33 000 IV Vaststelling van de begrotingsstaat van Koninkrijksrelaties (IV) voor het jaar 2012

Nr. 70 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 18 april 2012

In uw brief van 29 maart jl. verzoekt u het kabinet om nadere informatie te verstrekken met betrekking tot de Valero raffinaderij op Aruba. Hierbij reageer ik mede namens de minister van EL&I op uw brief.

De raffinaderij op Aruba is sinds 2004 in handen van het Amerikaanse bedrijf Valero en verkeert sinds enkele jaren in zwaar weer door aanhoudende verliezen als gevolg van de economische crisis en ongunstige omstandigheden op de wereldwijde raffinagemarkt. Valero besloot daarop in 2009 de raffinaderij stil te leggen en te verkopen. Door inspanningen van de regering van Aruba hervatte de raffinaderij eind 2010 weer de productie. Door de negatieve bedrijfsresultaten bleef de wens van Valero om de raffinaderij af te stoten echter aanhouden. Overigens is de raffinaderij in Aruba niet de enige faciliteit die in moeilijkheden is. Valero meldt dat ook op andere locaties in het Caribisch gebied de winstgevendheid onder druk staat.

De afgelopen maanden heeft de regering van Aruba, gesteund door Nederland, grote inspanningen verricht om een geschikte overnamepartner te vinden. Er zijn gesprekken gevoerd met verschillende overheden en bedrijven wereldwijd. Tot nu toe heeft dat nog niet tot het gewenste resultaat geleid, waardoor nu door Valero opnieuw tot stillegging van de raffinaderij is besloten. Op het moment dat dit bekend werd heb ik direct contact gezocht met minister-president Eman om verdere steun vanuit Nederland aan te bieden.

Valero heeft aangekondigd dat de huidige werknemers vooralsnog in dienst blijven van de raffinaderij. De regering van Aruba heeft aangegeven zich te zullen inspannen om de werknemers aan het werk te houden, indien mogelijk bij de raffinaderij. Tevens werkt de regering van Aruba aan een verdere verbreding van de economie om het op die manier minder kwetsbaar te maken. Naast het toerisme is de olieraffinage de grootste bedrijfstak op Aruba. Minister President Eman heeft geopperd binnen de overheid te zullen zoeken naar plekken waar personeel van Valero aan de slag zou kunnen, mocht de raffinaderij inderdaad definitief moeten sluiten. Ook heeft hij bedrijven in Aruba opgeroepen het personeel van Valero een kans te geven om bij hen aan de slag te gaan.

Nederland is voortdurend met Aruba in contact over de raffinaderij en ondersteunt met advies en door gebruikmaking van het Nederlandse diplomatieke netwerk. Zoals ik in mijn brief van 16 maart (33 000-IV-66) heb aangegeven zal Nederland advies en bijstand blijven bieden bij de pogingen de raffinaderij voor Aruba te behouden. Ook bij definitieve sluiting of doorstart in een andere vorm staat Nederland klaar om door middel van advies te ondersteunen, ook waar het gaat om de sociaaleconomische problematiek die sluiting met zich mee zou brengen.

Op uw vraag of Nederland een bijdrage kan leveren alternatieve werkgelegenheid op Aruba kan ik bevestigend antwoorden indien u bedoelt of Nederland een bijdrage levert aan de economische ontwikkeling van Aruba. Nederland leverde tot 2009 een financiële bijdrage aan het Fondo Desaroyo Aruba (FDA), van waaruit nog tot medio 2015 verschillende economische projecten worden uitgevoerd. Ook wordt via deskundigheid bij de verschillende Nederlandse ministeries de Arubaanse overheid ondersteund, zoals op het vlak van de overheidsfinanciën, economie en buitenlandse betrekkingen.

Op 27 oktober 2011 zijn er afspraken voor verdere samenwerking tussen Aruba en Nederland gemaakt door middel van het samenwerkingsprotocol Aruba – Nederland. In het samenwerkingsprotocol wordt prioriteit gegeven aan de ontwikkeling van een gestructureerde samenwerking op het terrein van handel en economie; hiertoe wordt gezamenlijk een economisch plan ontwikkeld betreffende het handelsverkeer tussen Europa en Zuid- en Midden-Amerika. Hiermee wordt invulling gegeven aan de door Aruba gewenste «hub-functie». Hiervoor wordt nauw samengewerkt tussen Aruba, EL&I, de Vertegenwoordiging van Nederland in Aruba en diverse ambassades van het Koninkrijk in de regio.

Indien u met uw vraag over de Nederlandse bijdrage bedoelt of de Nederlandse regering door middel van directe investeringen in de economie of het overmaken van financiële middelen bij wil dragen aan het creëren van alternatieve werkgelegenheid op Aruba, moet ik ontkennend antwoorden. Een dergelijk beleid past niet in de verantwoordelijkheidsverdeling volgend uit het Statuut, waarbij de individuele landen van het Koninkrijk zelfstandig hun belangen behartigen. Ook is met het beëindigen van de samenwerkingsmiddelen vanuit Nederland voor de andere landen in het Koninkrijk een einde gekomen aan deze vorm van ontwikkelingssamenwerking binnen het Koninkrijk.

De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, J. W. E. Spies