31 532 Voedingsbeleid

Nr. 272 BRIEF VAN DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 22 april 2022

In de procedurevergadering van 23 maart 2022 heeft de commissie besloten graag een reactie te willen ontvangen op de petitie van Transitiecoalitie Voedsel (TcV) «Plantaardig het nieuwe normaal». Met deze brief ga ik op dit verzoek in.

De TcV heeft op 8 maart jl. een petitie overhandigd aan de Tweede Kamer, waarin de TcV namens circa 200 partijen een tienpuntenplan aanbiedt om toe te werken naar een gezond, duurzaam en meer plantaardig eetpatroon. De tien punten uit het plan zijn:

• 1. Formuleer een heldere visie;

• 2. Formuleer concrete doelstellingen voor de eiwittransitie;

• 3. Ontwikkel een roadmap, een implementatieplan en stimuleer coalities;

• 4. Bewaak de voortgang;

• 5. Geef als overheid het goede voorbeeld;

• 6. Focus op de voedselomgeving;

• 7. Zet in op verbinding tussen gezondheid en duurzaamheid en binnen de ketens;

• 8. Zet in op economische kansen (koploperpositie Nederland);

• 9. Zorg voor wet- en regelgeving (o.a. prijsprikkels, reclame, voedselverspilling);

• 10. Ondersteun initiatieven (op o.a. benchmarking, gemeenten, voedselaanbieders en andere partijen).

Met mijn brief «Evaluatie voedselagenda 2016–2020 en het voedselbeleid» van 29 maart jl. (Kamerstuk 31 532, nr. 271) en in het Commissiedebat van 30 maart jl. ben ik voor een belangrijk deel al ingegaan op bovenstaande punten. Hierin heb ik aangegeven mijn beleid te willen richten op de volgende doelstellingen:

• Meer mensen eten volgens de Schijf van Vijf;

• Als onderdeel hiervan een verschuiving bewerkstelligen in de consumptie van dierlijke en plantaardige eiwitten met een verhouding van 50%-50% in 2030;

• Het halveren van voedselverspilling in 2030 ten opzichte van 2015;

• Het vergroten van aanbod en consumptie van biologisch voedsel;

• En het maken van concrete afspraken met ketenpartijen (waaronder supermarkten, horeca, catering, voedingsindustrie) om de duurzame en gezonde keuze als de gemakkelijke keuze te presenteren.

Met name via mijn eerste twee doelstellingen wordt ingezet op een gezond, duurzaam en meer plantaardig eetpatroon, zoals de TcV beoogt. Met de TcV is geregeld constructief overleg hoe, in gezamenlijkheid, verdere stappen genomen kunnen worden richting genoemde doelen.

Vanuit de overheid geef ik het goede voorbeeld door mij te committeren aan de inkoop van duurzaam en lokaal geproduceerd voedsel. Bedrijfsrestaurants van de overheid voldoen daarom aan het MVI-inkoopcriterium Overheidsniveau Gezonde Catering. Dit gaat uit van de Richtlijn Eetomgevingen van het Voedingscentrum. Hierdoor wordt stap voor stap gewerkt aan het verschuiven van het aanbod richting de Schijf van Vijf met gezondere en duurzamere keuzes. Ook heeft het Ministerie van LNV heeft zich aangesloten bij de Rijksbrede visie circulaire catering waarin plantaardige voeding een belangrijk onderdeel is. Concreet betekent dit dat bij alle nieuwe aanbestedingen voor de catering de eiwittransitie een belangrijk aspect is. Zoals in mijn brief van 29 maart jl. heb gemeld, kom ik nog terug op de verdere uitwerking van de inkoop van duurzaam en lokaal geproduceerd voedsel.

Samen met de Staatssecretaris van VWS werk ik aan een integraal voedselbeleid, waarin de verbinding tussen gezondheid en duurzaamheid gestalte krijgt. Met ketenpartijen maak ik afspraken om te komen tot een voedselomgeving waarin de gezonde en duurzame keuze de normale keuze is. Op basis hiervan bezie ik hoe wij tot een goede mix van beleidsinstrumenten kunnen komen die bijdraagt aan de gestelde doelen. Zoals aangegeven in de brief van 29 maart jl. kom ik samen met VWS nog terug op hoe wij hier uitwerking aan gaan geven.

Ook zal de eiwittransitie nadere uitwerking krijgen in de Nationale Eiwitstrategie. Hierin wordt een bredere aanpak uitgewerkt om tot een alternatieve eiwitvoorziening te komen, zoals teelt van eiwitrijke gewassen voor humane consumptie en de inzet van reststromen en insecten. Tegelijkertijd zet ik in op innovatie, onder meer voor het ontwikkelen van alternatieve gezonde en duurzame voedingsproducten, zoals alternatieve eiwitbronnen, en draag ik bij aan onderzoek naar hoe versnelling van de eiwittransitie verder vorm kan krijgen. Deze strategie draagt eveneens bij aan verdere versterking van de koploperspositie van Nederland en aan het vergroten van de weerbaarheid van het Nederlandse en Europese voedselsysteem.

Om de voortgang te bewaken en resultaten (tussentijds) te kunnen meten is het van belang goed te monitoren. Op dit moment wordt hier al via diverse monitors, invulling aan gegeven. Dit gebeurt via onder andere de Monitor duurzaam voedsel, de Monitor voedselverspilling en de Monitor eiwittransitie. Deze laatste wordt momenteel ontwikkeld. Afhankelijk van de verdere stappen die genomen gaan worden, zal ik bezien of nog nadere aanpassing van deze monitoring wenselijk is, zodat deze maximaal aansluit op de gestelde doelen. Ook dit zal dan uiteraard onderdeel zijn van de brief over het integrale voedselbeleid.

Met het bovenstaande sluit ik aan bij de punten 1 tot en met 9 van de petitie.

Een voedselsysteem waarin zo duurzaam mogelijk wordt geproduceerd en geconsumeerd, is van groot belang: het draagt bij aan een klimaatdoelen, het milieu en een goede gezondheid. De rol die de overheid hierin kan pakken is van betekenis, maar juist in nauwe samenwerking met partners kunnen we echt een verschil maken. Hierin is een rol weggelegd voor iedereen: de overheid om ambities te formuleren, te stimuleren en informeren, drempels weg te nemen en een gelijk speelveld te creëren. Voedselaanbieders om een gezonde en duurzame keuze makkelijk te maken. En de consument om de verandering in het eigen eetpatroon aan te brengen. Hierin kan elk goed initiatief een bijdrage leveren aan een bredere beweging, of deze nu van maatschappelijke organisaties, overheden, scholen of bedrijfsleven komt. Ik maak graag – en daarmee sluit ik tot slot aan bij punt 10 van het tien puntenplan – samen met TcV en andere partijen deel uit van deze beweging.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, H. Staghouwer