21 501-32
Landbouw- en Visserijraad

nr. 100
VERSLAG VAN EEN ALGEMEEN OVERLEG

Vastgesteld 30 november 2004

De vaste commissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit¹ en de vaste commissie voor Europese Zaken² hebben op 14 oktober 2004 overleg gevoerd met minister Veerman van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit over:

– de brief van de minister van LNV van 12 juli 2004 met het verslag van de Landbouw- en Visserijraad van 21 juni 2004 (21 501-32, nr. 86);

– de brief van de minister van LNV van 15 juli 2004 met de geannoteerde agenda van de Landbouw- en Visserijraad van 19 juli 2004 (21 501-32, nr. 87);

– de brief van de minister van LNV van 3 september 2004 met de agenda van de Informele Landbouwraad van 5–7 september 2004 (21 501-32, nr. 89);

– de brief van de minister van LNV van 17 september 2004 met het verslag van de Landbouw- en Visserijraad van 19 juli 2004 en de beantwoording van schriftelijke vragen van de commissie over de vergadering van 19 juli 2004 (21 501-32, nr. 90);

– de brief van de minister van LNV van 27 september 2004 met het verslag van de Informele Landbouwraad op 7 september 2004 (21 501-32, nr. 91);

– de brief van de minister van LNV van 29 september 2004 met de beantwoording van vragen van de commissie over de Informele Landbouwraad van 5–7 september en over de actuele stand van zaken in algemene zin met betrekking tot de Europese dossiers (21 501-32, nr. 93);

– de brief van de minister van LNV van 12 oktober 2004 met de agenda van de Landbouw- en Visserijraad van 18 oktober 2004 (21 501-32 nr. 94);

– de brief van de minister van LNV a.i. van 26 juli 2004 met de reactie op brief van Veepro betreffende knelpunten op het gebied van veterinaire exportcertificering n.a.v. een verzoek van de commissie (LNV0 400 466);

– de brief van de minister van LNV van 17 september 2004 over einde totaalverhuur; stand van zaken melklease na vonnis (28 625 nr. 20);

– de brief van de minister van LNV van 28 september 2004 over resultaat inspanningen Europese Commissie en beantwoording van schriftelijke vragen van het lid Buijs (CDA) over verordening oprichting van een transnationale producentenorganisatie voor de garnalensector (Tweede Kamer, vergaderjaar 2004–2005, Aanhangsel Handelingen, nr. 45);

– fiche Verordening Raad tot oprichting van Communautair Bureau voor visserijcontrole en houdende wijziging van Verordening EG nr. 284/93 (22 112, nr. 330, fichenr. 8) (LNV-04-521);

– fiche Mededeling Milieuvriendelijke visserijmethoden bevorderen: de rol van technische instandhoudingsmaatregelen (22 112, nr. 332, fichenr. 2)(LNV-04-571);

– fiche Mededeling Europees Actieplan voor biologisch voedsel en biologische landbouw (22 112, nr. 332, fichenr. 8)(LNV-04-570);

– Eventueel nieuwe fiches.

Van dit overleg brengen de commissies bijgaand beknopt verslag uit.

Vragen en opmerkingen uit de commissies

De heer Waalkens (PvdA) stelt vast dat het Europese actieplan voor biologische land- en tuinbouw een uitputtende opsomming van prioritaire aandachtspunten bevat. Het plan moet echter meer zijn dan een politiek statement en een opsomming van punten. Er moet sprake zijn van een budget, toetsing en controle. Het voorstel van de Commissie is aan de magere kant. Wat is de inzet van de minister op dit punt in de komende Landbouwraad?

De heer Waalkens vindt het te vrijblijvend om de regelgeving voor co-existentie aan de lidstaten zelf over te laten, zoals Commissaris Fischler wil. De teugels moeten strakker worden aangetrokken. Hij onderschrijft daarom het Deense voorstel om een EU-commissie voor de begeleiding van de co-existentie op de agenda te zetten. Dat zou gelijk op kunnen gaan met de aanbevelingen van de commissie-Van Dijk die rond 1 november zijn te verwachten. Bij de Commissie lijkt er beweging te zitten op het punt van ondergrens voor de vervuiling en de contaminatie van de stromen met GGO's. Naar de mening van de heer Waalkens moet de vaststelling van de vervuiling op de technische detectiegrens zitten met betrekking tot het uitgangsmateriaal.

De heer Waalkens constateert dat het suikerbeleid vooruit wordt geschoven. De wijziging van het suikerbeleid werkt door tot diep in Afrika en Zuid-Amerika, maar ook tot diep in Europa. Het moet ondubbelzinnig duidelijk zijn dat Europa zijn suikerbeleid moet wijzigen. Er moeten evenwichtige voorstellen komen die recht doen aan de positie van de rietsuikerboeren, waar ook ter wereld, en de bietsuikerboeren in Europa. De minister zal als ingewijde in dit dossier vanuit het Voorzitterschap en als prominent vertegenwoordiger vanuit Nederland daarin stappen kunnen zetten die leiden tot een evenwichtiger voorstel.

Ondanks de eerder uitgesproken steun voor de inzet van de minister op het punt van de melklease, staat het punt steeds weer op de agenda. De heer Waalkens is het eens met het stopzetten van de structurele mogelijkheid van het verhuren van de productierechten. Het College van beroep voor het bedrijfsleven heeft de mogelijkheid om bij geschillen een uitspraak te doen.

De heer Waalkens stelt het op prijs dat het diertransport weer op de agenda van de Landbouwraad staat. De Kamer heeft de minister de vrije hand gegeven om wat onderhandelingsruimte te verkrijgen. Hij heeft zich gefixeerd op het transport van varkens, maar als het op de agenda komt, zit de oplossing misschien in de verbreding.

Kan de minister ingaan op uitlatingen van commissaris Fischler dat de zuivelindustrie in de aanpassing van het gemeenschappelijk landbouwbeleid een legitimatie ziet om de prijzen te verlagen? Het kabinet laat veel aan de markt over, maar de markt mag niet aan de haal gaan met meer belangen dan alleen de melkprijs.

Uit de geannoteerde agenda blijkt dat welwillend wordt geoordeeld over het accepteren van transnationale producentenverenigingen. Zijn die echter wel NMa-proof? Kan de NMa op het grote speelveld van Europa nog zelfstandig uitspraken doen?

Ten slotte spreekt de heer Waalkens zijn zorgen uit over het zwakke optreden van de toekomstige Commissaris voor Landbouw, mevrouw Fischer Boel. De portefeuille van de huidige Commissaris Fischler is opgedeeld en er blijft weinig van over. Een zwakke Commissaris doet dan het ergste vrezen.

Mevrouw Van Velzen (SP) spreekt haar steun uit voor het Deense initiatief op het gebied van co-existentie en spoort de minister aan om daarin mee te gaan. Een heldere Europese wetgeving inzake co-existentie is nodig met het oog op de aansprakelijkheid en de kosten van het voorkomen van vermenging. De percentages van contaminatie lijken aan het schuiven zijn. Zij pleit voor een maximale grens van 0,1%. In een onlangs verschenen rapport van de Rekenkamer wordt geconcludeerd dat de Kamer onvoldoende informatie heeft over het Europese beleid. Daaruit moet een les worden getrokken. Op het dossier van de GGO's valt veel te verbeteren. De fiches komen laat en de achterliggende risicobeoordeling is niet inzichtelijk, evenmin als de standpunten van de overige lidstaten. De parlementaire behandelingen van de Europese fiches op het vlak van GGO's zijn tot nu toe niet veel meer dan een wassen neus.

De Raad wil conclusies formuleren over het Europese actieplan voor de biologische landbouw. Het onderzoek ten bate van het actieplan naar de verschillende beleidsmogelijkheden binnen de bestaande wetgeving, naar de wijze waarop andere lidstaten biologische landbouw stimuleren en naar hectarepremies en varianten ervan is echter nog niet afgerond. Er zou sprake zijn van een vertraging van meer dan een jaar. Het is toch lastig om te besluiten over het actieplan zonder het onderliggende onderzoek en zonder een daaraan verbonden budget. De minister moet dat aan de orde stellen. De LTO pleit voor biologische hectarepremies. Uit het nog niet afgeronde onderzoek zou blijken dat het merendeel van de onderzochte lidstaten een vorm van een hectarepremie invoert. De minister wil aan het eind van de looptijd van het pakket in Nederland, eind 2004, met conclusies komen. Hij zal daar dus vaart mee moeten maken. Wordt het geen tijd om de discussie gewoon in de Europese Raad aan te zwengelen? Moet er geen helder eenvormig beleid zijn, waarin elk land bewogen wordt om de hectarepremie in te stellen?

De minister wil het onderwerp van het diertransport weer op de agenda zetten. Niet duidelijk is welke voorstellen hij wil doen. Kan hij binnen de onderhandelingsruimte die hij nodig heeft, al een tipje van de sluier oplichten?

De minister schrijft dat er voor biggencastratie nog geen duidelijke alternatieven zijn. De conclusies in het EFSA-rapport over biggencastratie zijn echter duidelijk: zowel verdoofde als onverdoofde castraties zijn zeer pijnlijk en stressbevorderend, het nalaten van castratie is niet alleen goed voor dierwelzijn en milieu, maar ook voor bedrijfsefficiëntie en berengeur is technisch beheersbaar. Wil de minister op de aanstaande Europese Raad voorstellen om eens op werkbezoek te gaan bij de varkenshouders in het Verenigd Koninkrijk, Ierland, Spanje en Portugal om met eigen ogen te aanschouwen hoe de ongecastreerde varkens worden vetgemest en succesvol op de markt worden gebracht?

De heer Van der Vlies (SGP) vraagt de minister aan te geven hoe halverwege het Nederlandse Voorzitterschap zijn ambitieniveau zich verdraagt met het tijdpad dat is voorzien. Wat zijn de kansen op realisering van de indertijd aangegeven doelen?

De heer Van der Vlies sluit zich aan bij de opmerkingen over het diertransport. De minister heeft op een conferentie met de directeuren van de Europese betaalorganen krachtig aangegeven dat het afgelopen moet zijn met de bureaucratie en de overhead. Het kan eenvoudiger, meer praktijkgericht en directer.

De heer Van der Vlies verwijst naar een studie van het Oost-Europa Instituut, waaruit blijkt dat bij toetreding van Turkije de EU-bijdrage aan Turkije voor de landbouw- en structuurfondsen 14 mld zal zijn. Dat heeft consequenties voor de andere lidstaten. Zeker als dit bedrag wordt ingefaseerd, zal men de rekening gepresenteerd krijgen. Er moet op Europees niveau natuurlijk steun zijn tussen lidstaten en een land behoeft er niet altijd beter van te worden, maar het bedrag lijkt buitenproportioneel te zijn in de huidige geldstromen.

De heer Van der Vlies constateert dat de opmerking van commissaris Fischler in de richting van de heer Maat van het CDA over de bedrijfsovernamesteun aan jonge boeren perspectief biedt. De Kamer heeft een uitdrukkelijke wens geuit. De heer Van der Vlies neemt aan dat de minister alle mogelijkheden zal aanwenden om de steunregeling zo snel mogelijk van kracht te laten zijn.

Op het dossier van de melklease constateert de heer Van der Vlies een merkwaardige wending: 8000 liter en in het quotumjaar 2004/2005 het restantquotum volledig laten verleasen. Dat strookt niet met de aanvankelijk als harde vereiste gestelde 70/30-verhouding. Kennelijk is vanuit Brussel toestemming gekomen. Als het nu kan, waarom zou het dan voor de toekomst niet kunnen?

Het Communautair Bureau voor Visserijcontrole lijkt behoorlijk opgetuigd te worden. Zo worden aan lidstaten op contractbasis diensten verleend met betrekking tot controle en inspectie. Toen het hier besproken werd, ging het om de controle op de controle. Als dit zo doorgaat, blijft de kans groot dat de lidstaten de controle verschillend interpreteren.

Op het punt van bioterrorisme mogen de Verenigde Staten de wet niet misbruiken om handelsbelemmeringen op te werpen. Het standpunt van de Nederlandse regering wordt niet vermeld. Kan de minister een indicatie geven?

De heer Van der Vlies sluit zich aan bij de opmerkingen over de biologische land- en tuinbouw en het suikerbeleid. Wat het suikerbeleid betreft moet voorkomen worden dat een land als Brazilië ervan gaat profiteren. Daarom moeten er evenwichtige voorstellen worden gedaan, zowel op micro- als macroniveau.

De heer Oplaat (VVD) sluit zich aan bij veel van de opmerkingen van vorige sprekers. Bij de gemeenschappelijke marktordening voor groente en fruit volgt hij het standpunt van de minister. Dat geldt ook voor het Europese actieplan voor biologische landbouw. Verder sluit hij zich aan bij de opmerkingen van de heer Van der Vlies over bioterrorisme.

Kan de minister de Nederlandse reactie op het verzoek van Denemarken over de schoolmelk verduidelijken? Wat wordt bedoeld met «aanpassing en modernisering van het productiepakket»?

Wat betreft co-existentie en GGO's moet voorkomen worden dat bij onbedoelde vermenging gigantische claims worden gelegd door het ene bedrijf op het andere. Is daarvoor een juridische oplossing te vinden, opdat bij een onbedoelde vermenging een bedrijf niet onmiddellijk met claims over de kling wordt gejaagd?

Hoe staat het in het kader van BSE met het wetenschappelijk onderzoek naar het gebruik van diermeel of beendermeel? Het standpunt van de VVD is dat niet-kannibalismestoffen gebruikt zouden mogen worden.

De opvatting van de Europese Commissie dat de adresgegevens van grote varkens- en pluimveebedrijven in de Europese Unie gepubliceerd moeten worden op een website vindt de heer Oplaat absurd. Kunnen met het oog op de privacywetgeving die gegevens zomaar gepubliceerd worden? Men kan dan even goed aan alle dierenactivisten/-terroristen een lijst sturen met de adressen van de bedrijven. De minister moet daarvan een hard punt maken.

Zijn op het gebied van de Nitraatrichtlijn en plattelandsbeleid al vorderingen gemaakt?

De heer Oplaat sluit zich aan bij de opmerkingen van de heer Van der Vlies over het suikerdossier. Wanneer wordt dit dossier in de raad besproken? Hij sluit zich ook aan bij de opmerkingen van collega Van der Vlies over de melklease.

De heer Atsma (CDA) constateert in verband met de melklease en melkquota dat er steeds nieuwe vooronderstellingen en wel/niet bewijzen worden overgelegd dat de interpretatie van de regelgeving niet geheel conform de afspraken zou zijn. Is het waar dat Nederland een eigen interpretatieruimte kan hebben ten aanzien van de overgangstermijn? Er is een beweging op gang gekomen waarbij een flink deel van de verleasde melk verkocht is. Als er inderdaad een overgangstermijn is, is het interessant om het van de minister nog eens klip en klaar te horen. Bij het verleasen krijgt het Productschap Zuivel een nadrukkelijke rol bij het beoordelen van overmachtsituaties. In het verleden is bij overmacht gedacht aan verleasen als sociaal instrument, omdat er weinig of geen alternatieven zijn. Wordt dit erbij betrokken? Zo ja, wie kijkt erop toe?

Klopt de berichtgeving in verschillende kranten dat de melkquota in de Europese Unie fors zijn overschreden? Zo ja, welke consequenties heeft dit? Het wordt niet geloofwaardiger als overschrijdingen niet worden aangepakt. De oplossing is ook niet om het quotum dan maar te verhogen. De afspraken moeten worden nagekomen.

De heer Atsma gaat ervan uit dat het suikerbeleid binnenkort onderwerp van discussie zal zijn in de Kamer. Zo niet, dan zal zijn fractie daarvoor aandacht vragen bij de begrotingsbehandeling.

De heer Atsma spreekt zijn steun uit voor het uitgangspunt van de minister inzake de exportcertificering. Het is goed dat er een centraal aanspreekpunt komt. Wie committeren zich echter aan dat centrale aanspreekpunt? Kunnen individuele bedrijven daar in de toekomst ook terecht? In Nederland gaat de RVV soms volstrekt verschillend om met het geven van toestemming voor export. In de paardenhouderij zou alleen via bepaalde kringen vlot geëxporteerd kunnen worden. Is de minister van mening dat er in Nederland geen verschillen in interpretatie mogen zijn?

De heer Atsma sluit zich aan bij de opmerkingen over het actieplan biologische landbouw. Krijgt de Kamer nog wel de concrete aandachtspunten toegestuurd voordat zij over de biologische landbouw praat of heeft zij inmiddels alles?

Wat het bioterrorisme betreft mag de export niet door de Verenigde Staten worden belemmerd uit zorg voor een mogelijke dreiging, verscholen in handelswaar. Als iets in de Verenigde Staten als risicovol wordt bestempeld, zou dat dan omgekeerd in Europa ook niet moeten gelden? Dan ontstaat weer een gelijk speelveld. Hoe zijn de onderhandelingen hierover gegaan? Wat zijn verder concreet de consequenties voor de primaire en verwerkende sector?

De heer Atsma is blij met de positieve houding van de minister tegenover het schoolmelkprogramma. Het CDA heeft zich in het verleden ingezet voor schoolmelk en schoolfruit. Er wordt nu ruimte geboden voor een royalere interpretatie. Vitamines zijn ook een belangrijk aspect. Hopelijk krijgt dat via deze lijn meer vorm. Op dit moment krijgen 78 000 kinderen wekelijks schoolfruit, mede dankzij de ministeries van LNV, OCW en VWS. De heer Atsma is daar het kabinet zeer erkentelijk voor.

Antwoord van de minister

De minister beaamt dat het actieplan biologische landbouw van de Commissie veel gedachten en voorstellen bevat, maar financieel een mager voorstel is. Er wordt wel een goede lijn uitgezet. Belangrijker is echter hoe Nederland het invult. Men weet hoe lastig het is om de doelstellingen te realiseren en men kent de worsteling met de gedachte tussen aanbod- en vraaggestuurd. De minister kan de Nederlandse opvatting kenbaar maken en niet veel meer dan dat. Verder moet men maar de consequentie trekken dat men in Nederland met de activiteiten moet doorgaan.

De minister ziet niets in wetgeving om het probleem van de co-existentie op te lossen. Wetgeving lijkt flink, maar is moeilijk handhaafbaar. De argumenten zijn al herhaaldelijk gewisseld. Het idee van de Denen om met een task force alles op een rij te laten zetten, bergt een te groot gevaar van bureaucratie en meer regelgeving in zich. De minister wil afwachten wat in Nederland zelf tot stand komt. De werkzaamheden van de commissie-Van Dijk verkeren in een eindfase. Als die met een goede oplossing komt, wil de minister die in Europa naar voren brengen en bespreken.

De opvattingen over het suikerbeleid zijn niet veranderd. De minister is het niet eens met de opmerking over rietsuikerboeren «waar ook ter wereld». Er zijn rietsuikerboeren in landen die als ontwikkelingsland te boek staan, maar waar het welvaartsniveau een stuk hoger ligt dan de arme landen in Oost-Afrika. De minister wenst niet van suikerboeren in Europa offers te vragen ter wille van landen die tegen lage kostprijzen suiker kunnen maken, waarvan het de vraag is of de revenuen terechtkomen bij de mensen die het nodig hebben. De minister wil zich wel inzetten voor de landen in Oost-Afrika, omdat hij daarvan zin, noodzaak en redelijkheid inziet.

De minister heeft geen reden om aan te nemen dat het politieke debat over het suikerbeleid, dat de Raad in november zal voeren, wordt opgeschoven, alhoewel hij bij producentenorganisaties en fabrikanten wel beweging in die richting ziet. De suikerindustrie in Nederland zou met een voorstel willen komen. De minister krijgt nog informatie daarover en hij wacht dat af. De minister wil vasthouden aan twee zaken. Ten eerste moet men op afzienbare termijn tot een conclusie komen, omdat de nieuwe regelgeving ruim voor 1 juni 2006, wanneer de huidige verordening afloopt, moet worden geïmplementeerd. Ten tweede moet er een evenwichtig pakket komen. De onderhandelingen zijn echter taai en lastig en het dossier zal zeker niet onder het Nederlandse voorzitterschap kunnen worden afgesloten. Veel hangt af van wat de suikerindustrie zelf te berde brengt en van de conclusie die de Europese Commissie en de nieuwe Commissaris zullen trekken en de eventuele bijstelling van de voorstellen.

Wat de melklease betreft is duidelijk dat na het besluit van juni 2003 volledig verleasen niet meer mogelijk is. De minister is van mening dat de maximale termijn van oprekking is toegepast. Langer is niet mogelijk vanwege de communautaire beperkingen. Verder kan geconstateerd worden dat de quotaoverschrijdingen ontstaan door te veel melken. De systematiek is ook heel eenvoudig: als het quotum wordt overschreden, worden heffingen opgelegd. De indruk dat na de uitspraak van het college van beroep verleasen minus 8000 liter nog wel kan, berust op een misverstand. De regel is duidelijk: als men 70% van het melkquotum niet zelf vol melkt, valt men onder de sancties en vervalt het niet benutte deel aan de nationale reserve. Die regel impliceert de mogelijkheid om 30%, het deel boven de 70%, zonder sancties te verleasen. De mogelijkheid om het volledige quotum te verleasen min 8000, 9000 of 10 000 liter – afhankelijk van de 70%-grens – bestaat, maar dan volgen dus de sancties.

Wat de opmerkingen van Commissaris Fischler betreft verwijst de minister naar zijn antwoord op schriftelijke vragen van de heer Atsma over de melkprijs. Hij voegt daaraan toe dat het te maken heeft met de samenstelling van het afzetpakket van de zuivelindustrie. De klassieke producten boter en melkpoeder zijn hoog in prijs. De Nederlandse zuivelindustrie is de laatste jaren sterk geconcentreerd op kaas en verse melk. Het pakket is dus relatief ongunstiger geworden.

Op het dossier van het diertransport is momenteel overleg gaande met de CVO (Chief Veterinary Officer), maar ook met de lidstaten om te kijken welke stappen nog kunnen worden gezet tijdens het Nederlandse voorzitterschap. Hoeveel voortgang kan worden geboekt, is nog ongewis. Laat men zich echter niet al te grote voorstellingen ervan maken, gezien de gang van zaken op dit dossier onder het Ierse voorzitterschap in het voorjaar.

Er is een verordening aanvaard op grond waarvan transnationale producentenorganisaties tot stand kunnen komen. De NMa heeft hierin een eigen verantwoordelijkheid en zal zich richten op producentenorganisaties in Nederland. Er zal overleg zijn tussen de producentenorganisaties en de NMa. Uitgangspunt van de nieuwe verordening is dat het verenigbaar is met het Europese mededingingsrecht. Eind oktober zal dit in een gesprek met de directeur-generaal van de NMa aan de orde komen. Dan zal blijken of met deze verordening ook sprake is van concurrentie. De minister zal zich ervoor inspannen. Hij zal ook aandringen op een snelle uitspraak in de beroepszaak die nog steeds loopt.

De zaak van de biggencastratie zit helaas vast op het punt van de verkoop van het vlees van gefokte beren. De minister is voornemens om met het bedrijfsleven te spreken over afzetmogelijkheden voor dit soort vlees in Nederland, met in het achterhoofd de genoemde voorbeeldlanden. Verder wacht hij op de uitkomsten van het onderzoek naar alternatieven.

Er is gevraagd naar de doelen en realisatie in de tweede helft van het Nederlandse voorzitterschap. Er is een goede discussie geweest in de Informele Landbouwraad over het toezicht op controle-activiteiten en de verantwoordelijkheidsverdeling tussen overheid en bedrijfsleven en de manier waarop daaraan vorm wordt gegeven. Binnenkort zal LNV komen met het kader waarin de verhouding tussen overheid en bedrijfsleven wordt geschetst. Verder zijn de doelen beperkt. Nederland heeft een aantal buitengewone lastige dossiers overgenomen, met name dat van de suiker, die niet afgemaakt zullen moeten worden doorgegeven.

Het is duidelijk dat de landbouwuitgaven bij de eventuele toetreding van Turkije tot de Europese Unie een groot probleem zijn. Gezien de termijnen die worden genoemd, zal het buiten de periode vallen die is voorzien voor het budgetplafond voor landbouwuitgaven. Dat is namelijk 2013. Via onderhandelingen zal dan een nieuw kader voor de landbouwuitgaven moeten worden geschapen met inachtneming van een eventueel toegetreden Turkije. De minister wil daarop niet vooruitlopen. Er worden uiteenlopende bedragen genoemd, maar een één-op-één toepassing in de toekomst van het huidige landbouwbeleid naar andere landen, waaronder Turkije, lijkt niet erg in de rede te liggen.

Er wordt scherp op gelet dat het Communautair Bureau voor Visserijcontrole geen nieuwe bureaucratie oplevert. Het bureau is wel van belang met het oog op het tot stand brengen van een level playing field en meer samenwerking tussen de lidstaten op het gebied van controle en inspectie.

Het punt van de bedrijfsovernamesteun wordt door Nederland herhaaldelijk bij de Commissaris aan de orde gesteld. Het feit dat er geen conformiteit met de nitraatrichtlijn zou zijn, vormt het probleem.

Bij schoolmelk en schoolfruit zou men met zuivelfruitdrank twee vliegen in één klap slaan. Misschien kunnen de marktondersteunende gelden (GMO) die aan de groente- en fruitsector worden gegeven in het kader van de afzetbevordering en het creëren van afzetketens en -organisaties, ook besteed worden om de fruitafzet in combinatie met zuivel te bevorderen. Beiden bevatten ten slotte vitamines.

Wat betreft het publiceren op internet van adresgegevens van grote pluimvee- en varkenshouderijbedrijven stelt de minister vast dat volgens de IPCC-richtlijn bedrijven boven een bepaalde schaalgrootte die bepaalde schadelijke effecten kunnen hebben voor natuur of milieu, moeten worden geregistreerd. De minister zal zich laten informeren of er voorschriften gelden voor de wijze waarop zij bekend worden gemaakt en aan wie.

Van knelpunten bij exportcertificering is het bedrijfsleven het best op de hoogte. Het wordt ook direct getroffen door dergelijke maatregelen. Daarom is gekozen voor de VEX-constructie, waarin onder voorzitterschap van de CVO alle relevante organisaties en bedrijven erbij betrokken zijn. Soms is het afhankelijk van het onderwerp op de agenda wie erbij betrokken zijn. Niet iedereen exporteert overal naartoe. De afzonderlijke bedrijven kunnen niet alle vertegenwoordigd zijn in de club, maar wel via hun organisaties of direct via LNV hun punten inbrengen. Het doel van het overleg is het voorkomen van problemen en het oplossen ervan. Concrete zaken als met de paarden moeten bij dit gremium worden vermeld. Het lijkt de minister vanzelfsprekend dat bij export niet verschillende regimes kunnen gelden. De minister zal de aangedragen feiten nagaan en hier eventueel iets aan doen.

De minister blijft terughoudend op het punt van het gebruik van diermeel. In de eerste plaats is nog niet volstrekt duidelijk welke rol diermeel speelt bij het ontstaan van BSE. Er moeten betere wetenschappelijk gefundeerde conclusies worden getrokken. In de tweede plaats gaat het om het effect op het imago van de sector. Het weer benutten van diermeel het vertrouwen van de consument in de veiligheid van dierlijke producten kan ondermijnen. Men kan wel zeggen dat men de soorten diermeel goed kan scheiden, maar scheiden en registreren levert een extra risico op van vermenging en fouten. De minister heeft de indruk dat de sector wel oog heeft voor deze argumenten, alhoewel men het als een mogelijkheid beschouwt om op het gebied van de verwerking van afval en de kostprijs van het veevoer door gebruik van bepaalde diermeelsoorten een concurrentienadeel om te zetten in een concurrentievoordeel. Om Nederlandse producten te onderscheiden van producten uit andere landen waarin wel beendermeel is verwerkt, zou aan Nederlandse producten een label kunnen hangen dat daarin geen beendermeel is verwerkt. Men kan denken aan herkomstlabeling. Dat producenten dit niet doen en het voor de consument niet duidelijk maken, is echter geen verantwoordelijkheid van de overheid.

Ten slotte concludeert de minister dat bioterrorisme geen reden mag zijn voor exportsancties.

Nadere gedachtewisseling

De heer Waalkens (PvdA) stelt in verband met de technische detectiegrens vast dat het voorstel van de Commissie in de richting van een lager niveau gaat dan 0,1. Besluitvorming daarover lijkt aanstaande. Vandaar zijn opmerking.

De heer Waalkens hoort nog graag wat de budgettaire consequenties van de fiche Mededeling milieuvriendelijke visserijmethodes zijn.

Mevrouw Van Velzen (SP) vraagt de minister om de discussie over de hectarepremie aan te zwengelen. In hoeverre zijn de onderzoeken in het kader van het actieplan biologische landbouw afgerond? Hoelang gaat het nog duren? Kan de Kamer daarover informatie krijgen?

Op het punt van de biggencastratie vindt mevrouw Van Velzen de tijd aangebroken om voor te stellen dat er Europese regelgeving komt. Wil de minister verslag doen aan de Tweede Kamer over zijn gesprek met de producenten?

De heer Vendrik (GroenLinks) constateert dat in het actieplan biologische landbouw aanbevelingen aan de nationale lidstaten worden gedaan, dus ook aanbevelingen aan deze minister. Wanneer krijgt de Kamer van hem een stuk waarin de aanbevelingen van commentaar zijn voorzien? Wat zal hij doen met die aanbevelingen? In november zal de Kamer met de minister een overleg hebben over biologische landbouw en de fiscaliteit. Kan de Kamer voor dat overleg een reactie van de minister krijgen op de op grond van het actieplan door Nederland te ondernemen acties?

In het actieplan komt de rol van de fiscaliteit bij het bevorderen van het biologisch product niet aan de orde. Is dat helemaal geen issue? Was het een issue en is het van tafel gevallen? Heeft de minister zich er sterk voor gemaakt?

Minister Veerman heeft nota genomen van de opmerking van de heer Waalkens over de detectiecijfers. Er is echter nog geen sprake van een Commissievoorstel. Er wordt op gebroed, maar het is weer uitgesteld.

De fiche Mededeling milieuvriendelijke visserijmethoden heeft geen consequenties voor de EU-begroting, want het is een mededeling. Als er een vervolg komt, dan is er al het financieringsinstrument voor de oriëntatie van de visserij (FIOV), dat steun verleent voor het gebruik van selectieve visserijtechnieken. Dat instrument blijft tot 2006 beschikbaar. Daarmee wordt onder andere de Nederlandse pulskor gesteund.

Wat de biologische landbouw betreft is de minister geen voorstander van de hectarepremie voor het specifieke doel. Men denkt na over de wijze waarop inkomenssteun de komende jaren vorm moet krijgen. Er is nu sprake van bedrijfssteun, maar de vraag is of dit houdbaar en verdedigbaar is op termijn. Er zal hoogstens een differentiatie voor de biologische landbouw ter sprake kunnen komen. De reden zou dan moeten zijn dat biologische landbouw vanuit een milieu-oogpunt een hogere toeslag verdient. Er moet namelijk een directe relatie gelegd kunnen worden met het milieu-effect en de afwijkende hoogte van de toeslag. De minister is nog niet zover.

De nota biologische landbouw is recent in het kabinet behandeld en is thans onderweg naar de Kamer. Op 4 november zal daarover overleg met de Kamer plaatsvinden. De minister herhaalt dat hij het Europese actieplan magerder vindt dan de Nederlandse plannen voor de biologische landbouw. De nota van het kabinet is concreter en duidelijker dan het actieplan van de Commissie. Het voorstel van de Commissie is eigenlijk in de nota vervat, op een paar nieuwe voorstellen van de Commissie na.

De Nederlandse regering heeft meermalen de degens gekruist over de fiscaliteit. Het debat erover is niet afgelopen, maar het onderwerp is niet in het actieplan opgenomen. De harmonisatie van de fiscale regelgeving in Europa is de belangrijkste hobbel in dezen. Nu is het niet mogelijk. De harmonisatie van de belastingwetgeving in Europa zal de enige weg zijn om dit mee te nemen. Dit punt ontmoet ook bij het bedrijfsleven de nodige weerstand in verband met de administratieve lasten en de uitvoerbaarheid.

De minister zal de Kamer in een verzamelbrief informeren over de stand van zaken bij het onderzoek in het kader van het actieplan biologische landbouw. Daarin zal hij in verband met de biggencastratie ingaan op het overleg met het bedrijfsleven over afzetmogelijkheden van vlees en het onderzoek naar alternatieven. In die brief zal hij ook ingaan op andere zaken die spelen.

De voorzitter stelt vast dat de Kamer nog krijgt:

1. het kader van LNV over de rol van de overheid mede naar aanleiding van de Informele Landbouwraad;

2. een brief over gesprek met producenten in verband met biggencastratie en over onderzoek naar alternatieven;

3. de nieuwe nota over biologische landbouw, mede gebaseerd op het Europese actieplan, en de uitkomsten en het nader onderzoek, voor het algemeen overleg over biologische landbouw.

De voorzitter van de vaste commissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit,

Schreijer-Pierik

De voorzitter van de vaste commissie voor Europese Zaken,

Dijksma

De waarnemend griffier van de vaste commissie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit,

Van Leiden

---

1 Samenstelling:

Leden: Van der Vlies (SGP), ondervoorzitter, Cornielje (VVD), Buijs (CDA), Van Beek (VVD), Schreijer-Pierik (CDA), voorzitter, Atsma (CDA), Oplaat (VVD), Geluk (VVD), Waalkens (PvdA), Snijder-Hazelhoff (VVD), Verbeet (PvdA), Van den Brink (LPF), Vergeer (SP), Vos (GroenLinks), Herben (LPF), Tichelaar (PvdA), Ormel (CDA), Duyvendak (GroenLinks), Koopmans (CDA), Van der Ham (D66), Van Velzen (SP), Koomen (CDA), Boelhouwer (PvdA), Douma (PvdA), Verdaas (PvdA), Kruijsen (PvdA) en Mosterd (CDA).

Plv. leden: Slob (ChristenUnie), Örgü (VVD), Spies (CDA), Dezentjé Hamming (VVD), Mastwijk (CDA), Ten Hoopen (CDA), Hofstra (VVD), Veenendaal (VVD), Samsom (PvdA), De Krom (VVD), Duivesteijn (PvdA), Eerdmans (LPF), Gerkens (SP), Vendrik (GroenLinks), Van As (LPF) Van Heteren (PvdA), Van Lith (CDA), Van Gent (GroenLinks), Van Bochove (CDA), Van der Laan (D66), Gerkens (SP), Jager (CDA), Timmer (PvdA), Depla (PvdA), Fierens (PvdA) en Dubbelboer (PvdA).

2 Samenstelling:

Leden: Van Nieuwenhoven (PvdA), Dijksma (PvdA), voorzitter, De Haan (CDA), Koenders (PvdA), Atsma (CDA), Karimi (GroenLinks), Timmermans (PvdA), Van Bommel (SP), Albayrak (PvdA), Van der Staaij (SGP), Waalkens (PvdA), Weekers (VVD), Balemans (VVD), Van Baalen (VVD), Van Winsen (CDA), Van den Brink (LPF), Duyvendak (GroenLinks), Van Velzen (SP), De Nerée tot Babberich (CDA), Van Dijk (CDA), Nawijn (LPF), ondervoorzitter, Dubbelboer (PvdA), Van der Laan (D66), Brinkel (CDA), Szabó (VVD), Griffith (VVD) en Jonker (CDA).

Plv. leden: Duivesteijn (PvdA), Kruijsen (PvdA), Hessels (CDA), Van Heteren (PvdA), Çörüz (CDA), Halsema (GroenLinks), Bussemaker (PvdA), De Wit (SP), Eijsink (PvdA), Rouvoet (ChristenUnie), Douma (PvdA), Wilders (Groep Wilders), Veenendaal (VVD), Geluk (VVD), Algra (CDA), Nawijn (LPF), Vos (GroenLinks), Vergeer (SP), Ormel (CDA), Buijs (CDA), Varela (LPF), Fierens (PvdA), Dittrich (D66), Ferrier (CDA), Dezentjé Hamming (VVD), Hirsi Ali (VVD) en Spies (CDA).