31 516 Beleidsdoorlichting Defensie

Nr. 3 BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 15 maart 2013

Inleiding

Begin 2012 heeft mijn ambtsvoorganger opdracht gegeven tot de uitvoering van een beleidsdoorlichting naar de inzet van de Koninklijke Marechaussee (KMar) bij de bestrijding van mensenhandel en mensensmokkel. Deze beleidsdoorlichting, die is aangekondigd in de Ontwerpbegrotingen van Defensie van 2011 en 2012, is uitgevoerd door een projectteam van mijn ministerie op basis van de Regeling Rijksbegrotingvoorschriften. Hierbij bied ik u, mede namens de minister van Veiligheid en Justitie, het eindrapport van deze beleidsdoorlichting aan.¹

Onafhankelijke toets

De Rijksbegrotingsvoorschriften 2012 stellen dat bij elke beleidsdoorlichting een onafhankelijke externe expert betrokken dient te worden. Voor de beleidsdoorlichting «mensenhandel/mensensmokkel» is de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen, mevrouw mr. C.E. Dettmeijer-Vermeulen betrokken. De onafhankelijke externe expert heeft het plan van aanpak getoetst, de informatie beoordeeld en zeker gesteld dat alle relevante beschikbare informatie is gebruikt. Het oordeel van mevrouw Dettmeijer-Vermeulen over de kwaliteit van het eindrapport en het evaluatieproces wordt bij dit rapport aan de Kamer aangeboden.²

Doel en inhoud van de beleidsdoorlichting

De Rijksbegrotingsvoorschriften stellen dat beleid periodiek moet worden geëvalueerd door middel van een beleidsdoorlichting. Een ministerie is vrij daarvoor onderwerpen te kiezen, mits over een periode van zo’n vijf jaar een representatieve doorsnede van de begroting wordt geëvalueerd. Voor het beleidsartikel Koninklijke Marechaussee is er voor gekozen te onderzoeken of de KMar doelmatig en doeltreffend kan bijdragen aan de bestrijding van mensenhandel en mensensmokkel. Dit is een belangrijke taak voor en prioriteit van de overheid. In het kader van de bescherming van de belangen van de Staat en de bescherming van de grondrechten van de in Nederland verblijvende individuen heeft de Nederlandse overheid tot taak de burgers tegen misdrijven te beschermen en hun belangen te behartigen. De KMar kan daarvoor worden ingezet als handhavings- en opsporingsinstantie op de grens en in de grensstreek.

Een projectteam heeft onderzocht of de KMar effectief en doelmatig is ingezet bij de bestrijding van mensensmokkel en mensenhandel. Het projectteam heeft niet gekeken naar de effectiviteit van het beleid zelf. Dat is namelijk een verantwoordelijkheid van de minister van Veiligheid en Justitie. Het ministerie van Veiligheid en Justitie is echter wel nauw betrokken geweest bij deze doorlichting.

Conclusie en aanbevelingen

Het rapport concludeert dat de KMar in de periode 2009 tot en met 2011 effectief en doelmatig mensensmokkel en mensenhandel is tegengegaan in het kader van het Mobiel Toezicht Veiligheid in de grenszone en het grenstoezicht aan de buitengrenzen van Nederland.

De doelmatigheid en doeltreffendheid van de inzet van de KMar op dit terrein kunnen echter verder worden verhoogd. Hiertoe heeft het projectteam een aantal aanbevelingen gedaan. Zo wordt voorgesteld om te bezien of de taken van de KMar kunnen worden verruimd om zelfstandig mensenhandelonderzoeken in relatie tot het grensverkeer af te handelen. Hiermee blijft de opsporing van samenhangende mensenhandel- en mensensmokkelzaken in een hand en worden de opsporing en vervolging effectiever. Hierbij dient de relatie tussen het werk van de KMar en de grens behouden te blijven, zodat de KMar een duidelijk toegevoegde waarde heeft ten opzichte van de politie. De mogelijkheden hiertoe worden momenteel met het ministerie van Veiligheid en Justitie in kaart gebracht.

De overige aanbevelingen sluiten aan bij reeds ingezette ontwikkelingen bij de KMar en ketenpartners. Zo wordt onderzocht hoe informatie effectiever kan worden uitgewisseld met ketenpartners en wordt gezocht naar innovatieve toepassingen in opsporingsmethodieken en informatievergaring. Hierbij kan, zoals het projectteam voorstelt, beter gebruik worden gemaakt van de informatieproducten van het Expertise Centrum Mensensmokkel en Mensenhandel. Deze aanbevelingen passen goed bij de ontwikkeling die de KMar doormaakt naar informatiegestuurd optreden. Ook de oprichting van een Profiling, Targetting en Tasking Centrum, waar relevante informatie voor de bestrijding van onder andere mensensmokkel en mensenhandel samenkomt, past hierbij. Deze ontwikkeling moet er voor zorgen dat geen informatie verloren gaat en dat een compleet beeld ontstaat voor effectief en doelmatig optreden.

De internationale samenwerking van de KMar kan verder worden geïntensiveerd. Samen met de Nationale Politie en internationale partners wordt hieraan gewerkt, onder andere door de deelname aan Europese multidisciplinaire teams tegen criminele dreiging en de vorming van Joint Investigation Teams. Daarnaast levert de KMar een belangrijke bijdrage aan bijvoorbeeld activiteiten van Frontex en Europol. De uitkomsten van deze beleidsdoorlichting onderschrijven het belang van deze initiatieven.

Ik onderschrijf de aanbevelingen en zal in overleg met mijn collega van Veiligheid en Justitie bekijken of en hoe de inzet van de KMar op dit terrein kan worden verbeterd. Mijn ministerie heeft de uitwerking van een aantal aanbevelingen, zoals gezegd, reeds opgepakt in overleg met het ministerie van Veiligheid en Justitie.

De minister van Defensie, J.A. Hennis-Plasschaert

---

1 Ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer

2 Ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer