26 643 Informatie- en communicatietechnologie (ICT)

Nr. 1131 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 13 februari 2024

Hierbij bied ik uw Kamer het Departementaal Financieel Overzicht 2024–2028 van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat aan. Dit Departementaal Financieel Overzicht is opgesteld in uitvoering van de motie Van Ginneken en Leijten¹ over het op uniforme wijze inzicht geven in de budgetten voor digitalisering -Informatie- en communicatietechnologie (ICT).

Dit Departementaal Financieel Overzicht wordt op verzoek van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) door alle departementen opgesteld en aangeboden aan de Tweede Kamer. Daarnaast heeft de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties een verzamelbrief digitalisering opgesteld en deze in combinatie met een geaggregeerd totaaloverzicht reeds verzonden.²

Dit financiële overzicht verbindt informatieproducten als de ontwerpbegroting, Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk en het Rijks ICT Dashboard met elkaar en worden in samenhang presenteren gepresenteerd. Het format voor dit overzicht is voor ieder departement gelijk.

Ondertussen wordt onder regie van BZK gewerkt aan een plan om het begroten van digitaliseren in de toekomst op een meer gestructureerde, gelijke en verankerde manier te verwezenlijken zonder dat daarmee de verantwoordelijkheid van ieder departement in het geding komt.

Voorbehoud

Omdat dit de eerste keer is dat dit overzicht op deze manier wordt ingevuld, is het nog niet compleet en eenduidig. Hierdoor zijn de gegevens niet in alle gevallen vergelijkbaar met elkaar of met cijfers uit eerder gepubliceerde stukken. Het merendeel bestaat uit realisatiecijfers. Het is dus geenszins een op zichzelf staande begroting maar een financieel overzicht.

Toelichting

Dit Departementaal Financieel Overzicht geeft inzicht in de I-kosten voor 2024–2028. De gehanteerde definitie in de uitvraag van BZK om de digitaliseringsbudgetten vast te stellen is als volgt: «Digitalisering is het geheel aan ontwikkelingen binnen de overheid en in de samenleving die te maken hebben met het toenemend gebruik van ICT, digitale informatie, data en informatiesystemen.»

Het format van de uitvraag vanuit BZK bestaat uit vier delen:

• Deel A: beleidstrajecten die raken aan digitalisering

• Deel B: ICT-activiteiten

• Deel C: apparaatsuitgaven van de diensten kas-verplichtingen

• Deel D: apparaatsuitgaven van de diensten baten-lasten

Bij deel B t/m D is uitgegaan van het Rijks ICT Dashboard en zijn gemaakte kosten uit het verleden lineair doorgetrokken.

Dit is een eerste overzicht. BZK accepteert dat deze overzichten niet 100% volledig en vergelijkbaar zijn, vanwege de onder de toelichting geschetste beperkingen. De scope van het Rijks ICT-dashboard is dit jaar verbreed om ook beheeractiviteiten op te nemen. Dit is een groeimodel waardoor het dashboard en daarmee ook de financiele overzichten niet compleet zijn. Er lopen op dit moment trajecten om beheeractiviteiten beter inzichtelijk te krijgen en daarmee ook het Rijks ICT-dashboard completer te maken. BZK verwacht dat deze gegevens in 2025 op een afdoende niveau zijn.

Deel A:

Om de navolgbaarheid van uitgaven aan digitalisering te borgen zijn enkel de budgetten opgenomen waarvan met enige zekerheid aangenomen kan worden dat deze volledig onder voorgenoemde definitie vallen. Kanttekening hierbij is dat het onder deze algemene definitie niet met zekerheid vast te stellen is of dit het volledige beeld is van digitaliseringsuitgaven.

Op grond hiervan wordt Rijksbreed de lijn gevolgd om deel A niet op te nemen in het totaalbeeld omdat dit zou leiden tot een onvolledig en onvergelijkbaar beeld tussen departementen onderling. Dit is als zodanig besproken met de Staatssecretaris van BZK.

Inzet is om bij een volgende uitvraag een meer specifieke definitie te hanteren. Tevens wordt nagedacht over een uniforme werkwijze binnen de rijksoverheid voor het meerjarig verzamelen van deze informatie, ten behoeve van navolgbare en accurate verslaggeving aan het parlement.

Deel B

Deel B gaat uit van de reeds gepubliceerde ICT-projecten op het Rijks ICT-dashboard en de begrotingen van departementen. De uitgaven zijn meestal niet apart in de begrotingen vermeld maar zijn onderdeel van grotere budgetten. In dat geval is een schatting van de uitgaven gedaan op basis van de resterende projectkosten en looptijd, volgens de laatste cijfers van het Rijks ICT Dashboard.

Deel C+D

De uitvraag hiervan was onderdeel van de integrale uitvraag over 2022 aan de diensten. De beleidsdirecties zijn in deze ronde niet specifiek uitgevraagd, omdat het overgrote deel van hun ICT-kosten reeds integraal onderdeel vormen van de rapportages van de diensten en/of grote ICT-projecten.

Vervolg

Deze eerste exercitie heeft inzichten opgeleverd over de complexiteit die gepaard gaat met het verzamelen en presenteren van deze gegevens. Er zijn veel uitdagingen om deze gegevens volledig en goed vergelijkbaar te maken. Daarbij is het van belang dat de gegevens voldoende tegemoetkomen aan de informatiebehoefte van de Kamer. Daarom wordt het debat met uw Kamer afgewacht voor er vervolgstappen worden gezet onder regie van BZK.

Dit traject heeft daarnaast inzichten opgeleverd over de informatievoorziening in de Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk (JBR) en op het Rijks ICT-dashboard. Er zijn mogelijkheden om die informatie aan te vullen, inzichtelijker te presenteren en te voorzien van meer analyse en duiding. Bijvoorbeeld door de uitgaven aan intern en extern ICT-personeel naast elkaar te presenteren zodat de verhouding duidelijk zichtbaar is. Vanaf komend jaar wordt dit doorgevoerd in de JBR.

Concreet betekent dit dat er een duidelijker onderverdeling komt van de ICT-kostencategorieën in de JBR, waaronder ICT-personeel (intern en extern). Daarnaast wordt de rapportage Grote ICT-activiteiten uitgebreid met meer inhoudelijke duiding. Onder meer een beter inzicht in het soort ICT-activiteit en de maatschappelijke waarde van ICT-activiteiten. Daarnaast is het Rijks ICT-dashboard afgelopen jaar doorontwikkeld. Zo is er nu ook informatie opgenomen over beheer- en onderhoudsactiviteiten. De komende jaren wordt dit verder uitgebreid om het inzicht in ICT-activiteiten te vergroten.

De Minister van Economische Zaken en Klimaat, M.A.M. Adriaansens

---

1 Kamerstukken 26 643, nr. 882.

2 Kamerstukken 26 643, nr. 1112