28 165 Deelnemingenbeleid rijksoverheid

30 111 Topinkomens

Nr. 218 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 19 juni 2015

In mijn brief d.d. 5 juni (Kamerstuk 28 165, nr. 198) heb ik uw Kamer geïnformeerd over de onregelmatigheden bij de NS. In die brief ga ik ook in op de rol die de president-directeur hierin heeft gespeeld. Mijn conclusie in die brief was, in lijn met die van de raad van commissarissen, het verlies van vertrouwen in de president-directeur. Met deze brief informeer ik u over de gevolgen van het vertrek van de president-directeur van NS voor zijn variabele beloning over 2014 en meld ik tevens welke afspraken ik met de raad van commissarissen van NS heb gemaakt over de variabele beloning voor de NS-directie in de toekomst. Dit laatste mede in het licht van de motie-Merkies/Bashir (Kamerstuk 28 165, nr. 153).

Variabele beloning 2014

Over 2014 is een variabele beloning toegekend aan de directie, die rekening houdt met een boete die NS heeft gekregen uit hoofde van de HRN-concessie, op het criterium klantoordeel. Dit criterium heeft in de variabele beloning een gewicht van 12,5%. Op deze doelstelling is dan ook geen variabele beloning toegekend. De overige doelstellingen van de variabele beloning zijn wel gehaald over 2014. Dat betekent dat 87,5% van de maximale variabele beloning van 20% is toegekend, te weten 17,5% van het vaste salaris voor zowel de president-directeur als de CFO.

Het spreekt voor zich dat de eerder toegekende beloning over 2014 op basis van deze nieuwe feiten die rond de aanbesteding van de concessie in Limburg naar voren zijn gekomen in een ander daglicht is komen te staan. De onregelmatigheden hebben grote betekenis voor de reputatie van NS en hebben ook grote financiële consequenties. Gezien de rol en verantwoordelijkheid van de president-directeur hierin, acht ik de toekenning van een variabele beloning over het jaar waarin deze onregelmatigheden voor een groot deel plaatsvonden, onacceptabel. Ik heb de raad van commissarissen van NS mijn standpunt hierover kenbaar gemaakt. De raad van commissarissen heeft inmiddels bevestigd tot terugvordering van de variabele beloning over 2014 van de president-directeur over te gaan.

Invulling motie-Merkies/Bashir

De afgelopen periode heb ik afspraken gemaakt met de raad van commissarissen van NS over de variabele beloningen van bestuurders. Daarmee geef ik invulling aan de motie van de leden Merkies en Bashir over het niet toekennen van variabele beloning indien er sprake is van een boete uit hoofde van de concessie¹.

De maximale variabele beloning bij NS is in het beloningsbeleid bepaald op 20% van het vaste salaris. Een kwart van de variabele beloning is gestoeld op kwantitatieve (financiële) doelstellingen, de overige driekwart op kwalitatieve (publieke) doelstellingen. Onderstaande tabel bevat de onderverdeling van de doelstellingen in de variabele beloning bij NS.

Onderverdeling doelstellingen variabele beloning:

Kwantitatief:	Bedrijfsresultaat	25%
Kwalitatief:	Reputatie	12,5%
Kwalitatief:	Veiligheid	25%
Kwalitatief:	Klantoordeel	12,5%
Kwalitatief:	Reizigerspunctualiteit	25%

Van de vijf hierboven genoemde criteria vertonen er twee overlap met de concessie, te weten klantoordeel en reizigerspunctualiteit. Dit betekent dat 37,5% van de variabele beloning gestoeld is op doelstellingen die ook voorkomen in de afgesproken KPI's van de concessie, en waarop een boete zou kunnen worden gegeven door de concessieverlener. Als op een dergelijk criterium een boete wordt gegeven, wordt op dat onderdeel geen variabele beloning toegekend. Op deze manier voer ik de motie uit.

Ik vind het van belang dat er binnen de doelstellingen van de variabele beloning ook ruimte is voor doelstellingen die niet direct aan de KPI's van de concessie zijn gerelateerd. Het is voor de borging van de met NS gemoeide publieke belangen op de langere termijn bijvoorbeeld van belang dat de onderneming financieel gezond blijft. Ik hecht eraan dat de bestuurders ook daarop worden afgerekend via hun variabele beloning. Wanneer boetes uit hoofde van de concessie in enig jaar zorgen voor het volledig schrappen van variabele beloning, is er geen prikkel meer voor het behalen van andere doelstellingen dan die zijn opgenomen in de concessie.

Afspraken variabele beloning huidige CFO

Tevens heb ik met de NS afspraken gemaakt over de variabele beloning van de CFO van NS, zoals ik in mijn Kamerbrief van 2 juni ook reeds heb gemeld.² De CFO is benoemd voordat het huidige beloningsbeleid van de NS is vastgesteld, en had daardoor nog recht op een variabele beloning van maximaal 40%. Zoals ik in de Nota Deelnemingenbeleid rijksoverheid 2013 (Kamerstuk 28 165, nr. 165) reeds heb aangekondigd, is het mijn voornemen om de variabele beloningen van bestuurders van staatsdeelnemingen te maximeren op 20%. Ik heb met NS afgesproken dat de variabele beloning van de CFO wordt verlaagd van 40% naar 20%. De CFO wordt voor deze verlaging gecompenseerd met een verhoging van zijn vaste salaris van 5%. De gehanteerde conversiefactor is derhalve 25%: de verlaging van de variabele beloning met 20% wordt gecompenseerd door een verhoging van het vaste salaris met 5%.

Met bovenstaande afspraken ben ik van mening dat er een evenwichtig beleid is gecreëerd voor de variabele beloningen bij NS, en op deze wijze ben ik voornemens invulling te geven aan de motie van de leden Merkies en Bashir (Kamerstuk 28 165, nr. 153).

De Minister van Financiën, J.R.V.A. Dijsselbloem

---

1 Zie Kamerstuk 28 165, nr. 153

2 Zie Kamerstuk 28 165, nr. 196