21 501-31 Raad voor de Werkgelegenheid, Sociaal Beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken

Nr. 292 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 19 september 2012

Op 4 oktober aanstaande vindt de Raad WSBVC, onderdeel Werkgelegenheid en Sociaal Beleid, in Luxemburg plaats. Ter voorbereiding van de Raad vindt een SO plaats op 26 september.

Bijgaand treft u de geannoteerde agenda aan.

De belangrijkste punten van de Raad zijn een debat over de evaluatie van het tweede Europese semester en besluitvorming over een aantal Associatiebesluiten. Dit betreft Associatiebesluiten op grond van eerder overeengekomen Associatieovereenkomsten met Turkije, Montenegro, San Marino en Albanië. Indien er tijdig overeenstemming wordt bereikt tussen de lidstaten, zal er tijdens de Raad tevens een gemeenschappelijk standpunt worden vastgesteld over een richtlijn ter bescherming van werknemers tegen elektromagnetische straling.

De staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, P. de Krom

Geannoteerde agenda

Raad voor Werkgelegenheid en Sociaal Beleid d.d. 4 oktober 2012

Agendapunt: Richtlijnvoorstel bescherming werknemers tegen elektromagnetische velden

Aard van de bespreking:

Besluitvorming (indien niet haalbaar: Voortgangsrapport)

Voorstel en toelichting

Het richtlijnvoorstel beoogt werknemers te beschermen tegen de ongewenste effecten van blootstelling aan elektromagnetische velden. Het voorstel is een wijziging van de gelijknamige richtlijn uit 2004 (2004/40/EG). Deze richtlijn is niet geïmplementeerd, omdat de medische sector in 2006 aangaf dat de blootstellingslimieten hierin de toepassing en ontwikkeling van MRI ernstig zou beperken. De invoering van deze richtlijn is daarom uitgesteld tot 31 oktober 2013.

De belangrijkste wijziging in het voorstel betreft de uitzondering van de limieten voor MRI scanners en de strijdkrachten. In dit gewijzigde richtlijnvoorstel is rekening gehouden met de laatste wetenschappelijke inzichten. Nederland heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de totstandkoming van dit gewijzigde voorstel.

Nederlandse opstelling

Op het moment van opstellen van deze geannoteerde agenda lopen de onderhandelingen nog. Een definitief Nederlands oordeel is daarom nog niet te geven.

Agendapunt: Associatiebesluiten met betrekking tot Associatieovereenkomsten tussen de Europese Gemeenschappen en hun lidstaten, enerzijds, en Turkije, de Republiek Montenegro, de Republiek San Marino en de Republiek Albanië, anderzijds

Aard van de bespreking:

Besluitvorming

Voorstel en toelichting

De vier voorstellen omvatten besluiten van de Raad betreffende het standpunt dat de EU zal innemen in de Associatieraad met Turkije, in de Stabilisatie- en associatieraad met Montenegro en Albanië en het Samenwerkingscomité met San Marino.

De voorgestelde besluiten zijn nodig om de sociale zekerheidsbepalingen uit de reeds eerder afgesloten Associatieovereenkomsten ten uitvoer te leggen.

De besluiten voorzien ten behoeve van werknemers met de nationaliteit van de geassocieerde landen of van een EU-lidstaat in de export naar de geassocieerde landen van ouderdomspensioenen, nabestaandenpensioenen en arbeidsongeschiktheidsuitkeringen, voor zover de arbeidsongeschiktheid voortvloeit uit een arbeidsongeval of beroepsziekte. De exportbepalingen zijn wederkerig.

De besluiten bevatten voorts bepalingen die administratieve en medische controle mogelijk maken, alsook bepalingen die de samenwerking tussen de autoriteiten van de lidstaten bevorderen. Ten aanzien van werknemers en hun gezinsleden is de gelijke behandeling op het gebied van gezinsbijslagen voorgeschreven mits de kinderen in het werkland van de werknemer wonen. De kinderbijslagen hoeven derhalve niet te worden geëxporteerd op grond van de besluiten.

In relatie tot Turkije geldt bij inwerkingtreding van het besluit van de Associatieraad dat het huidige besluit 3/80 zal worden ingetrokken. Als gevolg van een uitspraak van het Europese Hof van Justitie moet Nederland op grond van het Besluit 3/80 een uitkering op grond van de Toeslagenwet exporteren naar Turkije. Na inwerkingtreding van het nieuwe besluit vervalt deze verplichting voor nieuwe gevallen.

Nederlandse opstelling

Nederland kan instemmen met de voorliggende set van Associatiebesluiten. Materieel is de onderhavige set vrijwel identiek aan de set van zes Associatiebesluiten die in 2010 door de Raad WSBVC is goedgekeurd. Nederland heeft met name belang bij de totstandkoming van het Associatiebesluit met Turkije omdat hierdoor de verplichting tot export van toeslagen (Toeslagenwet) voor nieuwe gevallen naar Turkije komt te vervallen.

Agendapunt: Europa2020 strategie

Aard van de bespreking:

• Debat

• Onderschrijven bijdragen van het Werkgelegenheidscomité (EMCO) en het Sociaalbeschermingscomité (SPC).

• Onderschrijven van EMCO-principes over goed functionerende arbeidsmarkten en van het rapport van het SPC over de «social protection performance monitor».

Voorstel en toelichting

De Raad zal een debat houden over de evaluatie van het tweede Europese semester in de eerste helft van dit jaar. Zowel het EMCO als het SPC hebben hiervoor bijdrages geleverd. Het voorzitterschap zal nog nadere debatvragen opstellen.

In het kader van de Europa2020-strategie heeft het EMCO voorts een aantal «Principes voor een goed functionerende arbeidsmarkt» opgesteld. Deze principes dienen als langetermijnoriëntatie bij de bespreking van de arbeidsmarktgerelateerde onderdelen van het Europees Semester. De principes bevatten enkele abstracte noties voor een moderne en gezonde arbeidsmarkt, zoals een hoog niveau van participatie, toegang tot de arbeidsmarkt voor eenieder, een goede aansluiting van vraag en aanbod, een passende verhouding tussen productiviteit en beloning, en voldoende mogelijkheden tot mobiliteit.

Tijdens de Europese Raad van december 2011 is opgeroepen tot een verbeterde monitoring van sociaal beleid. In antwoord daarop wordt door het SPC de Social Protection Performance monitor (SPPM) ontwikkeld. Deze kan gezien worden als de tegenhanger van de reeds bestaande Employment monitor. Het geagendeerde rapport van het SPC geeft de opzet op hoofdlijnen weer van de monitor.

De monitor zal gebruikt worden voor het identificeren van trends en positieve dan wel negatieve ontwikkelingen in de sociale situatie in Europa. Daarbij wordt specifiek gekeken naar de belangrijkste sociale indicatoren voor alle drie onderdelen van het Open Methode voor Coördinatie (OCM) op het gebied van armoede of sociale exclusie, pensioenen en gezondheid.

Nederlandse opstelling

In het algemeen is Nederland tevreden met het verloop van de cyclus van het Europees Semester. Zoals consequent door Nederland bepleit, heeft de rol van de Commissie in het proces van economische beleidscoördinatie meer gewicht gekregen en worden lidstaten stevig aangespoord de nodige structurele hervormingen daadwerkelijk te implementeren. De landenspecifieke aanbevelingen leveren een belangrijke impuls voor het realiseren van nationale structurele hervormingen, die op korte en lange termijn een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan herstel en duurzame versterking van de economie, het voorkomen en terugdringen van macro-economische onevenwichtigheden en het vergroten van de houdbaarheid van de overheidsfinanciën in de EU. Na de bekrachtiging door de Europese Raad van afgelopen juni van de landenspecifieke aanbevelingen, moeten alle lidstaten de aanbevelingen nu in acht nemen bij het opstellen van hun nationale begroting, bij het doorvoeren van structurele hervormingen en bij hun werkgelegenheidsbeleid.

Nederland is van mening dat een aantal verbeteringen in het proces mogelijk is. Zo moet naar het tijdpad en de fasering worden gekeken om te bezien of het mogelijk is meer gelegenheid te bieden voor discussie over de aanbevelingen. Dit kan zowel bijdragen aan een betere bilaterale dialoog tussen Commissie en afzonderlijke lidstaten als aan een sterkere peer pressure tussen lidstaten onderling. Verder kan beter onderbouwd worden hoe tot de aanbevelingen in het kader van de macro economische onevenwichtighedenprocedure is gekomen.

Nederland kan zich goed vinden in de beschrijving van het EMCO wat een goed functionerende arbeidsmarkt inhoudt en kan dus instemmen met onderschrijven van de principes.

Tevens kan Nederland instemmen met het onderschrijven van het rapport van het SPC over de Social Protection Performance Monitor (SPPM), aangezien de SPPM een nuttige functie zal hebben binnen het monitoren van de Europa 2020-strategie.

Agendapunt: Jeugdwerkgelegenheid

Aard van de bespreking:

Aanname van Raadsconclusies.

Voorstel en toelichting

De werkloosheid in Europa stijgt en in het bijzonder de jeugdwerkloosheid. Om de jeugdwerkloosheid te bestrijden moeten werkgelegenheid, onderwijs en sociaal beleid hand in hand gaan, zodat de arbeidsparticipatie omhoog gaat en iedereen kan werken tot de pensioengerechtigde leeftijd. In het licht van de crisis is hiervoor een slimme, houdbare en inclusieve aanpak nodig. Daarom worden lidstaten opgeroepen om de vraag naar arbeid te stimuleren, de baancreatie in de sectoren waar een tekort is te stimuleren, de dynamiek op de arbeidsmarkt te bevorderen door structurele hervormingen, te investeren in onderwijs en vaardigheden, en alle actoren te mobiliseren om te maatregelen optimaal te implementeren.

Om dit te bereiken wordt gestimuleerd om gebruik te maken van EU-middelen (ESF) en initiatieven (EURES, Europa 2020, Kansen voor Jongeren).

Nederlandse opstelling

Op het moment van opstellen van deze geannoteerde agenda zijn de conclusies nog in onderhandeling. Het is de verwachting dat Nederland zal kunnen instemmen met de tekst. Belangrijke noties voor Nederland zijn dat het zoeken van een baan of het volgen van een opleiding primair de verantwoordelijkheid is van de jongere zelf en dat een activerende sociale zekerheid een belangrijke voorwaarde is. Banen ontstaan bij bedrijven. Het bedrijfsleven is daarom gebaat bij minder regels, een kleinere overheid en een stabiel investeringsklimaat. Ook is samenwerking tussen werkgevers en onderwijsinstelling van belang om de aansluiting tussen het (beroeps)onderwijs en de arbeidsmarkt te versterken.

Agendapunt: Kinderarmoede

Aard van de bespreking:

Aanname van Raadsconclusies.

Voorstel en toelichting

De Raadsconclusies onderschrijven het belang van aandacht voor armoede en sociale uitsluiting onder kinderen en het welzijn van kinderen. De conclusies nodigen lidstaten uit om de situatie van kinderen, ook in tijden van crisis, niet uit het oog te verliezen, te blijven investeren in hun toekomst door een brede aanpak te hanteren op uiteenlopende beleidsterreinen en de rechten van het kind, zoals verankerd in Europese en Internationale verdragen en verklaringen, te behartigen. Met de conclusies wordt verzocht ook binnen de Europa2020-strategie kinderwelzijn aandacht te geven, voornamelijk op het terrein van de uitwisseling van kennis en ervaring tussen lidstaten

Ook worden lidstaten uitgenodigd volledig gebruik te maken van de financiële mogelijkheden die de EU biedt en de consultatie en kennisdeling met belangrijke spelers, zoals lokale overheden, te bevorderen. Daarnaast worden ook de Commissie en het Sociaal Beschermingscomité (SPC) uitgenodigd om verder aandacht te geven aan armoede, sociale inclusie en het welzijn van kinderen door een aanpak die gebaseerd is op bestaande instrumenten, het verder uitwerken van relevante indicatoren en de samenwerking met relevante EU comités te versterken.

Nederlandse opstelling

Nederland kan instemmen met de Raadsconclusies. De Raadsconclusies onderschrijven het belang van aandacht voor armoede en sociale uitsluiting onder kinderen en het welzijn van kinderen.

Agendapunt: voorbereiding van de Tripartiete Sociale Top

Aard van de bespreking:

Informatie van het voorzitterschap

Voorstel en toelichting

Het voorzitterschap zal de Raad informeren over de voorbereidingen voor de Tripartiete Sociale Top, die bijeenkomt op 18 oktober. Dit is op de eerste ochtend van de Europese Raad van 18 en 19 oktober.

De Top bestaat uit het voorzitterschap van de Raad en de twee opeenvolgende voorzitterschappen, de Commissie en de sociale partners, vertegenwoordigd op Europees niveau. Deze Tripartiete Sociale Top komt minstens één keer per jaar bijeen, meestal kort voor aanvang van een Europese Raad.

De agenda wordt bepaald door het voorzitterschap, de Commissie en de sociale partners.

Ter voorbereiding van deze Top bespreekt het voorzitterschap zijn ideeën in de Raad. Het voorzitterschap informeert de Europese Raad over de besprekingen in de Tripartiete Top.

Nederlandse opstelling:

Nederland zal de informatie aanhoren.

Agendapunt: diversen

Aard van de bespreking:

Informatie van het voorzitterschap

Voorstel en toelichting

Het voorzitterschap zal informatie verschaffen over de stand van zaken van de onderhandelingen over het Europees Sociaal Fonds (ESF) in het kader van het Meerjarig Financieel Kader.

Nederlandse opstelling:

Nederland zal de informatie aanhoren.