32 698 Hoogwaterbeschermingsprogramma

Nr. 6 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 1 oktober 2012

Hierbij bied ik u de tweede voortgangsrapportage (VGR2) aan van het tweede Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP-2), met peildatum 30 juni 2012¹). Rijk en waterschappen zijn volop aan de slag om de keringen en kunstwerken in Nederland te verbeteren. In juni heb ik het startsein gegeven voor een volledig zandige versterking van de laatste Zwakke Schakel bij Petten. Een belangrijke mijlpaal voor het programma.

Planning

Sinds begin 2012 zijn drie voorkeursalternatieven vastgesteld, twee projecten gestart en één opgeleverd. VGR2 geeft een prognose dat de realisatie van vier projecten mogelijk uitloopt ten opzichte van de in de basisrapportage vastgelegde einddatum. Daarnaast is bij één project een nieuwe, latere einddatum vastgesteld. Daar tegenover staat dat de realisatie van vier projecten mogelijk versneld kan worden.

De projectplanningen zijn de afgelopen jaren geoptimaliseerd maar op onderdelen nog onvoldoende gestabiliseerd. Daarom is een verbetertraject in gang gezet. Zo is gestart met het uitvoeren van reviews om ervoor te zorgen dat de projectplanningen die verschuivingen laten zien zich stabiliseren en optimalisatiekansen worden benut. Ook zijn de processen binnen HWBP-2 die van invloed zijn op de projectplanningen tegen het licht gehouden. Verbeterpunten betreffen onder meer de project- en risicobeheersing en de processen tussen beheerder en programmabureau rondom de formele contactmomenten.

Het verder optimaliseren van de projectplanningen is een leertraject dat tijd zal kosten.

Ook dient in ogenschouw genomen te worden dat het subsidiekader geen eisen bevat om tussentijdse mijlpalen te halen en dat het in sommige gevallen besparingen op kan leveren als extra tijd genomen wordt.

Tijdens het AO Water van 4 juli (Kamerstuk 27 625, nr. 280) heb ik toegezegd nadere informatie te geven over de planning van de vijf projecten waarvan in VGR1 werd aangegeven dat een tussentijdse mijlpaal niet was behaald. Deze reguliere informatie vindt u in paragraaf 4.3 van VGR2.

Financiën

De programmaraming is in de verslagperiode met 20 miljoen gedaald tot 3.136 miljoen. Het programmabudget bedraagt per 30 juni 3.187 mln. maar zal in de begroting voor 2013 naar beneden worden bijgesteld naar 3.151 mln. conform de programmaraming van de basisrapportage. Het verschil zal worden overgeheveld naar het budget van het nieuwe Hoogwaterbeschermingsprogramma (nHWBP) conform de afspraken in het Bestuursakkoord Water.

Als gevolg van ontwikkelingen in de planning van projecten is de verwachte realisatie voor 2012 in de kasreeks naar beneden bijgesteld. Daarnaast heeft een verschuiving in de kasreeks plaatsgevonden in de latere jaren vanwege het verschuiven van de post onvoorzien.

Scope

In VGR1 heb ik gemeld dat van vijf projecten de scope nog niet volledig was uitgekristalliseerd. Voor de betreffende projecten is door de betrokken beheerders een scopeverzoek ingediend. Conform de subsidieregeling van HWBP-2 heb ik besloten uitsluitend afgekeurde dijkvakken voortkomend uit de Eerste en Tweede Toetsing in het programma op te nemen. Dit is in lijn met het uitgangspunt dat er – vanwege het verschil in bekostigingsregime – een duidelijk onderscheid is tussen de maatregelen die deel uitmaken van het HWBP-2 en het nHWBP. Afgekeurde dijkvakken uit de Derde Toetsing kunnen, mits de beheerder daartoe een verzoek indient en mits voldaan wordt aan de voorwaarden, opgenomen worden in het nHWBP.

Overige ontwikkelingen

In de verslagperiode heeft de Tweede Kamer ingestemd met het kabinetsvoorstel om het algemene btw-tarief te verhogen van 19% naar 21%. Deze maatregel heeft ook consequenties voor de HWBP-2 projecten die nog niet zijn afgerond. Dit is opgenomen als exogeen risico maar nog niet kwantitatief verwerkt.

Projectspecifieke zaken

Momenteel wordt in overleg met de regio bezien of een deel van de Waddenzeedijk Texel op een zandige wijze, inclusief natuurbouw, kan worden versterkt. Deze variant is duurder dan een traditionele versterking. Uit HWBP-2 wordt enkel het bedrag voor de aanleg van de meest sobere en doelmatige dijkversterking ter beschikking gesteld. Betrokken bestuurlijke partners zoeken naar aanvullende middelen om de financiering rond te krijgen. Definitieve besluitvorming is later dit jaar voorzien.

Innovatie

Tijdens het AO Water van 4 juli heb ik toegezegd uw Kamer te informeren over de manier waarop 2,5% van het budget van het HWBP-2 kan worden ingezet voor innovatie. Het kabinet streeft naar innovatieve inkoop. In generieke zin heeft het kabinet aangegeven dat 2,5% van de inkoop door de overheid ruimte moet bieden aan de markt om met innovatieve oplossingen te komen. De wijze waarop de uitvraag naar de markt is geformuleerd, is daarbij van cruciaal belang. Daarom hebben Rijk en waterschappen in het kader van het onderdeel Deltatechnologie binnen de Topsector Water afgesproken om innovaties sterker te verbinden met het primaire proces en de kennisborging te verbeteren. Hier wordt in de komende periode verder invulling aan gegeven door marktpartijen, waterbeheerders en overige betrokken partijen.

Binnen het HWBP-2 zijn reeds diverse innovatieve oplossingen onderzocht en toegepast. Ik noem bijvoorbeeld de toepassing van inside technieken en het gebruik van innovatieve contractvormen. Voor meer voorbeelden verwijs ik naar de voortgangsrapportage.

In het voorjaar is de eerste fase van het innovatieve praktijkonderzoek Dijken op Veen afgerond. De tweede fase bestaat uit het consolideren van metingen en het verwerken in de rekenmodellen voor veendijken. De planstudie van de Markermeerdijken wordt ondertussen voortgezet. Het proces wordt zo ingericht dat in een later stadium de resultaten van het praktijkonderzoek kunnen worden benut voor het definitieve ontwerp en voorkeursalternatief.

Tot slot

De afgelopen maanden is de Adviesraad Kwaliteitsborging HWBP-2 ingericht. De leden van deze raad hebben ruime ervaring met grote aanlegprojecten en zullen hun kennis en expertise inzetten om de kwaliteit van het gehele programma nog verder te verbeteren. Jaarlijks zal een auditplan worden opgesteld.

Dit najaar wordt weer een aantal projecten opgeleverd, waaronder de Nederlek, Markermeer Enkhuizen-Hoorn, Zwakke Schakel Breskens en Riensluis Lemmer. Het is goed om te zien dat op deze plaatsen de dijk, het duin en de sluis spoedig weer op orde zijn.

De staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, J. J. Atsma

¹) Ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer