nr. 98
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 17 september 2007
Hierbij ontvangt u, mede namens de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken
en Koninkrijksrelaties, het actieplan voor het versnellen van het gebruik
van open standaarden en open source software in de (semi-)publieke sector1. Dit actieplan, dat de titel«Nederland open in
Verbinding» heeft meegekregen, is door mij toegezegd in het algemeen
overleg van 21 maart 2007 over open standaarden en open source software2.
De doelstellingen van dit actieplan zijn van toepassing op de rijksoverheid,
de mede-overheden en de (semi-)publieke sector:
1. vergroten van de interoperabiliteit tussen en met
de verschillende bouwstenen en vormen van dienstverlening van de eOverheid
door versnelling aan te brengen in het gebruik van open standaarden;
2. verminderen van de afhankelijkheid van leveranciers bij het gebruik
van ICT door versnelde inzet van open standaarden en open source software;
3. bevorderen van een gelijk speelveld op de softwaremark en voorts bevorderen
van de innovatie en de economie door het gebruik van open source software
krachtig te stimuleren en bij opdrachten de voorkeur te geven aan open source
software bij gelijke geschiktheid.
Op 29 maart 2007 is bij het voorgezet algemeen overleg aangegeven
dat het toegezegde actieplan deadlines moet bevatten (Handelingen der Kamer
II, vergaderjaar 2006–2007, nr. 55, blz. 3149–3152).
Zoals ik destijds ook heb aangeven, sta ik voor een ambitieuze maar ook realistische
benadering. Met dit actieplan zet het Kabinet actief in op:
1. brede toepassing van open standaarden door het «comply-or-explain
and commit» principe in te voeren bij opdrachten van Rijksdiensten vanaf
april 2008 en voor de overige overheden en instellingen vanaf december 2008.
Om hen daarbij te ondersteunen wordt een basislijst open standaarden (januari
2008) en een raamwerk voor interoperabiliteit opgesteld (basisversie in juni
2008) met richtinggevende keuzes voor de ontwikkeling en het gebruik van standaarden;
2. implementatiestrategieën voor de aanbesteding, inkoop en het gebruik van open source software te realiseren door alle ministeries (januari
2009) en door mede-overheden en instellingen in semi-publieke sectoren (onderwijs,
zorg, sociale zekerheid) in januari 2010;
3. stapsgewijze invoering van de open standaard ODF (Open Document Format)
voor het lezen, schrijven, uitwisselen, publiceren en ontvangen van documenten
(uiterlijk januari 2009 door alle ministeries en mede-overheden ondersteund)
op weg naar grootschalig gebruik van open document formaten voor overheidstoepassingen.
Het gebruik van ICT is essentieel voor het verwezenlijken van doelstellingen
in deze kabinetsperiode, zoals een goede participatie van burgers, duurzaamheid
van informatie en innovatie, en een administratieve lastenvermindering (onder
andere door eenmalige gegevensverstrekking). Ten einde deze doelen ook op
een efficiënte wijze te realiseren, spoort het Kabinet partijen door
middel van concurrentiestelling aan om de genoemde doelen te (helpen) verwezenlijken.
ICT neemt als middel voor de communicatie met de overheid en tussen overheidsorganisaties
inmiddels een onvervangbare plaats in. De afhankelijkheid van ICT en van ICT-leveranciers
is daardoor fors toegenomen, evenals het economisch belang van de ICT-sector
zelf. Open standaarden en open source software hebben de laatste 10 jaar een
grote ontwikkeling doorgemaakt. Het belang van open standaarden wordt alom
onderkend en de acceptatie van open source software als alternatief voor gesloten
software is groeiende. In dit kader is het Octrooicentrum Nederland voornemens
haar desktopomgeving plus een aantal applicaties te migreren naar een open
source alternatief. In de eerste helft van 2008 wordt een definitief besluit
genomen over de invoeringsdatum en de wijze van migratie naar open source.
Het actieplan beoogt de komende jaren meer voorbeeldorganisaties te ondersteunen.
Het Kabinet ziet in open standaarden en open source software belangrijke
sleutels voor een innovatieve en toekomstbestendige benadering van ICT-gebruik
door de (semi-)publieke sector. Tegelijkertijd moet worden onderkend dat open
standaarden en open source software ook risico’s met zich meebrengen.
Zo zijn er niet altijd open standaarden beschikbaar of kan het voorkomen dat
een open standaard niet wordt ondersteund door de markt. De gegroeide afhankelijkheid
van ICT voor de overheidsdienstverlening brengt met zich mee dat de voorgestelde
koers gefaseerd ingezet moet worden. De kwaliteit, continuïteit en betrouwbaarheid
van de elektronische dienstverlening voor burgers en bedrijven mag niet in
gevaar komen en de administratieve lasten mogen niet stijgen.
In het bestuursakkoord met de gemeenten zijn afspraken opgenomen voor
zowel open standaarden als open source software. Het doel is om ook met de
andere mede-overheden en publieke sectoren dergelijke afspraken te maken.
De Tweede Kamer zal over de voortgang van het actieplan via de bestaande eOverheidsrapportages
worden geïnformeerd.
De staatssecretaris van Economische Zaken,
F. Heemskerk