33 009 Innovatiebeleid

Nr. 92 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 29 juni 2020

Op 14 februari 2019 informeerde ik uw Kamer over de kabinetsreactie Nationale Agenda Fotonica.¹ In deze brief ging ik in op PhotonDelta en de ondertekening van het partnerconvenant voor deze publiek-private samenwerking. Met dit convenant heb ik mij samen met kennisinstellingen, bedrijven en regionale overheden geschaard achter de ambitie om in 2026 met ten minste 25 bedrijven een omzet van 1 miljard euro en 4.000 arbeidsplaatsen te realiseren binnen een ecosysteem dat op termijn verdere bedrijvigheid en werkgelegenheid voor Nederland genereert.

Eind vorig jaar werd ik geïnformeerd over de situatie rond één van de sleutelbedrijven in dit ecosysteem – Smart Photonics, een Eindhovense scale-up voor de productie van fotonische chips. Dit bedrijf was op zoek naar nieuwe investeerders om haar productiecapaciteit van wafers² te vergroten, om de ontwikkeling van de technologie voor geïntegreerde fotonica te versnellen en haar positie als wereldwijde leverancier voor fotonicachips (Photonic Integrated Circuits) te verstevigen. Er was belangstelling van investeerders uit derde landen die bereid leken te zijn om een forse investering te doen. Om te waarborgen dat dit bedrijf en het ecosysteem voor geïntegreerde fotonica behouden blijft voor Nederland heb ik besloten – naast bijdragen van diverse andere partijen – een bedrag van 20 miljoen euro als lening beschikbaar te stellen om in de financieringsbehoefte van Smart Photonics te voorzien. Deze bijdrage wordt gedaan vanuit middelen die door het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat beschikbaar zijn gesteld aan de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM).

Er wordt in totaal 35–40 miljoen euro geïnvesteerd in deze fotonica scale-up door een Nederlands consortium geleid door Innovation Industries, een onafhankelijk investeringsfonds dat actief participeert in Nederlandse hightech ondernemingen. Andere partijen in dit consortium zijn de BOM, PhotonDelta en KPN Ventures. Innovation Industries is bereid gebleken, mede naar aanleiding van daartoe strekkend verzoek van mijn departement, om als strategische partner en trekker van het consortium op te treden. Innovation Industries heeft als investeerder kennis en ervaring in de fotonica-industrie.

Smart Photonics houdt zich bezig met de productie van Photonic Integrated Circuits (PIC’s) en heeft serieuze potentie om de lokale fotonica-industrie te versnellen. Het bedrijf beschikt over kennis gebaseerd op meer dan 30 jaar fundamenteel en toegepast onderzoek van de TU Eindhoven. Die kennis heeft geresulteerd in een ontwerp- en productieplatform dat een generiek proces voor de productie van PIC's mogelijk maakt.

Toegang van lokale ecosysteempartners tot de productiefaciliteit van Smart Photonics is van essentieel belang voor het succes van het ecosysteem. Het belang van Smart Photonics voor het ecosysteem zit met name in de rol van partner en toeleverancier voor lokale startups in fotonica. Productieproces en productontwerp met deze sleuteltechnologie zijn zo nauw met elkaar verweven dat fysieke nabijheid en face-to-face overleg tussen de ingenieurs nodig is. Juist daarom ben ik – samen met de BOM en PhotonDelta – ervan overtuigd dat dit bedrijf zijn rol in het Nederlandse ecosysteem moet blijven vervullen en het risico dat uiteindelijk de productie- en onderzoeksfaciliteiten naar elders verhuizen in dit stadium voorkomen moet worden. Dit past ook in de oproep van de Europese Commissie aan haar lidstaten om alert te zijn en waar mogelijk op te treden tegen onwenselijke marktontwikkelingen, zoals het voorkomen van strategische afhankelijkheden of onderbreking van de vitale processen.³

Ik zie dat fotonica in toenemende mate een belangrijke rol gaat spelen in de ontwikkeling van nieuwe en efficiëntere applicaties die bijdragen aan belangrijke maatschappelijke uitdagingen. De technologie van Smart Photonics helpt Nederlandse bedrijven om chips te ontwikkelen voor een nieuwe generatie toepassingen op het gebied van communicatie en precieze sensoren in telecom, medische apparatuur en gezondheidszorg, vervoer en industriële processen.

Het is realistisch aan te nemen dat zonder de productiefaciliteit van Smart Photonics in Nederland de hedendaagse onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten op het gebied van geïntegreerde fotonica uit Noord-Brabant en zelfs Nederland verdwijnen, en dat Nederland als gevolg hiervan significant kennisverlies alsmede economische schade oploopt. Met deze overwegingen heb ik besloten – samen met een sterk Nederlands consortium – dit bedrijf te ondersteunen en te behouden voor ons land.

De Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat, M.C.G. Keijzer

---

1 Kamerstuk 33 009, nr. 68.

2 In de micro-elektronica is een wafer een dunne plak monokristallijn halfgeleidermateriaal, bijvoorbeeld silicium, waarop geïntegreerde schakelingen geconstrueerd worden.

3 MEDEDELING VAN DE COMMISSIE – Gecoördineerde economische respons op de uitbraak van Covid-19 – COM(2020) 112, 13/3/2020; paragraaf 2, vierde alinea en de daarin aangekondigde aanwijzingen: COMMUNICATION FROM THE COMMISSION – Guidance to the Member States concerning foreign direct investment and free movement of capital from third countries, and the protection of Europe’s strategic assets, ahead of the application of Regulation (EU) 2019/452 (FDI Screening Regulation), C(2020) 1981, 25/3/2020.