23 432 De situatie in het Midden-Oosten

Nr. 356 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 19 december 2013

Hierbij bied ik u de reactie aan op het verzoek van de vaste commissie voor Buitenlandse Zaken van 14 november 2013 inzake Israëlische plannen tot uitbreiding van nederzettingen op Westelijke Jordaanoever.

Daags nadat Israël 26 gevangen vrijliet conform de afspraken gemaakt bij de hervatting van de vredesbesprekingen, maakte de Israëlische regering een reeks van stappen in de planningsprocessen van uitbreiding van nederzettingen bekend. De Onderminister voor relaties met de Knesset, Ofir Akunis, kondigde op 30 oktober 2013 in de Knesset nieuwe stappen aan met betrekking tot circa 5000 wooneenheden op de Westelijke Jordaanoever en in Oost-Jeruzalem. Deze bekendmaking werd de afgelopen weken gevolgd door verschillende officiële publicaties van procedurele stappen.

De administratieve procedures met betrekking tot de bouw van nederzettingen zijn complex en niet transparant. Het betreft een langdurig proces met diverse etappes, onder meer wijziging van bestemmingsplannen, publicaties van aanbestedingen en administratieve procedures en daadwerkelijke bouw. Binnen Israël zijn verschillende overheidsinstellingen hierbij betrokken.

De bekendmaking van onderminister Akunis behelsde een pakket van stappen in de planningsprocessen op verschillende locaties. Het ging deels om nieuwe plannen en deels om hernieuwing van bevroren plannen. Hoewel de meeste aankondigingen administratieve stappen in bestemmingsplannen behelsden, werd in bepaalde gevallen ook toestemming gegeven voor daadwerkelijke bouw. De aankondigingen betroffen zowel uitbreidingen in Oost-Jeruzalem als binnen en buiten de bestaande blokken op de Westelijke Jordaanoever.

Op 13 november heeft de Minister van Huisvesting, Uri Ariël, aanbestedingen voor planning voor 24.000 eenheden op de Westoever en in Oost-Jeruzalem gepubliceerd. Het ging hierbij om de eerste fase van de bouwcyclus. Premier Netanyahu heeft de Minister tot herziening gemaand en inmiddels zijn de plannen teruggedraaid. Het kabinet verwelkomt deze stap van premier Netanyahu.

Het kabinet is bezorgd over voortdurende uitbreiding van nederzettingen. Nederzettingen zijn illegaal onder internationaal recht en vormen een ernstige bedreiging voor het vredesproces. In dit geval zijn de opeenstapeling van aankondigingen en de omvang ervan bijzonder zorgwekkend. Dit draagt niet bij aan een gunstig onderhandelingsklimaat. Bovendien beperken zij de mogelijkheid om tot een twee-statenoplossing te komen.

Het kabinet onderschrijft volledig de twee verklaringen die Hoge Vertegenwoordiger Ashton namens de EU heeft uitgegeven en waarin zij deze aankondigingen betreurde. De Nederlandse ambassadeur in Tel Aviv heeft eveneens deze boodschap overgebracht, bij zowel het kantoor van premier Netanyahu als het Israëlische Ministerie van Buitenlandse Zaken. Nederland heeft tijdens het bilaterale forum met Israël op 8 en 9 december a.s. wederom zijn grote zorgen geuit over deze ontwikkelingen en de Israëlische regering opgeroepen de uitbreiding van nederzettingen te stoppen.

De Minister van Buitenlandse Zaken, F.C.G.M. Timmermans