Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 12 maart 2019
Zoals toegezegd in mijn antwoord van 3 oktober 2018 op Kamervragen van Kamerlid Ploumen
over het bericht dat een groeiend aantal geneesmiddelen tijdelijk niet leverbaar is1, stuur ik u hierbij de rapportage van het Meldpunt Geneesmiddelentekorten en -defecten
over 20182.
Het Meldpunt is nu voor het tweede jaar operationeel. Het Meldpunt ziet een toename
in het aantal meldingen van verwachte leveringsproblemen. Deze stijging komt enerzijds
doordat farmaceutische bedrijven beter bekend zijn met het Meldpunt Geneesmiddelentekorten
en -defecten en ook daadwerkelijk vaker en vroegtijdig melden. Anderzijds nemen de
werkelijke leveringsproblemen ook toe, ondanks de afgesproken maatregelen uit de Werkgroep
Geneesmiddelentekorten. Dit is een zorgwekkende ontwikkeling. Een melding bij het
Meldpunt betekent overigens niet dat er daadwerkelijk een tekort is of zal ontstaan.
Ook dreigende tekorten dienen te worden gemeld waardoor eerder actie mogelijk is om
tot oplossingen te komen.
De rapportage toont aan dat het belangrijk is dat bedrijven verwachte leveringsproblemen
zo vroeg mogelijk te melden bij het Meldpunt, zodat het College ter Beoordeling van
Geneesmiddelen (CBG) en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) een inschatting
kunnen maken van de impact en naar alternatieven kunnen zoeken.
Per 1 januari 2018 is de Regeling Geneesmiddelenwet gewijzigd. Door deze wijziging
kan IGJ in het kader van tijdelijke tekorten een algemene toestemming verlenen voor
het betrekken van geneesmiddelen uit het buitenland, waardoor het niet langer nodig
is dat een arts voor iedere patiënt een verzoek bij de IGJ indient. In 2018 heeft
de IGJ in totaal 49 keer zo’n algemene toestemming verleend voor het afleveren van
alternatieven uit het buitenland. Dit generieke instrument biedt een mogelijkheid
om een alternatief voor de patiënt te bieden bij tekorten en draagt bij aan het beheersen
van administratieve lasten.
Op basis van de rapportage van het Meldpunt heb ik onderzocht welk percentage geneesmiddelen
waarvoor het Meldpunt in 2018 een verwacht leveringsprobleem heeft ontvangen bij één
van de vier grote verzekeraars (CZ, Menzis, VGZ en Zilveren Kruis) in het preferentie-
of inkoopbeleid was opgenomen. Uit deze analyse blijkt dat minder dan 15% van de geneesmiddelen
producten betreffen die in het preferentiebeleid van verzekeraars waren opgenomen
in 2018.
Ook heb ik gekeken in welke mate verwachte leveringsproblemen voor generieke en spécialité
geneesmiddelen worden gemeld. Een generiek geneesmiddel is een soort «kopie» van het
spécialité geneesmiddel. In het generieke geneesmiddel zit dezelfde werkzame stof,
in dezelfde sterkte. Het blijkt dat ongeveer 40% van de geneesmiddelen waarvoor een
verwacht leveringsprobleem is gemeld een spécialité geneesmiddel betreft en in 60%
betreft het een generiek geneesmiddel.
Dit laat zien dat lage prijzen niet de enige oorzaak is van geneesmiddelentekorten
maar dat de problematiek meerdere aspecten kent.
Geconstateerd kan worden dat de leveringsonderbrekingen toenemen, en dat baart mij
zorgen. Leveringsonderbrekingen nemen toe in de ons omringende landen en in Nederland.
De meeste maatregelen die we tot nu toe hebben genomen zijn gericht om geneesmiddelentekorten
op te vangen. Recent heb ik uw Kamer voorgesteld om de geneesmiddelenvoorraad in Nederland
wettelijk te vergroten naar bijvoorbeeld vier maanden. Dit is een voorbeeld om tijdelijke
tekorten voor een belangrijk deel te overbruggen. Op dit moment ben ik in overleg
met betrokken partijen om te bespreken hoe we hier op nationaal niveau invulling aan
gaan geven en vervolgens zal ik bepalen op welke manier ik deze afspraken zal vastleggen,
bijvoorbeeld in een Ministeriele Regeling, een algemene maatregel van bestuur of een
beleidsregel van de IGJ.
Vervolgens wil ik ook kijken of dit in Europees verband kan worden ingevoerd.
Het daadwerkelijk ontstaan van tekorten en de problemen in de internationale productieketens
is van groot belang. Daarom wil ik samen met mijn collega’s in Europa de kwetsbaarheden
in de internationale keten van geneesmiddelenproductie onderzoeken en kijken hoe we
deze kwetsbaarheden kunnen ondervangen. Want dat is de enige manier om geneesmiddelentekorten
daadwerkelijk te voorkomen. Daarom vraag ik de Europese Commissie om het (dreigende)
geneesmiddelentekort op haar (nieuwe) agenda te plaatsen. Over mijn vorderingen ter
zake bericht ik u nader.
De Minister voor Medische Zorg,
B.J. Bruins