33 140 Europese Groepering voor Territoriale Samenwerking voor het European Urban Knowledge Network (EUKN EGTS)

A/ Nr. 1 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES

Ter griffie van de Eerste en van de Tweede Kamer der Staten-Generaal ontvangen op 16 januari 2012.

De wens over de voorgenomen rechtshandeling nadere inlichtingen te ontvangen kan door of namens een van beide Kamers of door ten minste vijftien leden van de Eerste Kamer dan wel dertig leden van de Tweede Kamer te kennen worden gegeven uiterlijk 16 februari 2012.

Het oordeel dat de voorgenomen rechtshandeling een voorafgaande machtiging bij de wet behoeft kan door een van beide Kamers worden uitgesproken uiterlijk op 16 februari 2012 dan wel binnen veertien dagen na het verstrekken van de in de vorige volzin bedoelde inlichtingen.

Aan de Voorzitters van de Eerste en van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 13 januari 2012

Met deze brief breng ik u in overeenstemming met het oordeel van de ministerraad op de hoogte van mijn voornemen tot deelneming van de Staat aan de op te richten Europese Groepering voor Territoriale Samenwerking voor het European Urban Knowledge Network (hierna: EUKN EGTS), zoals uitgewerkt in bijgaande conceptstatuten.¹

Conform artikel 3, eerste lid, van de Uitvoeringswet EGTS-verordening in samenhang met de artikelen 34, tweede lid, van de Comptabiliteitswet 2001 is het voorstel tot oprichting van de EUKN EGTS voorgelegd aan de Algemene Rekenkamer.

Overeenkomstig bovengenoemd artikel 3, eerste lid, zal de staat indien uw Kamer binnen 30 dagen na deze mededeling of binnen 14 dagen na het verstrekken van nadere inlichtingen het oordeel uitspreekt dat het voorgenomen lidmaatschap aan de EUKN EGTS niet wenselijk is, afzien van het lidmaatschap van de EGTS.

In deze brief licht ik het voornemen tot oprichting van deze rechtspersoon nader toe.

Aanleiding tot de oprichting

Het «European Urban Knowledge Network» (EUKN) is een intergouvernementeel kennisnetwerk opgericht in 2004 op initiatief van de toenmalige minister van Bestuurlijke Vernieuwing. Het netwerk fungeert als kennisplatform voor Europese steden met betrekking tot stedelijke vraagstukken zoals integratie en leefbaarheid. Momenteel nemen twaalf lidstaten deel aan het EUKN. Door de stuurgroep van het EUKN is voorgesteld om voor het netwerk de «Europese Groepering voor Territoriale Samenwerking» (EGTS) als rechtsvorm te kiezen. De EGTS verschaft het netwerk een duurzame toekomstbestendige structuur en een Europese juridische rechtspersoonlijkheid waardoor het beter kan aansluiten en samenwerken met andere EU-initiatieven op het gebied van stedelijke vraagstukken. De statutaire zetel van het netwerk zal in Nederland worden gevestigd.

Uitgangspunten en doelstelling

De EUKN EGTS is gericht op het faciliteren en bevorderen van territoriale, en met name transnationale samenwerking gericht op de versterking van de economische, sociale, territoriale en ecologische samenhang van steden.

Voor het realiseren van deze doelstelling stimuleert de EUKN EGTS de uitwisseling van relevante kennis en praktische ervaringen met de aanpak van stedelijke vraagstukken binnen Europa, waarmee een bijdrage aan het realiseren van de EU «2020» doelstelling op het gebied van duurzame stedelijke ontwikkeling wordt geleverd.

Belang Nederland

Het netwerk geeft ook Nederlandse steden toegang tot bestaande praktische kennis over de aanpak van stedelijke vraagstukken. Ik acht het daarbij van grote toegevoegde waarde dat het netwerk zich richt op het ontsluiten van relevante en praktisch toepasbare kennis bij de steden en nationale overheden in Europa. Dit moet er aan bijdragen dat ook Nederlandse steden op effectieve en efficiënte wijze kunnen leren van de ervaringen in Europa met stedelijke vraagstukken.

Operationele doelstellingen

Met de uitwisseling van stedelijke kennis binnen Europa, richt de EUKN EGTS zich op het ondersteunen van de stedelijke professionals betrokken bij het ontwikkelen en implementeren van stedelijke beleidsinitiatieven. De EUKN EGTS stimuleert in dit kader het gebruik van best practices, het verbeteren van territoriale en transnationale samenwerking en de versterking van het concurrentievermogen en de economische inclusiviteit van Europese steden. Met het onderbrengen van het EUKN in de genoemde EGTS wordt ook specifiek gestreefd naar de operationele versterking van het netwerk, namelijk:

• Versterking van de toekomstbestendigheid en duurzaamheid van het netwerk;

• Versterken van de kwaliteit en toegevoegde waarde van het EUKN EGTS producten en diensten;

• Uitgroeien van de EUKN EGTS tot de centrale stedelijke kennisverspreiding hub in Europa;

• Versterking ondersteuning stedelijke professionals door de ontwikkeling en implementatie van specifieke projecten die gericht zijn op de specifieke kennisbehoeften in de steden;

• Meer gebruik maken van financieringsmogelijkheden en subsidies vanuit de Europese Unie of andere publieke of particuliere bronnen.

Assemblee en directeur

De assemblee wordt gevormd door de ambtelijke vertegenwoordigers van de deelnemende lidstaten aan de EUKN EGTS. De assemblee is het besluitvormende orgaan van de EUKN EGTS. De assemblee stelt de begroting en het activiteitenplan vast en oordeelt over de financiële verantwoording en het gerealiseerde activiteitenoverzicht. Elk land heeft één stem, de besluitvorming geschiedt op basis consensus.

De directeur is het hoofd van het secretariaat van de EUKN EGTS en is verantwoordelijk voor het dagelijkse management van de EGTS en het uitvoeren van beslissingen van de assemblee. De directeur vertegenwoordigt ook de EUKN EGTS in betrekkingen met derden binnen de grenzen van zijn verantwoordelijkheden.

Financiering

Het budget van de EGTS bestaat uit de contributie van de lidstaten. De contributie is afhankelijk van het inwonertal van de lidstaat. De EUKN EGTS kent een beperkte aansprakelijkheid. Voor de geplande programmaperiode van 3 jaar bedraagt de totale aansprakelijkheid voor Nederland maximaal de verplichte jaarlijkse contributie ad € 135 000.

Daarnaast kan de EUKN EGTS voor specifieke projecten middelen ontvangen uit Europese subsidies en programma’s.

Bevindingen Algemene Rekenkamer

Zoals voorgeschreven in artikel 3, eerste lid, van de Uitvoeringswet EGTS-verordening heb ik de Algemene Rekenkamer op grond van artikel 34, tweede lid, van de Comptabiliteitswet geïnformeerd over mijn voornemen tot het oprichten van de EUKN EGTS. De Algemene Rekenkamer heeft bij brief van 27 juni 2011 een aantal opmerkingen gemaakt ten aanzien van het voorstel tot het oprichten van de EUKN EGTS.

De Rekenkamer merkt op dat bij de totstandkoming van de Uitvoeringswet EGTS-verordening geen overleg is gevoerd met de Algemene Rekenkamer. Met de Rekenkamer is toentertijd geen overleg gevoerd omdat de uitvoeringswet als zodanig geen invloed heeft op de bevoegdheden van de Rekenkamer op grond van artikel 96 van de Comptabiliteitswet. De oprichting van een individuele EGTS kan daarentegen wel van invloed zijn op de bevoegdheden van de Rekenkamer en daarom wordt de Rekenkamer op grond van artikel 3, eerste lid, van de Uitvoeringswet EGTS-verordening geïnformeerd over de oprichting van een EGTS waaraan de staat deelneemt.

De Rekenkamer stelt ten aanzien tot het toezicht op de EUKN EGTS door de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, dat de mogelijkheid voor de minister om desgevraagd inzicht te krijgen in de controlewerkzaamheden van de accountant niet is opgenomen in de statuten. Ik deel deze visie van de Rekenkamer niet en ben van mening dat artikel 12, derde lid 3, van de statuten de minister die bevoegdheid geeft. Daarnaast nemen op basis van artikel 15 van de statuten ook de ambtelijke vertegenwoordigers van de minster zitting in de assemblee van de EUKN EGTS. De assemblee kan alle inlichtingen verkrijgen omtrent het functioneren van de EUKN EGTS.

De Rekenkamer zet vraagtekens bij de beperkte aansprakelijkheid van de EUKN EGTS. De Rekenkamer vraagt zich af of met de formele beperking daadwerkelijk kan worden voorkomen dat het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties of de Nederlandse Staat aansprakelijk wordt gehouden voor eventuele schulden of onrechtmatig handelen.

Ik deel deze zorg van de Rekenkamer niet. De Europese verordening met betrekking tot de EGTS is hier duidelijk over. De verordening stelt (art. 12.2) dat de leden van de EGTS aansprakelijk zijn, tenzij de nationale wetgeving op basis waarvan het lid is opgericht, de aansprakelijkheid van dit lid uitsluit of beperkt. De nadere regels voor die bijdrage worden in de statuten vastgelegd. Dit laatste is bij de EUKN EGTS het geval. De beperkte aansprakelijk is in de statuten vastgelegd.

De Rekenkamer constateert dat zij geen bevoegdheden heeft ten aanzien van de EUKN EGTS. Ik ben van mening dat toezicht houden op een EGTS niet tot de bevoegdheden van de Rekenkamer behoort. Het feit dat de EUKN EGTS in Nederland is gevestigd maakt de EUKN EGTS geen solitair Nederlands belang. De EUKN EGTS en haar activiteiten blijven een gezamenlijk belang van de deelnemende lidstaten. De betrokkenheid van de Rekenkamer is in dit verband beperkt tot de Nederlandse contributie aan de EUKN EGTS en de procedurele verantwoordelijkheid van Nederland om te waarborgen dat de activiteiten van de EUKN EGTS en de verslaglegging over deze activiteiten naar Nederlands recht plaatsvinden. De Rekenkamer beschikt over voldoende bevoegdheden om via het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties te controleren of de uitvoering van deze taken conform de regels is gebeurd.

Wanneer EUKN EGTS in de toekomst Europese subsidies ontvangt dan heeft de Rekenkamer een onderzoeksbevoegdheid op basis van artikel 92 van de Comptabiliteitswet 2001.

Ik zie dan ook geen aanleiding om de Uitvoeringswet EGTS-verordening op dit punt te wijzigen.

Planning

Het voorstel tot oprichting van de EUKN EGTS is met de aanbieding van deze brief conform de bepalingen van de Uitvoeringswet EGTS-verordening voorgehangen. Indien er geen bezwaren zijn ten aanzien van de oprichting van de EUKN EGTS, zal openbaarmaking van de statuten overeenkomstig artikel 7, tweede lid, van de Uitvoeringswet EGTS-verordening geschieden door een mededeling in de Staatscourant van de plaats waar de statuten ter inzage worden gelegd. De openbaarmaking vormt de bekendmaking, bedoeld in artikel 5, eerste lid, van de EGTS-verordening nr. 1082/2006, waarbij de EUKN EGTS rechtspersoonlijkheid verkrijgt.

De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, J. W. E. Spies

---

1 Ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer.