26 643 Informatie- en communicatietechnologie (ICT)

Nr. 501 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 28 november 2017

Bij brief van 28 september jongstleden heeft de vaste commissie voor Veiligheid & Justitie mij verzocht om een reactie op het bericht «Suikeroom ronselt studentes» in de Telegraaf van 27 september jongstleden. De vaste commissie verzocht daarbij in ieder geval in te gaan op de risico's op uitbuiting, toezicht en regulering, maatregelen in andere landen, en mogelijke maatregelen die in Nederland kunnen worden getroffen. Met deze brief reageer ik op dit verzoek.

De berichtgeving betreft een datingsite die zich presenteert als een online sociaal netwerk voor volwassen mannen en vrouwen, die een wederzijds – ook in financieel opzicht – voordelige relatie zoeken. Zogenaamde sugarbabies (m/v en meerderjarig) en sugardaddies/-mamas vinden elkaar, om te komen tot dates en/of een relatie mede op basis van een financieel arrangement. Het Noorse bedrijf dat deze specifieke site met de naam «rich meets beautiful» aanbiedt, is reeds langer actief in andere landen. Aanleiding voor de recente berichtgeving is de komst naar de Nederlandse markt, en de aankondiging van billboards in studentensteden.

Online dating-dienstverleners zijn reeds jaren actief op de Nederlandse markt. Er zijn tot heden geen indicaties van misstanden in de vorm van uitbuiting bekend in Nederland, gerelateerd aan het aanbod van datingsites zoals deze. De opzet van deze datingsites maakt bepaalde risico’s wel voorstelbaar, waaronder uitbuiting.

Dergelijke datingsites zijn ook actief in andere landen. Navraag in enkele landen leert dat er in verschillende landen wel zorgen zijn over de risico’s rond deze websites, maar dat slechts in een enkel geval signalen bekend zijn van misstanden in de vorm van uitbuiting rond deze sites. In een enkel land is er ook aandacht voor inschrijving door minderjarigen op dergelijke sites. De – beperkte – maatregelen die tegen dergelijke sites getroffen zijn, zoals het lokale verbod om reclame te maken in enkele Belgische steden, lijken veeleer ingegeven vanuit de bescherming van de openbare orde. Zo hebben de in enkele Belgische (studenten-)steden getroffen maatregelen betrekking op fysieke reclame-uitingen (billboards) van deze website. De Belgische reclame code commissie heeft hiertegen opgetreden. Op dit vlak geldt voor de Nederlandse situatie, dat in de Nederlandse Reclame Code (NRC) de regels zijn vastgelegd waar reclame aan moet voldoen. Wanneer men een klacht heeft over een reclame-uiting kan deze worden ingediend bij de Reclame Code Commissie (RCC). Dit is uiteraard afhankelijk van de omstandigheden per geval, waarbij de vorm en toonzetting van de reclame een doorslaggevende rol zullen spelen.

Datingwebsites worden, net zoals andere websites, geacht te handelen in overeenstemming met de geldende wet- en regelgeving. Tegen websites die een platform bieden voor uitbuiting kan strafrechtelijk worden opgetreden. Het huidige wettelijke kader (artikel 273f van het Wetboek van Strafrecht) biedt voldoende mogelijkheden om aanbieders/beheerders van websites aan te pakken die opzettelijk contacten bevorderen die leiden tot uitbuiting.

Het is bekend dat aan online dating risico’s kleven, omdat in eerste instantie onbekend is wie achter het online profiel schuil gaat. Om deze reden hebben verschillende datingsites dan ook het Keurmerk Veilig Daten opgericht. Sites die zich richten op een meer bijzondere vorm van dating, zoals deze sugardaddy-websites, maken tot heden geen gebruik van dit keurmerk. Dit kan voor bezoekers van de sites en mogelijke belangstellenden een indicatie zijn om zich op een andere datingsite in te schrijven. Het is van groot belang dat beheerders van dergelijke sites hun verantwoordelijkheid nemen. Waar specifieke risico’s worden geconstateerd, kan hierover vanuit overheidspartners ook actief het gesprek worden aangegaan met de private partijen.

De Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, M.G.J. Harbers