21 501-02
Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen

nr. 529
BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 1 maart 2004

Graag bieden wij u hierbij het verslag aan van de Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen van 23–24 februari 2004.

De Minister van Buitenlandse Zaken,

B. R. Bot

De Staatssecretaris van Buitenlandse Zaken,

A. Nicolaï

Verslag van de Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen van 23–24 februari 2004

Algemene Zaken

Stand van zaken overige Raden

Er was geen commentaar op het door het Voorzitterschap opgestelde overzicht van de werkzaamheden van de overige Raadsformaties.

Voorbereiding Voorjaarsraad 2004

De Raad besprak in grote lijnen de geannoteerde agenda van het Iers Voorzitterschap ter voorbereiding van de Voorjaarsraad. Er was algemene steun in de Raad voor het streven van het Voorzitterschap om via een inhoudelijke discussie tussen de regeringsleiders de dynamiek terug te brengen in de Lissabon-strategie. De Voorzitter van de Commissie benadrukte dat vooral de lidstaten zelf nu aan het werk moeten. De doelstellingen van de Lissabon-strategie zijn geformuleerd, nu nog de politieke wil om gemaakte afspraken ook daadwerkelijk uit te voeren.

Verder sprak de Raad over de mid-term review van de Lissabon-strategie. Nederland sprak zijn steun uit voor het streven van het Voorzitterschap om een High Level Group een analyse te laten maken van voortgang van de Lissabon-strategie, met aanbevelingen om de effectiviteit van de uitvoering ervan te verbeteren. In dit verband pleitte Nederland voor een Task Force met een onafhankelijke voorzitter en met betrokkenheid van het bedrijfsleven.

Agenda 2007/Financiële Perspectieven 2007–2013

De Raad hield een procedurele discussie over de Commissie-mededeling over de nieuwe Financiële Perspectieven. Na een korte inleiding van de Voorzitter van de Commissie waarin hij de mededeling toelichtte, volgde een tafelronde.

Een aantal lidstaten onderschreef de benadering van de Commissie over de Financiële Perspectieven: eerst het beleid voor de komende periode bepalen, dan de financiering hieraan aanpassen (bottom-up). Andere, waaronder Nederland, pleitten ervoor om eerst de financiering vast te stellen, alvorens te kijken naar de prioriteitsstelling (top-down).

De Voorzitter sloot af met de verdere procedure: de RAZEB zal de algemene verantwoordelijkheid voor de voortgang hebben, met Coreper verantwoordelijk voor het dagelijkse werk. Vakraden dienen goed betrokken te worden bij het proces, maar formele conclusies zullen door de RAZEB worden behandeld. De rol van de Ecofin Raad is met name van belang; tijdens zijn informele zitting in april zal hij over de FP's discussiëren.

Externe Betrekkingen

EU – Rusland

De Raad concludeerde dat de Partnerschaps- en Samenwerkingsovereenkomst (PSO) met Rusland vanaf 1 mei 2004 onvoorwaardelijk van toepassing dient te zijn op de uitgebreide Unie. Signalen wijzen erop dat de Russen bereid lijken een voorlopige toepassing van de PSO te aanvaarden. Over de aanpassing van de PSO wordt niet met Rusland onderhandeld. De Unie heeft verklaard open te staan voor legitieme zorgen die Rusland heeft als gevolg van de uitbreiding. Tegelijkertijd benadrukte de Raad dat de uitbreiding de Unie en Rusland dichter bijeen brengt en dat de mogelijkheden voor samenwerking zullen toenemen. Voorts benadrukte de Raad te streven naar een effectievere relatie met Rusland, waarbij de EU op coherente wijze de eigen belangen duidelijk dient te identificeren. De Raad besloot tot slot dat met de interne voorbereidingen van de EU-Rusland Top die in mei wordt gehouden, dient te worden begonnen.

Iran

Inzake Iran heeft de Raad gesproken over de recente verkiezingen en ontwikkelingen op het terrein van het Iraanse nucleaire programma. De Raad heeft ten aanzien van de verkiezingen kritische Raadsconclusies aangenomen. Inzake het nucleaire programma zal de Raad de discussie voortzetten op basis van IAEA-rapportage (die inmiddels is verschenen). Nederland heeft een dubbelspoor bepleit: de EU dient op basis van de IAEA-rapportage een gezamenlijk standpunt in te nemen en daarnaast dient voor de VN-mensenrechtencommissie een resolutie te worden voorbereid, mits daarvoor een meerderheid bestaat. Nederland heeft Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk opgeroepen transparantie richting EU-partners te betrachten in hun contacten met Iran.

European Neighbourhood Initiative

Commissaris Verheugen gaf een overzicht van de stand van zaken ten aanzien van de actieplannen die worden uitgewerkt in het kader van de European Neighbourhood Policy (ENP). Verheugen gaf aan dat tot de eerste golf van landen voor wie deze actieplannen worden ontwikkeld behoren Oekraïne, Moldavië, Tunesië, Marokko, Jordanië, Israël en de Palestijnse Autoriteit. Verheugen herhaalde dat in de actieplannen het EU-lidmaatschapsperspectief voor de landen uitdrukkelijk niet aan de orde is. Door een aantal Lidstaten waaronder Nederland is kritiek uitgeoefend op de weinig transparante opstelling van de Commissie op dit dossier. Nederland heeft aangegeven dat de Commissie het voortouw heeft in het opstellen van de actieplannen, maar dat voor landenkeuze en conditionaliteiten de Raad richtinggevend is. Verheugen zegde de Raad toe hieraan gevolg te geven. De Raad nam conclusies aan waarin kennis wordt genomen van het voornemen van de Commissie de eerst actieplannen juni a.s. te presenteren. In dit verband benadrukte de Raad het belang van coherent beleid alsmede het belang van politieke sturing door de Raad.

Verslag van bezoeken van Trojka aan India, Afghanistan en Pakistan

De ministeriële troika (Ierland, Nederland en Commissie) heeft de Raad geïnformeerd over de troika van 16 tot 18 februari jl. naar India, Afghanistan en Pakistan. Het bezoek vond plaats tegen de achtergrond van de succesvolle besprekingen tussen India en Pakistan. Het troika-bezoek is in goede sfeer verlopen. Er zijn tal van kwesties besproken, ook gevoelige als non-proliferatie en mensenrechten. De besprekingen tussen India en Pakistan zijn door de Raad verwelkomd. Voorts heeft de Raad steun aangeboden voor het regionale samenwerkingsverband voor Zuid-Azië (SAARC). Met het oog op de aankomende Afghanistan-conferentie in Berlijn concludeerde de Raad het belang van deze conferentie voor kwesties als verkiezingen, drugsbestrijding, wederopbouw en mensenrechten waaronder vrouwenrechten.

Westelijke Balkan en EU SFOR

De Raad sprak haar zorg uit over de recente politieke ontwikkelingen in Servië. De Raad onderstreepte ten aanzien van de betrekkingen tussen de EU en Servië het belang van politieke en economische hervormingen, de bestrijding van georganiseerde misdaad en volledige samenwerking metICTY. De Raad sprak steun uit voor de werkzaamheden van Speciale Vertegenwoordiger van de Secretaris-Generaal van de VN in Kosovo, Harri Holkeri, en verwelkomde het rapport van HV Solana over een versterkte rol van de EU in Kosovo. Ten aanzien van Bosnië Herzegovina benadrukte de Raad het belang van een samenhangend EU-beleid in Bosnië en nauwe samenwerking met NAVO, vooral in het licht van de opvolging van SFOR door een EU-geleide macht.

MOVP

De Raad sprak tijdens de lunch over de situatie in het Midden-Oosten. De discussie concentreerde zich met name op de voorstellen van premier Sharon voor unilaterale terugtrekking uit de Gazastrook. De Raad wees er op dat de terugtrekking: in het kader van de «Road Map' dient plaats te vinden, een stap moet zijn in de richting van een twee-staten oplossing, niet tot een verplaatsing van nederzettingenactiviteit naar de Westelijke Jordaanoever dient te leiden, ordelijk met de Palestijnse Autoriteit dient te worden afgestemd en dat Israël wederopbouw in de Gazastrook zou moeten faciliteren. Nederland heeft met het oog op verdere bespreking in EU-verband het belang van een compleet inzicht in de Israëlische voorstellen benadrukt. Voorts heeft Nederland gewezen op het belang van goede samenwerking tussen de EU en de VS.

Haïti

De Raad heeft kennis genomen van een rapportage van de Franse minister over recente ontwikkelingen in Haïti.

Cyprus

De Raad heeft zonder uitvoerige discussie ingestemd met de ontwerp-conclusies inzake het streven naar een alomvattende regeling voor Cyprus. Commissaris Verheugen gaf een korte toelichting op de stand van zaken en riep de Raad op de duidelijke lijn die de EU steeds had gevolgd – streven naar een oplossing voor 1 mei en toetreding van een verenigd Cyprus – aan te houden.

Oeganda

De Raad heeft de recente moord op 192 burgers in een vluchtelingenkamp in Noord-Oeganda in krachtige termen veroordeeld. De Raad heeft de EU-ambassadeurs in Kampala verzocht over deze kwestie te rapporteren.