29 826 Industriebeleid

Nr. 121 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 19 december 2019

Tijdens de Regeling van Werkzaamheden op donderdag 28 november heeft de heer Futselaar (SP) om een brief gevraagd waarin het kabinet aangeeft wat het wil gaan doen met het slechte nieuws dat er in de plannen van Tata Steel Europe 1.600 banen verdwijnen bij Tata Steel in IJmuiden (Handelingen II 2019/20, nr. 30). Met deze brief geef ik gevolg aan dit verzoek.

Stand van zaken

Al langer is duidelijk dat de Europese staalsector in zwaar weer verkeert. Tata Steel Europe – met vestigingen in voornamelijk het Verenigd Koninkrijk (VK) en Nederland – is al een aantal jaren verlieslatend. Het komt daarom niet als een verassing dat er maatregelen genomen worden om het bedrijf, ook op de langere termijn, toekomstperspectief te geven. De leiding van Tata Steel Europe heeft een mix van verschillende soorten maatregelen aangekondigd in het productieproces, grondstoffeninkoop en verkoop, maar ook de verlaging van de arbeidskosten met 170 miljoen euro. Dit laatste zou betekenen dat 3.000 arbeidsplaatsen in Europa zullen verdwijnen, wat heel teleurstellend is.

Op 27 november heeft TSE tijdens een vergadering van de Raad van Bestuur van Tata Steel Europe (ExCo) met de Europese ondernemingsraad (EWC) een verdeling aangekondigd van het verlies van 3.000 arbeidsplaatsen. In de plannen van Tata Steel Europe zullen in Nederland 1.600 banen, het VK 1.000 banen en in de rest van de wereld 350 banen verdwijnen. Verder is ook duidelijk geworden dat twee derde van de op te heffen 3.000 banen kantoor- en managementfuncties zouden zijn. De onzekerheid die dit geeft is natuurlijk zeer onaangenaam, met name voor de medewerkers van Tata Steel en hun gezinnen. Het is van belang dat de verdeling van het verlies aan arbeidsplaatsen tussen het VK en Nederland proportioneel is en dat lijkt zo op het eerste gezicht niet het geval te zijn.

De Europese ondernemingsraad heeft tijdens deze vergadering aangegeven de door de directie van Tata Steel Europe gepresenteerde plannen niet gedetailleerd genoeg te vinden, en dat het aan informatie ontbreekt welke activiteiten in de toekomst ook onderdeel van Tata Steel Europe zullen blijven. Ook wil de ondernemingsraad weten welke beslissingen genomen moeten worden om de staalproductie in Europa veilig te stellen. Tenslotte heeft de ondernemingsraad aan de directie gevraagd om de voorstellen te heroverwegen en terug te komen met herziene plannen die concreter zijn en die de zorgen adresseren. De Raad van Bestuur van Tata Steel Europe heeft hiermee ingestemd en beloofd om binnen 2 weken met een aangepast plan te komen. Op 11 december jl. is een vervolggesprek gevoerd met de directie van Tata Steel Europe maar ook dit keer niet tot tevredenheid van de Europese ondernemingsraad. Volgens de ondernemingsraad zijn de plannen nog steeds slechts op hoofdlijnen en worden hun vragen niet beantwoord. De Europese ondernemingsraad heeft aangekondigd dat zij begin 2020 naar Mumbai wil afreizen om met de leiding van Tata Steel Limited te spreken.

De leiding van Tata Steel Nederland heeft aangegeven het eens te zijn met de opstelling van de Europese ondernemingsraad en geeft aan dat ook zij alleen op hoofdlijnen geïnformeerd is en dat door het ontbreken van verdere detaillering het niet mogelijk is om goedkeuring te geven aan het transformatieplan.

Inzet kabinet

Tata Steel IJmuiden is een van de meest energie-efficiënte en moderne staalfabrieken ter wereld, en behoort mondiaal tot de top 3 van minste CO₂-uitstoot per ton staal. Tata Steel is in Nederland een belangrijke werkgever met 11.000 banen waarvan 9.000 in IJmuiden. In 2018 heeft het kabinet in het kader van de joint venture onderhandelingen met ThyssenKrupp intensief samengewerkt met het bedrijf om ervoor te zorgen dat deze innovatieve industrie voor Nederland behouden blijft.

In het kader van het recentelijk bekendgemaakte transformatieprogramma van Tata Steel Europe is het van belang dat er in IJmuiden ook blijvend geïnvesteerd wordt ten behoeve van innovatie, verduurzaming van de productie en werkgelegenheid op langere termijn. Om te beoordelen of dit ook werkelijk gerealiseerd zal worden is het noodzakelijk dat de plannen van de leiding van Tata Steel Europe gedetailleerder worden – zoals is toegezegd – in het bijzonder voor Nederland inclusief consequenties voor de organisatie en de medewerkers.

Er is intensief contact tussen Tata Steel Nederland en mijn ministerie op alle relevante niveaus over de ontwikkelingen bij Tata Steel. Ook persoonlijk heb ik meerdere malen contact gehad met de CEO van Tata Steel Nederland waarbij we hebben afgesproken dat de directie van TSN, gesteund door de eigen Raad van Commissarissen, nu eerst aan zet is. Ik heb alle hulp en medewerking van mijn ministerie en het kabinet toegezegd en ook de bereidheid om in actie te komen richting Tata Steel Europe of Tata India. Vervolgacties vanuit mijn ministerie zijn afhankelijk van de ontwikkelingen bij Tata Steel. Nu stelt de directie van Tata Steel Europe aangepaste plannen op die met de Europese Ondernemingsraad gedeeld zullen worden. Daarna zal de leiding van Tata Steel Nederland en de Ondernemingsraad duidelijk moeten maken hoe zij de herziene plannen beoordelen.

Vervolgens zal het kabinet in afstemming met de directies in IJmuiden, Londen en Mumbai, daar waar mogelijk, ondersteuning bieden om tot een bevredigende oplossing voor Tata Steel Nederland te komen waarbij het behoud van werkgelegenheid prioriteit heeft.

De Minister van Economische Zaken en Klimaat, E.D. Wiebes