23 987 Lidmaatschap van de Europese Unie

Nr. 291 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 7 december 2018

Hierbij bied ik uw Kamer de Kabinetsappreciatie aan van het Contingency Action Plan¹ (Actieplan) zoals onlangs gepubliceerd door de Europese Commissie (Commissie), met daarin een toelichting op de maatregelen die de Commissie voorziet om gevolgen op te vangen in de situatie waarin het VK zich zonder terugtrekkingsakkoord terugtrekt uit de EU². Tevens neem ik in deze brief mee de toezeggingen aan uw Kamer gedaan tijdens het AO Raad Algemene Zaken van 6 november jl. omtrent het EU proces met betrekking tot contingency planning (Kamerstuk 21 501-02, nr. 1937) en de rol van uw Kamer daarbij, alsmede tijdens het AO Meerjarig Financieel Kader van 8 november jl. over de door de EU georganiseerde thematische preparedness seminars.

Het kabinet is verheugd dat de onderhandelaars namens de EU en het VK op 14 november jl. overeenstemming hebben bereikt over een conceptterugtrekkingsakkoord op basis van artikel 50 VEU³, alsmede over een schets van de politieke verklaring over het kader van de toekomstige betrekkingen⁴. Met een terugtrekkingsakkoord worden immers wederkerige, juridisch bindende afspraken met het VK gemaakt met passende waarborgen voor naleving (inclusief een rol voor het EU Hof van Justitie), komt er een overgangsperiode die tijd geeft om een solide basis te leggen voor de toekomstige relatie en kan een no deal scenario worden vermeden.

Totdat het zeker is dat het terugtrekkingsakkoord in werking zal kunnen treden, gaat het kabinet onverminderd door met de voorbereidingen op alle scenario’s, inclusief het no deal scenario.

Het is van belang dat medeoverheden, burgers, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties zich bewust blijven van de eigen verantwoordelijkheden om zich zo goed mogelijk voor te bereiden op alle scenario’s; niet alle oplossingen ten aanzien van preparedness en contingency planning kunnen van de overheid komen.

Appreciatie EU Contingency Actieplan

Op 13 november jl. heeft de Commissie haar Actieplan gepubliceerd met daarin een reeks gedelegeerde- en uitvoeringshandelingen van de Commissie, inclusief het afstemmingsproces daarover met de EU27-lidstaten. Als annexen bij het Actieplan zijn onder meer opgenomen: een overzicht van acties van de Commissie (Annex 4), een tijdsplanning voor verdere juridische stappen (Annex 5), en het overzicht van de reeks thematische preparedness seminars die tot en met december in Brussel worden georganiseerd (Annex 6).

Naar het oordeel van het kabinet maakt de Commissie met dit document haar contingency-plannen inzichtelijk, en hoe deze voorzien in de door Lidstaten geïdentificeerde behoefte aan inzet op Europees niveau. De Commissie geeft er met haar actieplan blijk van goed naar de lidstaten geluisterd te hebben. Op enkele punten is het kabinet van mening dat extra inzicht van de Commissie wenselijk is. De (lopende) reeks seminars, aangevuld met extra technische besprekingen en bilaterale gesprekken op alle niveaus bieden gelegenheid om op nog resterende vragen een antwoord van de Commissie te krijgen.

De volledige kabinetsappreciatie van dit Actieplan en bijbehorende annexen is als bijlage bij deze brief gevoegd. Omdat het kabinet meent dat het gezien de snelle ontwikkelingen in het proces rond de terugtrekking van het VK uit de EU wenselijk is haar appreciatie van dit Actieplan zo snel als mogelijk met Uw Kamer te delen, en mede met het oog op de aard van het betreffende EU document, is in afwijking van wat gangbaar is bij nieuwe Commissievoorstellen, en met verwijzing naar de brief van mijn ambtsvoorganger van 28 oktober 2016 (Kamerstuk 22 112, nr. 2232) hierover, gekozen voor de vorm van een Kamerbrief met bijlage, in plaats van een BNC-fiche.

Naast het Actieplan publiceerde de Commissie ook twee wetgevingsvoorstellen (over energie-efficiëntie en visumregels) in het kader van de voorbereidingen op de terugtrekking van het VK uit de EU.

Tenslotte publiceerde de Commissie haar 78^e notice to stakeholders in het kader van preparedness, voor reizigers tussen het VK en de EU lidstaten na de terugtrekking van het VK uit de EU. Een volledige lijst met preparedness notices to stakeholders is als Annex 3 bij het Actieplan gevoegd.

Over de rol van uw Kamer en het kabinet in de procedure van de Europese Commissie over de delegatie- en uitvoeringshandelingen en het wetgevingsproces heb ik uw Kamer reeds op 2 november jl. geïnformeerd (Kamerstuk 21 501-02, nr. 1916).

Toezeggingen

Op 6 november jl. (Kamerstuk 21 501-02, nr. 1937) heb ik tijdens het AO Raad Algemene Zaken toegezegd om uw Kamer te informeren over de Europese procedure inzake contingency planning. Zoals ik uw Kamer onder meer tijdens ditzelfde Algemeen Overleg meldde heeft Nederland herhaaldelijk bij de Commissie aangedrongen op bekendmaking van de concrete Europese contingency maatregelen. Zoals hierboven al uiteengezet heeft de Commissie inmiddels haar Actieplan gepubliceerd, met daarin een uiteenzetting over de procedures inzake contingency planning.

Op 8 november jl. verzocht uw Kamer tijdens het AO Meerjarig Financieel Kader om nader geïnformeerd te worden over de thematische seminars die de EU organiseert. Een lijst met deze seminars is te vinden als bijlage bij het hierboven benoemde Actieplan (Annex 6). In deze seminars wisselen EU27-lidstaten hun plannen op het specifieke terrein uit met de Commissie en met elkaar, en beantwoordt de Commissie vragen naar aanleiding van haar Actieplan. Nederland neemt op expert niveau actief deel aan deze seminars.

De Minister van Buitenlandse Zaken, S.A. Blok

---

1 Mededeling van de Commissie aan het Europees parlement, de Europese Raad, de Raad, de Europese Centrale Bank, het Europees Economisch en Sociaal Comité, het Comité van de Regio’s en de Europese Investeringsbank, getiteld «Voorbereidingen voor de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie op 30 maart 2019: een noodplan», COM (2018) 880 final.

2 Raadpleegbaar via www.tweedekamer.nl

3 Draft Agreement on the withdrawal of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland from the European Union and the European Atomic Energy Community, as agreed at negotiators» level on 14 November 2018, TF50 (2018) 55 – Commission to EU27

4 Outline of the political declaration setting out the framework for the future relationship between the European Union and the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, as agreed at negotiators» level on 14 November 2018, TF50 (2018) 56 – Commission to EU27