21 501-16
Landbouwraad

nr. 333
BRIEF VAN DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUURBEHEER EN VISSERIJ

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 26 juni 2002

In het overleg met de Vaste Commissie voor LNV van 20 juni jongstleden kwam aan de orde de gang van zaken rond de steunmaatregel sanering varkensslachterijen. In vervolg hierop, en naar aanleiding van het door de heer Van den Brink (LPF) bij de regeling van werkzaamheden op 25 juni daartoe gedane verzoek, bericht ik u als volgt.

Ik wil voorop stellen dat ik het initiatief van het bedrijfsleven om tot een gezonde sector varkensslachterijen te komen, volledig ondersteun. Zoals ik in het AO van 20 juni reeds heb aangegeven, acht ik het, mede in het licht van het door mij gevoerde nitraatbeleid, van groot belang dat in de slachterijsector een sanering tot stand komt. Mijn inspanningen zijn er dan ook onverminderd op gericht om op korte termijn goedkeuring te verkrijgen voor de steunmaatregel waarmee de sanering wordt geëffectueerd.

Zoals ik reeds in het AO van 20 juni heb aangegeven, doet zich bij de onderhavige maatregel het probleem voor dat deze enerzijds – aangezien de benodigde middelen door de bedrijfsgenoten met een publiekrechtelijke heffing van het Productschap voor Vee en Vlees worden opgebracht – een vorm van staatssteun is die moet worden goedgekeurd en anderzijds dat aan de maatregel mededingingsbeperkende voorwaarden zijn verbonden die eveneens de goedkeuring van de nationale of communautaire mededingings-autoriteiten behoeven. Met name deze mededingingsrechtelijke aspecten bemoeilijken de goedkeuring.

Ingevolge artikel 88 van het EG-verdrag moeten staatssteunmaatregelen worden aangemeld bij en goedgekeurd door de Europese Commissie. Bij die goedkeuring betrekt de Europese Commissie niet alleen de staatssteunregels, maar ook andere aspecten van het EG-verdrag, zoals de regels met betrekking tot de mededinging. Daarnaast voorziet hetzelfde artikel in de mogelijkheid dat, indien buitengewone omstandigheden dat rechtvaardigen, de Raad, met eenparigheid van stemmen , oordeelt over de toelaatbaarheid van een steunmaatregel. Daarvoor geldt een termijn van drie maanden. Gedurende deze periode wordt de procedure bij de Commissie geschorst. Het lijkt het kabinet in het licht van de ervaringen met deze procedure uitgesloten dat de Raad in één zitting, bij unanimiteit een zodanig besluit zal nemen. Bovendien moet worden opgemerkt dat een dergelijk oordeel van de Raad zich beperkt tot de staatssteunaspecten. Voor het dossier van de sanering van de varkensslachterijen betekent dit concreet dat, ook bij goedkeuring van de maatregel door de Raad, alsnog een separate toets van de maatregel door de communautaire of nationale mededingings-autoriteiten dient te volgen. Zelfs indien de Raad op korte termijn tot een positief besluit zou kunnen komen, biedt goedkeuring door de Raad derhalve slechts partiële duidelijkheid.

Het is mede in het licht hiervan dat het kabinet heeft besloten de maatregel niet aan de Raad ter besluitvorming voor te zullen leggen. Daarnaast heeft voor het kabinet meegewogen dat het Nederlandse beleid met betrekking tot goedkeuring van nationale steunmaatregelen door de Raad altijd bijzonder kritisch is geweest. De geloofwaardigheid van dit beleid zou met het voorleggen van deze maatregel aan de Raad worden doorkruist, zeker in een situatie dat goedkeuring door de Raad slechts ten dele de, ook door mij zeer gewenste, duidelijkheid zou bieden.

Ik kan u evenwel verzekeren dat het kabinet zich onverminderd zal blijven inspannen om de saneringsregeling varkensslachterijen tot een goed einde te brengen. Ik zal mij daar ook persoonlijk tijdens de Landbouwraad van 27 juni aanstaande voor inspannen.

De Minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij,

L. J. Brinkhorst

BIJLAGE

Artikel 88 EG-Verdrag

1. De Commissie onderwerpt tezamen met de lidstaten de in die Staten bestaande steunregelingen aan een voortdurend onderzoek. Zij stelt de dienstige maatregelen voor, welke de geleidelijke ontwikkeling of de werking van de gemeenschappelijke markt vereist.

2. Indien de Commissie na de belanghebbenden te hebben aangemaand hun opmerkingen te maken, vaststelt dat een steunmaatregel door een Staat of met staatsmiddelen bekostigd, volgens artikel 87 niet verenigbaar is met de gemeenschappelijke markt of dat van deze steunmaatregel misbruik wordt gemaakt, bepaalt zij dat de betrokken Staat die steunmaatregel moet opheffen of wijzigen binnen de door haar vast te stellen termijn. Indien deze Staat dat besluit niet binnen de gestelde termijn nakomt, kan de Commissie of iedere andere belanghebbende Staat zich in afwijking van de artikelen 226 en 227 rechtstreeks tot het Hof van Justitie wenden.

Op verzoek van een lidstaat kan de Raad met eenparigheid van stemmen beslissen dat een door die Staat genomen of te nemen steunmaatregel in afwijking van de bepalingen van artikel 87 of van de in artikel 89 bedoelde verordeningen als verenigbaar moet worden beschouwd met de gemeenschappelijke markt, indien buitengewone omstandigheden een dergelijke beslissing rechtvaardigen. Als de Commissie met betrekking tot deze steunmaatregel de in de eerste alinea van dit lid vermelde procedure heeft aangevangen wordt deze door het verzoek van de betrokken Staat aan de Raad geschorst, totdat de Raad zijn standpunt heeft bepaald.

Evenwel, indien de Raad binnen een termijn van drie maanden te rekenen van het verzoek zijn standpunt niet heeft bepaald, beslist de Commissie.

3. De Commissie wordt van elk voornemen tot invoering of wijziging van steunmaatregelen tijdig op de hoogte gebracht, om haar opmerkingen te kunnen maken. Indien zij meent dat zulk een voornemen volgens artikel 87 onverenigbaar is met de gemeenschappelijke markt, vangt zij onverwijld de in het vorige lid bedoelde procedure aan. De betrokken lidstaat kan de voorgenomen maatregelen niet tot uitvoering brengen voordat die procedure tot een eindbeslissing heeft geleid.