29 911 Bestrijding georganiseerde criminaliteit

29 279 Rechtsstaat en Rechtsorde

Nr. 304 BRIEF VAN DE MINISTER VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 23 februari 2021

Tijdens het notaoverleg georganiseerde criminaliteit/ondermijning, rechtspraak en strafrechtketen van 5 november jl. (Kamerstuk 29 911, nr. 295) hebben de leden Yesilgöz-Zegerius en Van Toorenburg een motie ingediend over de uitwisseling van persoonsgegevens tussen gemeenten en banken¹. Daarin is de regering verzocht om, in het kader van opsporing en voorkoming van ondermijning, in gesprek te gaan met RIEC’s², gemeenten en banken. Het doel van het gesprek is om binnen reeds bestaande pilots (zoals die met de gemeente Peel en Maas / Rabobank) een verdieping aan te brengen om de juridische mogelijkheid van informatie-uitwisseling van persoonsgegevens tussen gemeenten en banken op lokaal-bestuurlijk niveau te verruimen dan wel te creëren. Ik onderstreep het belang van initiatieven op dit gebied en heb begrip voor de behoefte. Met deze brief informeer ik u over de voortgang van deze gesprekken.

Inventarisatie: Pilot Peel en Maas en Taskforce-RIEC Brabant-Zeeland

Naast de pilot in Peel en Maas met de Rabobank is uit een inventarisatie met de RIEC’s, gebleken dat er één andere pilot op dit gebied loopt, de pilot van de Taskforce-RIEC Brabant-Zeeland.

De pilot gemeente Peel en Maas heeft tot doel te onderzoeken hoe wederkerige informatiedeling en het samenvoegen van informatie tussen gemeenten en banken kan bijdragen aan het vroegtijdig erkennen van ondermijnde activiteiten, wat leidt tot een efficiëntere inzet van zowel de publieke als private partners in de integrale aanpak van ondermijning, specifiek op lokaal bestuurlijk niveau. Hierbij valt onder andere te denken aan wederzijdse informatie-uitwisseling bij vergunningaanvragen (zoals horeca en bouwprojecten), bij sluitingen 13b Opiumwet en aan het uitwisselen van signalen in lokale casussen.

In de pilot van de Taskforce-RIEC Brabant-Zeeland met de gemeenten van het district Hart van Brabant en de Stichting Fraudebestrijding Hypotheken (SFH), melden de betrokken gemeenten een sluiting van een pand (waar een hypotheek op rust) in het kader van artikel 13b Opiumwet aan een centraal orgaan van de hypotheekverstrekkers, het SFH-loket. Dit centrale punt benadert de hypotheekverstrekker, indien lid van het SFH. Hierdoor wordt de hypotheekverstrekker geïnformeerd en kunnen, na nader en zorgvuldig onderzoek door de hypotheekverstrekker, zo nodig maatregelen worden getroffen richting de hypotheekgever.

Verzoek pilot Peel en Maas

Volgens betrokkenen stokt, op grond van de ervaringen tot nu toe binnen de pilot van Peel en Maas, de gewenste voortgang: Regelgeving verhindert relevante publiek-private gegevensuitwisseling op lokaal niveau. De Stuurgroep PPS Banken³ heeft mij verzocht om de gemeente Peel en Maas, de directie Rabobank en het RIEC Limburg aan te wijzen als pilot met een bijzondere status, die erin voorziet dat verdergaande informatiedeling mogelijk wordt gemaakt. Deze verdergaande informatiedeling zou zien op het delen van persoons-/subjectinformatie in een vroegtijdig stadium en het delen van voorgenomen besluiten van gemeente en bank. Mijn ministerie onderzoekt momenteel of en hoe uitvoering kan worden gegeven aan dit verzoek en geeft hierop voor dit voorjaar een eerste reactie. Hierbij zal naast de behoefte vanuit veiligheidsoogpunt, de privacywetgeving en het rechtstatelijk belang van privacy zorgvuldig worden meegewogen.

Wetsvoorstel Gegevensverwerking door Samenwerkingsverbanden

In de toekomst zou het wetsvoorstel Gegevensverwerking door Samenwerkingsverbanden (WGS), als dat wordt aanvaard door de Eerste Kamer, mogelijk kunnen voorzien in deze situatie. De WGS biedt de mogelijkheid om bij of krachtens algemene maatregel van bestuur private partijen als deelnemer van een RIEC aan te wijzen. Een private partij, zoals een bank, kan slechts deelnemen voor zover dat noodzakelijk is voor het doel van het RIEC, en het om daarbij beschreven specifieke verwerkingen of onderdelen daarvan gaat. Verder zullen voor de gezamenlijke gegevensverwerking met de betreffende private partij de kaders en beperkingen van dit wetsvoorstel gaan gelden. Mijn ministerie zal de komende periode onderzoeken welke behoeften bestaan ten aanzien van deze mogelijkheid.

Tot slot

De komende tijd blijft periodiek overleg plaatsvinden tussen mijn ministerie en het RIEC Limburg, de Taskforce-RIEC Brabant-Zeeland en RIEC Midden Nederland en (een vertegenwoordiging van) de banken. Er is een werkgroep gevormd waarin gezamenlijk de verschillende, hiervoor genoemde richtingen worden onderzocht. Daar waar relevant wordt aangesloten bij initiatieven die voortvloeien uit de brief van de G4, Tilburg, VNG en Bureau regioburgemeesters aan de Vaste Kamercommissie van Financiën, ten behoeve van het Algemeen Overleg bestrijding witwassen en terrorisme financiering van 10 december 2020 (Kamerstuk 31 477, nr. 54). Daarin is aandacht gevraagd voor het mogen delen van informatie voor een succesvolle gemeentelijke aanpak van ondermijning.

De Minister van Justitie en Veiligheid, F.B.J. Grapperhaus

---

1 Kamerstukken 29 911 en 29 270, nr. 290

2 RIEC staat voor Regionaal Informatie- en Expertise Centrum.

3 De Stuurgroep PPS Banken bestaat uit de burgemeester gemeente Peel en Maas, Rabobank Peel, Maas en Leudal en RIEC Limburg.