24 095 Frequentiebeleid

Nr. 287 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN, LANDBOUW EN INNOVATIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 8 juli 2011

In december 2010 heb ik u mijn Strategische Nota Mobiele Communicatie aangeboden¹. In die nota heb ik mijn besluit toegelicht om de 800 MHz-band beschikbaar te stellen voor elektronische communicatie, om zo meer ruimte te creëren voor innovatieve mobiele breedbanddiensten.

Ik heb in de begeleidende brief bij de Strategische Nota aangegeven dat het beschikbaar stellen van 800 MHz-spectrum voor mobiel breedband een aantal overgangsproblemen met zich meebrengt. Uw Kamer heeft hier ook meerdere keren aandacht voor gevraagd. Over de aanpak van deze overgangsproblemen heb ik in de afgelopen maanden intensief en constructief overleg gevoerd met de betrokken marktpartijen. Het streven was om oplossingen te vinden die recht doen aan de belangen van consumenten, huidige en toekomstige gebruikers van 800 MHz-spectrum en andere telecomaanbieders. Dat is gelukt.

Kabelexploitanten en mobiele telecomaanbieders hebben afspraken gemaakt om te voorkomen dat consumenten verstoring van de dienstverlening via de kabel ervaren. Ik zal in de 800 MHz-vergunningen bepalingen opnemen waarmee storing op kabeldienstverlening en andere telecomdiensten kan worden aangepakt. Daarmee kan mobiel breedband in de 800 MHz-band geïntroduceerd worden zonder dat andere telecomdienstverlening daaronder hoeft te lijden.

Verder heb ik met de huidige gebruikers van de 800 MHz-band (KPN/Digitenne, Publieke Omroep en draadloze microfoons) afspraken gemaakt over het verhuizen naar andere frequentieruimte, waardoor ook deze dienstverlening voortgezet kan worden.

De uitkomsten van dit traject nemen de belemmeringen weg voor snelle ingebruikname van de 800 MHz-band. Ik zal de 800 MHz-band daarom per 1 januari 2013 beschikbaar stellen voor mobiel breedband. Dit besluit maakt een spoedige introductie van innovatieve mobiele breedbanddiensten in Nederland mogelijk.

In deze brief informeer ik u over de aanpak van de overgangsproblematiek. Daarmee geef ik ook invulling aan de motie Schaart/Verburg over voorkoming van storing op de kabeldienstverlening².

Storing op kabelapparatuur en Digitenne

Als gevolg van het gebruik van de 800 MHz-band voor elektronische communicatiediensten kan in sommige gevallen storing ontstaan op consumentenapparatuur die wordt gebruikt voor dienstverlening via de coax-kabel. Uw Kamer heeft mij door de motie Schaart/Verburg opgeroepen te bevorderen dat kabelexploitanten en mobiele telecomaanbieders vóór 1 juli tot afspraken zouden komen om deze storingsproblematiek aan te pakken, en in de 800 MHz-vergunningen een bepaling op te nemen waarmee ik aanwijzingen kan geven aan vergunninghouders om storing op consumentenapparatuur voor kabeldiensten te voorkomen en van deze bepaling gebruik te maken als consumenten, ondanks de afspraken tussen marktpartijen, geen passende oplossing geboden wordt voor eventuele storingsproblematiek.

Ik kan u melden dat ik volledig invulling kan geven aan deze motie.

Op 27 juni jl. hebben kabelexploitanten (UPC, Ziggo en NLkabel) en de huidige vergunninghouders van spectrum voor mobiele communicatie (KPN, Vodafone, T-Mobile, Tele2 en Ziggo4) een overeenkomst getekend waarin zij afspraken maken over de aanpak van storingsproblematiek bij klanten van kabelexploitanten. De overheid is geen partij bij deze overeenkomst, maar ik heb, zoals uw Kamer en ook de betrokken marktpartijen van mij gevraagd hebben, wel een regierol gespeeld bij het tot stand komen van de afspraken.

In hoofdlijnen voorzien de afspraken erin dat zowel kabelexploitanten als mobiele telecomaanbieders een aantal voorzorgsmaatregelen nemen om de kans op storing te verminderen, en dat mobiele telecomaanbieders eerstverantwoordelijk zijn voor het oplossen van storingsgevallen die desondanks ontstaan. Als voorzorgsmaatregelen zullen partijen onder andere hun klanten voorlichten over het voorkomen van storing, de verspreiding van storingsbestendige apparatuur bevorderen, ervoor zorgen dat het aantal analoge zenders in de storingsgevoelige kanalen niet toeneemt (kabelexploitanten) en, waar nodig en mogelijk, oplossingen zoeken in het gebruik van o.a. WiFi (mobiele telecomaanbieders). Van consumenten wordt verwacht dat zij voldoende storingsbestendige kabels gebruiken. Kabelexploitanten en mobiele telecomaanbieders geven een onafhankelijke derde partij opdracht om de afspraken te beheren en de afhandeling van individuele storingsgevallen te coördineren.

Om ervoor te zorgen dat alle potentiële geïnteresseerden in de veiling van het 800 MHz-spectrum kunnen beschikken over de relevante informatie, zijn de betrokken marktpartijen overeengekomen dat de overeenkomst tussen kabelexploitanten en mobiele telecomaanbieders openbaar gemaakt wordt. Ook eventuele nieuwe mobiele telecomaanbieders, die nu nog geen partij zijn, kunnen toetreden tot de overeenkomst. Voor de goede orde merk ik op dat deze privaatrechtelijke overeenkomst de taken en verantwoordelijkheden van onder meer de toezichthouder Agentschap Telecom volledig onverlet laat.

Ik ben blij met de constructieve opstelling van kabelexploitanten en mobiele telecomaanbieders en hun bereidheid om te komen tot afspraken, en denk dat zij met deze afspraken een aanpak van de kabelstoringsproblematiek hebben gevonden die in ieders belang is. De consument is erbij gebaat omdat hij kan profiteren van nieuwe innovatieve breedbanddiensten én tegelijkertijd kan blijven beschikken over hoogwaardige kabeldienstverlening. Kabelexploitanten en mobiele telecomaanbieders zijn erbij gebaat omdat zij met deze afspraken hun huidige en toekomstige dienstverlening tegen de bekende hoge kwaliteit kunnen aanbieden. En de overheid is erbij gebaat omdat met deze private afspraken een fijnmazige aanpak van de problematiek bereikt wordt.

Ik zal er zelf zorg voor dragen dat, conform de motie Schaart/Verburg, in de vergunningen voor de 800 MHz-band een bepaling wordt opgenomen waarmee ik mobiele telecomaanbieders verplichtingen op kan leggen, bijvoorbeeld als blijkt dat partijen er ondanks de private afspraken niet in slagen de problematiek op een goede en tijdige manier op te lossen.

In diezelfde 800 MHz-vergunning zal ik ook een bepaling opnemen die vergunninghouders verplicht om te voorkomen dat storing ontstaat op diensten die gebruik maken van aangrenzend spectrum. Met deze bepaling worden 800 MHz-vergunninghouders verantwoordelijk voor het voorkomen van «gaten» in de dekking van de netwerken van Digitenne en de Publieke Omroep als gevolg van het gebruik van 800 MHz-zendmasten. Daarnaast kan het nodig zijn een deel van de Digitenne-antennes te vervangen om te voorkomen dat storing ontstaat. KPN onderzoekt in hoeverre dit nodig is en hoe dat aangepakt kan worden.

Verhuizen huidige gebruikers 800 MHz-band

Om de 800 MHz-band beschikbaar te stellen, moeten de huidige gebruikers van dit spectrum «verhuizen» naar andere frequentiebanden.

Een aanzienlijk deel van de 800 MHz-band is tot 2017 vergund aan KPN/Digitenne en de Publieke Omroep (NPO) voor digitale ethertelevisie op basis van DVB-T-techniek. Om het beschikbaar stellen van de 800 MHz-band voor mobiel breedband mogelijk te maken, is een vergunningwijziging nodig en moeten Digitenne en NPO verhuizen naar andere frequenties. Afgelopen week heb ik met KPN en NPO een overeenkomst getekend waarmee afspraken vastgelegd zijn over alternatieve frequentieruimte en nadeelcompensatie voor de kosten die zij maken als gevolg van deze verhuizing. De uitgangspunten van de overeenkomst zijn dat KPN/Digitenne en NPO hun huidige dienstverlening voort kunnen zetten en dat de nadeelcompensatie sober is, zodat alleen de noodzakelijkerwijs uit de verhuizing voortkomende kosten gecompenseerd worden. Een onafhankelijke financieel expert zal een controleverklaring over de eindafrekening afgeven. Voor de te betalen nadeelcompensatie heb ik een voorziening getroffen op mijn begroting.

De overeenkomst met KPN is een uitwerking van het Uitgangspuntenakkoord, dat ik in december 2010 met KPN heb getekend en waarover ik uw Kamer destijds geïnformeerd heb¹. De gewijzigde DVB-T-vergunningen zijn inmiddels opgesteld en het Wijzigingsbesluit zal in de Staatscourant worden gepubliceerd. Op basis van de overeenkomst moet KPN ervoor zorgen dat Digitenne en NPO per 1 januari 2013 geen gebruik meer maken van de 800 MHz-band. De huidige dienstverlening wordt voortgezet via de nieuwe frequenties.

In mijn brief van 27 april 2011⁴ heb ik uw Kamer al geïnformeerd over de afspraken die ik heb gemaakt met vertegenwoordigers van de gebruikers van draadloze microfoons (de PMSE-sector, Programme Making and Special Events), die op dit moment nog vergunningvrij gebruik maken van de 800 MHz-band. Met de sector is afgesproken dat zij vervangende frequentieruimte krijgen om de dienstverlening voort te zetten en dat zij tot 2015 gebruik mogen blijven maken van de 800 MHz-band, op voorwaarde dat zij geen storing veroorzaken op de mobiele communicatienetwerken van de primaire gebruikers, de mobiele telecomaanbieders.

Ingebruikname 800 MHz-band in 2013

Met bovenstaande aanpak van de overgangsproblematiek zijn de laatste horden weggenomen om tegemoet te komen aan de wens van uw Kamer om het 800 MHz-spectrum zo snel mogelijk in gebruik te nemen voor mobiel breedband. Met de ingebruikname per 1 januari 2013 loopt Nederland goed in de pas met de overige EU-landen. Zoals ik uw Kamer in mijn brief van december 2010 al heb toegezegd, zal het 800 MHz-spectrum in 2012 gelijktijdig met het 900 en 1800 MHz-spectrum geveild worden.

De tijd tussen nu en de daadwerkelijke ingebruikname van de 800 MHz-band voor mobiel breedband wordt gebruikt voor de praktische uitwerking van de afspraken over aanpak van de overgangsproblemen. Ik zal daarbij uiteraard de vinger aan de pols houden.

De minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie,

M. J. M. Verhagen

---

1 TK 2010–2011, 24 095, nr. 264.

2 TK 2010–2011, 32 549, nr. 27.

4 TK 2010–2011, 24 095, nr. 44.