. Als onderdeel van de transactie heeft de Staat aangegeven in beginsel de komende 360 dagen geen transactie in TNT te plegen. Het is standaard om een dergelijke lock-up bepaling af te geven, de achterliggende reden is dat investeerders in de markt dan weten dat zij gedurende een periode niet verrast worden door een groot nieuw aanbod van aandelen TNT.

Aanwending van de opbrengst

De opbrengst van de verkoop, circa € 0,9 mld., zal, na aftrek van de met de transactie gemoeide kosten, verwerkt worden conform de FES-wet. De netto-opbrengst wordt aangewend om de Staatsschuld af te lossen. Het verschil tussen de jaarlijkse rentevrijval door het aflossen van de Staatsschuld en het geraamde jaarlijkse dividend zal structureel aangewend worden ter realisering van structurele jaarlijkse voeding voor het Fonds Economische Structuurversterking.

Resterend belang en afspraken vennootschapsrechtelijke regime

Het belang van de Staat in TNT is door de transactie afgenomen tot ongeveer 10%. In 2001 heeft het Kabinet aangegeven dat het belang in TNT niet zonder uw Kamer vooraf in te lichten tot onder de 10% teruggebracht zal worden. Nu het belang van de Staat tot ongeveer 10% is teruggebracht, is het opportuun om te bezien of er tegen een eventuele verdere vervreemding geen bezwaren zijn. Ik zal u te zijner tijd hieromtrent nader informeren. Opvolging van de afspraken over de specifieke bestandsdelen van het vennootschapsrechtelijke regime van TNT, zoals hiervoor omschreven, zal geschieden door de minister van EZ.

Bijzonder aandeel

Aangaande het bijzonder aandeel bij TNT kan ik u het volgende meedelen. Bij TNT heb ik altijd aangegeven dat het bijzonder aandeel twee functies heeft. Ten eerste dient het bijzonder aandeel ter ondersteuning van de waarborging van het publiek belang van de postbezorging, immers een solide postconcessieuitvoering vergt een solide postconcessiehouder. Daarnaast dient het bijzonder aandeel ook ter bescherming van het financieel belang dat de Staat als groot aandeelhouder heeft. Immers, de Staat als groot aandeelhouder (i.c. 19%) kon niet zomaar «uitstappen» uit een aandeel zonder een substantiële (negatieve) impact op de beurskoers. Vanuit dit financiële belang was daarom een extra recht ter bescherming van dit financieel belang gerechtvaardigd en niet afwijkend van hetgeen gebruikelijk door groot aandeelhouders in de markt wordt bedongen. Nu het belang van de Staat is gedaald tot ongeveer 10% vervalt mijn inziens het financiële argument om het bijzonder aandeel aan te houden. Een belang van 10% kan in beginsel worden verkocht zonder onacceptabele koersimpact. Ik kan het bijzonder aandeel echter bij TNT niet opgeven voordat is komen vast te staan dat ook het publiek belang zonder het bijzondere aandeel gewaarborgd is. Dit zal in nauw overleg met de minister van EZ geschieden. Veranderingen hierin hangen samen met de wijze waarop adequate verankering van publieke belangen in wet- en regelgeving in een liberaliserende markt wordt vormgegeven.

Zoals u weet heeft de Staat ook nog een belang van ca. 14% en een bijzonder aandeel in KPN. Bij KPN dient het bijzonder aandeel slechts ter borging van het financiële belang. Dit betekent dat ik het bijzonder aandeel zal opgeven indien, bij een volgende transactie of anderszins het aandelenbelang in KPN is gebracht tot rond of onder de 10%.

---

1 Tweede Kamer, vergaderjaar 2000–2001, 27 638, nr. 1.