Regionaal Activiteitenplan Armoede en Schulden MVS 2025 – 2028

1 Terugblik activiteiten 2020 – 2024

Tijdens de periode 2020 - 2024 hebben zich allerlei ontwikkelingen voorgedaan die invloed hadden op de activiteiten uit het voorgaande activiteitenplan en de werkzaamheden van Stroomopwaarts. Bij het opstellen van dit plan waren enkele ontwikkelingen voorzien en als toekomstige ontwikkelingen opgenomen. Andere, zoals de corona- en energiecrisis, kwamen echter onverwacht. Deze onvoorziene ontwikkelingen vereisten extra werkzaamheden binnen het vastgestelde activiteitenplan. Een flexibele houding van Stroomopwaarts, de gemeenten en hun inwoners was hierbij essentieel. De onderstaande tijdlijn geeft inzicht in de aanpassingen en extra ontwikkelingen gedurende de periode van het voorgaande activiteitenplan.

Datum	Activiteit
2020 - 2021	Tozo^1: Een inkomen voor kosten in het dagelijks levensonderhoud voor zelfstandig ondernemers die als gevolg van de coronacrisis onvoldoende of geen inkomsten konden genereren.
2021	Tonk^2: Aanvullende ondersteuning voor huishoudens die als gevolg van de coronacrisis noodzakelijke lasten niet of niet geheel konden betalen.
2021	Vroegsignalering^3: Wijziging van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) waarbij gemeenten signalen over betalingsachterstanden van vaste lasten partners ontvangen en de inwoner pro-actief kunnen benaderen met een vrijblijvend hulpaanbod om grotere betalingsachterstanden te voorkomen.
2021	Toegang schuldhulpverlening^4: Wijziging van de Wgs die gegevensuitwisseling mogelijk maakt voor het besluit toegang en plan van aanpak schuldhulpverlening.
2021	Meldpunt Kinderopvangtoeslagaffaire^5: Als onderdeel van het Herstel Toeslagen is het meldpunt opgericht voor gedupeerden uit de Toeslagenaffaire. Gedupeerden kunnen op diverse vlakken ondersteuning krijgen.
2022 - 2024	Energietoeslag 2022 en Energietoeslag 2023^6: Tweemaal een éénmalig bedrag van 1.300 euro ter compensatie van de gestegen energieprijzen.
2022	Individuele Studietoeslag vervangen voor Studietoeslag^7: De verordening is ingetrokken en beleidsregels zijn vastgesteld.
2022	Leefgeld Oekraïne (Rooo)^8: Het verstrekken van een inkomen aan ontheemden in de particuliere of gemeentelijke opvang.
2022	Toegang gemeentepolis uitgebreid met doelgroep Minnelijke en Wettelijke schuldsanering natuurlijke personen (MSN /WSNP): Inwoners met een hoger inkomen en een schuldhulpverleningstraject hebben ook toegang tot de gemeentepolis bij DSW.
Datum	Activiteit
2022	Collectief Schuldregelen^9 en aansluiting Schuldenknooppunt: Hiermee wordt een snellere doorlooptijd van het treffen van schuldregelingen gerealiseerd. Schuldeisers worden gevraagd op gestandaardiseerde wijze gegevens te verstrekken en vooraf akkoord te gaan met de aangeboden regelingen, tenzij er redenen zijn dit niet te doen.
2023	Uitbreiding pakket van de gemeentepolis^10: Het aantal vergoedingen in de gemeentepolis bij DSW zijn uitgebreid. Hierdoor hebben inwoners met een collectieve aanvullende verzekering bijvoorbeeld recht op meer behandelingen fysiotherapie.
2023	Kindpas in kindpakket uitgebreid met doelgroep 0 t/m 4 jaar: De pas bedraagt 75 euro voor kleding, schoenen en boeken. De pas voor deze leeftijd is in het leven geroepen om de doelgroep vroegtijdig in beeld te krijgen.
2023	Bijzondere Bijstand Energiekosten^11: Aanvullende regeling op de energietoeslag voor inwoners die geconfronteerd worden met een hoge eindafrekening terwijl andere regelingen niet toereikend waren.
2023	Verkorting MSNP en WSNP^12: De aflossingsduur van schuldregelingen is gehalveerd van 36 naar 18 maanden. Inwoners zijn na een kortere periode schuldenvrij. Begeleiding duurt zo kort als kan en zo lang als nodig is. Een schuldhulpverleningstraject kan daarom nog steeds 36 maanden duren.
2024 - 2026	Jongeren Perspectief Fonds^13 in Vlaardingen: Stroomopwaarts voert voor de gemeente Vlaardingen een drie-jarige pilot uit met het Jongeren Perspectief Fonds (JPF). Deze pilot is voor jongeren voor wie de reguliere aanpak schuldhulpverlening en de maatwerkaanpak jongeren niet passend is, bijvoorbeeld omdat er geen afloscapaciteit is. Binnen de JPF-aanpak werken jongeren aan een schuldenzorgvrij leven en aan hun toekomstperspectief.
2024 -2025	Vertrouwensexperimenten Vlaardingen^14: Stroomopwaarts voert voor de gemeente Vlaardingen een vijftal experimenten uit om te bekijken of deze bijdragen aan het vertrouwen in de bijstand en uitstroom bevorderen.
2024	VoorzieningenWijzer^15: Platform voor inwoners om te berekenen op welke voorzieningen zij recht hebben. Dit platform kijkt naar het recht zowel naar landelijke als lokale regelingen. Inwoners kunnen met één druk op de knop ook een adviesgesprek aanvragen.
2024 - 2025	Alleenverdienersproblematiek – 1ste fase^16: Bijzondere bijstand over 2022 tot en met 2024 verstrekken aan gezinnen die huur- en zorgtoeslag missen door een samenloop van fiscaliteit, sociale zekerheid en toeslagen. Deze activiteit loopt door in 2025.

2 Regionale nota Armoede en Schulden MVS 2025 - 2028

De regionale nota armoede en schulden MVS 2025 – 2028 (nota) stelt kaders voor het armoede- en schuldenbeleid in de gemeenten Maassluis, Vlaardingen en Schiedam (MVS-gemeenten), zowel afzonderlijk als regionaal. De activiteiten in dit plan passen binnen de kaders van de nota. Hieronder worden de visie, ambitie, uitgangspunten en beleidsdoelstellingen van de nota kort samengevat. Zo beoordeelt Stroomopwaarts efficiënt of activiteiten binnen de kaders van de nota vallen.

2.1 Visie

De samenvatting van de visie uit de nota luidt: De MVS-gemeenten willen bereiken dat alle inwoners mee kunnen doen in de samenleving. Het bestrijden van armoede en schulden vraagt om een integrale aanpak van de landelijke en lokale overheid in samenwerking met maatschappelijke organisaties. Uitgangspunt is een passende en duurzame oplossing. Wij kijken naar welke aanpak voor de inwoner de beste kansen biedt om armoede of schulden te voorkomen, te verzachten of op te lossen. Wij vinden dat kinderen die opgroeien in armoede en/of schulden het verdienen om mee te doen en zich te ontwikkelen. Door meer in te zetten op preventie en vroegsignalering kunnen wij vroegtijdig inspelen op de situatie om ernstiger problemen te voorkomen. Inwoners met schulden willen wij zo goed mogelijk op weg helpen en wij willen de voor hen maximaal haalbare financiële zelfredzaamheid bereiken.

2.2 Ambitie

De ambitie voor de komende vier jaar in de nota luidt: Met het armoede- en schuldenbeleid willen wij eraan bijdragen dat alle inwoners kunnen rondkomen, meedoen en schuldenvrij zijn. Er is hulp bij rondkomen en het oplossen van financiële problemen. Iedereen maakt gebruik van de beschikbare financiële regelingen. Iedereen krijgt op tijd financiële hulp.

2.3 Uitgangspunten

De kaders van het armoede- en schuldenbeleid zijn gebaseerd op onderstaande uitgangspunten. Deze zijn de basis voor de beleidsdoelstellingen en de aanpak.

Uitgangpunt	Korte uitwerking
Voorkomen	Zo veel mogelijk inzetten op de oorzaak in plaats van het oplossen van het probleem.
Toegankelijkheid	Om het aanvragen van activiteiten te stimuleren wordt ingezet op eenvoud, gebruiksgemak, begrijpelijkheid en het verder toegankelijk maken van de activiteiten.
Maatwerk	Activiteiten moeten aansluiten bij de gehele persoonlijke situatie van inwoners. Met oog voor een duurzame oplossing.
Mensbeeld	Een mensbeeld bestaat uit aannames over wat mensen willen en kunnen en hoe zij zich gedragen. Mensen met chronische stress gaan meer bij de dag leven, zijn minder goed in staat om doelen en prioriteiten te stellen, emoties te reguleren en strategieën te ontwikkelen voor als het tegenzit. Een stress-sensitieve dienstverlening houdt daar rekening mee. Wij gaan daarbij uit van vertrouwen en luisteren naar de inwoner zonder oordeel. Wij houden meer rekening met wat mensen zelf wel of niet kunnen doen.

Uitgangpunt	Korte uitwerking
Samenwerking	Zowel armoede als schulden kunnen alleen bestreden en voorkomen worden door een integrale aanpak. Voor die integrale aanpak moet er afstemming en samenwerking zijn binnen het sociaal domein met en tussen maatschappelijke organisaties en met andere afdelingen van de gemeenten. Activiteiten kunnen waar mogelijk steeds meer met elkaar verbonden worden tot een efficiënt en effectief pakket.
Financiën	De huidige financiële kaders uit de programmabegroting van de drie gemeenten zijn het uitgangspunt. Deze kaders zijn sterk afhankelijk van het landelijk beleid, omdat het gaat om een integrale aanpak waarmee armoede- en schulden ook worden voorkomen door het investeren in onder andere economie, onderwijs, mobiliteit en de energietransitie. Het financieel kader gaat verder dan alleen de programmabegroting op armoede en schulden.

2.4 Beleidsdoelstellingen en subdoelstellingen

De beleidsdoelstellingen over armoede en schulden in de MVS-gemeenten zijn:

• 1. Verstevigen van preventie, vroegsignalering en nazorg.

• 2. Activerend armoede en schuldenbeleid, met extra aandacht voor kinderen en jongeren.

• 3. Laagdrempelige en vindbare voorzieningen en dienstverlening.

Op basis van de externe evaluatie van Movisie, de aanbevelingen van het Kenniscentrum MS en de actualiteiten zijn de beleidsdoelstellingen in de nieuwe nota aangescherpt met vijf subdoelstellingen per beleidsdoelstelling. Deze subdoelstellingen geven voor de komende vier jaar aan waar de focus ligt.

In bijlage één is het overzicht van de subdoelstellingen per beleidsdoelstelling opgenomen.

3 Activiteiten Armoede

De nota stelt kaders voor de activiteiten in de MVS-gemeenten. In dit hoofdstuk van het activiteitenplan beschrijft Stroomopwaarts welke activiteiten zij regionaal en lokaal middels maatwerk oppakt om de armoedeproblematiek te voorkomen, te bestrijden en te verzachten. De activiteiten gericht op armoede en de activiteiten gericht op schulden zijn bewust van elkaar gescheiden. Een inwoner met een laag inkomen heeft namelijk niet per definitie schulden en een inwoner met schulden heeft niet per definitie een laag inkomen. De activiteiten in het kader van armoede zijn echter veelal wel toegankelijk gemaakt voor inwoners met een hoger inkomen en problematische schulden. Door die schulden zijn zij bijvoorbeeld tijdelijk niet in staat om de contributie voor een sportvereniging van hun kind te betalen.

3.1 Regionaal pakket

De MVS-gemeenten hebben de uitvoering van Participatiewet gedelegeerd aan Stroomopwaarts. In deze wet zijn enkele regelingen opgenomen die inwoners naast de uitkering voor de algemene kosten in het bestaan financieel ondersteunen. De individuele bijzondere bijstand waarin de vergoeding van bijzondere en noodzakelijke kosten is geregeld vloeit bijvoorbeeld voort uit artikel 35 van deze wet. Niet alle regelingen vinden hun oorsprong in de Participatiewet. Zo zijn er ook regelingen die de maatschappelijke participatie van kinderen die opgroeien in armoede stimuleren. Hiervoor voegt de Rijksoverheid (het Rijk) sinds 2017 structureel budget aan het gemeentefonds toe.

Het uitgangspunt van het armoedebeleid is altijd harmonisering. Stroomopwaarts probeert voor alle inwoners van de MVS-gemeenten dezelfde voorwaarden in de activiteiten te organiseren. Dit draagt bij aan duidelijkheid voor de inwoners en de uitvoering. In minimale gevallen wordt hier door een gemeente vanaf geweken.

Hieronder zijn de activiteiten in het kader van het regionale armoedebeleid per beleidsdoelstelling opgesomd. De individuele bijzondere bijstand valt niet onder een beleidsdoelstelling, maar is wel een verplichting. Om deze reden valt deze als enige activiteit in het basispakket van het armoedebeleid. De gedetailleerde uitwerking van de activiteiten onder de beleidsdoelstellingen is terug te vinden in de tweede bijlage. Daar zijn ook eventuele afwijkingen terug te vinden.

Basis

Individuele Bijzondere Bijstand

Verstevigen preventie, vroegsignalering en nazorg

Individuele inkomenstoeslag

Studietoeslag

Alleenverdienersproblematiek 1ste fase

Activerend armoede- en schuldenbeleid, met extra aandacht voor kinderen en jongeren

Kindpakket: verstrekkingen voor schoolactiviteiten

Kindpakket: verstrekkingen voor buitenschoolse activiteiten

Collectieve Aanvullende Verzekering

Laagdrempelige en vindbare voorzieningen en dienstverlening

De VoorzieningenWijzer

3.2 Maatwerk per gemeente

Voor de gemeenten Vlaardingen en Schiedam voert Stroomopwaarts naast het regionaal armoedebeleid aanvullend maatwerk uit. Deels op basis van de Participatiewet. Deels is de grondslag belegd in verordeningen, welke zijn vastgesteld door de gemeenteraden. Dit maatwerkpakket is ook uitgewerkt in de tweede bijlage.

Verstevigen preventie, vroegsignalering en nazorg

Kindtoeslag Individuele Inkomenstoeslag Schiedam

Activerend armoede- en schuldenbeleid, met extra aandacht voor kinderen en jongeren

Eigen bijdrage Peuteropvang vanaf 2 jaar Vlaardingen

Eigen bijdrage Peuteropvang vanaf 2,5 jaar Schiedam

Vrijwilligerspremie Schiedam

Vrij Reizen AOW-gerechtigden Vlaardingen

Vrij Reizen 65 jaar en ouder Schiedam

4 Activiteiten Schulden

De Wet gemeentelijke schuldhulpverlening regelt dat inwoners met (dreigende) problematische schulden bij gemeenten terecht kunnen voor onder meer advies, schuldbemiddeling of een saneringskrediet. Gemeenten zijn verplicht om elke vier jaar beleidskaders op te stellen over hoe zij de schuldenproblematiek integraal gaat aanpakken. Deze beleidskaders zijn opgenomen in de nota. In dit hoofdstuk van het activiteitenplan beschrijft Stroomopwaarts welke activiteiten zij in het kader van deze wet uitvoert om deze problematiek te voorkomen, signaleren en duurzaam op te lossen.

4.1 Regionaal pakket

De MVS-gemeenten hebben de uitvoering van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening gedelegeerd aan Stroomopwaarts. Schuldhulpverlening is meer dan alleen het oplossen van schulden. Het bestaat ook uit preventie, vroegsignalering en nazorg. Stroomopwaarts is lid van de Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet (NVVK). We voeren de schuldhulpverlening uit op basis van de processen en richtlijnen van de NVVK. Landelijk zijn er bestuurlijke afspraken gemaakt voor een basisniveau in de schuldhulpverlening, zodat het voor inwoners niet uitmaakt in welke gemeente zij wonen en zij altijd toegang hebben tot een landelijk gelijk niveau van schuldhulpverlening; de basisdienstverlening. Tijdens deze planperiode zullen de verschillende elementen van de basisdienstverlening verder worden geïmplementeerd. Deze elementen zijn verwerkt in de basis en de verschillende activiteiten die worden ingezet.

Soms is schuldhulpverlening niet of nog niet mogelijk of heeft een inwoner tijdens of na het schuldregelen nog andere ondersteuning nodig voor het creëren van financiële stabiliteit. In die gevallen kan budgetbeheer of beschermingsbewind worden ingezet. Als de inwoner hier niet voldoende draagkracht voor heeft kan voor deze kosten bijzondere bijstand worden aangevraagd bij Stroomopwaarts.

Verschillende vrijwilligersorganisaties zijn actief in de MVS-gemeenten. Zij helpen inwoners met bijvoorbeeld de administratie en ondersteunen indien gewenst de inwoners bij het indienen en doorlopen van een aanvraag voor het traject schuldhulpverlening.

Ook voor het schuldenbeleid is het uitgangspunt harmonisering. Stroomopwaarts voert de schuldhulpverlening in alle drie de gemeenten op dezelfde manier uit. Dit draagt bij duidelijkheid voor de inwoners en de uitvoering.

Hieronder zijn de activiteiten in het kader van het regionale schuldenbeleid per beleidsdoelstelling opgesomd. De individuele bijzondere bijstand voor de kosten van beschermingsbewind en budgetbeheer valt niet onder een beleidsdoelstelling, maar is wel een verplichting. Om deze reden valt deze activiteit, net als de reguliere wettelijke schuldhulpverlening, in het basispakket. De activiteiten onder de beleidsdoelstellingen zullen in de derde bijlage verder worden toegelicht.

Basis

Verstrekkingen vanuit de bijzondere bijstand voor kosten beschermingsbewind en budgetbeheer

Schuldhulpverlening inclusief preventie, vroegsignalering en nazorg

Verstevigen preventie, vroegsignalering en nazorg

Budgetcursus Omgaan met geld

Inzet van ervaringsdeskundigen bij schuldhulpverlening

Geldplannen van Startpunt geldzaken

Vroegsignalering, tijdelijke uitbreiding (2 jaar) met één fte, gestart op 6 november 2023

Voorkomen huisuitzettingen en afsluiting van gas, energie en water

Verstevigen begeleiding en nazorg

Activerend armoede- en schuldenbeleid, met extra aandacht voor kinderen en jongeren

Voorlichting van jongeren met behulp van peer educators

Maatwerkaanpak schulden voor jongeren

Budgetbeheer light/doorbetaling vaste lasten

Sociale incasso

Sociale kredieten

Laagdrempelige en vindbare voorzieningen en dienstverlening

Voorlichting van werkgevers/ondernemers

Schuldhulpverlening in de wijkteams

Nederlandse Schuldhulp Route (NSR)

Convenant met beschermingsbewindvoerders in het kader van het Adviesrecht bij schuldenbewind

4.2 Maatwerk per gemeente

Naast het regionale pakket aan activiteiten is er ook maatwerk per gemeente mogelijk. In de gemeente Vlaardingen loopt een pilot met het Jongeren Perspectief Fonds. Deze pilot heeft een looptijd van drie jaar, van 2024 tot en met 2026. Deze pilot draagt bij aan de doelstelling “Activerend armoede- en schuldenbeleid, met extra aandacht voor kinderen en jongeren”.

5 Financieel kader

Activiteiten om armoede en schulden te voorkomen, te bestrijden en te verzachten kosten geld. Stroomopwaarts brengt daarom het financieel kader van deze activiteiten in beeld. Maar niet alleen het beschikbare budget heeft invloed op de activiteiten in de komende vier jaar. In de terugblik zagen we al dat activiteiten onderhevig zijn aan ontwikkelingen en dat ze moeten blijven aansluiten op wat er in de regio speelt. Aandacht voor flexibiliteit en afstemming middels samenwerking is daarom noodzakelijk. Ook de uitkomsten van een aantal onderzoeksmoties naar aanleiding van de nota nemen we mee om de activiteiten te versterken.

5.1 Financieel kader

De financiële kaders waarbinnen de activiteiten vallen, zijn afhankelijk van het landelijk beleid. Het Rijk verstrekt middelen aan het gemeentefonds om de taken op het gebied van armoede en schulden uit te voeren. Deze middelen zijn niet altijd voldoende om alles uit te voeren wat Stroomopwaarts wil doen en nodig acht om armoede en schulden te voorkomen, te bestrijden en te verzachten. Wij streven er daarom altijd naar de beschikbare middelen zo effectief mogelijk in te zetten. De gemeenten gaven voor dit activiteitenplan aan Stroomopwaarts de opdracht om “met lef” te begroten. Dit betekent om niet meer budget uit te trekken dan vermoedelijk benodigd.

Uit de evaluaties van voorgaande nota en activiteitenplan bleek dat we met ons armoede- en schuldenbeleid op de goede weg zijn. De aanpak van armoede en schulden vraagt om continuïteit. Continuïteit is namelijk een doorslaggevende randvoorwaarde voor effectiviteit van interventies¹⁷ . De wens is daarom om de succesvolle activiteiten voort te kunnen zetten. Om te bekijken of dit binnen het gegeven financiële kader past zijn de activiteiten uit het voorafgaande activiteitenplan met het bereik van 2023 tweemaal geïndexeerd naar 2025. Uit deze indexactie blijkt dat we deze activiteiten vanaf 2025 kunnen voortzetten binnen de programmabegroting van de drie gemeenten. Er blijft dan een kleine budgettaire ruimte over in de reeds vastgestelde begroting van 2025. Deze ruimte zet Stroomopwaarts in voor:

• 1. Het continueren van de inzet van de Voorzieningenwijzer. Voor dit instrument was er slechts tijdelijk budget in 2024. Het instrument wordt echter omarmd door inwoners, Stroomopwaarts en samenwerkingspartners.

• 2. Het opvangen van het te verwachten stijgende bereik door de huis-aan-huis aanschrijving van de kindregelingen en de inzet van de VoorzieningenWijzer. Een stijgend bereik is één van de subdoelstellingen uit de regionale nota.

• 3. Het uitvoeren van de bestuurlijke afspraken Basisdienstverlening schuldhulpverlening. Alle schuldhulpverleningsorganisaties en gemeenten moeten een toegankelijk hulpaanbod hebben, dat uit minimaal dezelfde elementen bestaat. Voor eventuele aanpassingen in dit hulpaanbod is er vanuit het Rijk geen apart budget vrijgemaakt.

Met bovenstaande invulling van de gereserveerde financiële middelen is “met lef” begroot. Indien de huidige financiële kaders ontoereikend zijn, zal Stroomopwaarts dit tijdig kenbaar maken aan de gemeenten. De gemeenten worden hiermee in staat gesteld om met de gemeenteraad hierop de vervolgacties te bespreken. De uitwerking van de kosten binnen dit financiële kader staat in de vierde bijlage.

5.2 Ontwikkelingen

Ontwikkelingen eisen dat wij flexibel omgaan met de activiteiten. Dit activiteitenplan geeft een overzicht van de in te zetten activiteiten voor de periode 2025 - 2028. Tegelijkertijd blijven wij oog houden voor de ontwikkelingen op het gebied van armoede en schulden. Op dit moment voorziet Stroomopwaarts een aantal ontwikkelingen die invloed hebben of kunnen hebben op de activiteiten in 2025 en daarop volgende jaren in deze planperiode. Deze ontwikkelingen zijn beschreven in bijlage vijf bij dit plan. Dit betekent dat er gedurende de looptijd van dit plan sprake kan zijn van een aanpassing in de invulling of samenstelling van de verschillende activiteiten.

5.3 Samenwerking

Het is voor een sterk armoede- en schuldenbeleid van belang dat alle activiteiten in de regio op elkaar zijn afgestemd. Samenwerking is om die reden één van de uitgangspunten van de nota. Hiervoor dienen Stroomopwaarts, de gemeenten en samenwerkingspartners geregeld bij elkaar te komen. In deze bijeenkomsten wordt ieders aanbod en behoefte besproken. Dit bevordert het overzicht van activiteiten, geeft een gezicht aan de personen in de organisaties en stimuleert een laagdrempelige doorverwijzing. Tevens voorkomen wij hiermee dat organisaties dubbele werkzaamheden uitvoeren. In overleg met de gemeenten bekijkt Stroomopwaarts hoe aan de genoemde bijeenkomsten vorm gegeven wordt.

5.4 Toezegging en moties

Bij de vaststelling van de nota in de gemeenteraad van de gemeente Maassluis is een toezegging gedaan. Het gaat om de volgende toezegging:

Maassluis

Er komt een aanbod voor een themabijeenkomst of werkbezoek over armoede en schulden met ruimte voor verdieping. ¹⁸

Bij de vaststelling van de nota in de gemeenteraden van de gemeenten Vlaardingen en Schiedam zijn een aantal onderzoeksmoties aangenomen. De onderzoeken worden gezamenlijk met de gemeenten opgepakt, omdat de uitkomsten ook betrekking hebben op de lokale uitvoering. Tussen het aannemen van moties en het vaststellen van dit activiteitenplan zit onvoldoende tijd om de onderzoeken af te ronden. Om deze reden zijn de uitkomsten van deze moties nog niet opgenomen in dit activiteitenplan. Bij afronding van de onderzoeken zullen resultaten met de gemeenteraden worden gedeeld. Het gaat om de volgende moties:

Vlaardingen

Werkende armen bereiken ¹⁹

Werkende armen tegemoetkomen ²⁰

Geef kinderen een stem ²¹

Schiedam

Werkende armen bereiken ²²

Huisdieren in het armoedebeleid²³ (Deze motie wordt lokaal opgepakt door de wethouder Dierenwelzijn en Natuur)

Proactieve dienstverlening ²⁴

6 Monitoring

De nota beschrijft de beleidsdoelstellingen en het gewenste maatschappelijke effect. Aan iedere beleidsdoelstelling zijn twee meetbare prestatie indicatoren gekoppeld. Dit helpt om toe te werken naar het beoogde resultaat: de zogenoemde outcome. In het activiteitenplan worden de prestatie indicatoren uitgewerkt in meetbare doelstellingen vanuit de activiteiten: de zogenoemde output. Door te sturen op en het behalen van doelstellingen dragen Stroomopwaarts en de MVS-gemeenten bij aan het behalen van het gewenste maatschappelijke effect. Het Kenniscentrum MS monitort de outcome één keer per twee jaar via het onderzoek “Inzicht in Armoede”. Het eerstvolgende onderzoek wordt afgerond in 2025. Stroomopwaarts rapporteert de output in een bijlage van de jaarrekening.

Beleidsdoelstelling	Gewenst Maatschappelijk Effect	Meetbare doelstellingen maatschappelijk effect (Effect indicator)	Meetbare doelstellingen activiteiten (Kritieke Prestatie indicator)	Norm 2023 ^25
Verstevigen van preventie, vroegsignalering en nazorg	Problemen met rondkomen en problematische schulden worden voorkomen of komen vroegtijdig in beeld.	Percentage huishoudens met een laag inkomen daalt	Percentage van de doelgroep “huishoudens met een laag inkomen langer dan 4 jaar” dat individuele inkomenstoeslag ontvangt is >= 50% per jaar (Bron: CBS en SOW)	M: 50,4% V: 45,4% S: 42,6%
			Het aantal toekenningen studietoeslag is >= 25 per jaar (Bron: SOW)	SOW: 22
		Percentage huishoudens met geregistreerde problematische schulden daalt	Percentage van de meldingen vroegsignalering dat leidt tot succesvol contact met de inwoner is >= het landelijk niveau (Bron: Divosa Monitor Vroegsignalering)	Landelijk: 20% M: 26,1% V: 17% S: 14,6%
Verstevigen van preventie, vroegsignalering en nazorg	Problemen met rondkomen en problematische schulden worden voorkomen of komen vroegtijdig in beeld.	Percentage huishoudens met geregistreerde problematische schulden daalt	Percentage van dit bereik dat leidt tot enige vorm van hulpacceptatie is >= 25% per jaar (Bron: Divosa Monitor Vroegsignalering)	Landelijk: 35% M: 14,1% V: 16,7% S: 21,3%
			Percentage van dit bereik dat leidt tot hulpacceptatie bij Stroomopwaarts is >=25% (Bron: SOW)	SOW: 27%
			Aantal geslaagde schuldhulpverlenings-trajecten: schone lei en/of goedgekeurde en uitbetaalde saneringskredieten is >= 300 per jaar (Bron: SOW)	SOW: 264
			Aantal deelnemers die de Budgetcursus Omgaan met Geld afronden is >= 60 per jaar (Bron: SOW)	SOW: 55
			Aantal geraadpleegde geldplannen Startpunt Geldzaken is >= 375 per jaar (Bron: Startpunt Geldzaken)	SOW: 345
			Aantal klassen MBO en bovenbouw middelbare school waarin lessen m.b.v. peer educators worden gegeven is >= 20 per schooljaar^26 (Bron: SOW)	SOW: 27
Verstevigen van preventie, vroegsignalering en nazorg	Problemen met rondkomen en problematische schulden worden voorkomen of komen vroegtijdig in beeld.	Percentage huishoudens met geregistreerde problematische schulden daalt	Percentage klanten dat na afronden van een traject schuldhulpverlening binnen 6 maanden een aanbod voor nazorg krijgt is >= 80% per jaar (Bron: SOW)	SOW: nvh^27
			Aantal meldingen vroegsignalering binnen 6 maanden na afronden van een traject schuldhulpverlening is < 5% per jaar (Bron: DDAS)	SOW: nvh^28

Beleidsdoelstelling	Gewenst Maatschappelijk Effect	Meetbare doelstellingen maatschappelijk effect (Effect indicator)	Meetbare doelstellingen activiteiten (Kritieke Prestatie indicator)	Norm 2023 ^29
Activerend armoede en schuldenbeleid, met extra aandacht voor kinderen en jongeren	Alle (inwoners met) kinderen en alle jongeren hebben voldoende financiële middelen en mogelijkheden om mee te doen.	Percentage kinderen dat in armoede opgroeit daalt	Percentage bereik van het kindpakket schoolactiviteiten bij Stichting Leergeld is >= 95% per jaar (Bron: CBS en St. Leergeld)	M: 122%^31 V: 98% S: 102%
			Percentage bereik van het kindpakket buitenschoolse activiteiten bij Jeugdfonds Sport en Cultuur is >= 52% per jaar (Bron: JFS&C)	M: 56% V: 41% S: 59%
			Het aantal toekenningen van de peuteropvangregeling voor gemeente Vlaardingen is >= 50 per jaar^30 (Bron: SOW)	V: 52
Activerend armoede en schuldenbeleid, met extra aandacht voor kinderen en jongeren	Alle (inwoners met) kinderen en alle jongeren hebben voldoende financiële middelen en mogelijkheden om mee te doen.	Percentage kinderen dat in armoede opgroeit daalt	Het aantal toekenningen van de peuteropvangregeling voor gemeente Schiedam is 25 >= per jaar (Bron: SOW)	S: 7
			Percentage bereik van de CAV (inclusief minderjarige kinderen) is >= het landelijk niveau (Bron: BS&F)	Landelijk: 35% M: 44,6% V: 37,4% S: 28,2%
		Het absolute aantal jongeren dat gebruik maakt van schuldhulpverlening stijgt.	Het aantal jongeren tot 27 dat zich meldt voor schuldhulpverlening stijgt met 5% in de planperiode (Bron: SOW)	SOW: 134

Beleidsdoelstelling	Gewenst Maatschappelijk Effect	Meetbare doelstellingen maatschappelijk effect (Effect indicator)	Meetbare doelstellingen activiteiten (Kritieke Prestatie indicator)	Norm 2023 ^32
Laagdrempelige en vindbare voorzieningen en dienstverlening	Alle inwoners ontvangen tijdig passende hulp bij rondkomen of bij het oplossen van problematische schulden.	Percentage huishoudens dat gebruik maakt van een of meer armoede- of schuldenvoorzieningen stijgt.	Het percentage huishoudens dat start met een check van de VoorzieningenWijzer >= 7% per jaar (Bron: Gemeente en Zorgweb)	M: nvh^33 V: nvh S: nvh
			Het aantal gestarte checks van de VoorzieningenWijzer dat volledig wordt afgerond is >= 65% per jaar (Bron: Zorgweb)	M: 51,7%^34 V: 48,7% S: 43,3%
Laagdrempelige en vindbare voorzieningen en dienstverlening	Alle inwoners ontvangen tijdig passende hulp bij rondkomen of bij het oplossen van problematische schulden.	Aantal aanmeldingen schuldhulpverlening (bereik) stijgt.	Aantal aanmeldgesprekken schuldhulpverlening is >=1100 per jaar (Bron: SOW)	SOW: 905
			Aantal intakegesprekken schuldhulpverlening is >= 500 per jaar (Bron: SOW)	SOW: 504
			Aantal partners die zijn aangesloten bij het Convenant samenwerking Stroomopwaarts MVS en beschermingsbewind-voerders uitbreiden naar een dekking van >= 65% in 2028 (Bron: SOW)	SOW: 50%
			Deelname aan een landelijke campagne van de NSR is >= 2 keer per jaar (Bron: SOW)	SOW: 2
			Aantal online bezoeken Geldfit als stap naar financiële zekerheid is >= 37.500 per jaar (Bron: NSR)	SOW: 34.150 M: 5.492^35 V: 12.881 S: 15.777

Bijlage 1: Beleidsdoelstellingen en subdoelstellingen

Hieronder volgt een overzicht van de beleidsdoelstellingen en subdoelstellingen. Voor de uitwerking van de subdoelstellingen wordt verwezen naar de Regionale Nota Armoede en Schulden MVS 2025 -2028.

1. Verstevigen van preventie, vroegsignalering en nazorg

Wij zetten extra in op preventie bij levensgebeurtenissen

Wij zetten breed in op voorlichting

Wij zetten meer in op vroegsignalering door te experimenteren

Wij blijven ondersteunen na het vinden van werk

Wij verstevigen verder de begeleiding en nazorg in de schuldhulpverlening

2. Activerend armoede en schuldenbeleid, met extra aandacht voor kinderen en jongeren

Wij investeren in kwetsbare doelgroepen om gelijke kansen te creëren

Wij stimuleren participatie door in te zetten op gezondheid

Wij dragen bij aan gelijke kansen binnen en buiten school

Wij bieden en stimuleren financiële educatie en ondersteuning aan jongeren

Wij geven het goede voorbeeld als schuldeiser door sociale incasso toe te passen

3. Laagdrempelige en vindbare voorzieningen en dienstverlening

Wij bereiken de doelgroep zodat iedereen weet waar hij recht op heeft

Wij nemen drempels bij het aanvragen van hulp- en dienstverlening weg

Onze hulp- en dienstverlening sluit aan op de behoefte en mogelijkheden

Onze hulp- en dienstverlening staat dicht bij de inwoner

Wij voldoen aan de basisdienstverlening schuldhulpverlening

Bijlage 2: Uitwerking Activiteiten Armoede

Verstevigen preventie, vroegsignalering en nazorg

Onderwerp	Individuele inkomenstoeslag (IIT) inclusief maatwerk Schiedam: Kindtoeslag Individuele Inkomenstoeslag
Omschrijving	De IIT is er voor inwoners die langdurig een laag inkomen hebben. Een langdurig laag inkomen is 110% van de voor hen geldende bijstandsnorm. Als zij geen vermogen en geen uitzicht op inkomensverbetering hebben, is er recht op de IIT. Deze toeslag kan één keer per twaalf maanden worden aangevraagd.
Activiteiten	De standaardtoeslag is: 262 euro voor een alleenstaande; en 464 euro voor gehuwden. Naast de standaardtoeslag kan er in Schiedam ook een kindertoeslag aangevraagd worden bij de IIT. De kindertoeslag bedraagt: 138 euro voor een kind in de leeftijdscategorie 0 t/m 11 jaar; en 273 euro voor een kind in de leeftijdscategorie 12 t/m 17 jaar. Als inwoners twee of meer ten lasten komende kinderen hebben, wordt er maar één kindtoeslag verstrekt. De hoogte hangt af van de leeftijd van het oudste kind. Bovenstaande bedragen zijn geldig vanaf 1 januari 2025. De bedragen worden jaarlijks geïndexeerd.
Periode	Doorlopend

Onderwerp	Studietoeslag
Omschrijving	De studiefinanciering is voor vele studenten meestal niet voldoende om alle kosten zoals huur, zorgverzekering, opleiding en boeken te betalen. Zij werken daarom vaak naast hun studie. Maar studenten met een tijdelijke of structurele beperking kunnen vaak niet of nauwelijks bijverdienen. Voor hen is er de studietoeslag. Dit is een opzichzelfstaande uitkering binnen de Participatiewet. Het draagt bij aan een stabiel inkomen waardoor de studie zonder of met minder financiële uitdagingen afgerond kan worden. Het verstrekken van de studietoeslag heeft een preventief effect. Het draagt daarnaast bij aan een beter toekomstperspectief voor deze doelgroep op de arbeidsmarkt.
Activiteiten	Het verstrekken van een toeslag om de misgelopen bijverdiensten door een beperking te compenseren. De toeslag varieert net zoals het wettelijk minimumjeugdloon per leeftijdscategorie. De toeslag wordt halfjaarlijks aangepast. De toeslag per leeftijdscategorie op 1 januari 2025 is netto: 110,93 euro voor 15-jarigen; 127,57 euro voor 16-jarigen; 146,06 euro voor 17-jarigen; 184,88 euro voor 18-jarigen; 221,85 euro voor 19-jarigen; 295,80 euro voor 20-jarigen; en 369,75 euro voor 21-jarigen en ouder. Bovenstaande bedragen zijn de minimale bedragen die het Rijk vaststelt en gemeenten aan de doelgroep moet verstrekken. Gemeenten kunnen ervoor kiezen hogere bedragen te hanteren. De MVS-gemeenten doen dat niet.
Periode	Doorlopend

Onderwerp	Alleenverdienersproblematiek 1 ste fase
Omschrijving	Ruim acht jaar geleden kwam aan het licht dat door een samenloop van financiële regelingen een groep alleenverdienershuishoudens toeslagen mislopen. Het betreft echtparen waarvan één van de partners een loondervingsuitkering van het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) of een private verzekeraar heeft, mogelijk aangevuld met een Toeslagenwetuitkering, waarbij het netto-inkomen op of rond de bijstandsnorm voor echtparen zit. Door het mislopen van toeslagen hebben zij een lager besteedbaar inkomen dan een echtpaar met een volledige bijstandsuitkering. Het Rijk is het ondanks meerdere pogingen in die acht jaar niet gelukt een structurele oplossing te vinden. In 2024 heeft het Rijk een handelingsperspectief voor de periode 2022 tot en met 2024 opgesteld en in de septembercirculaire budget aan het gemeentefonds toegevoegd. Het Rijk heeft met Stroomopwaarts een lijst van 87 huishoudens in de MVS-gemeenten gedeeld. Volgens de Belastingdienst zou in deze huishoudens mogelijk sprake zijn van de alleenverdienersproblematiek. Stroomopwaarts is voornemens deze huishoudens in samenwerking met de sociaal raadslieden van Minters aan te schrijven en financieel te ondersteunen. Inwoners die zichzelf melden worden sinds 2024 al bediend.
Activiteiten	Het verstrekken van individuele bijzondere bijstand over de periode 2022 tot en met 2024. De hoogte van de bijzondere bijstand is gelijk aan de misgelopen toeslagen.
Periode	Q1 2025 gereed – doorloop t/m Q1 2026

Activerend armoede- en schuldenbeleid, met extra aandacht voor kinderen en jongeren

Onderwerp	Kindpakket : verstrekkingen voor schoolactiviteiten
Omschrijving	Het bieden van gelijke kansen op en buiten school is één van de subdoelstellingen van de nota. Het hebben van een laag inkomen of schulden mag voor kinderen geen belemmering zijn om deel te nemen aan school. Het verstrekkingen voor deelname aan schoolactiviteiten via Stichting Leergeld (Leergeld) is onderdeel van het kindpakket in de Verordening Maatschappelijke Participatie Kinderen MVS en de bijbehorende nadere regels. Leergeld helpt ouders/verzorgers met een inkomen tot 120% of bij aantoonbare schulden. Deze ouders/verzorgers van kinderen in de leeftijd van 0 tot 18 jaar kunnen diverse voorzieningen met betrekking tot schoolactiviteiten aanvragen. Leergeld voorziet daarnaast uit eigen beweging in een aantal extra voorzieningen. Leergeld financiert deze extra’s uit subsidies en fondsenwerving.
Activiteiten	Het kindpakket via Leergeld bestaat uit kindpas (boeken, kleding en/of schoenen) van: 75 euro voor kinderen van 0 tot 4 jaar; 75 euro voor kinderen van 4 tot 18 jaar in Maassluis en Vlaardingen; of 100 euro voor kinderen van 4 tot 18 jaar in Schiedam; schoolspullenpas voor schoolgaande minderjarige (bedrag afhankelijk van leerjaar); fiets bij overgang naar brugklas ; (fietsen voor lagere leeftijdscategorieën worden voor Maassluis en Vlaardingen gefinancierd door het FondsSV en in Schiedam worden deze verstrekt door het Circulair Ambachtscentrum) een gezinscomputer (laptop of desktop) vanaf 7 jaar; en een laptop bij overgang naar de brugklas.
Periode	Doorlopend

Onderwerp	Kindpakket : verstrekkingen voor buitenschoolse activiteiten
Omschrijving	Het bieden van gelijke kansen op en buiten school is één van de subdoelstellingen van de nota. Het hebben van een laag inkomen of schulden mag voor kinderen geen belemmering om deel te nemen aan buitenschoolse activiteiten. Verstrekkingen voor buitenschoolse activiteiten via het Jeugdfonds Sport & Cultuur (JFS&C) is onderdeel van het kindpakket in de Verordening Maatschappelijke Participatie Kinderen MVS en de bijbehorende nadere regels. Het JFS&C helpt ouders/verzorgers met een inkomen tot 120% of bij aantoonbare schulden. Deze ouders/verzorgers van kinderen in de leeftijd van 4 tot 18 jaar kunnen via een intermediair een vergoeding van het lidmaatschap of lesgelden voor een sportvereniging, zwemles of cultuurinstelling aanvragen. Er kan binnen de vastgelegde bedragen ook een bijdrage voor attributen worden aangevraagd. Het JFS&C doet zelf ook aanvragen voor subsidies bij het Rijk en fondsen. Hiermee hebben zij in de afgelopen jaren het verschil tussen de vergoeding vanuit de gemeenten en de daadwerkelijke kosten voor het lidmaatschap kunnen bekostigen. Hiermee bleef er geen eigen bijdrage voor de ouders/verzorgers over. Ook in 2025 wordt deze extra vergoeding doorgezet.
Activiteiten	Het kindpakket via het JFS&C bestaat uit: 250 euro voor het lidmaatschap, lesgelden en/of attributen van een sportvereniging; 570 euro voor de zwemregeling met diploma A-garantie inclusief inschrijf- en diplomakosten (Stroomopwaarts en het Fonds SV dragen beide voor de helft deze kosten); of 250 euro voor het lidmaatschap, lesgelden en/of attributen van een cultuurinstelling.
Periode	Doorlopend

Onderwerp	Collectieve Aanvullende Verzekering (CAV)
Omschrijving	De nota gaat ervan uit dat een goede gezondheid de participatiemogelijkheden bevordert. Het is daarom van belang dat gezondheidszorg ook voor mensen met een laag inkomen of schulden financieel toegankelijk is. Net als 95% van de Nederlandse gemeenten gebruikt Stroomopwaarts voor de MVS-gemeenten de categoriale bijzondere bijstand in de Participatiewet als middel om de gezondheidszorg toegankelijk te maken en zorgmijding te voorkomen. In de categoriale bijzondere bijstand heeft Stroomopwaarts de CAV opgenomen. Deze is toegankelijk voor inwoners met een inkomen tot 120% van de bijstandsnorm of inwoners in de MSNP of WSNP. Ook hun ten lasten komende kinderen vallen onder de CAV. In 2017 hebben de gemeenteraden van de MVS-gemeenten het uitsluitend recht voor de CAV toegekend aan DSW Zorgverzekeraar (DSW).
Activiteiten	De CAV bij DSW bestaat uit twee onderdelen: Een premie korting op de aanvullende verzekeringen Standaard of Top bij DSW. De hoogte van de premie korting is per maand 50% van de aanvullende verzekering Standaard. Deze bedraagt voor het jaar 2025 14 euro per maand. De premiekorting stijgt mee met de jaarlijkse premiestijging; en Een gemeentepolis. Dit is een pakket aan extra vergoedingen bovenop de aanvullende verzekeringen Standaard of Top bij DSW. Hierbij kan gedacht worden aan extra vergoedingen rondom bril en fysiotherapie.
Periode	Doorlopend

Onderwerp	Maatwerk Vlaardingen: Eigen bijdrage Peuteropvang vanaf 2 jaar Maatwerk Schiedam: Eigen bijdrage Peuteropvang vanaf 2,5 jaar
Omschrijving	De peuteropvang, voorheen peuterspeelzaal, is in Vlaardingen is voor kinderen van 2 tot 4 jaar in Vlaardingen en van 2,5 jaar tot 4 jaar in Schiedam. Hier worden kinderen spelenderwijs voorbereid op de basisschool. De peuteropvang richt zich naast deze voorbereiding ook op voor- en vroegschoolse educatie (vve). Dit is onderdeel van het onderwijsachterstandenbeleid vanuit het Rijk. Het doel is om peuters met een mogelijke (taal)achterstand beter voor te bereiden op de basisschool en er voor te zorgen dat zij als kleuters zonder achterstand naar groep 3 kunnen. Ouders/verzorgers die geen beroep kunnen doen op de kinderopvangtoeslag voor de peuteropvang, ontvangen een bijdrage van hun gemeente. Er blijft echter voor die ouders/verzorgers nog wel een eigen bijdrage over. Indien het inkomen van het huishouden in de gemeenten Vlaardingen en Schiedam niet boven 120% van de bijstandsnorm komt, kan een vergoeding van de eigen bijdrage bij Stroomopwaarts worden aangevraagd.
Activiteiten	Het vergoeden van de eigen bijdrage aan de kinderopvanginstelling waar de peuteropvang plaats vindt. De kinderopvanginstelling dient hiervoor de factuur in bij Stroomopwaarts. Er wordt direct aan de kinderopvanginstelling betaald.
Periode	Doorlopend

Onderwerp	Maatwerk Schiedam: Vrijwilligerspremie
Omschrijving	Vrijwilligerswerk heeft als doel inwoners te laten participeren. Passend vrijwilligerswerk levert veel voordelen op: betrokkenheid bij de samenleving: het geeft voldoening; bouwen aan een netwerk; voorkomen van een sociaal isolement; en werkervaring opdoen. Wanneer iemand vrijwilligerswerk uitvoert kan deze persoon hiervoor een vrijwilligerspremie ontvangen. Deze premie vindt zijn grondslag in de Participatiewet en is alleen bedoeld voor bijstandsgerechtigden. De premie kan éénmaal per jaar worden aangevraagd indien er in de voorafgaande 6 maanden voor minimaal 8 uur per week vrijwilligerswerk is uitgevoerd. Om te sturen op de activiteiten worden de cijfers omtrent aantallen aanvragen, toekenningen, buiten behandeling stellingen en afwijzingen op aanvraag maar minimaal na afloop van een kalenderjaar gedeeld met de gemeente.
Activiteiten	Het verstrekken van een vrijwilligerspremie á 250 euro.
Periode	Doorlopend

Onderwerp	Maatwerk Vlaardingen: Vrij Reizen AOW-gerechtigden Maatwerk Schiedam: Vrij Reizen 65 jaar en ouder
Omschrijving	De gemeenten Vlaardingen en Schiedam vindt het belangrijk dat ook ouderen met een laag inkomen mobiel blijven en deelnemen aan de maatschappij. Dit maken zij mogelijk door het openbaar vervoer bij vervoerder RET op de meeste trajecten buiten de spits gratis te maken. Indien er sprake is van een inkomen tot 110% van de bijstandsnorm heeft een AOW-gerechtigde in de gemeente Vlaardingen en een 65-plusser in de gemeente Schiedam hier recht op. Om te sturen op de activiteiten worden de cijfers omtrent aantallen aanvragen, toekenningen, buiten behandeling stellingen en afwijzingen op aanvraag maar minimaal na afloop van een kalenderjaar gedeeld met de gemeenten. De gemeente Schiedam is voornemens in Q1 2025 de leeftijd aan te passen naar 67 jaar en ouder. Hiervoor wordt een nieuwe verordening door de gemeenteraad vastgesteld.
Activiteiten	Het uitvoeren van een inkomenstoets. Indien een inwoner tot de doelgroep behoort, ontvangt deze een beschikking. Met deze beschikking kan bij de RET het product “Vrij Reizen” op de persoonlijke OV-chipkaart worden gezet.
Periode	Vlaardingen: Doorlopend vanaf 1 januari 2025 Schiedam: Doorlopend

Laagdrempelige en vindbare voorzieningen en dienstverlening

Onderwerp	De VoorzieningenWijzer
Omschrijving	Zowel landelijk, regionaal als lokaal is er een groot aantal regelingen waar inwoners recht op hebben. Bewust of onbewust maken nog teveel inwoners geen gebruik van deze regelingen. Hiermee worden soms honderden euro’s per huishouden niet benut. Die euro’s moeten juist ingezet worden om armoede en schulden te voorkomen of te verzachten. De VoorzieningenWijzer is een door het SchuldenlabNL beproefde methodiek om niet-gebruik tegen te gaan. Middels het platform ditgeldtvoormij.nl kunnen alle inwoners aan de hand van enkele vragen berekenen waar zij recht op hebben. Met de VoorzieningenWijzer dragen wij bij aan de subdoelstelling dat inwoners weten waar zij recht op hebben. Dit instrument haalt tevens drempels weg om de regeling ook daadwerkelijk aan te vragen. Het platform biedt namelijk de mogelijkheid een adviesgesprek bij Stroomopwaarts aan te vragen. Inwoners worden dan op afspraak geholpen met het beantwoorden van de vragen.
Activiteiten	Het inzetten van de VoorzieningenWijzer om het gebruik van financiële regelingen te stimuleren. Stroomopwaarts onderzoekt hoe de VoorzieningenWijzer zowel binnen als buiten de organisatie zo effectief mogelijk ingezet kan worden. Daarbij worden ook de mogelijkheden tot cofinanciering van andere gebruikende organisaties (samenwerkingspartners) onderzocht.
Periode	Doorlopend – Onderzoeksresultaten Q1 2025

Bijlage 3: Uitwerking Activiteiten Schulden

Verstevigen preventie, vroegsignalering en nazorg

Onderwerp	Budget cursus Omgaan met Geld
Omschrijving	Uit het oogpunt van preventie worden budgetteringscursussen georganiseerd om inwoners: bewust te maken van hoe zij met geld moeten omgaan; te leren hoe zij een overzichtelijke administratie kunnen voeren; en te leren begrotingen maken. Deze vorm van voorlichting wordt zowel overdag als ’s avonds aangeboden op verschillende locaties binnen de MVS-gemeenten en online. Stroomopwaarts brengt kennis en vaardigheden bij. De cursus is gratis voor alle inwoners. Zij kunnen zichzelf aanmelden of doorverwezen worden.
Activiteiten	Organiseren en uitvoeren van de cursus door de preventiemedewerkers schuldhulpverlening.
Periode	Doorlopend

Onderwerp	Inzet van ervaringsdeskundige bij schuldhulpverlening
Omschrijving	Een ervaringsdeskundige is een goed voorbeeld om te laten zien welke mogelijkheden er zijn voor mensen met een minimum inkomen in de schuldhulpverlening. Een ervaringsdeskundige kan laten zien dat armoede en schulden niet blijvend hoeven te zijn. Een belangrijk punt hierbij is dat de ervaringsdeskundige de regie van de persoon niet overneemt, maar de persoon slechts coacht. De ervaringsdeskundige gaat altijd uit van een positieve benadering. Hij of zij helpt de persoon bij het oplossen van problemen en het opzetten van een sterk netwerk, zonder de regie van de persoon over te nemen. Professionele hulpverlening wordt uiteindelijk alleen daar nog toegepast waar de in eigen kracht gezette persoon én zijn sociale netwerk geen uitkomst biedt. Verder heeft de ervaringsdeskundige de taak om kenbaar te maken wat armoede en schulden betekenen bij de hulpverleners, dienstverleners en beleidsmakers. De ervaringsdeskundige is een laagdrempelig aanspreekpunt voor de klant en heeft een verbindende rol tussen Stroomopwaarts MVS en de klant.
Activiteiten	De ervaringsdeskundige neemt bijvoorbeeld bij het niet doorzetten van een aanmelding schuldhulpverlening of bij uitval tijdens het traject contact op met de inwoner/klant.
Periode	Doorlopend

Onderwerp	Startpunt geldzaken
Omschrijving	Het Startpunt Geldzaken is een initiatief van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud), Vereniging Eigen Huis, Vereniging van Effectenbezitters (VEB) en de Financial Planning Standard Board, Nederland (FPSB). Al meer dan 120 gemeenten zijn aangesloten. Startpunt Geldzaken richt zich op financiële zelfredzaamheid. De online geldplannen helpen huishoudens stap voor stap om de eigen geldzaken in balans te krijgen. Dit kan op de door hen gewenste tijd en plaats. Alleen of met behulp van een hulpverlener. Er zijn inmiddels 12 geldplannen voor verschillende doelgroepen en levensgebeurtenissen. De Geldplannen zijn te raadplegen via de website van Stroomopwaarts en via de Nederlandse Schuldhulp Route waarop Stroomopwaarts is aangesloten.
Activiteiten	Aansluiting bij Startpunt Geldzaken continueren. De geldplannen regelmatig onder de aandacht brengen.
Periode	Doorlopend.

Onderwerp	Vroegsignalering , tijdelijke uitbreiding met 1 FTE
Omschrijving	Vroegsignalering is sinds 1 januari 2021 een wettelijke taak. Deze taak wordt structureel uitgevoerd door 2 FTE consulent vroegsignalering in samenwerking met de consulenten schuldhulpverlening in de wijkteams. Ieder vroegsignaal moet worden opgevolgd. De werkwijze is vastgelegd in het beleids- en uitvoeringsplan vroegsignalering. De intensiviteit van de werkwijze wordt bepaald door de beschikbare capaciteit. In de Jaarrapportage Divosa Monitor Vroegsignalering geeft 66% van de ondervraagde gemeenten aan dat de beschikbare capaciteit een belangrijke factor is in de afweging van de wijze van opvolging. Van alle manieren waarop de vroegsignaleerder contact kan zoeken met een inwoner is een persoonlijke benadering het meest succesvol, waarbij het bereik bij telefonisch contact nog iets hoger ligt dan via een huisbezoek. De persoonlijke benadering vraagt alleen wel het meest van de beschikbare capaciteit. Op basis van de toelichting die gemeenten in de monitor geven, wordt duidelijk dat ze de vroegsignaleringsaanpak en de opvolging van signalen aanpassen aan de beschikbare tijd en middelen. Het vorige kabinet heeft in het implementatieplan ‘Aanpak geldzorgen, armoede en schulden 2022 – 2025’ ingezet op vroegsignalering. Er moet worden gezorgd dat betalingsachterstanden eerder en beter worden gesignaleerd en mensen sneller worden doorverwezen naar passende hulp. De voor dit doel verstrekte incidentele extra middelen 2022 en 2023 zijn door de MVS-gemeenten o.a. ingezet voor tijdelijke aanvulling met 1 extra FTE vroegsignalering voor 2 jaar (2e jaar na positieve evaluatie na 1 jaar). Hierdoor kunnen meer signalen worden opgevolgd door middel van persoonlijk contact. Ook het huidige kabinet zet met het Nationaal programma Armoede en Schulden in op een breed pakket aan maatregelen waarbij het basispakket van het Interdepartementaal Beleidsonderzoek problematische schulden het uitgangspunt is. Een van de punten is ook nu betere vroegsignalering met structurele financiering. Er komt een verbeterplan vroegsignalering. Het kabinet stelt aan de hand van dit verbeterplan m.i.v. 2025 structureel 20 miljoen extra per jaar beschikbaar voor het verbeteren van vroegsignalering. In het verbeterplan wordt ook de wetsevaluatie vroegsignalering meegenomen. Deze evaluatie wordt begin 2025 verwacht.
Activiteiten	Met ingang van 6 november 2023 tijdelijke uitbreiding met 1 FTE consulent vroegsignalering voor 1 jaar. Na een positieve evaluatie in oktober 2024 is deze uitbreiding met 1 jaar verlengd. Deze verlening loopt af eind 2025. Het verbeterplan vroegsignalering, de wetsevaluatie en de aankomende structurele middelen in de gaten houden. Pilot uitvoeren met aangekondigde huisbezoeken. Onderzoeken hoe wij de hulpacceptatie kunnen vergroten en hiermee experimenteren. Bijvoorbeeld door inschakeling van een gespecialiseerd callcenter binnen vroegsignalering.
Periode	Doorlopend sinds 2021. Tijdelijke uitbreiding voor 2 jaar: start op 6 november 2023, einde in 2025

Onderwerp	V oorkomen huisuitzettingen en afsluiting van gas, energie en water
Omschrijving	Nauw samenwerken met de woningbouwcorporaties, energieleveranciers en waterbedrijven bij het voorkomen van huisuitzettingen en afsluitingen. Het is van belang dat huishoudens met betalingsachterstanden eerder in beeld komen. Huisuitzettingen, het afsluiten van energie en water en het niet voldoende verzekerd zijn tegen ziektekosten veroorzaken veel persoonlijk leed, hebben ernstige maatschappelijke gevolgen en kosten veel geld. Hoe vroeger we zaken signaleren, hoe groter de kans op structurele oplossingen. Het eerder aanpakken van schulden in gezinnen zorgt daarbij ook voor meer perspectief op een succesvolle toekomst van de kinderen in deze gezinnen. We willen crisissituaties zoals woningontruiming en afsluiting van energie en water zoveel mogelijk voorkomen.
Activiteiten	Maassluis: Convenant met woningcorporatie Maasdelta Maassluis Vlaardingen: Overeenkomst Project ontruimingspreventie (POP) met Stichting Waterweg Wonen en Woningstichting Samenwerking Vlaardingen en de gemeente. Schiedam: Afspraken preventie woninguitzetting met Woonplus Schiedam en de WOT’s en Schuldhulpverlening SOW In zogenoemde crisissituaties vindt binnen maximaal 3 dagen na melding een gesprek plaats bij schuldhulpverlening. SOW is lid van de NVVK en werkt op basis van de convenanten die de NVVK heeft afgesloten met de verschillende partijen zoals Energie Nederland (energieleveranciers), Continuon (NUON), Vewin (alle drinkwaterbedrijven) om afsluiting van energie en water te voorkomen.
Periode	Doorlopend

Onderwerp	Verstevigen begeleiding en nazorg
Omschrijving	Door intensievere trajectbegeleiding en nazorg voorkomen dat klanten uitvallen tijdens het traject of terugvallen in hun oude gedrag na afloop van het traject. Op die manier voorkomen we dat personen opnieuw met problematische schulden te maken krijgen. De klant wordt tijdens de schuldregeling gecoacht om te zorgen dat voldoende kennis en vaardigheden worden opgedaan om voortaan zelf de financiën op orde te houden.
Activiteiten	Door meer contactmomenten tijdens het traject wordt een band opgebouwd tijdens de looptijd van de regeling. Na afloop van het schuldhulpverleningstraject wordt nog 1 tot 2 keer contact opgenomen met de klant waarin wordt geïnformeerd of er sprake is van een situatie bij de klant waarin inkomsten en uitgaven in evenwicht zijn. Deze contactmomenten moeten worden geregistreerd. Indien blijkt dat de inkomsten en uitgaven niet in evenwicht zijn, dan moet de klant worden gewezen op mogelijkheden om de financiële situatie in evenwicht te brengen.
Datum gereed	Doorlopend

Activerend armoede- en schuldenbeleid, met extra aandacht voor kinderen en jongeren

Onderwerp	Voorlichting van jongeren, onder andere met behulp van peer educators
Omschrijving	Voorlichting moet nauw aansluiten op de leefwereld van jongeren en moet precies getimed zijn. Financiële educatie is belangrijk. Het doel van de voorlichting is het doorbreken van taboes, jongeren te leren bewust met geld om te gaan en vaardigheden aan te leren waardoor financiële problemen in de toekomst voorkomen kunnen worden. De hoofddoelgroep waar we ons op richten zijn de jongeren van 16 tot en met 27 jaar. Belangrijk is dat er bij de jongeren een bewustwordingsproces in gang wordt gezet. Hierdoor zal de jongere tot nadenken worden aangezet voordat een uitgave wordt gedaan. Het maken van schulden en op termijn problematische schulden zal daardoor in veel gevallen voorkomen kunnen worden. Ter preventie is het belangrijk om met jongeren aan de volgende zaken te werken: Financiële vaardigheden bijbrengen; Jongeren bewust maken van hun financiële houding en, indien nodig, hier aan werken. Gedragsverandering is niet van de één op de andere dag gerealiseerd, maar onbewuste processen zijn wel zeer bepalend voor ons handelen; De invloed van status, reclame en verleidingen bespreekbaar maken; Jongeren voorlichting of begeleiding bieden bij levensgebeurtenissen zoals de zorgverzekeringspremie betalen, studiefinanciering afsluiten, op zichzelf gaan wonen. Op die manier kunnen zij zo snel mogelijk grip krijgen op de nieuwe situatie. Als er al schulden zijn ontstaan, is adequate budgetbegeleiding/budgetcoaching noodzakelijk om de problemen op te lossen en vaardigheden aan te leren.
Activiteiten	Aansluiting jongerenprojecten: de preventiemedewerkers SOW sluiten aan bij verschillende projecten; Aansluiting zoeken bij voortgezet onderwijs, VMBO en MBO scholen binnen MVS zodat zij signalen van betalingsachterstanden leren herkennen en hulp kunnen bieden of gericht kunnen doorverwijzen om schooluitval zoveel mogelijk te voorkomen, bijvoorbeeld spreekuren/contact op scholen door de schuldhulpverlener in de wijkteams; Geldlessen door peer educators op het voortgezet onderwijs (VMBO en MBO in de regio). De gastlessen hebben als doel jongeren inzicht bieden in hun financiële gedrag en de consequenties ervan. Het vergroten van financiële kennis, bewustzijn en vaardigheden en taboes doorbreken en jongeren stimuleren indien nodig hulp te zoeken en te bieden. In lijn met de doelen, wordt in de lessen ingegaan op thema’s als geld verdienen en uitgeven, budgetteren, studiefinanciering en verzekeringen. Omdat de omgeving van jongeren druk creëert op geld uitgeven, gaan ze bovenal het gesprek aan over de sociaal-emotionele kanten van geld, bijvoorbeeld het opgroeien in armoede en omgaan met groepsdruk en (online) verleidingen. Voor maximale impact worden jonge rolmodellen getraind om de lessen te geven: peer educators. Uit onderzoek en de praktijk blijkt het werken met peer educators succes vol. Hun afstand tot de leeftijd en belevingswereld van jongeren is klein. Ook stellen zij zich kwetsbaar op. Peer educators vertellen in de les over hun eigen, soms heftige, ervaringen met geld. Jongeren durven daardoor ook open te spreken en sneller hulp te zoeken. De lessen door peer educators zijn over de periode van 2019 tot en met 2024 gegeven door MoneyWays. In 2025 zullen de lessen na vaststelling van het activiteitenplan worden aanbesteed. Voor de lessen door peer educators is er een samenwerking met het Fonds SV e.o. Het Fonds verdubbelt onze inzet. Inzet Stroomopwaarts is maximaal 25 klassen of € 36.828 per jaar. Deze prijs voor de lessen bevat onder meer: doorontwikkeling van het programma; werving, selectie en intake van de klas en werving, selectie en training van de peer educators; coördinatie van planning en roosters; aansluiting bij de lokale zorgstructuur en evaluatie met alle projectpartners; trouble shooting/begeleiding en kosten voor materialen/salaris van de peer educators.
Periode	Doorlopend

Onderwerp	Maatwerkaanpak schulden voor jongeren
Omschrijving	Jonge mensen moeten gestimuleerd worden in hun ontwikkeling. We gaan meer inzetten op schuldhulp aan jongeren. Hierbij is sprake van maatwerk. Jongeren kunnen rekenen op verschillende typen ondersteuning passend bij hun vaardigheden en schuldensituatie. Soms is alleen coaching of budgetbegeleiding nodig om erger te voorkomen. Soms biedt een schuldregeling of schuldsanering een uitweg.
Activiteiten	Jongeren met problematische schulden komen via een aparte route via de preventiemedewerker bij SOW terecht. De aanpak is maatwerk. Hierbij wordt samengewerkt met partners zoals bijvoorbeeld Randstad. Per jongere en per situatie wordt beoordeeld wat de mogelijkheden zijn.
Periode	Doorlopend

Onderwerp	Budgetbeheer light/doorbetaling vaste lasten
Omschrijving	Doel van de inzet van budgetbeheer light is het financieel redzaam maken van een cliënt. De meeste cliënten staan pas open voor arbeidsinschakeling als hun financiën op orde zijn. Het budgetbeheer is daarmee onderdeel van een traject naar werk. Deze kan worden aangevuld met budgetcoaching of de training omgaan met geld. De afstemming tussen de consulenten werk, inkomen en schuldhulpverlening moet ervoor zorgen dat de cliënt uiteindelijk uitstroomt naar werk en op dat moment ook zelfstandig in staat is tot het beheren van zijn financiën.
Activiteiten	Per jaar kunnen 120 trajecten worden opgestart. Van belang is dat de cliënt ‘leerbaar’ is en dat het budgetbeheer onderdeel is van het re-integratietraject. Bij geschiktheid zal er gestart worden met het beheer van deze trajecten, waarna een budgetbeheer traject voor de duur van maximaal drie jaar ingezet kan worden. De in te zetten maatregelen kunnen een adequate voorliggende voorziening zijn voor een duurdere vorm van budgetbeheer of voor beschermingsbewind. De inzet van budgetbeheer light moet zich terugverdienen door te voorkomen dat bijzondere bijstand voor deze instrumenten nodig is. Om te beoordelen op welke manier de klant het best geholpen wordt, wordt ook de leerbaarheid getest. Bekeken wordt of NOA hiervoor als systeem aansluit bij onze doelstellingen en de werkzaamheden van de consulenten voor budgetbeheer light en de preventiemedewerker inkomen.
Periode	Doorlopend

Onderwerp	Sociale incasso
Omschrijving	Bij de incasso van een vordering of andere verplichting houden we er rekening mee dat inwoners met een laag inkomen of schulden zich vaak in een moeilijke situatie bevinden. In onze dienstverlening houden we daar rekening mee. We gaan uit van een positieve klantbenadering en luisteren naar de inwoner zonder oordeel. We gaan uit van vertrouwen en houden rekening met wat mensen zelf wel of niet kunnen doen. Daarbij hebben we ook oog voor andere leefgebieden.
Activiteiten	Stroomopwaarts inventariseert doorlopend waar knelpunten zitten. Het kwijtscheldingsbeleid voor de vorderingen op basis van de Participatiewet is in de beleidsregels Participatiewet versoepeld. Sociale incasso wordt meegenomen in de actualisatie van beleidsregels, beleidsplannen en uitvoeringsplannen. We sluiten aan op het Convenant Lokale Overheid. Als een inwoner zich meldt voor schuldhulpverlening worden de incassoactiviteiten opgeschort en gaan we in principe bij voorbaat akkoord met het voorstel van schuldhulpverlening. In het geval van gemeentelijke incasso is de gemeente verantwoordelijk.
Periode	Doorlopend

Onderwerp	Sociale kredieten
Omschrijving	Inwoners van MVS kunnen tegen een laag rentepercentage van 3% gebruik maken van een lening voor duurzame gebruiksgoederen bij de Kredietbank Rotterdam (KBR). Een dergelijke lening geldt als voorliggende voorziening voor de leenbijstand voor noodzakelijke duurzame gebruiksgoederen. Voordat leenbijstand voor duurzame gebruiksgoederen kan worden verstrekt, moet vaststaan dat de inwoner de geldlening niet kan krijgen via de normale kredietverlenende instanties. Omdat de rente via de reguliere banken heel hoog is, bieden de MVS gemeenten hun inwoners de mogelijkheid een lening af te sluiten tegen een lager tarief, een sociaal krediet. De aanvraag voor het sociale krediet kan worden ingediend via de Formulierenbrigade (FB), waar een korte check wordt gedaan of de inwoner in aanmerking komt voor het krediet. De KBR beoordeelt de kredietwaardigheid en brengt ons per dossier behandelingskosten in rekening. Bij een toegekend krediet staat SOW borg. In 0 tot 2% van de gevallen wordt de borgstelling geeffectueerd.
Activiteiten	Sociale kredieten blijven aanbieden en regelmatig afstemmen met de FB en de KBR.
Periode	Doorlopend

Onderwerp	Maatwerk Vlaardingen: Pilot Jongeren Perspectief Fonds (JPF)
Omschrijving	Jongeren met schulden worden ernstig belemmerd in hun ontwikkeling. Deze schulden kunnen leiden tot persoonlijke problemen zoals voortijdig schoolverlaten, dakloosheid, afsluiting gas/water/licht en tot maatschappelijke kosten. Jongeren kunnen niet altijd terecht in de reguliere schuldhulpverlening of de maatwerkaanpak jongeren. Bijvoorbeeld omdat ze geen inkomen kunnen genereren om af te lossen of omdat er intensieve begeleiding op meerdere leefgebieden nodig is. Daarnaast mogen jongeren met een startkwalificatie in de reguliere schuldhulpverlening hun opleiding niet afmaken, omdat ze dan onvoldoende inkomen hebben om af te lossen. Het JPF is een structurele aanpak voor jongeren tussen de 18 en 27 jaar met problematische schulden, zonder afloscapaciteit en die problemen ervaren op meerdere leefgebieden. Het JPF richt zich op een schuldenzorgvrij leven en toekomstperspectief. Een traject duurt in principe 2 jaar, exclusief nazorg. Er wordt rekening gehouden met aansluitend nog 1 jaar nazorg. Deze kan geboden worden door de trajectbegeleider, schuldhulpverlener of een combinatie van beide. In de aanpak gelden de volgende uitgangspunten: het perspectief van de jongere staat voorop, we werken met een saneringskrediet en er is sprake van een intensieve integrale begeleiding waardoor meerdere leefgebieden worden aangepakt. De jongere lost vervolgens naar vermogen af gedurende 18 maanden. Dit kan bijvoorbeeld zijn met een kleine afloscapaciteit, scholing, een maatschappelijke tegenprestatie of een combinatie hiervan. De maatschappelijke tegenprestatie wordt ingevuld passend bij de jongere en is gericht op leren/ontwikkelen. Gedurende het traject staan we borg voor de schuld van de jongeren. Het is belangrijk dat de jongeren hun opleiding mogen afmaken gedurende het schuldhulpverleningstraject.
Activiteiten	Uitrol vanuit het SchuldenlabMVS van een pilot van het Jongeren Perspectief Fonds van 2 jaar voor 20 jongeren met aansluitend 1 jaar nazorg. Trajectbegeleiding en trajectleiding/coördinatie zijn ondergebracht bij SOW. Schuldhulpverlening wordt gegeven via de bestaande formatie van SOW. Borg staan voor de aflossing van de saneringskredieten. Trainingen voor de jongeren. Lidmaatschap JPF afsluiten voor materiaal, kennis en ondersteuning bij de implementatie en uitvoering van JPF.
Periode	Q1 2024 tot en met Q4 2026

Laagdrempelige en vindbare voorzieningen en dienstverlening

Onderwerp	Voorlichting van werkgevers en ondernemers
Omschrijving	Werkgevers kunnen te maken hebben met werknemers met financiële problemen. Financiële problemen leiden mogelijk tot minder productiviteit of uitval. Werkgevers vinden op de website van Stroomopwaarts informatie over wat Stroomopwaarts kan betekenen voor hun werknemers. In 2022 heeft Stroomopwaarts Geldfit Zakelijk van de Nederlandse Schuldhulp Route ingericht. Ondernemers weten met Geldfit Zakelijk waar zij terecht kunnen voor hulp in onze regio. Deze doelgroep is door de coronapandemie steeds belangrijker en zichtbaarder geworden.
Activiteiten	De informatie voor ondernemers op onze website uitbreiden en beter vindbaar maken Het contract met Regionaal Bureau Zelfstandigen voor de schuldhulpverlening voor ondernemers actualiseren en de samenwerking optimaliseren.
Periode	Doorlopend

Onderwerp	Schuldhulpverlening in de wijkteams
Omschrijving	Wijkteams zijn voor inwoners vaak het eerste aanspreekpunt bij problematiek. Wijkteams zijn zichtbaar en laagdrempelig. Hierdoor hebben zij ook een grote rol in het signaleren van financiële problemen. Door schuldhulpverleners in de Wijkteams te plaatsen, lukt het sneller om inwoners te bereiken voordat schulden problematisch worden. Schuldhulpverleners in de Wijkteams brengen alle leefgebieden in kaart en lossen het probleem zoveel mogelijk integraal op. Zij bieden o.a.: vroegsignalering; financiële spreekuren; adviesgesprekken; coaching gesprekken; doorgeleiding naar flankerende hulp zoals verslavingszorg en jeugdzorg. Het is van belang dat er in ieder Wijkteam dezelfde dienstverlening is. Dit betekent minimaal: dat er een financieel spreekuur is; dat er ruimte is voor het oplossen van enkelvoudige financiële problemen, individuele preventie en vroegsignalering; en dat er contacten worden onderhouden met scholen en instanties in de wijken. De consulent in het wijkteam heeft een halve caseload ten opzichte van de consulent op kantoor. Naast die caseload doet de consulent wat in de wijk nodig is in de ondersteuning van bewoners op het gebied van schuldpreventie en vroegsignalering. Hierbij kan gedacht worden aan allerlei activiteiten in de nulde en eerste lijn. Voorbeelden hiervan zijn het organiseren van bijeenkomsten en trainingen gericht op bewust en zorgvuldig omgaan met geld en overzicht krijgen in de financiële huishouding.
Activiteiten	Om de ontwikkeling van problematische schulden zo veel mogelijk te voorkomen zet SOW met de schuldhulpverlener als onderdeel van ieder Wijkteam in op: versteviging van de integrale aanpak; het delen van kennis; en het snel en vroegtijdig inzetten de juiste instrumenten. Meer inzet op preventie en vroegsignalering aan de voorkant zal op termijn leiden tot: een afname van complexe schulden; een lagere schuldenlast; een lagere gemiddelde schuld; een toename van het aantal schuldregelingen; en een toename van het aantal geslaagde schuldregelingen. Schuldhulpverlening in het Wijkteam kan door meer doorverwijzing leiden tot een stijging van het aantal cliënten met budgetcoaching, budgetadvies of een schuldregeling.
Periode	Doorlopend
Onderwerp	Nederlandse Schuldhulp Route (NSR)
Omschrijving	De NSR is het landelijke portaal voor informatie over omgaan met geld en de toeleiding naar hulp zoals schuldhulpverlening. Veel gemeenten, banken en schuldeisers zijn hierop aangesloten. De NSR biedt met Geldfit een centraal en herkenbaar platform met een zo efficiënt mogelijke gebruikersreis voor alle mensen met geldstress. Vanuit de NSR is er 2 keer per jaar een grote landelijke campagne waarop we kunnen aansluiten, hetgeen bijdraagt aan het bereik. Geldfit is voor zowel jongeren, starters, ondernemers en mensen met een laag inkomen. Deze bredere doelgroep kan via Geldfit informatie vinden over welke hulp bij schulden er mogelijk is binnen MVS. Het platform is ingericht met zowel de informatie van de vrijwilligersorganisaties als van de professionele schuldhulpverlening door SOW. Er wordt verbinding gelegd tussen de virtuele wereld van Geldfit en de hulp binnen MVS door vrijwilligers en jongerenmaatjes van SchuldhulpMaatje en Humanitas, het Regionaal Bureau Zelfstandigen en Ondernemersklankborden en/of door de preventiemedewerkers en consulenten schuldhulpverlening van SOW.
Activiteiten	Informatie actueel houden, aanhaken op de landelijke campagnes.
Periode	Doorlopend

Onderwerp	Convenant met beschermingsbewindvoerders in het kader van het Adviesrecht bij schuldenbewind
Omschrijving	Het adviesrecht bij schuldenbewind nog niet uitvoeren, maar de landelijke evaluatie in 2025 en de ontwikkelingen volgen. Volgens onderzoek van de VNG in 2024 voert slechts 1 op de 5 gemeenten het adviesrecht uit en zijn er gemeenten die alweer zijn gestopt met de uitvoering. Een van de redenen hiervoor is dat het adviesrecht laat in het proces wordt toegepast. De meeste gemeenten hebben ervoor gekozen om met de bewindvoerders afspraken te maken in een convenant. Op deze manier zit de gemeente veel vroeger in het proces. Ook Stroomopwaarts heeft in 2019 een convenant met de bewindvoerders waar we het meest mee werken afgesloten. In dit convenant zijn afspraken opgenomen met betrekking tot de samenwerking en de dienstverlening. Om inzicht te krijgen in welke dienstverlening het best aansluit bij de behoefte van de inwoner kan een leerbaarheidstoets of een (intake) instrument ondersteuning bieden. Hierdoor kan sneller de juiste hulp geboden worden. Een dergelijk instrument kan op verschillende momenten worden ingezet. Bijvoorbeeld: inzet aan de voorkant in het Wijkteam om vroegtijdig inzicht te krijgen in de mogelijkheden van de inwoner; inzet bij SOW bij een systematische intake en triage bij (problematische) schulden om inzicht te geven in de huidige situatie van de inwoner rond financiële vaardigheden, competenties, basisvaardigheden en leefgebieden op basis waarvan ondersteuning en financiële begeleiding op maat geboden kan worden; inzet bij SOW ter versterking van de eigen dienstverlening; inzet bij SOW ter ondersteuning van de afspraken in het samenwerkingsconvenant met bewindvoerders.
Activiteiten	Onderzoeken welk bewezen instrument het beste aansluit bij de eisen vanuit de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening, de basisdienstverlening schuldhulpverlening, het convenant met de bewindvoerders en onze behoefte. Het Convenant Samen Verder 2019/2020 met bewindvoerders schuldenbewind actualiseren en updaten. Nieuwe afspraken maken over bijvoorbeeld de instroom, doorstroom en nazorg. De bestaande afspraken over bijvoorbeeld de uitstroom (voortgangsgesprekken met de bewindvoerders en screening van de klant met Mesis in het 3e jaar van schuldenbewind) updaten. De verwachting is dat, zeker als gevolg van de verkorting van de aflostermijn in de wettelijke en minnelijke schuldregeling, nazorg belangijker zal worden om een terugval te voorkomen. Daarom willen we meer gaan inzetten op coaching en training om financiële vaardigheden te vergroten en een terugval te voorkomen.
Periode	Doorlopend

Bijlage 4: Uitwerking kosten

De onderstaande tabel beschrijft de uitwerking van de kosten van de activiteiten in het kader van het thema Armoede. Deze kosten zijn berekend voor het jaar 2025 en vallen binnen de begroting. Met uitzondering van de alleenverdienersproblematiek 1ste fase, de vrijwilligerspremie en het vrij reizen in de gemeente Schiedam worden deze bedragen jaarlijks geïndexeerd.

	Maassluis	Vlaardingen	Schiedam
Basis
Bijzondere Bijstand	369.655	714.746	690.466
Terugvordering^36	-167.819	-355.213	-360.468
Subtotaal	201.836	359.533	329.998
Verstevigen preventie, vroegsignalering en nazorg
Individuele inkomenstoeslag^37	126.063	307.015	379.648
Studietoeslag	21.775	56.459	41.084
Alleenverdienersproblematiek 1ste fase^38	79.780	120.280	156.280
Subtotaal	227.618	483.754	577.012
Activerend armoede- en schuldenbeleid, met extra aandacht voor kinderen en jongeren
Kindpakket: Schoolactiviteiten	180.163	439.892	334.987^39
Kindpakket: Buitenschoolse activiteiten	114.247	274.778	309.507^40
Collectieve Aanvullende Verzekering	364.589	860.112	741.986
Peuteropvang		15.000	10.000
Vrijwilligerspremie			13.000
Vrij Reizen		62.813^41	10.000
Subtotaal	658.999	1.652.595	1.419.480
Laagdrempelige en vindbare voorzieningen en dienstverlening
De VoorzieningenWijzer	9.000	14.300	14.300
Subtotaal	9.000	14.300	14.300
Totaal	1.097.453	2.510.182	2.340.790

	Maassluis	Vlaardingen	Schiedam
Basis
Budgetbeheer en bewindvoering^42	251.788	1.035.567	987.002
Subtotaal	251.788	1.035.567	987.002
Verstevigen preventie, vroegsignalering en nazorg
Startpunt Geldzaken	819	2.052	2.221
Vroegsignalering uitbreiding	14.812	37.123	40.181
Subtotaal	15.631	39.175	42.402
Activerend armoede- en schuldenbeleid, met extra aandacht voor kinderen en jongeren
Voorlichting jongeren peer educators	5.914	14.285	16.629
Sociale kredieten	4.729	15.213	19.981
Jongeren Perspectief Fonds		183.319^43
Subtotaal	10.643	212.817	36.610
Laagdrempelige en vindbare voorzieningen en dienstverlening
Nederlandse Schuldhulp Route (NSR)	5.610	13.552	15.774
Inzet instrument leerbaarheidstoets^44	2.687	6.491	7.555
Subtotaal	8.297	20.043	23.329
Totaal	286.359	1.307.602	1.089.343

Bijlage 5: Ontwikkelingen

Gedurende de looptijd van dit plan kunnen onverwachte ontwikkelingen een rol spelen. Dit vraagt om flexibiliteit. Er kan als gevolg van ontwikkelingen sprake zijn van een aanpassing in de invulling van de verschillende activiteiten. Op dit moment spelen een aantal ontwikkelingen die mogelijk of met enige zekerheid invloed hebben op de activiteiten in 2025 en de daarop volgende jaren. Deze ontwikkelingen worden, op alfabetische volgorde, hieronder beschreven.

Alleenverdienersproblematiek Tweede Fase

Over de periode 2022 tot en met 2024 verstrekken de MVS-gemeenten Individuele Bijzondere Bijstand aan gezinnen die huur- en zorgtoeslag missen door een samenloop van fiscaliteit, sociale zekerheid en toeslagen. Dit noemen wij de eerste fase van de alleenverdienersproblematiek. De compensatie van de alleenverdienersproblematiek is echter door het Rijk tot 2028 bij de gemeenten belegd. Voor de periode van 2025 tot 2028 is er per 1 januari 2025 een wijziging van de Participatiewet van kracht⁴⁵ . De zogenoemde tweede fase. In deze fase maakt het Rijk het mogelijk om middels een ambtshalve verstrekking een forfaitair bedrag van 1000 euro per getroffen huishouden te verstrekken. De beschikbare budgetten voor de tweede fase zijn nog niet bekend gemaakt. Het is wel bekend dat deze worden toegevoegd aan het gemeentefonds via de meicirculaire 2025. Er worden middels het Inlichtingenbureau nieuwe lijsten van de Belastingdienst gedeeld. De Vereniging Nederlands Gemeenten (VNG) stelt nog een handreiking en modelbeleidsregels op.

Basisdienstverlening schuldhulpverlening

Het doel van de bestuurlijke afspraken basisdienstverlening schuldhulpverlening van maart 2024⁴⁶ is dat alle schuldhulpverleningsorganisaties en gemeenten een toegankelijker hulpaanbod hebben. Dat hulpaanbod moet uit minimaal dezelfde elementen bestaan. Enkele elementen zijn al standaardpraktijk, sommige elementen moeten nog ontwikkeld worden en andere moeten nog onderzocht worden op effectiviteit of er is een wetswijziging voor nodig. De invoering van de elementen is landelijk verdeeld in 3 fasen. De eerste fase bevat elementen die direct inzetbaar zijn voor gemeenten of die al zijn ingezet. De tweede fase omvat elementen die binnen een jaar beschikbaar komen. Bijvoorbeeld Data Delen Armoede en Schulden (DDAS) of een intake instrument schuldhulpverlening. En de laatste fase voor de lange termijn omvat elementen waar nog niet mee aan de slag kan worden gegaan, omdat de NVVK, VNG en gemeenten hierover nog met elkaar in gesprek zijn. Bijvoorbeeld een landelijk aanmeldpunt schuldhulpverlening. Voor de basisdienstverlening zijn geen aparte middelen beschikbaar gesteld. Het valt onder de noemer verbeteren dienstverlening, waarvoor vanuit de Aanpak geldzorgen, armoede en schulden vanaf 2023 e.v. structureel 40 miljoen euro extra beschikbaar is gesteld. Deze middelen zijn in 2022 reeds ingezet voor structurele inzet vroegsignalering, SchuldenlabMVS en een extra fte schuldhulpverlening. Het is nog niet duidelijk of er financiële middelen nodig zijn voor de basisdienstverlening voor de middellange en lange termijn.

IBO problematische schulden - Naar een beter werkende schuldenketen

Drie ministeries hebben in 2024 interdepartementaal beleidsonderzoek (IBO) naar de schuldenketen gedaan. Onderzocht is hoe wij het hardnekkige maatschappelijke vraagstuk van (problematische) schulden beter kunnen aanpakken. Het IBO-advies is belangrijk voor de uitgangspunten van het Rijksbeleid en de financiering van de schuldhulpverlening. Het heeft invloed op landelijk en lokaal beleid. Het rapport maakt een brede analyse en gaat in op het ontstaan van schulden, de manier van invordering en de aanpak om schulden op te lossen. Het Kabinet is 11 oktober 2024 met een reactie gekomen op het IBO⁴⁷ . Het basispakket in maatregelen dat wordt voorgesteld in het IBO is het uitgangspunt. De eerste bijlage bij de kamerbrief geeft een overzicht van het IBO-basispakket en welke middelen (aanvullend) beschikbaar worden gesteld. Deze maatregelen worden de komende tijd verder uitgewerkt en getoetst op doelmatigheid, uitvoerbaarheid en juridische haalbaarheid. De kosten van individuele maatregelen kunnen hoger of lager uitvallen. Het is nog onduidelijk welke gevolgen dit voor gemeenten gaat hebben. Dit kan leiden tot extra inzet schuldhulpverlening. Een van de punten is betere vroegsignalering met structurele financiering. Er komt een verbeterplan vroegsignalering. Het kabinet stelt aan de hand van dit verbeterplan m.i.v. 2025 structureel 20 miljoen extra per jaar beschikbaar voor het verbeteren van vroegsignalering. In het verbeterplan wordt ook de wetsevaluatie vroegsignalering meegenomen. Deze evaluatie wordt begin 2025 verwacht.

Nieuwe methode om armoede te berekenen en werkende armen

Op 17 oktober 2024 presenteerden het Sociaal Cultureel Planbureau, het Centraal Bureau voor de Statistiek en het Nibud een nieuwe methode⁴⁸ om armoede te berekenen. In de nieuwe methode spelen naast het inkomen ook de daadwerkelijke uitgaven en het vermogen een rol. Hiermee komen de armoedecijfers lager uit dan in het meest recente onderzoek van het Kenniscentrum MS. De armoedecijfers in de MVS-gemeenten blijven wel hoger dan het landelijk gemiddelde. De doelgroep bestaat door de nieuwe methode niet meer uit voornamelijk inwoners op bijstandsniveau. Het is juist de groep werkenden die door de nieuwe methode vaker als arm wordt aangemerkt. Het is voor de MVS-gemeenten nog te vroeg om te zeggen welke invloed de nieuwe methode heeft op het gemeentelijk beleid, budgetten en monitoring. De VNG heeft hier ook nog geen reactie op gegeven. Zo is bijvoorbeeld onduidelijk of gemeenten nog bijstandsnormen als inkomensgrenzen kunnen blijven gebruiken. De nieuwe methode met controle op inkomen, uitgaven en vermogen lijkt zeer bewerkelijk. Bij de behandeling van de nota merkt Stroomopwaarts wel op dat er vanuit de diverse raden veel aandacht is voor werkende armen.

Proactieve dienstverlening

Het Rijk, UWV, de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en gemeenten vinden dat regelingen om armoede of schulden te voorkomen, verzachten en bestrijden nog onvoldoende door iedereen gevonden worden. Daarom heeft het Rijk het wetsvoorstel Proactieve Dienstverlening SZW⁴⁹ ontworpen en in 2024 ter consultatie aangeboden. Bij de inwerkingtreding van dit voorstel kunnen UWV, de SVB en gemeenten door data-deling onderzoeken wie een onbenut recht op een uitkering of voorziening zou kunnen hebben. Vervolgens kunnen deze instanties deze mensen hierover persoonlijk informeren. Om de uitkering of voorziening te krijgen, moeten inwoners nog wel zelf een aanvraag bij UWV, de SVB of de gemeente doen. De hoop van het Rijk is dat proactieve dienstverlening leidt tot een stijging van het gebruik van uitkeringen en voorzieningen door inwoners die hier recht op hebben. Ook is de verwachting dat inwoners hierdoor meer persoonlijke overheidsdienstverlening ervaren. Bij inzet van proactieve dienstverlening kan het voorkomen dat inwoners worden benaderd die hier geen prijs op stellen, bijvoorbeeld omdat zij bewust geen gebruik van een voorziening maken. Zij kunnen aangeven dat zij niet benaderd willen worden. Het voorstel bevat daartoe een opt-out mogelijkheid. De wet moet in 2026 in werking treden.

Zwembadregeling Jeugdfonds Sport en Cultuur (JFS&C)

Binnen de MVS-gemeenten kennen wij de zwembadregeling met diploma A-garantie. Deze is ondergebracht bij het JFS&C. Het gaat hier om 25% tot 30% van de sportaanvragen. Er is in deze regeling sprake van een gelijkwaardige cofinanciering met het Fonds SV e.o. Voor de regeling zijn er financiële afspraken met de diverse zwemscholen in de regio. De regeling houdt in dat een kind waarvan de ouders een laag inkomen of aantoonbare schulden hebben het diploma A kan behalen zonder tijdslimiet of aanvullende kosten. De huidige regeling is tijdens het huidige activiteitenplan één keer aangevuld met de vergoeding van de administratie- en diplomakosten. En bij het explosief stijgen van de gasprijzen is de bijdrage éénmalig geïndexeerd. Vanuit meerdere zwemscholen heeft het JFS&C al het signaal gekregen dat de huidige prijsafspraken niet houdbaar zijn. De verstrekking ligt namelijk nu op 570 euro, maar de gemiddelde diplomakosten op 750 euro. De verstrekking is in afstemming met het JFS&C en het Fonds SV e.o in de overeenkomst per 1 januari 2025 niet verhoogd. Maar in 2025 zullen er wel gesprekken plaatsvinden om een meer toekomstbestendige regeling te organiseren.