27 925 Bestrijding internationaal terrorisme

Nr. 588 BRIEF VAN DE MINISTERS VAN DEFENSIE EN VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 30 maart 2016

Inleiding

In de aanvullende artikel 100-brief over de intensivering van de Nederlandse bijdrage aan de strijd tegen ISIS in Irak en Syrië van 29 januari jl. (Kamerstuk 27 925, nr. 570), kondigde het kabinet aan de mogelijkheid te onderzoeken om naast de huidige trainingsteams in Noord-Irak een Mobile Support Team (MST) in te zetten. In de brief is toegezegd de Kamer te informeren over de resultaten van dit onderzoek. De Minister van Defensie heeft deze toezegging herhaald tijdens het algemeen overleg over de aanvullende artikel 100-brief op 10 februari 2016. Met deze brief doet het kabinet de gedane toezegging gestand.

Onlangs is het onderzoek voltooid. Het kabinet heeft besloten om per 1 april 2016 een MST in te zetten, ingebed in de structuur van de huidige Nederlandse trainingen in Noord-Irak. Met het MST voorziet Nederland in de behoefte van het Ministry of Peshmerga aan trainingsteams die niet zijn gebonden aan vaste trainingslocaties. Het MST is een zelfstandig trainingsteam dat naast de reeds aanwezige Nederlandse trainingsteams gaat optreden en wordt aangestuurd door het Kurdish Training and Coordination Centre (KTCC) in Erbil.

De Nederlandse trainingsteams die sinds februari 2015 in Erbil en omgeving actief zijn, verzorgen basisinfanterietraining voor Peshmerga-eenheden op vaste trainingslocaties. Het MST zal zich richten op missiespecifieke training van kleinere groepen Peshmerga ter voorbereiding op operaties of, naar behoefte, op specifieke vaardigheden zoals bijvoorbeeld schietvaardigheid of counter-IED. Daarmee is de MST-bijdrage complementair aan en aanvullend op de trainingen die Nederland reeds in Noord-Irak verzorgt.

Het Ministry of Peshmerga en de coalitiepartners die in de regio Erbil actief zijn, verwelkomen het Nederlandse MST. Het Verenigd Koninkrijk levert reeds een MST en ook Italië en Hongarije overwegen de inzet van een soortgelijk team.

Voorwaarden voor inzet van het MST

De MST-trainingen worden door het KTCC voorbereid en afgestemd met het Ministry of Peshmerga en waar relevant met andere coalitiepartners die soortgelijke trainingen verzorgen.

Anders dan de reeds aanwezige Nederlandse trainingsteams is het MST niet gebonden aan een vaste trainingslocatie, maar verzorgt het trainingen op vooraf geselecteerde veilige locaties van de Peshmerga-eenheden. Deze locaties kunnen dicht achter de frontlinie liggen. Bij de selectie hiervan wordt echter nadrukkelijk meegewogen dat het MST niet betrokken mag raken bij gevechtssituaties en confrontaties met ISIS. Voorafgaand aan elke afzonderlijke MST-inzet werkt het KTCC de noodzakelijke voorwaarden voor een veilige inzet uit. De Commandant der Strijdkrachten toetst of in voldoende mate aan de voorwaarden wordt voldaan alvorens het team wordt ingezet.

De voorwaarden voor inzet hebben onder meer betrekking op de beschikbaarheid en garantie van de medische afvoer tijdens de inzet. Daarnaast worden aspecten, zoals quick reaction-capaciteit, legering, voeding, transport en de inlichtingenpositie meegewogen. Om de veiligheid van het MST te waarborgen, wordt voor elke inzet specifiek gekeken naar de risico’s en dreigingen per locatie en periode. Deze informatie wordt waar nodig aangevuld door de MIVD.

MST-trainingen

De inhoud van de trainingen is vraaggestuurd. Het is de verwachting dat het MST een verdieping brengt in de infanterievaardigheden van de Peshmerga. Daarbij zal vooral aandacht worden besteed aan tekortkomingen en trainingsbehoeften op basis van recente gevechtservaringen van de Peshmerga, waarbij te denken valt aan bijvoorbeeld schietvaardigheid, counter-IED en medische trainingen. Deze vorm van training biedt voor het MST en het KTCC tevens de gelegenheid om de gegeven basistrainingen, die Nederland reeds in Noord-Irak geeft, te beoordelen en waar nodig aan te passen. MST-trainingen zijn aanvullend op de basistrainingen, waarbij in het totale pakket ook voldoende aandacht wordt gegeven aan humanitair oorlogsrecht en mensenrechten. De duur van een MST-training is naar verwachting beperkt tot maximaal zeven dagen.

Veiligheid

Het MST bestaat uit ongeveer 20 trainers aangevuld met specialisten en een arts. Met een totale capaciteit van ongeveer 25 militairen is het MST in staat te voorzien in de eigen force protection en directe medische hulp. Alle militairen van het MST beschikken voor zelfverdediging over een persoonlijk wapen en maken gebruik van gepantserde civiele voertuigen. Bij calamiteiten wordt voor quick reaction-capaciteit teruggevallen op eenheden van de coalitie die in de regio actief zijn of op de Peshmerga. Ook de beschikbaarheid van deze capaciteit wordt getoetst alvorens het team wordt ingezet.

Tolken

De uitbreiding van de Nederlandse trainingsmissie in Noord-Irak met een MST verandert niets aan de huidige tolkenregeling. In Noord-Irak zorgt het Ministry of Peshmerga voor vertalers in de te trainen Peshmerga-eenheden. In het multinationale KTCC worden door de Verenigde Staten tolken ingezet.

Dreiging

De aanvullende artikel-100 brief van 29 januari 2016 ging reeds in op de dreigingsaspecten van de trainingsmissie. Afhankelijk van de locatie en het tijdstip van de trainingen, kan de dreiging voor het MST hoger zijn dan voor de militairen op de huidige vaste trainingslocaties. Hieraan wordt in de beoordeling van elke MST-training nadrukkelijk aandacht besteed.

Gevolgen voor de inzetbaarheid van de krijgsmacht

De materiële consequenties van de inzet van een MST zijn beperkt omdat het concept past in de reeds aanwezige logistieke infrastructuur. De inzet van het MST tot en met 1 oktober 2016 (einde van het huidige mandaat) leidt niet tot negatieve consequenties voor andere (inter)nationale operaties.

Financiën

De additionele uitgaven voor de inzet van het MST werden in de aanvullende artikel 100-brief geschat op maximaal € 4,2 miljoen. Als gevolg van een gewijzigd logistiek concept kan de initiële raming echter worden verlaagd tot € 2,8 miljoen. De inzet van het MST wordt gefinancierd uit het Budget Internationale Veiligheid.

De Minister van Defensie, J.A. Hennis-Plasschaert

De Minister van Buitenlandse Zaken, A.G. Koenders