26 407
Biodiversiteit

nr. 28
BRIEF VAN DE MINISTERS VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT, VAN VOLKSHUISVESTING, RUIMTELIJKE ORDENING EN MILIEUBEHEER EN VOOR ONTWIKKELINGSSAMENWERKING

Den Haag 14 maart 2008

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Hierbij bieden wij u het beleidsprogramma «Biodiversiteit werkt: voor natuur, voor mensen, voor altijd» aan¹, mede namens de minister van Economische Zaken, de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat en de staatssecretaris van Defensie.

Inleiding

Het is een grote uitdaging om in een globaliserende wereld biodiversiteit te behouden en duurzaam te gebruiken. Biodiversiteit blijft wereldwijd onder druk staan. Natuurlijke hulpbronnen raken steeds verder uitgeput en de functionaliteit van ecosystemen wordt bedreigd. Naast het uitsterven van soorten vormt op korte termijn met name de lokale degradatie van biodiversiteit een bedreiging voor onze welvaart, economische groei, duurzame ontwikkeling en veiligheid. Deze ontwikkelingen brengen het realiseren van internationale afspraken, zoals de Millennium Development Goals (MDG’s² ) en de doelstelling om het verlies aan biodiversiteit binnen de Europese Unie uiterlijk in 2010 tot staan te brengen³, in gevaar.

De voortgaande aantasting van biodiversiteit wereldwijd is een directe bedreiging voor de welvaart en het welzijn van mensen, zowel in Nederland als elders. Het Milieu- en Natuurplanbureau heeft daar in de Tweede Duurzaamheidverkenning nogmaals op gewezen. Een toenemende vraag naar natuurlijke hulpbronnen zoals hout, vis, water en landbouwgrond door economische en bevolkingsgroei, overexploitatie van bestaande hulpbronnen, nieuwe handelsstromen door opkomende machten, de additionele vraag naar gewassen als uitvloeisel van de energiepolitiek, en klimaatverandering zijn factoren die een directe bedreiging zijn voor biodiversiteit, de functionaliteit en de productiviteit van ecosystemen. De complexiteit van de problematiek vereist meer dan louter continueren wat al gebeurt. Het vereist een andere manier van consumeren en produceren, een andere en sterkere inzet in internationale onderhandelingen, en meer coherentie en samenwerking.

Prioriteiten voor de komende vier jaar

Voor Nederland betekent dit dat in aanvulling op het reguliere beleid een aantal extra impulsen nodig is, zowel binnen de landsgrenzen als in de samenwerking buiten Nederland. In «Biodiversiteit werkt: voor natuur, voor mensen, voor later» geeft het kabinet aan waar het de komende vier jaar deze extra impulsen op wil richten. Het betreft de volgende vijf inhoudelijke prioriteiten:

– Handelsketens en biodiversiteit: verduurzaming van handel in hout, soja, palmolie, biomassa en veen,

– Betalen voor biodiversiteit en ecosysteemdiensten: creëren van markten en betalingsmechanismen voor biodiversiteit («de gebruiker betaalt»),

– Biodiversiteit werkt: beleid formuleren voor ecosysteemdiensten in landgebruik nationaal en bevordering benutting van biodiversiteit in (agro)productieprocessen,

– Ecologische netwerken: creëren van ecologische netwerken binnen een bredere eco-regionale ontwikkeling,

– Mariene biodiversiteit: behoud en duurzaam gebruik van biodiversiteit van de zeeën en oceanen.

Daarnaast kiest het kabinet voor drie prioriteiten ter ondersteuning van de inhoudelijke prioriteiten. Deze gaan over het vormen van nieuwe coalities en over kennis en communicatie voor biodiversiteit. Daarbij zullen de functies en waarden van biodiversiteit voor mensen centraal staan.

Een impuls voor maatschappelijke samenwerking

De prioriteiten vereisen een grotere coherentie, interdepartementale samenwerking en samenwerking met de maatschappelijke actoren. Daarbij bestaat ook de behoefte aan een langetermijnvisie op de benodigde transitie van ons omgaan met biodiversiteit in Nederland en daarbuiten. Dit vereist – vergelijkbaar aan de Energietransitie – een intensieve publiek-private samenwerking en dialoog. Om hieraan vorm te geven wordt, mede op initiatief van leiders uit het bedrijfsleven¹, een Taskforce Biodiversiteit en Natuurlijke Hulpbronnen ingesteld. De Taskforce krijgt tot taak een transitie naar behoud en duurzaam gebruik van biodiversiteit te bevorderen en moet het kabinet concrete en implementeerbare suggesties en maatregelen aanreiken, ten einde op langere termijn het behoud en het duurzaam gebruik van biodiversiteit veilig te stellen. Een actieve rol van het bedrijfsleven is daarbij geboden, met name van die Nederlandse economische sectoren die veel nut ontlenen aan en beslag leggen op de mondiale biodiversiteit. Ook zullen vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties worden uitgenodigd in de Taskforce te participeren.

In samenspraak met de Taskforce zullen de gezamenlijke departementen platforms instellen, waarin betrokken maatschappelijke actoren samen prioriteiten stellen en de te volgen innovatieweg verder uitstippelen. Indien mogelijk worden platforms opgezet met deelname uit betrokken regio’s.

De ervaringen van de Transitie Biodiversiteit en Natuurlijke Hulpbronnen en de Taskforce Energie worden gebruikt bij het opzetten en faciliteren van deze platforms. Zij zijn een voortzetting van bestaande activiteiten en vormen de verbindende schakel tussen uitvoering en samenwerking.

Verbetering van de interdepartementale samenwerking

Voor de implementatie van «Biodiversiteit werkt: voor natuur, voor mensen, voor altijd» wordt een Interdepartementaal Programmateam Biodiversiteit (IPB) ingesteld. Naast de implementatie van het beleidsprogramma zal het IPB zal ook zorgen voor de beleidsmatige vertaling en inbedding van concrete voorstellen van de Taskforce Biodiversiteit en Natuurlijke Hulpbronnen.

Financiën

Het beleidsprogramma wordt met de reeds beschikbare middelen uitgevoerd. De financiële dekking komt uit de begrotingen van de ministeries LNV, BuZa (inclusief OS) en VROM. Het ministerie OCW verwijst naar de inzet vanuit zijn reguliere financiering voor het onderwijsstelsel.

Voor de activiteiten van het interdepartementale programmateam, het secretariaat van de Taskforce Biodiversiteit en Natuurlijke Hulpbronnen en daartoe behorende platforms bedraagt de geschatte begroting € 2,3 mln per jaar. De meest betrokken departementen (LNV, BuZa/OS en VROM) zullen deze kosten gelijkelijk delen.

De minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit,

G. Verburg

De minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer,

J. M. Cramer

De minister voor Ontwikkelingssamenwerking,

A. G. Koenders

---

1 Ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer.

2 Aangenomen tijdens de Millenium Summit on Sustainable Development in New York, September 2005 (Millennium Development Project).

3 Conclusies van het voorzitterschap, Europese Raad, Göteborg, 15 en 16 juni 2001.

1 In een open brief aan het Parlement en de formateur d.d. 12 december 2006 publiceerden meer dan 80 topmensen uit het bedrijfsleven op persoonlijke titel een oproep waarin meer aandacht voor duurzaamheid in het beleid werd bepleit. Eén van de suggesties was het instellen van een maatschappelijke Taskforce.