25 422 Opwerking van radioactief materiaal

Nr. 96 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN, LANDBOUW EN INNOVATIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 24 oktober 2012

Hierbij informeer ik u, mede namens de minister van Buitenlandse Zaken, over de belangrijkste uitkomsten van de 2^de buitengewone vergadering van het Verdrag betreffende nucleaire veiligheid (Convention on Nuclear Safety: CNS) en de daarbij getrokken conclusies en aanbevelingen. Voor de volledigheid stuur ik u hierbij het aan het einde van de vergadering aangenomen (Engelstalig) Summary Report *). Tot deze buitengewone vergadering werd besloten tijdens de 5^e vergadering van CNS (april 2011) om de geleerde lessen van het kernongeval in Fukushima Dai-Ichi te bespreken.

In mijn brief van 10 mei 2012 (Tweede Kamer, vergaderjaar 2011 – 2012, 25 422, nr 92) heb ik u geïnformeerd over de tweede buitengewone vergadering van de CNS.

Naar aanleiding van het Fukusima Dai-Ichi ongeval heb ik een aantal acties in gang gezet. De uitkomsten van de vergadering in augustus onderschrijven het belang van deze acties. Ik zal  deze dan ook voortzetten en over de resultaten ervan uitvoerig rapporteren in Europees en internationaal kader.

Opzet en doel van de 2^de buitengewone vergadering

De vergadering heeft van 27 t/m 31 augustus 2012 bij het Internationale Atoomagentschap (IAEA) in Wenen plaatsgevonden. Aan de vergadering hebben 64 van de 75 verdragslanden deelgenomen.

Doel van de vergadering was het bespreken en bediscussiëren van de tot nu toe geleerde lessen van het Fukushima Dai-Ichi kernongeval en ook van de effectiviteit van de CNS zelf. Naar aanleiding van het Fukushima Dai-Ichi ongeval zijn er in een groot aantal landen maatregelen getroffen of gepland. Voorafgaand aan de bijeenkomst hadden de verdragslanden in hun nationaal rapport over deze maatregelen gerapporteerd. Het Nederlandse nationaal rapport heeft u via bovengenoemde brief van 10 mei ontvangen.

De gerapporteerde maatregelen zijn tijdens de bijeenkomst in zes thematische werkgroepen bediscussieerd.

De effectiviteit van de CNS werd besproken tijdens plenaire vergaderingen, en daarbij zijn eerder door enkele landen ingediende voorstellen tot amendering van de aan het verdrag gekoppelde protocollen besproken.

De Thema’s

In de Nationale rapporten zijn de beschreven maatregelen ingedeeld in de volgende 6 thema’s;

• externe gebeurtenissen (zoals overstromingen, aardbevingen en extreme weersomstandigheden);

• ontwerp aspecten (met name voor het behoud van elektriciteitsvoorziening en koeling);

• beheersing van zware ongevallen en herstel (on-site);

• nationale organisaties;

• organisatie van kernongevalbestrijding, respons en management na ongevallen (off-site);

• internationale samenwerking.

De geleerde Lessen

Aan de hand van de 61 ingediende nationaal rapporten is per thema door het IAEA een samenvatting opgesteld van alle getroffen en voorgenomen maatregelen. Op basis van deze samenvattende rapporten zijn vervolgens de zes thema’s besproken in werkgroepen. De conclusies en aanbevelingen van de werkgroepen zijn uitvoerig samengevat in het Summary Report dat u vindt in de bijlage van deze brief. De conclusies onderschrijven het belang van;

• (internationale) review missies;

• het opnieuw in kaart brengen van natuurlijke risico’s en maatregelen ten behoeven van der beheersing van ernstige ongevallen ten gevolgen van extreme natuurlijke omstandigheden.

• een effectieve en onafhankelijke «Regulatory Body».

• het implementeren van IAEA Safety Standards;

• openheid en transparantie.

• veiligheidscultuur en organisatie

Afspraken

De verdragslanden hebben afgesproken dat om het doel van de CNS (het handhaven en bevorderen van een hoog nucleair veiligheidsniveau in de verdragslanden) beter te kunnen dienen, tijdens de volgende CNS vergaderingen uitvoeriger dan tot nu toe gerapporteerd dient te worden over de hierboven genoemde onderwerpen.

Effectiviteit van het Verdrag

Tijdens de plenaire vergadering is gediscussieerd over het verbeteren van de effectiviteit van de CNS. De ingediende voorstellen tot wijziging van de uitvoeringsprotocollen zijn aangenomen met consensus. Deze wijzigingen strekken tot meer efficiëntie en tot uitgebreidere rapportage bij de CNS vergaderingen, te beginnen bij de eerstvolgende vergadering in 2014.

Daarnaast zijn de deelnemende landen van mening dat verdere verbetering van het review proces in het kader van de CNS noodzakelijk is. Daarom is besloten om een «effectiveness and transparancy» werkgroep in te stellen. Deze werkgroep zal aanbevelingen opstellen voor het versterken van de CNS en amendementen in het Verdrag voorstellen waar nodig en deze presenteren bij de CNS vergadering in 2014. De werkgroep zal hierbij de eerder ingediende voorstellen en, meer in het algemeen, de uitkomsten van de buitengewone vergadering betrekken.

Conclusie

De resultaten van de buitengewone vergadering vind ik een belangrijke stap die bijdraagt aan het verder versterken van de nucleaire veiligheid wereldwijd. In het bijzonder ondersteun ik het belang van transparantie en van het uitgebreid rapporteren in het kader van het review proces. Nederland zal het werk van de in te stellen werkgroep steunen en zich daarmee inzetten voor het zoveel mogelijk versterken van het Verdrag en daarmee van de internationale nucleaire veiligheid.

De minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, M. J. M. Verhagen

*) Ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer