30 950 Racisme en Discriminatie

Nr. 323 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 12 december 2022

Op 3 oktober heeft u een brief ontvangen van de landelijke vereniging tegen discriminatie, Discriminatie.nl. In deze brief zet de vereniging uiteen dat zij een aantal knelpunten ervaart. In de procedurevergadering van 20 oktober 2022 heeft de vaste commissie voor Binnenlandse Zaken besloten graag een reactie van mij te ontvangen op deze brief. Bij dezen stuur ik u de gevraagde reactie.

De antidiscriminatievoorzieningen (hierna: ADV’s) zijn in Nederland¹ een belangrijke plek waar mensen terecht kunnen als zij discriminatie ervaren. Op grond van de Wet gemeentelijke antidiscriminatievoorzieningen (de Wga) hebben de ADV’s twee taken, namelijk het registreren van discriminatieklachten (die verwerkt worden in de jaarlijkse multi-agencyrapportage) en het verlenen van bijstand.

In het Nationaal Programma tegen Discriminatie en Racisme (Kamerstuk 30 950, nr. 316) heb ik bevestigd dat een ADV lokaal dé expert is op het gebied van discriminatie. ADV’s zouden daarom bij uitstek de rol van de spin in het web kunnen vervullen tussen lokale organisaties, zoals gemeenten, de strafrechtketen en andere instanties die betrokken zijn bij de aanpak van discriminatie. In het Nationaal Programma staat ook dat de ADV’s deze rol alleen kunnen vervullen als zij voldoende middelen hebben, beschikken over deskundigheid en goed vindbaar en toegankelijk zijn voor mensen die discriminatie ervaren. Ik vind het belangrijk dat er een plek is waar mensen terecht kunnen en die ook weten te vinden. Daarom zetten we in op het oplossen van de knelpunten die de ADV’s ervaren.

Mijn ministerie heeft nauw contact met de branchevereniging en er is sprake van een goede samenwerkingsrelatie, die erop gericht is om het genoemde beleidsdoel te realiseren en de knelpunten op te lossen. Recent heb ik een brief gestuurd naar alle colleges van burgemeester en wethouders van de gemeenten, die ik heb bijgevoegd als bijlage bij deze brief. In de brief heb ik de colleges van B&W onder andere opgeroepen om met hun ADV het gesprek te voeren over hoe zij samen de zichtbaarheid, toegankelijkheid en kwaliteit kunnen blijven verbeteren van de lokale ADV. Een ADV is voor de uitvoering van de taken afhankelijk van geld van de gemeente en besluitvorming daarover in de gemeenteraad. Vanuit het Rijk zijn voor de uitvoering van de Wga middelen toegevoegd aan de algemene uitkering van het Gemeentefonds. Gemeenten besluiten zelf hoe zij de middelen uit de algemene uitkering inzetten. De ADV’s hebben zelf onderzoek laten doen naar hoeveel geld zij van gemeenten ontvangen en uit het onderzoek blijkt dat ADV’s soms te weinig geld ontvangen en dat er grote verschillen bestaan tussen gemeenten. Hierover heeft de branchevereniging uw Kamer ook uitleg gegeven in hun brief. Ik herken het geschetste beeld. Daarom laat ik momenteel door Berenschot onderzoeken hoe wij het stelsel van ADV’s beter kunnen organiseren, financieren en welke taken daarbij horen. De ADV’s en de vereniging worden nauw betrokken bij het onderzoek. Het onderzoek geeft ook uitvoering aan de moties² van de leden Belhaj en Mutluer c.s. Zodra het onderzoek naar mogelijke uitbreiding van taken, inrichting en financieringssystematiek is afgerond in het voorjaar van 2023, zal ik in overleg met de betrokken partijen, waaronder de ADV’s en gemeenten, de verdere richting bepalen en die delen met uw Kamer. Hier zal ik ook andere onderzoeken bij betrekken, zoals het onderzoek naar de meldingsbereidheid en het onderzoek naar de stand van het discriminatiebeleid bij gemeenten.

Ondertussen werk ik samen met de ADV’s en gemeenten om de lokale aanpak van discriminatie te versterken. Veel gemeenten ontwikkelen beleid (of hebben de wens) om discriminatie en racisme te bestrijden en gelijkheid te bevorderen op lokaal niveau; vanuit het Rijk hebben we meerdere handreikingen ontwikkeld om gemeenten daarin te ondersteunen. In de brief aan gemeenten worden ze hierop geattendeerd. Ook zet de landelijke vereniging van de ADV mooie stappen, die ik ondersteun. Discriminatie.nl heeft een strategische agenda opgesteld, waarin o.a. afspraken opgenomen zijn over het bevorderen van kennis en deskundigheid, over het voeren van één gezamenlijke naam voor de Wga-taken en over het vergroten van de zichtbaarheid. Ik heb recent besloten om de brancheverenging een subsidie toe te kennen, zodat zij kunnen starten met het uitvoeren van de strategische agenda in 2022 en 2023.

Ik onderschrijf de urgentie die de landelijke vereniging tegen discriminatie, Discriminatie.nl, aan u heeft willen overbrengen. Ik heb begrepen dat zij een soortgelijke brief gestuurd hebben naar de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en ik hoop dat gemeenten zowel mijn oproep als de oproep van Discriminatie.nl ter harte nemen dat een lokale aanpak, inclusief een stevige rol voor de ADV, een belangrijk onderdeel is van de brede aanpak van discriminatie.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, H.G.J. Bruins Slot

---

1 Op korte termijn zal ik uw Kamer informeren over een verkenning naar invoering van gelijke behandelingswetgeving in Caribisch Nederland. Daarin wordt ook ingegaan op de taken van de ADV’s.

2 Motie van het lid Belhaj: Kamerstuk 30 950, nr. 291;

Motie van het lid Mutluer cs: Kamerstuk 30 950, nr. 307.