35 047 (R2108) Wijziging van de Paspoortwet in verband met de invoering van elektronische identificatie met een publiek identificatiemiddel en het uitbreiden van het basisregister reisdocumenten

Nr. 7 VERSLAG VAN DE STATEN VAN CURAÇAO

Vastgesteld 25 april 2019

De in de Staten van Curaçao aanwezige fracties van de PAR, MAN en MFK, hebben kennis genomen van het onderhavige voorstel van Rijkswet en hebben de volgende op- en aanmerkingen.

De MAN-fractie heeft met belangstelling kennis genomen van het voorstel van rijkswet en heeft de volgende vragen en opmerkingen.

Zullen de voorgestelde wijzigingen ook gaan gelden voor burgers met een Nederlands paspoort die oorspronkelijk niet in het Koninkrijk zijn geboren? Wat zullen de financiële en organisatorische gevolgen zijn voor Curaçao bij inwerkingtreding van deze rijkswet?

Met betrekking tot de uitvoeringsaspecten heeft de fractie de volgende vragen. Voor wat betreft de autoriteiten die op grond van het voorstel van rijkswet belast zullen zijn met het in ontvangst nemen van de aanvraag en met de verstrekking van de Nederlandse identiteitskaarten in Curaçao, komt er een nieuwe taak bij voor de Gouverneur. Het in ontvangst nemen van een aanvraag voor een Nederlandse identiteitskaart kan ook plaatsvinden door een daartoe aangewezen autoriteit. In de praktijk kan dat betekenen dat Publieke Zaken van het Ministerie van Bestuur, Planning & Dienstverlening met het in ontvangst nemen van bedoelde aanvragen belast wordt. Dit gebeurt nu ook al bij het aanvragen van nationale paspoorten. Wat zal dit met zich meebrengen m.b.t. de financiële middelen om deze diensten te leveren? Is er voldoende personeel aanwezig om deze diensten te kunnen verlenen? Volgens de Raad van Advies van Curaçao (RvA) is er sprake van een personele onderbezetting bij Publieke Zaken. Om deze dienstverlening te kunnen garanderen, dient meer personeel te worden aangenomen. Hoe zal de Minister belast met Publieke Zaken hiermee moeten omgaan? Moeten ICT-materialen worden aangeschaft? En hoeveel zullen deze gaan kosten? Wat zijn de totale investeringen die gemoeid zijn met de invoering van de voorgestelde wijzigingen? Hoeveel zal in rekening worden gebracht voor de uitgifte van de Nederlandse Identiteitskaart? Het is de intentie om een elektronische chip aan te brengen op de Nederlandse identiteitskaart. Hoe zal de privacy van de gebruiker gewaarborgd worden? Hoe zullen de voorgestelde wijzigingen aansluiten met de Curaçaose privacywetgeving? Wat zullen allemaal worden geregistreerd in het basisregister reisdocumenten? Welke autoriteiten zullen toegang hebben tot dit basisregister? Wie zal dit basisregister gaan beheren? Is dat Publieke Zaken van het Ministerie van Bestuur, Planning & Dienstverlening of is dat het Kabinet van de Gouverneur? Zullen elk der landen van het Koninkrijk een afzonderlijk basisregister hebben of zal er sprake zijn van één centraal register in Nederland? Indien sprake zal zijn van verschillende registers, zullen deze met elkaar worden gesynchroniseerd en zullen ze over en weer gegevens uitwisselen? Waarom is ervoor gekozen om de Nederlandse identiteitskaart wettelijk te regelen in de Paspoortwet en niet in een afzonderlijke wet? Wanneer zal het basisregister reisdocumenten worden gemuteerd? Zal de Nederlandse identiteitskaart op den duur de Curaçaose sédula (ID-kaart) vervangen? Zal de Curaçaose sédula op termijn ook van een elektronische chip worden voorzien? En zal daarmee in de toekomst het mogelijk worden om met deze sédula diensten in te kopen van de Nederlandse overheid? Hoe kunnen lokale burgers (burgers van Curaçao) die straks een Nederlandse identiteitskaart bezitten, gebruik gaan maken van de diensten van de Nederlandse overheid? Kunnen alle Nederlanders – dus ook de inwoners van Curaçao met een Nederlands paspoort – een aanvraag indienen om een Nederlandse identiteitskaart te krijgen? Wat voor zin heeft het om een Nederlands identiteitskaart te hebben terwijl de overheid van Curaçao nog geen elektronische diensten verleent die hieraan verbonden zijn en er geen synchronisatie is? Hoeveel tijd zal worden gegund om de nodige aanpassingen te doen zodat de elektronische diensten kunnen worden verleend op het vereiste niveau?

Het is voor de fractie niet voor alle aspecten even duidelijk wat met de voorgestelde wijzigingen wordt beoogd. De fractie verlangt meer helderheid hierin te verkrijgen.

Ook de MFK-fractie heeft kennis genomen van het voorstel van rijkswet en heeft de volgende vragen. De fractie verwijst naar de aanloop van het ontwerp inclusief de door de RvA uitgebrachte spoedadvies d.d. 10 juli 2018. Is het de bedoeling dat straks de inwoners van Curaçao gebruik kunnen gaan maken van de nieuwe identiteitskaarten om te reizen gelijk de inwoners van Nederland? Welke autoriteit zal belast worden met de uitgifte van de Nederlandse identiteitskaart in het Caribische deel van het Koninkrijk? Is dat de Gouverneur of de Minister belast met Bestuur, Planning & Dienstverlening? Kan het publieke apparaat de vereiste veranderingen dragen? Is er voldoende personeel om de bijkomende taken uit te voeren? Wanneer zal de overheid beginnen met voorlichtingscampagnes t.b.v. het publiek?

De PAR-fractie is zeer enthousiast over het voorstel van rijkswet. De volgende op- en aanmerkingen en vragen worden de fractie naar voren gebracht.

De voorgestelde wijzigingen zijn van belang in het kader van verdere digitalisering van de dienstverlening en de bescherming van persoonlijke informatie van burgers. Gekozen is om de Nederlandse identiteitskaart als reisdocument wettelijk te regelen in de Paspoortwet. De kosten die hiermee verbonden zijn, zullen ook worden doorgerekend in de paspoorten. De kosten voor de uitgifte van paspoorten zullen dus stijgen, aldus de fractie. Kunnen de kosten voor het aanbrengen van een elektronische chip op de Nederlandse identiteitskaart en de kosten voor de uitgifte van paspoorten worden losgekoppeld en kan daarvan een indicatie worden gegeven? Wat zijn de kosten voor degenen die in de toekomst een Nederlandse identiteitskaart aanvragen en degenen die een paspoort aanvragen? Kan hiervan een «breakdown» worden gegeven?

De Wet digitale overheid (Wdo) is een Nederlandse wet en geldt derhalve niet voor Curaçao. Hoe moeten we in Curaçao omgaan met privacyaspecten voor documenten die hier worden afgegeven (en waarvoor de Wdo niet geldt)? Hoe kan worden gewaarborgd dat de instelling die persoonlijke informatie opvraagt rekening houdt met alle privacyaspecten van de burger die de informatie verstrekt?

De keuze is gevallen op de permanente Vertegenwoordiging van Nederland in Curaçao als instelling die de Nederlandse identiteitskaarten zal gaan verstrekken. Onder welke wet- en regelgeving zullen de privacy gerelateerde aspecten die daarmee verband houden vallen?

De Raad van State merkt het volgende op m.b.t. de wijzigingen van de Wdo: «Het voorstel voor de Wdo is recentelijk ingediend bij de Tweede Kamer. De Afdeling wijst erop dat indien de behandeling van de Wdo zou leiden tot aanzienlijke wijzigingen in het onderliggend voorstel, zij ervan uitgaat dat het voorstel nogmaals ter advisering aan haar wordt voorgelegd.» De fractie vraagt zich af of het niet beter is om het traject van de Wdo eerst af te wachten alvorens het proces van wijziging van de Paspoortwet in gang te brengen?

Om een Nederlandse identiteitskaart aan te vragen dient men straks geregistreerd zijn in een basisregister. Wat zijn de criteria voor deze registratie? Hoeveel inwoners van Curaçao zijn thans geregistreerd in het basisregister? Hoeveel inwoners van Curaçao komen in aanmerking om een Nederlandse identiteitskaart aan te vragen? Hoe zal worden gezorgd dat degenen die zich willen laten registreren, dat feitelijk kunnen doen? Zal het mogelijk zijn om zich te registreren op Curaçao of moet men daarvoor persoonlijk in Nederland zijn?

In de Rijksministerraad is er een democratisch deficit in de zin dat de landen van het Caribische deel van het Koninkrijk in verhouding met Nederland een minimale vertegenwoordiging hebben in de raad. Het is daarom in het bijzonder van belang om bij beslissingen die door de Rijksministerraad worden genomen bij algemene maatregel van rijksbestuur (amvrb) de uitdrukkelijk aandacht te hebben voor mogelijke benadeling van personen in het Caribische deel van het Koninkrijk. Dit geldt met name voor privacyaspecten die worden geregeld bij amvrb’s.

het basisregister zal worden uitgebreid met meer informatie. Wat is de reden hiervoor? Op een gegeven moment zal er sprake zijn van een dubbele registratie in die zin dat informatie zowel in Nederland als in de woonplaats van de burger – d.w.z. een ander land in het Koninkrijk – opgeslagen wordt. Hoe kan worden verzekerd dat gevoelige informatie van personen die een paspoort aanvragen voor wat betreft hun privacy gewaarborgd blijft? Wie is verantwoordelijk hiervoor? De Koninkrijksregering kan beslissen wie toegang krijgt tot de informatie conform het voorstel. Dit zal volgens de fractie in de Paspoortwet zelf moeten worden geregeld en niet in een lagere regelgeving. De fractie meent namelijk dat daar waar privacy van burgers in het gedrang is, extra zorgvuldig dient te worden omgegaan.

Hoeveel fraudegevallen zijn geconstateerd op Curaçao, waardoor het noodzakelijk is geworden om de informatie te centraliseren? Er is op dit moment een grote groep van inwoners van Curaçao van wie de paspoort is ingetrokken, nadat bij nader onderzoek is gebleken dat er sprake is geweest van deficiënte registratie in hun land van herkomst. Dergelijke deficiënte registratie kan de oorzaak zijn van traumatische gebeurtenissen in het leven van personen die als gevolg daarvan hun paspoort en daarmee ook hun nationaliteit verliezen met alle gevolgen van dien. Op Curaçao komen elk jaar 20 à 30 personen bij die groep. Vaak ligt de oorzaak van de deficiënte registratie bij de ouders die al dan niet opzettelijk incorrecte informatie doorgeven. Hier moet speciale aandacht voor zijn, in het bijzonder waar het gaat om dubbele registratie.

Indien iemand kort vóór de invoering van de voorgenomen wijzigingen van de Paspoortwet een paspoort in ontvangst neemt, zal zijn/haar informatie tot over 10 jaren worden geïncorporeerd in het basisregister? Of zal aan Publieke Zaken worden gevraagd om de aanwezige informatie over te brengen naar het centrale basisregister? Het is voor de burger van belang om te weten op welk moment zijn informatie wordt overgebracht naar het centrale basisregister. Conform het voorgestelde artikel 4a is er een basisregister reisdocumenten en zijn overheidsorganen belast met de taken ter uitvoering van de Paspoortwet. Ingevolge het derde lid wordt bij of krachtens amvrb bepaald welke overheidsorganen en welke instellingen en personen met een gerechtvaardigd belang welke gegevens uit het register verstrekt kunnen krijgen en op welke wijze deze verstrekkingen plaatsvinden. De fractie maakt zich zorgen hierover en is van mening dat de overheidsorganen, instellingen en personen in de Paspoortwet zelf moeten worden aangeduid en niet bij of krachtens amvrb. Er moet volgens de fractie een betere en heldere uitleg komen over de informatie die zal worden gecentraliseerd, hoe dat zal geschieden en op welk moment dat zal plaatsvinden. Deze uitleg moet inzichtelijk zijn voor de burgers. De RvA heeft niet kunnen achterhalen wat de overwegingen van de rijkswetgever zijn geweest om de Nederlandse identiteitskaart niet volledig uit de Paspoortwet te halen door de bepalingen terzake in een aparte regeling op te nemen. Wat is de reden waarom de RvA niet over die informatie heeft kunnen beschikken?

Zullen de voorgestelde wijzigingen later ook gaan gelden voor andere lokale officiële identificatiedocumenten zoals het rijbewijs en de sédula?

Voorts moet volgens de fractie meer duidelijkheid komen over de nieuwe taak van de Gouverneur.

Hoe kan worden gegarandeerd dat alle aanvragen binnen de wettelijke termijn worden afgehandeld? Zal extra personeel worden aangetrokken bij Publieke Zaken om deze taken te kunnen volbrengen? De Curaçaose begroting staat onder druk vanwege de precaire financiële situatie. In hoeverre wordt hiermee rekening gehouden? Worden de kosten die zullen worden doorberekend voor rekening van de overheid komen of zullen de burgers hiervoor moeten gaan draaien?

Zal de Nederlandse identiteitskaart voorzien worden van een barcode? Hoe zal de controle in de praktijk te werk gaan? Wat zijn de diverse criteria voor de controle? Zal het paspoort voortaan moeilijker te vervalsen zijn? Zullen nieuwe controlemethoden worden toegepast?

Hoe zal elektronische identificatie geleidelijk worden ingevoerd in de Curaçaose samenleving? Is er sprake van een overgangsperiode? Zal degenen die reeds vóór de invoering van de wijzigingen heeft betaald voor een nieuw paspoort, met meerkosten worden geconfronteerd? Is hiermee rekening gehouden in een eventuele overgangsperiode?

Zal er worden bespaard over de totale kosten? Hoeveel zal de uitbreiding van het basisregister gaan kosten? Zullen de kosten voor het aanvragen van andere identificatiedocumenten zoals rijbewijs ook wijzigen? Kan een duidelijke kostenplaat worden gegeven van de met de wijziging gemoeide kosten?

Zullen andere overheidsorganen toegang krijgen tot het basisregister in het kader van controle- en opsporingstaken?

Hoe zal het brede publiek geïnformeerd worden over de voorgenomen wijzigingen? Hoe kan het publiek betrokken worden om zoveel mogelijk resistentie te voorkomen?

Zullen de documenten die thans gebruikt worden voor noodgevallen zoals de laissez-passer ongewijzigd blijven of zullen andere modellen worden ingevoerd? Indien deze zullen wijzigen, hoe zal het publiek hierover geïnformeerd worden?

Dit verslag geldt als een eindverslag.

Aldus vastgesteld in de vergadering van de Centrale Commissie van de 10^e april 2019.

De Rapporteur, G.M. Mc William