Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 25 februari 2019
Met deze brief wil ik uw Kamer informeren over terugkerende signalen over het functioneren
van enkele middelgrote slachthuizen in Noord-Nederland. In het VAO Dierenwelzijn van
5 december 2018 heeft het lid Graus (PVV) vragen hierover gesteld (Handelingen II
2018/19, nr. 32, item 4). Eerder heeft het lid De Groot (D66) in het algemeen overleg van 14 juni 2018 (Kamerstuk
33 835, nr. 82) gevraagd naar de wijze waarop de NVWA werk maakt van de uniformering van de taakuitoefening
door haar dierenartsen.
Ik vind het belangrijk om uw Kamer te informeren over wat er speelt.
Overtredingen dierenwelzijn en hygiëne
Met betrekking tot enkele middelgrote slachthuizen in het noorden van het land, waarop
de NVWA geen permanent toezicht houdt, bestaan bij de NVWA zorgen over de naleving
ten aanzien van dierenwelzijn en hygiëne. In de achterliggende jaren zijn meerdere
slachthuizen door de rechter veroordeeld voor gepleegde overtredingen. Zo werden in
december 2017 een noordelijk middelgroot slachthuis en twee veehandelaren veroordeeld
voor het vervoeren en ter slacht aanbieden van zieke en gewonde koeien. Uit nadien
uitgevoerde controles bleek dat er opnieuw sprake was van soortgelijke overtredingen.
In mei 2018 werden vier veehandelaren veroordeeld vanwege overtredingen van de dierenwelzijnsregelgeving
en in juli van dat jaar is de eigenaar van een noordelijk slachthuis opnieuw veroordeeld
in verband met overtredingen in het kader van dierenwelzijn. In oktober 2018 heeft
het OM naar aanleiding van een inval door de NVWA bij een slachthuis in Hoogeveen
gemeld dat verder onderzoek wordt gedaan vanwege fraude en het slachten van te zieke
dieren.
Maatregelen NVWA
In aanvulling op het strafrechtelijk onderzoek heeft de NVWA acties uitgezet in de
vorm van risicobeoordeling, traceringsonderzoek en medewerking aan een pilot met een
mobiele dodingsunit.
Sinds 2014 heeft de NVWA in het kader van het verbeterplan vleesketen het toezicht
op slachthuizen geïntensiveerd. Uit de door de NVWA gepubliceerde naleefmonitors blijkt
dat zowel bij de roodvlees- als pluimveeslachthuizen de naleving is verbeterd, zowel
ten aanzien van hygiëne als dierenwelzijn. Dat laat onverlet dat enkele individuele
slachthuizen herhaaldelijk in de fout zijn gegaan. Ik heb hierboven aangegeven dat
daarop door de NVWA en het OM, is en wordt ingegrepen.
In vervolg op het verbeterplan vleesketen voert de NVWA enkele verbetertrajecten uit
om het toezicht eenduidiger en uniformer uit te voeren. Zo wordt binnen het project
Uniform Toezicht Houden het NVWA-optreden op de verschillende slachthuizen door de
NVWA gemonitord en geanalyseerd. Ook wordt binnen de NVWA gewerkt aan accreditatie
van de uitvoerende teams die toezicht houden op de slachthuizen. Dit moet een eenvormige
benadering door NVWA-toezichthouders bevorderen en borgen. De NVWA maakt haar controlebevindingen
openbaar. Met de gepubliceerde gegevens geeft de NVWA inzicht in de mate waarin slachthuizen
aan de wettelijke vereisten voldoen en laat zij zien welke instrumenten en sancties
zij gebruikt om naleving te bevorderen.
Het belang van voedselveiligheid en dierenwelzijn dient boven iedere twijfel verheven
te zijn. Daarbij hoort naast een stevige aanpak van overtreders ook een permanente
kritische blik op de uitvoering van de eigen werkzaamheden. De interne auditdienst
(IAD) van de NVWA toetst in opdracht van de inspecteur-generaal van de NVWA de hele
toezichtsketen van boerderij tot en met slachthuis op eventuele hiaten. Hierbij bekijkt
de IAD hoe rollen en verantwoordelijkheden binnen de NVWA ten opzichte van dit deel
van de dierlijke keten zijn belegd en gaat na of met de verbetertrajecten de toezichtsketen
in de praktijk adequaat is geborgd.
Het past bij een zelfkritische toezichthouder om interne audits uit te voeren waarbij
verbetersuggesties van medewerkers worden meegenomen. Om er zeker van te zijn dat
de NVWA de goede stappen heeft ondernomen en onderneemt, heeft de inspecteur-generaal
van de NVWA de secretaris-generaal van mijn ministerie verzocht een onafhankelijk
extern onderzoek te laten uitvoeren naar de gang van zaken rond (signalen over) de
noordelijke slachthuizen en de wijze waarop de NVWA hierop heeft gereageerd. In het
onderzoek zullen ook de vragen van de leden Geurts en De Groot (ingezonden 22 februari
2019), voor zover ze aan dit onderzoek raken, worden betrokken. Over de uitkomsten
van het onderzoek zal ik uw Kamer voor het zomerreces informeren.
De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit,
C.J. Schouten