TOELICHTING
1. Algemeen
Strekking
Deze regeling wijzigt de Tijdelijke regeling maatregelen covid-19 (Trm). Deze regeling
is gebaseerd op de ingevolge de Tijdelijke wet maatregelen covid-19 geldende bepalingen
van de Wet publieke gezondheid (Wpg).
Pijlers van de bestrijding van de epidemie
Vanwege het virus gelden over de periode van ruim anderhalf jaar reeds ingrijpende
maatregelen, die zijn gebaseerd op drie pijlers:
-
– een acceptabele belasting van de zorg – ziekenhuizen moeten kwalitatief goede zorg
kunnen leveren aan zowel covid-19-patiënten als aan patiënten binnen de reguliere
zorg;
-
– het beschermen van kwetsbare mensen in de samenleving;
-
– het zicht houden op en het inzicht hebben in de verspreiding van het virus.
Deze pijlers zijn ook voor de maatregelen van deze regeling uitgangspunt. Daarnaast
geldt als uitgangspunt het sociaal-maatschappelijk perspectief gericht op het beperken
van economische en maatschappelijke schade op korte termijn, aandacht voor structurele
maatschappelijke en economische schade en het voorkomen dat de lasten onevenredig
neerslaan bij bepaalde groepen.
2. Epidemiologische situatie
Het Outbreak Management Team (OMT) heeft naar aanleiding van de 134e bijeenkomst geadviseerd over het algemene beeld van de epidemiologische situatie,
de ontwikkeling van het reproductiegetal en de verwachting voor de komende weken,
ook ten aanzien van de verwachte ziekenhuis- en intensivecare- (IC-)bezetting en mede
gelet op de ontwikkeling van de vaccinatiegraad en de verwachtingen ten aanzien van
de verschillende virusvarianten. Voor een aan dat OMT-advies door het kabinet ontleend
overzicht van de epidemiologische situatie en het verloop daarvan wordt verwezen naar
de toelichting op de Regeling van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
de Minister van Justitie en Veiligheid en de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
van 18 december 2021, houdende wijziging van de Tijdelijke regeling maatregelen covid-19
in verband met verzwaring van de maatregelen1 (hierna: de regeling van 18 december 2021).
3. Hoofdlijnen van deze regeling
Met deze wijziging wordt ook de niet-essentiële detailhandel na de securitycheck op
luchthavens gesloten voor publiek. Naar aanleiding van het Tweede Kamerdebat van 21 december
2021 heeft het kabinet de gemaakte uitzondering op sluiting van de niet-essentiële
detailhandel na de securitycheck op luchthavens heroverwogen en is de toezegging gedaan
ook de niet-essentiële detailhandel na de securitycheck op luchthavens te sluiten.
Niet-essentiële detailhandel is onder meer detailhandel die niet hoofdzakelijk is
gericht op de verkoop van levensmiddelen voor mens of dier en de verkoop van essentiële
goederen inzake zorg en welzijn. Alleen winkels die in hoofdzaak (meer dan 70% omzet,
pre-lockdown) levensmiddelen (eten en drinken), drogisterijartikelen (zelfhulpgeneesmiddelen,
persoonlijke verzorgingsartikelen – niet zijnde cosmetica en parfums – en schoonmaakmiddelen) en diervoeding verkopen, kunnen openblijven
voor het publiek. Bij het vaststellen van het 70%-criterium gaat het om de feitelijke
situatie over langere tijd. Niet-essentiële detailhandel, zoals kledingwinkels, elektronicawinkels,
speelgoedwinkels, tabakwinkels, bloemenwinkels, boekhandels en juweliers zijn dus
gesloten.
Cruciale beroepen
Tevens worden met deze regeling enkele wijzigingen aangebracht in de lijst van cruciale
beroepen. Deze aanpassingen worden doorgevoerd nu deze abusievelijk achterwege waren
gebleven, in lijn met aanpassingen die in januari 2021 in de Trm werden doorgevoerd.
Ter uitvoering van de tijdens het debat van 21 december 2021 aangenomen motie2 van het lid Van der Plas worden dierenartsen en paraveterinairen aan de lijst met
cruciale beroepen toegevoegd.
4. Noodzakelijkheid en evenredigheid
In paragraaf 3 is toegelicht welke onderdelen van de Trm bij de inwerkingtreding van
deze wijzigingsregeling gewijzigd worden.
OMT-advies
Voor een meer uitgebreide beschrijving van het OMT-advies naar aanleiding van de 134e bijeenkomst zij verwezen naar de regeling van 18 december 2021. In het kader van
deze wijziging is relevant dat het OMT heeft geadviseerd om ‘tijd te kopen’ voor de
boostercampagne, en de uitgangspositie van de zorg te verbeteren door de verspreiding
van de omikronvariant te vertragen, de huidige avondlockdown uit te breiden, aangevuld
met de eerder geldende maatregelen, onder meer door de sluiting van niet-essentiële
winkels.
Zoals in de regeling van 18 december 2021 uitvoerig gemotiveerd, dient het aantal
contacten zoveel als mogelijk te worden teruggebracht tot een beperkt aantal contacten.
Ook dient het aantal reisbewegingen aanzienlijk te worden beperkt. Deze maatregelen
zijn noodzakelijk om de verspreiding van de omikronvariant te vertragen. Doel is om
deze tijd te benutten om iedereen een booster te geven die dat wenst en daarmee zo
goed mogelijk beschermd wordt tegen deze variant. Daarvoor wordt de boostercampagne
geïntensiveerd en versneld. Ook wordt hiermee tegelijkertijd de uitgangspositie van
de zorg verbeterd. Het OMT heeft in zijn advies naar aanleiding van de 134e bijeenkomst aangegeven dat de omikronvariant zich ook in Nederland zeer snel verspreidt,
waarbij er steeds meer besmettingen in Nederland worden opgelopen. Daarnaast blijkt
uit de modellering dat niet uitgesloten kan worden dat de snelle verspreiding leidt
tot een hoge piek in ziekenhuis- en IC-opnames waarbij de capaciteit van de Nederlandse
gezondheidszorg overschreden wordt.
De afweging die het kabinet heeft gemaakt ten aanzien van luchthavens is dat mensen
die zich bevinden aan de ‘airside’, zoals het gebied achter de douane genoemd wordt,
daar niet primair komen om te winkelen, maar om te vliegen.
Uit voorzorg en met het oog op de drukte op de luchthavens rond de feestdagen heeft
de Minister-President in het debat van 21 december 2021 aangegeven, in lijn met de
wens van de Kamer, de niet-essentiële detailhandel na de securitycheck op luchthavens
net als de niet-essentiële detailhandel in de rest van Nederland te sluiten. De niet-essentiële
detailhandel na de securitycheck verschilt in haar aard en qua bezoekersstromen in
die winkels namelijk maar beperkt van reguliere winkels. Gezien de huidige epidemiologische
situatie is het van belang ook het aantal contactmomenten terug te dringen in niet-essentiële
detailhandel na de securitycheck. Met de sluiting van deze winkels wordt beoogd dat
mensen die zich op een luchthaven bevinden niet meer dan strikt noodzakelijk met elkaar
in contact komen. De sluiting van niet-essentiële detailhandel draagt hieraan bij,
omdat hiermee wordt voorkomen dat publiekstromen ontstaan van en naar winkels en binnen
winkels. Met het sluiten van de niet-essentiële winkels na de securitycheck op luchthavens
lopen mensen daar dan ook minder door elkaar heen en wordt gezorgd voor minder personeel
op de luchthaven. Met het beperken van contacten dat wordt gerealiseerd door het sluiten
van de niet-essentiële winkels kan het aantal besmettingen dat op luchthavens kan
ontstaan worden beperkt. Dit is in lijn met de wens van de Tweede Kamer. Rekening
houdend met de epidemiologische omstandigheden die het OMT heeft benoemd, acht het
kabinet deze aanscherping proportioneel.
5. Regeldruk
Er zijn voor burgers en bedrijven (vrijwel) geen kennisnamekosten van de sluiting
van winkels achter de securitycheck op luchthavens. Aangezien er sprake is van volledige
sluiting van niet-essentiële winkels, is de benodigde tijd hier kennis van te nemen
nihil, en de kennisnamekosten dus ook. Wel heeft deze aanscherping gevolgen voor ondernemers
die hun locaties en systemen moeten aanpassen. Er zullen verder ondernemers zijn die
op het laatste moment schema’s van werknemers moeten omzetten. Tot slot moeten er
kosten worden gemaakt om communicatiekanalen naar klanten aan te passen.
Artikelsgewijs
Artikel I
Onderdeel A
Dit onderdeel regelt de sluiting van winkels achter de securitycheck op luchthavens
en herstelt een aantal punten in artikel 4.a1, dat bepaalt dat alle publieke plaatsen
gesloten zijn voor publiek en welke locaties daarvan uitgezonderd zijn.
In het eerste subonderdeel is geregeld dat de uitzondering op de verplichte sluiting
voor publieke plaatsen voor winkels achter de securitycheck op luchthavens niet langer
geldt. De uitzondering gold al niet voor winkels voor de securitycheck. Op grond van
onderdeel y geldt de sluitingsplicht uit artikel 4.a1, aanhef, dus niet voor luchthavens
als geheel, maar wel voor (niet-essentiële) winkels op de gehele luchthaven. Voor
winkels op luchthavens geldt verder hetzelfde als daarbuiten. Zo mogen winkels na
de securitycheck bijvoorbeeld wel open zijn voor zover zij onder één van de uitzonderingen
voor winkels vallen.
In het tweede subonderdeel wordt een louter redactionele wijziging doorgevoerd.
In het derde subonderdeel wordt een aantal dubbele uitzonderingen verwijderd. Locaties
waar theorie-examens worden afgenomen die noodzakelijk zijn voor het mogen besturen
van een vervoermiddel of voor de uitoefening van het beroep van rijinstructeur, keurmeester
voor de periodieke keuring van motorrijtuigen, tachograaftechnicus of LPG-technicus
zijn reeds uitgezonderd in de onderdelen mm en pp. Locaties waar theoretische nascholingscursussen
als bedoeld in artikel 156r van het Reglement rijbewijzen plaatsvinden of locaties
waar theoretische bijscholing als bedoeld in artikel 12b, eerste lid, van de Wet rijonderricht
motorrijtuigen 1993 plaatsvinden zijn eveneens reeds uitgezonderd op grond van onderdeel
mm. De zinsnede ‘met uitzondering van cursussen en trainingen’ was per abuis opgenomen
en vervalt daarom.
Onderdeel B
De bijlage met cruciale beroepen, zoals die gold in januari 20213, is met de herintroductie van de bijlage met cruciale beroepen per 19 december 2021
in de Trm onbedoeld beperkter opgenomen dan voorheen.4 Dit onderdeel herstelt dit. Ter uitvoering van de tijdens het debat van 21 december
2021 aangenomen motie5 van het lid Van der Plas worden dierenartsen en paraveterinairen aan de lijst met
cruciale beroepen toegevoegd.
Artikel II Inwerkingtreding
Het kabinet doet een beroep op de spoedprocedure van artikel 58c, derde lid, Wpg.
Het doorlopen van de standaardprocedure, zoals opgenomen in artikel 58c, tweede lid,
Wpg zou tot gevolg hebben dat de regeling op haar vroegst een week na vaststelling
en gelijktijdige overlegging aan beide Kamers in werking kan treden op 30 december
2021. De bepalingen dienen gezien de epidemiologische situatie echter zo spoedig mogelijk
in werking te treden. De inwerkingtreding van deze regeling is vastgesteld op de dag
na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst. Gestreefd
wordt naar inwerkingtreding met ingang van 23 december 2021. Vanwege de vereiste spoed
wordt daarbij afgeweken van de zogeheten vaste verandermomenten en de minimuminvoeringstermijn
van drie maanden. De regeling wordt binnen twee dagen na vaststelling aan beide Kamers
der Staten-Generaal overgelegd. De regeling vervalt van rechtswege indien de Tweede
Kamer binnen een week na de toezending besluit niet in te stemmen met de regeling.
De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
mede namens de Minister van Justitie en Veiligheid en de Minister van Binnenlandse
Zaken en Koninkrijksrelaties,
H.M. de Jonge