29 668 Beleidsplan Crisisbeheersing

Nr. 59 BRIEF VAN DE MINISTER VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 3 mei 2021

Op 21 april 2021 ontving ik het verzoek van uw Kamer om, in navolging op het controversieel verklaren van mijn brief van 1 april 2021 (Kamerstuk 29 668, nr. 57), geen onomkeerbare stappen te zetten inzake het AMBER Alert en deze functionaliteit niet stop te zetten per 22 juli 2021. Aan het verzoek om geen onomkeerbare stappen te zetten kan ik evenwel geen gehoor geven, hetgeen ik als volgt toelicht.

Achtergrond en voorgeschiedenis

Sinds 2011 verzorgt Netpresenter B.V. voor de politie op basis van een commercieel contract de uitvoering van de dienstverlening rondom vermist-kind-altertering. Netpresenter doet dit onder de merknaam AMBER Alert, waarvan de eigenaar van Netpresenter merkhouder in Nederland is¹. Na enkele jaren diende dit betreffende commerciële contract op grond van aanbestedingswetgeving openbaar te worden aanbesteed. In 2017 heeft de politie Netpresenter daarvan op de hoogte gesteld. Ook uw Kamer is destijds geïnformeerd over het voornemen tot het starten van een openbare Europese aanbesteding van het commerciële contract voor de technische ondersteuning van vermist-kind-alerteringen². Uiteraard was Netpresenter in de gelegenheid om, net als andere partijen, deel te nemen in deze aanbesteding.

Na diverse gesprekken met de politie heeft Netpresenter er uiteindelijk voor gekozen zich tegen de voorgenomen aanbesteding te verzetten met o.a. een bodemprocedure en daaropvolgend hoger beroep. In afwachting van de door Netpresenter aangespannen juridische procedures is de voorgenomen aanbesteding aangehouden en is, ten behoeve van de continuïteit van de vermist-kind-alertering, het contract met Netpresenter conform de in dat contract vastgelegde bepalingen jaarlijks verlengd³. Deze vertraging in de voorgenomen aanbesteding is aan uw Kamer gemeld, meest recent in juni 2019⁴. Na de uitspraak in hoger beroep in februari 2020 resteren voor de politie geen juridische belemmeringen meer voor een andere invulling van de functionaliteit vermist-kind-alertering⁵.

Daarnaast speelt het feit dat de politie al in 2017, mede naar aanleiding van een verzoek daartoe van uw Kamer⁶, heeft onderzocht of de functionaliteit vermist-kind-alertering zou kunnen worden ondergebracht bij Burgernet. Op dat moment bleek dat geen haalbare optie, omdat Burgernet toen nog niet geschikt was voor integratie met de functionaliteit vermist-kind-alertering. Met het vernieuwde Burgernet 2.0, dat vanaf 2020 operationeel is, is de optie van integratie wel mogelijk geworden. Burgernet 2.0 beschikt over de mogelijkheid om berichten landelijk te versturen en om beeldmateriaal mee te zenden. Daarnaast is het bereik door het gebruik van de app en de sociale media aanzienlijk vergroot.

De politie heeft deze optie technisch, organisatorisch en juridisch nader onderzocht. Op basis van deze totale analyse is besloten de functionaliteit vermist-kind-alertering in Burgernet 2.0 te integreren. Op 1 april jl. is dan ook in een gesprek en schriftelijk aan Netpresenter medegedeeld dat het contract, dat per 22 juli 2021 van rechtswege eindigt, niet opnieuw verlengd zal worden en dat per die datum de vermist-kind-alertering via Burgernet zal verlopen. Dit is op 1 april jl. eveneens aan uw Kamer gemeld⁷. Verlenging van dit contract zou zonder meer onrechtmatig zijn in het licht van de aanbestedingswetgeving.

De berichten krijgen een eigen onderscheidende titel en in het oog springende weergave (met foto van het kind), waardoor de ontvanger direct ziet dat het om een vermist kind gaat. Ook kiest de politie bij een landelijke vermist-kind-alertering voor landelijke verspreidingskanalen, zoals de landelijke media, of bijvoorbeeld voor de inzet van de matrixborden boven snelwegen wanneer er een concreet voertuig en eventueel kenteken bekend is waarnaar uitgekeken moet worden.

De vermist-kind-functionaliteit komt met deze integratie in Burgernet in eigen beheer van de politie. De politie maakt zich daarmee in dit belangrijke proces los van commerciële partijen zodat zij meer controle heeft over alertering, alerteringssystematiek en de privacyaspecten rondom alertering en opsporingsberichtgeving. Integratie van de vermist-kind-functionaliteit binnen Burgernet past daarnaast binnen het beleid om alerteringsfunctionaliteiten waar mogelijk te bundelen, alertering technisch beter in te richten en vanuit een landelijk operationeel concept te laten functioneren en alerteringsfuncties te laten beheren door de Landelijke Meldkamer Samenwerking (LMS).

Concluderend

Ik onderschrijf, net als uw Kamer, dat vermist-kind-alertering van grote waarde is om ontvoerde of in levensgevaar verkerende kinderen terug te vinden. Er is dan ook geen sprake van het beëindigen van de vermist-kind-alertering door de politie. Het besluit van de politie kent een lange voorgeschiedenis, is op zorgvuldige wijze tot stand gekomen en heft een onrechtmatige situatie op. Ik ben daarom van mening dat de politie een juiste stap heeft gezet. Omwille van de continuïteit van de vermist-kind-alerteringen dient vertraging in de voorbereiding van de integratie van de functionaliteit vermist-kind-alertering in Burgernet bovendien voorkomen te worden. De politie zal dan ook verder moeten gaan met de voorbereiding van de integratie in Burgernet, zodat dit systeem per 22 juli 2021 gereed is voor ingebruikname.

Samen met de politie ben ik ervan overtuigd dat de politie met de integratie in Burgernet een kwalitatief goed en toekomstbestendig product zal neerzetten, waarbij het belang van vermiste kinderen voorop blijft staan.

Tegelijk met deze brief zend ik uw Kamer de antwoorden op de 3 sets schriftelijke vragen van respectievelijk de leden Van der Werf en Smeets (beiden D66) (Aanhangsel Handelingen II 2020/21, nr. 2591), de leden Kathmann (PvdA) en Van Nispen (SP) (Aanhangsel Handelingen II 2020/21, nr. 2595) en het lid Yeşilgöz-Zegerius (VVD) (Aanhangsel Handelingen II 2020/21, nr. 2596) over het integreren van de functionaliteit vermist-kind-alertering in het alerteringssysteem Burgernet.

De Minister van Justitie en Veiligheid, F.B.J. Grapperhaus

---

1 AMBER Alert, zowel de naam als de functionaliteit, komt oorspronkelijk uit de Verenigde Staten.

2 Aanhangsel Handelingen II 2017/18, nr. 292.

3 Optie jaarlijkse contractverlenging zoals vermeld in Kamerstuk 29 668, nr. 33.

4 Kamerstuk 35 200 VI, nr. 8 (antwoord op vraag 86).

5 RvS 19 februari 2020, ECLI:NL:RvS:2020:528.

6 O.a. Kamerstuk 29 628, nr. 755.

7 Kamerstuk 29 668, nr. 57.