35 000 X Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2019

Nr. 73 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 12 december 2018

In het WGO-P van 12 november jl. (Kamerstuk 35 000 X, nr. 40) heb ik toegezegd u te informeren over het programma Militaire Gezondheidszorg 2020 (MGZ 2020). Aanleiding voor het opstellen van dit programma is het jaarverslag (Kamerstuk 34 775 X, nr. 141) over 2017 van de Inspecteur Militaire Gezondheidszorg (IMG) dat u begin 2018 heeft ontvangen. Hierin constateert hij: «zowel tijdens uitzending als bij meerdere oefeningen is gebleken dat de geneeskundige keten nog altijd duidelijke tekortkomingen bevat op het gebied van sturing, procedures, bemensing en materieel.» In evaluaties van de operationele gezondheidszorg bij oefeningen en inzet is hetzelfde geconstateerd. Vandaar de noodzaak om de operationele militaire gezondheidszorg te verbeteren.

Het grootste knelpunt is het tekort aan personeel, waarbij niet alleen de werving van nieuw personeel een probleem is, maar vooral ook het behoud daarvan. Daarnaast is gebrekkig (beschikbaarheid van) materieel een punt van zorg. Ten slotte zijn er geen goede kwaliteitssystemen om de operationele militaire gezondheidszorg structureel te verbeteren, borgen en controleren (kwaliteitsmanagementsystemen).

Over de eerste genomen maatregelen om deze problemen op te lossen, heb ik u geïnformeerd in mijn reacties op de jaarrapportages van de Inspecteur Militaire Gezondheidszorg over 2016 (Kamerstuk 34 550 X, nr. 86) en 2017 (Kamerstuk 34 775 X, nr. 108). Er is echter meer nodig. De problematiek is zowel bestuurlijk als in de uitvoering complex. Om die reden is het programma MGZ 2020 opgesteld.

Ambitie programma MGZ 2020

Het programma MGZ 2020, dat medio 2018 officieel is gestart, heeft de ambitie de randvoorwaarden te realiseren waarmee de kwaliteit van de militair geneeskundige zorg- en dienstverlening structureel kan worden verbeterd, bewaakt en beheerst.

In eerste instantie richt het programma MGZ 2020 zich op de operationeel geneeskundige keten. De aanbevelingen en eindproducten uit het programma zijn echter van toepassing op de gehele militaire gezondheidszorg. De gewenste eindsituatie is een militaire gezondheidszorg die blijvend in staat is goede zorg te leveren.

Doelen programma MGZ 2020

• 1. Duidelijkheid en eenduidigheid over wat er nodig is om de geneeskundige keten te verbeteren.

• 2. Bijdragen aan de inzetbaarheid van de operationeel geneeskundige eenheden.

• 3. Opzetten en in gebruik nemen van kwaliteitsmanagementsystemen (KMS) voor de MGZ.

Het programma MGZ 2020 bestaat uit acht samenhangende projecten.

Het halen van de gestelde deadlines is afhankelijk van enkele randvoorwaarden: (1) voldoende projectmedewerkers, (2) draagvlak op de werkvloer en (3) beschikbare tijd en middelen.

1. Operationeel Planningsproces Geneeskundige Dienst (OPP-GNK)

Om de noodzakelijke geneeskundige inzet voor een missie of oefening effectiever en efficiënter te kunnen plannen, richt dit project zich op verbetering van de integratie van het geneeskundige planningsproces in het planningsproces van de missie of oefening. Het doel is om dit als één soepel lopend proces eind 2019 ingevoerd te hebben.

2. Operationeel geneeskundige keten: mensen, middelen, manieren

In dit project worden normen, processen en protocollen opgesteld, vastgesteld en in gebruik genomen, die er toe leiden dat operationeel geneeskundige eenheden en zorgbedrijven altijd goede zorg kunnen verlenen. Deze normen, processen en protocollen worden vervolgens onderdeel van de kwaliteitsmanagementsystemen (KMS). Het doel is de voornaamste normen, processen en protocollen in 2020 vastgesteld te hebben, waarna ze in gebruik kunnen worden genomen. Doorontwikkeling ervan vindt vervolgens plaats in het primaire proces.

3. Opleiden, trainen en certificeren

Iedere (militaire) zorgverlener moet over alle noodzakelijke vaardigheden en daarnaast verplichte certificeringen beschikken. Om te bereiken dat de geneeskundige bijdrage aan een militaire operatie succesvol verloopt, is het belangrijk dat er eenheid van opvatting is over de wijze waarop geneeskundige taken moeten worden uitgevoerd (normen, protocollen) en dat de operationele eenheid heeft geoefend in de uitvoering van de geneeskundige taken, waarna is vastgesteld dat deze eenheid redelijkerwijs in staat is goede zorg te leveren.

Dit vraagt om continue (door-)ontwikkeling van opleidingen aan de hand van de (nieuwe) opleidingseisen. Hetzelfde geldt voor personeel (opleiders, trainers, certificeerders) en opleidingsmaterieel. Binnen dit project wordt een opleidingsmatrix ontwikkeld (gereed zomer 2019). De noodzakelijke nieuwe opleidingen of veranderingen in de bestaande opleidingen kunnen daarna ontwikkeld en geïmplementeerd worden.

4. Materieellogistiek

Dit project richt zich op de tijdige en volledige beschikbaarheid van medische goederen voor operaties en oefeningen, door verbeteringen in de logistieke systemen en procedures. De eindproducten van dit project zijn een actuele geneeskundige producten- en dienstencatalogus (wat kan er geleverd worden, in welke hoeveelheden, onder welke voorwaarden, op welke termijn, door wie) en een transparant materieellogistiek proces. Begin 2020 zijn beide gereed, waarna met de implementatie ervan kan worden begonnen, voor zover niet al gestart. Deze verbeteringen zijn mede noodzakelijk om als Defensie te voldoen aan de eisen van het convenant «Veilige toepassing van medische technologie».¹

5. Kwaliteitsmanagementsystemen

Dit project richt zich op het inrichten van certificeerbare kwaliteitsmanagementsystemen voor operationele eenheden ten behoeve van (onderdelen van) de militaire gezondheidszorgprocessen. Het streven is om in 2022 de eerste kwaliteitsmanagementsystemen voor de gezondheidszorg te hebben geïmplementeerd.

6. Leren en verbeteren

Dit project richt zich op het verbeteren, vaststellen en implementeren van processen voor het leren van (bijna) fouten. Denk hierbij aan (continue verbeteringen van) procedures voor het veilig kunnen melden van incidenten en het leren daarvan. Door dit project zal een aantal van deze processen voor eind 2019 in gang worden gezet.

7. Planning & Control cyclus

Binnen dit project stelt de Medische Autoriteit Defensie (MAD) een missie, visie en strategische doelstellingen voor de medische gezondheidszorg op in de vorm van een strategische kaart. Vervolgens worden de activiteiten binnen de Beleid – Plannen en Begroten (BPB) – cyclus en de Vraag en Aanbodmanagement (VAM)-cyclus aangepast aan de doelstellingen uit deze strategische kaart. Zo worden het bestuurlijke proces, het beleids-, planning- en begrotingsproces en het vraag- en aanbodmanagementproces met elkaar in lijn gebracht. De MAD heeft hierdoor zicht op het behalen van de doelstellingen op het gebied van de militaire gezondheidszorg. Dit project is gestart; de strategische kaart is gereed in het voorjaar van 2019, waarna deze zal worden geïmplementeerd.

8. Personeel

Dit project richt zich op het tegengaan van het (in omvang groeiende) personeelstekort in de militaire gezondheidszorg door het verlagen van de ongewenste uitstroom van gezondheidszorgpersoneel, het verbeteren van de doorstroom ervan en het verhogen van de instroom. Daarnaast heeft het project als doel de leiderschaps- en managementvaardigheden op de militair-medische werkvloer te verbeteren. Door bij te dragen aan de ontwikkeling van betere loopbaanmogelijkheden en arbeidsvoorwaarden voor militair medisch (specialistisch) personeel en de inrichting van een MGZ-brede flexpool, kan een oplossing geboden worden voor zowel het personeelstekort als de ontwikkeling van leiderschaps- en managementvaardigheden bij het medisch (specialistisch) personeel. De eerste resultaten hiervan moeten in 2020 behaald zijn.

Hieronder vindt u een schematische weergave van de samenhang van de verschillende projecten binnen het programma MGZ 2020:

Programma Medische Informatievoorziening

In een separaat programma werkt Defensie aan de verbetering van de medische informatievoorziening van de militaire gezondheidszorg in Nederland. Deze informatievoorziening wordt zo veel als mogelijk volgens de civiele standaarden ingericht. Een van de eerste projecten binnen dit programma is de vervanging van het elektronisch patiëntendossier in de eerste lijn. Dit project is naar verwachting eind 2020 geïmplementeerd en nauw gerelateerd aan het programma MGZ 2020, in die zin dat ze elkaar versterken.

De Staatssecretaris van Defensie, B. Visser

---

1 Het convenant «Veilige toepassing van medische technologie» richt zich op risicobeheersing en veilige toepassing van medische technologie binnen de zorg. Het convenant geeft een nadere invulling aan de risicobeheersing en de veilige toepassing van medische technologie binnen de medisch specialistische zorg.