nr. 1
KONINKLIJKE BOODSCHAP
Aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Wij bieden U hiernevens ter overweging aan een voorstel van wet houdende
verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering
in de Grondwet, strekkende tot opneming van bepalingen inzake het correctief
referendum.
De memorie van toelichting (en bijlagen), die het wetsvoorstel vergezelt,
bevat de gronden waarop het rust.
En hiermede bevelen Wij U in Godes heilige bescherming.
's-Gravenhage
4 december 1996
Beatrix
nr. 2
VOORSTEL VAN WET
Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van
Oranje-Nassau, enz. enz. enz.
Allen, die deze zullen zien of horen lezen, saluut! doen te weten:
Alzo Wij in overweging genomen hebben dat er grond bestaat een voorstel
in overweging te nemen tot opneming in de Grondwet van bepalingen inzake het
correctief referendum;
Zo is het, dat Wij, de Raad van State gehoord, en met gemeen overleg der
Staten-Generaal, hebben goedgevonden en verstaan, gelijk Wij goedvinden en
verstaan bij deze:
ARTIKEL I
Er bestaat grond het hierna in de artikelen II tot en met V omschreven
voorstel tot verandering in de Grondwet in overweging te nemen.
ARTIKEL II
A
In artikel 81 van de Grondwet wordt na «gezamenlijk» ingevoegd:
behoudens de mogelijkheid van een referendum met toepassing van § 1A.
B
Na §1 van hoofdstuk 5 van de Grondwet wordt een nieuwe paragraaf
ingevoegd, luidende:
§1A. Referendum
Artikel 89a
1. Een voorstel van wet dat door de Staten-Generaal is aangenomen, wordt
aan een referendum onder de in artikel 54 bedoelde kiesgerechtigden onderworpen,
indien na een inleidend verzoek van ten minste veertigduizend kiesgerechtigden
ten minste zeshonderdduizend kiesgerechtigden daartoe de wens kenbaar hebben
gemaakt.
2. Aan het inleidend verzoek wordt geen gevolg gegeven, indien de Koning
de Staten-Generaal kennis heeft gegeven van zijn besluit waarbij aan het voorstel
de bekrachtiging is onthouden.
Artikel 89b
Een voorstel van wet kan niet aan een referendum worden onderworpen indien
dit het koningschap, het koninklijk huis of de begroting betreft dan wel uitsluitend
strekt tot uitvoering van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden,
verdragen of besluiten van volkenrechtelijke organisaties.
Artikel 89c
De bekrachtiging van een voorstel van wet kan eerst plaatsvinden nadat
over dit voorstel een referendum is gehouden of nadat is komen vast te staan
dat daarover geen referendum wordt gehouden.
Artikel 89d
1. Indien bij het referendum een meerderheid zich tegen het voorstel van
wet uitspreekt en deze meerderheid ten minste dertig procent omvat van hen
die gerechtigd waren aan het referendum deel te nemen, dan vervalt het voorstel
van rechtswege.
2. Indien bij het referendum niet een meerderheid zich tegen het voorstel
van wet uitspreekt, wordt het voorstel terstond bekrachtigd.
Artikel 89e
1. Indien de bekrachtiging van een voorstel van wet geen uitstel kan lijden,
kan, mits het voorstel dit bepaalt, de bekrachtiging terstond plaatsvinden
nadat de Staten-Generaal het voorstel hebben aangenomen. Het tot wet geworden
voorstel kan overeenkomstig de artikelen 89a en 89b aan een referendum worden
onderworpen.
2. Indien bij het referendum een meerderheid als bedoeld in artikel 89d,
eerste lid, zich tegen de wet uitspreekt, vervalt de wet van rechtswege. De
wet regelt zo nodig de gevolgen hiervan.
Artikel 89f
De artikelen 89a tot en met 89e zijn van overeenkomstige toepassing op
de goedkeuring van verdragen.
Artikel 89g
Alles wat verder het referendum betreft, wordt bij de wet geregeld.
ARTIKEL III
Na artikel 128 van de Grondwet wordt een nieuw artikel toegevoegd, dat
luidt:
Artikel 128a
Een besluit dat door provinciale staten of de gemeenteraad is genomen,
wordt, behoudens bij of krachtens de wet te stellen uitzonderingen, aan een
beslissend referendum onder de in de artikelen 129 en 130 bedoelde kiesgerechtigden
voor provinciale staten onderscheidenlijk de gemeenteraad onderworpen indien
een bij wet te bepalen aantal van deze kiesgerechtigden daartoe de wens kenbaar
maakt, een en ander volgens bij of krachtens de wet te stellen regels.
ARTIKEL IV
Aan artikel 137 van de Grondwet wordt een nieuw lid toegevoegd, dat luidt:
6. Een voorstel tot verandering in de Grondwet kan alleen aan een referendum
worden onderworpen nadat het door de Staten-Generaal in tweede lezing is aangenomen.
ARTIKEL V
Aan de Grondwet wordt het volgende additionele artikel toegevoegd:
ARTIKEL XXXI
De wijziging in artikel 81 alsmede de artikelen 89a tot en met 89g, 128a
en 137, zesde lid, treden eerst na vijf jaren of op een bij of krachtens de
wet te bepalen eerder tijdstip in werking. Deze termijn kan bij de wet voor
ten hoogste vijf jaren worden verlengd.
Het tijdstip van inwerkingtreding kan voor de artikelen 89a tot en met
89g en 137, zesde lid, alsmede voor artikel 128a verschillend worden gesteld.
Lasten en bevelen dat deze in het Staatsblad zal worden geplaatst en dat
alle ministeries, autoriteiten, colleges en ambtenaren wie zulks aangaat,
aan de nauwkeurige uitvoering de hand zullen houden.
Gegeven
De Minister-President, Minister van Algemene Zaken,
De Minister van Binnenlandse Zaken,