21 501-02 Raad Algemene Zaken en Raad Buitenlandse Zaken

Nr. 1642 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 4 juli 2016

Hierbij bied ik u het verslag aan van de Raad Algemene Zaken van

24 juni 2016.

De Minister van Buitenlandse Zaken, A.G. Koenders

VERSLAG RAAD ALGEMENE ZAKEN (RAZ) VAN 24 juni 2016

Voorbereiding Europese Raad (ER) juni 2016

Migratie

Voornaamste onderwerp van gesprek was de Commissiemededeling over het oprichten van een nieuw Partnership Framework met derde landen in het kader van de Europese migratieagenda. Deze mededeling vond brede steun onder de lidstaten. Enkele punten die ter sprake kwamen betroffen de wijze waarop conditionaliteiten het meest effectief ingezet kunnen worden, aandacht voor alternatieve routes, financiering, overlap bestaande maatregelen en terugkeer. Daarnaast werd gesproken over het voorstel tot hervorming van het gemeenschappelijk Europees Asielstelsel inclusief de herziening van de Dublinverordening. Voorts werd gerefereerd aan de tweede voortgangsrapportage over de EU-Turkije Verklaring die op 15 juni jl. uitkwam. De Commissie gaf daarbij aan dat de situatie gestabiliseerd is maar dat zowel de terugkeer van Syriërs vanuit Griekenland naar Turkije, als de herplaatsing vanuit Griekenland en Italië naar andere lidstaten moet worden opgevoerd. Tot slot sprak een tweetal lidstaten de wens uit dat de Europese Raad voortaan richting gaat geven aan alle aspecten van migratiebeleid in plaats van uitsluitend aan de normale besluitvormingsprocedure op Raadsniveau. De Raad heeft niet gesproken over visumliberalisatie voor Turkije of voor andere landen.

Interne Markt

De Europese Commissie en een aantal lidstaten gingen in op het belang van een ambitieuze agenda op het gebied van interne markt, zoals die door de ER op Nederlands initiatief zal worden besproken. Daarbij werd in het bijzonder aandacht gevraagd voor de verdere ontwikkeling van de digitale interne markt, het betrekken van belanghebbenden daarbij en de rol die digitale vaardigheden spelen en de positie van het midden- en klein bedrijf.

EU Investeringsplan (EFSI)

Tijdens de ER zal op basis van de Commissie-mededeling «Europa investeert weer, balans van het investeringsplan», de stand van zaken en de toekomst van het Europees Fonds voor Strategische Investeringen (EFSI) worden besproken. Uw Kamer ontving op 24 juni jl. het kabinetsstandpunt op deze mededeling via een BNC-fiche (Kamerstuk 22 112, nr. 2156).

Bij de voorbereidende bespreking in de RAZ zette de Commissie de hoofdpunten van de mededeling uiteen en onderstreepte de Commissie het belang dat zij hecht aan tijdige verlenging van EFSI. Een aantal lidstaten onderschreef expliciet het belang van EFSI voor groei en banen. Enkele lidstaten wezen op het belang van een gedegen evaluatie voordat besloten wordt tot verlenging van EFSI, ook werd gewezen op het belang van goede geografische spreiding van EFSI-investeringen.

De onderwerpen belastingen en vervolmaking EMU zijn niet expliciet in de RAZ besproken.

Verenigd Koninkrijk (VK)

Tijdens een informele lunch wisselde de Raad van gedachten over de uitslag van het EU-referendum in het VK. De Britse Minister David Lidington gaf een eerste terugkoppeling. Lidstaten gaven aan de uitkomst te respecteren, maar ook te betreuren. In de discussie kwamen verschillende zaken aan bod, zoals het belang van Europese eenheid en solidariteit, de noodzaak de zorgen van burgers serieus te nemen en het belang van een spoedig en voorspelbaar proces om tot een goede nieuwe verhouding tussen de EU en het VK te komen.

EU Global Strategy on Foreign and Security Policy (EUGS)

Gezien de uitslag van het VK-referendum lag de vraag voor tijdens de RAZ hoe en of de presentatie van de EUGS op de ER zoals voorzien doorgang kon vinden. Immers het VK is een belangrijke speler binnen het Gemeenschappelijk Buitenland- en Veiligheidsbeleid. Enkele lidstaten onderstreepten het belang van de EUGS als startpunt voor verdere samenwerking op het gebied van veiligheid en defensie. De voorzitter concludeerde dat contact zal worden opgenomen met de voorzitter van de ER over de agendering van de EUGS op de ER. Aan de hand daarvan heeft HV Mogherini de volgende dag besloten om de presentatie doorgang te laten vinden zoals voorzien. De strategie is vervolgens op 26 juni jl. onder embargo aan de lidstaten verstuurd ter voorbereiding op de ER.

Voorbereiding en follow up ER

Met ingang van deze RAZ wordt de RAZ beter ingezet ter voorbereiding en follow up van de ER-conclusies, zoals afgesproken tijdens de Informele RAZ in Amsterdam in april jl. Minister Koenders heeft voorafgaand aan en na afloop van de RAZ gesproken over de ER-conclusies met ER-Voorzitter Tusk en diens kabinet. Het tijdens de Informele RAZ afgesproken mechanisme van verbeterde monitoring van de ER-conclusies, zal door het inkomend Slowaaks voorzitterschap worden opgepakt. Het Raadssecretariaat zal hiertoe een overzicht van de in de ER gemaakte afspraken maken. Deze zullen op de eerstvolgende RAZ worden geagendeerd. Hiermee is een begin gemaakt met een nieuwe traditie, met als doel de in de ER gemaakte afspraken effectiever om te zetten in acties.

Europees Semester /landenspecifieke aanbevelingen

De voorzitter verwees naar de landenspecifieke aanbevelingen zoals deze op 16 juni jl. in de Raad Werkgelegenheid, Sociaal Beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken (EPSCO Raad) en op 17 juni jl. in de ECOFIN Raad voorbereid zijn. De voorzitter refereerde tevens aan de thematische discussie in de RAZ van 15 maart jl. over Better Governance en landenspecifieke aanbevelingen inzake de kwaliteit van openbaar bestuur. Verdere bespreking van Better Governance, in het bijzonder integriteit in openbaar bestuur en inclusieve groei, is belangrijk om hoogwaardig openbaar bestuur te realiseren ter versterking van de Unie als geheel.

De Europese Commissie toonde zich tevreden over het proces en het resultaat van het Europees Semester van 2016. De Commissie noemde het eigenaarschap van lidstaten voor de aanbevelingen cruciaal en riep lidstaten op tot implementatie van de aanbevelingen. Implementatie is immers van belang voor de nodige structurele hervormingen. Een lidstaat uitte tevredenheid met de aanbevelingen en noemde het proces verbeterd.

De RAZ stemde vervolgens in met de voorliggende aanbevelingen en zond deze ter bekrachtiging naar de ER van 28 juni a.s. De aanbevelingen zullen formeel worden aangenomen door de ECOFIN Raad van 12 juli a.s.

Implementatie IIA – Better regulation

Tijdens de RAZ is ingegaan op de stappen die het Nederlands voorzitterschap heeft gezet om aspecten uit het IIA over betere regelgeving om te zetten. Onder het Nederlands voorzitterschap is de leidraad van voorzitters waarmee de behandeling van impact assessments binnen de Raad systematisch verbeterd wordt aangepast aan het IIA (9790/16). Met de aangenomen conclusies van de Raad voor Concurrentievermogen heeft Nederland verdere stappen gezet die moeten bijdragen aan een beter wetgevingsproces dat recht doet aan de uitdagingen van een moderne economie in de 21^e eeuw. Veel onderdelen van het IIA vergen overigens niet zozeer formele omzetting in procedures, maar vooral omzetting in de praktijk. Het kabinet zal zich er de komende periode voor inzetten dat dit ook daadwerkelijk gebeurd.

De Commissie heeft in het kader van de implementatie van de agenda voor betere regelgeving aangekondigd te komen met het jaarlijkse onderzoek naar regeldruk. Tevens heeft de Commissie gewezen op de activiteiten van het REFIT-platform, dat op 27 en 28 juni bij elkaar komt. Het kabinet steunt de Commissie in haar aanpak die ook leidt tot kwalitatieve reductiedoelstellingen zoals de Kamer heeft uitgesproken in de motie Klein (Kamerstuk 22 112, nr. 2025).

Implementatie IIA Programming

In lijn met de tijdens het Nederlands voorzitterschap aangenomen procedure van de Raad over programming (6879/16), sprak de RAZ over het Commissie Werkprogramma (CWP) 2017. Met de procedure voor programming hebben lidstaten de mogelijkheid om in vroegtijdig stadium input te leveren in het CWP voor 2017. Tijdens de RAZ is de focus op een beperkt aantal prioriteiten nog eens bevestigd. Veel lidstaten hebben ervoor gepleit de focus op groei en banen die in het CWP 2016 werd gelegd voort te zetten. Er is veel in gang gezet in het kader van deze agenda. De komende jaren is afronding van gepresenteerde wetgeving noodzakelijk. Het gaat dan met name om de agenda voor versterking van de (digitale) interne markt. Verder hebben veel lidstaten gewezen op het belang van een concrete uitwerking van de migratieagenda in 2017 en een aanpak voor energie en klimaat in navolging van het akkoord van Parijs (COP21). Verschillende lidstaten hebben ook verwezen naar het belang van de implementatie van de Global Strategy in het kader van het Europees Buitenlands- en Veiligheidsbeleid. De onderwerpen zijn in lijn met de prioriteiten van de Strategische Agenda van de ER uit juni 2014.

De Raad zal de inbreng van de lidstaten overbrengen aan de Commissie. De Commissie zal op basis van de inbreng van de Raad en het Europees Parlement het Commissie Werkprogramma voorbereiden. De eerst volgende stap wordt gezet op 13 september a.s., wanneer de Commissie in een intentiebrief voorstellen voor het CWP zal toelichten. Deze intentiebrief zal na de Staat van de Unie speech van de Commissievoorzitter in het Europees Parlement verschijnen. De RAZ zal naar verwachting op 20 september a.s. over de intentiebrief van de Commissie spreken.

Transparantie

In het kader van de NLse inzet om de transparantie binnen de EU te vergroten, is tijdens de RAZ de Presidency note over transparantie van het EU besluitvormingsproces besproken. De afspraken zoals overeengekomen in het interinstitutioneel akkoord betere regelgeving (IIA) op het gebied van transparantie staan in deze notitie centraal: de gezamenlijke database van de instellingen, het register voor gedelegeerde handelingen en de transparantie rondom het proces van trilogen (10120/1/16 REV 1).

Voornaamste, en eigenlijk het enige, discussiepunt betrof de trilogen en meer specifiek het voornemen te onderzoeken of eerste onderhandelingsmandaten van de Raad voor aanvang van een triloog openbaar kunnen worden gemaakt. Diverse lidstaten benadrukten in hun interventies het belang van de juiste balans tussen openbaarheid en de efficiëntie en effectiviteit van het onderhandelingsproces. Andere lidstaten toonden zich voorzichtig op dit specifieke punt en verzochten om een nadere uitwerking en bespreking.

De Raad concludeerde dat de benadering zoals voorgesteld in de notitie door het NLse voorzitterschap in brede zin wordt gesteund. De discussie ten aanzien van de onderhandelingsmandaten moet verder worden voortgezet en uitgewerkt. Het inkomend voorzitterschap heeft op verzoek van het NLse voorzitterschap tijdens de RAZ aangegeven deze discussie tijdens Slowaaks voorzitterschap te vervolgen.

Europese Agenda Stad

De Raad heeft de Europese Agenda Stad («Urban Agenda for the EU») verwelkomd zoals vastgelegd in het «Pact van Amsterdam». Het Pact is overeengekomen op 30 mei 2016 tijdens de informele ministeriële bijeenkomst van Europese Ministers verantwoordelijk voor stedelijke ontwikkeling. Hiermee wordt een nieuwe weg geopend om Europese steden meer te betrekken bij de Europese besluitvorming. Zo kunnen de belangrijke uitdagingen van Europese steden beter worden aangepakt.

De Europese Commissie, het Comité van de Regio’s, Europees Parlement en de Europese Investeringsbank worden opgeroepen om de continuïteit van de Agenda te garanderen. Het Pact beoogt geen nieuwe regelgeving of meer bevoegdheden voor de EU te realiseren, maar een betere werkmethode. Hiermee wordt voortgebouwd op de Raadsconclusies die in november 2014 onder Italiaans voorzitterschap zijn aangenomen, welke de Raad en de Europese Commissie aansporen om tot een Europese Agenda Stad te komen.