21 501-03 Begrotingsraad

Nr. 64 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 19 november 2012

Met deze brief wil ik u informeren over de uitkomsten van de Begrotingsraden die op 9 en 13 november plaatsvonden.

Op deze dagen kwam het bemiddelingscomité bijeen (Raad, Europees Parlement en Europese Commissie) om overeenstemming te vinden over de aanvullende EU-begrotingen 2012 en de ontwerpbegroting voor 2013. Ondanks de inspanningen van de Raad konden de posities van de Raad en het Europees Parlement (EP) niet zodanig bij elkaar worden gebracht dat er overeenstemming kon worden gevonden binnen de voor bemiddeling vastgelegde termijn.

Het was al duidelijk dat de posities van de Raad en het EP sterk van elkaar verschilden. Zo wilde de Raad voor 2013 niet verder gaan dan een stijging met 2,8% van de betalingen terwijl het EP pleitte voor een stijging met 6,8%. De belangrijkste complicerende factor was echter dat het EP eerst een oplossing wilde vinden voor de aanvullende begrotingen voor 2012 (in totaal een bedrag van 9,7 miljard euro) en pas dan wilde starten met de onderhandelingen over de EU-begroting voor 2013. Voor de Raad was het geen optie deze twee onderwerpen gescheiden te behandelen aangezien de betalingen die in 2012 al dan niet gedaan worden zullen doorwerken in de EU-begroting 2013. Om die reden pleitte de Raad er voor om alles in één pakket te behandelen.

Om de onderhandelingen mogelijk te maken heeft de Raad bereidheid getoond om verschillende concessies te doen om zo een opening te bieden aan het EP. Desondanks stelde het EP vast dat het pakket van voorstellen dat op tafel lag niet acceptabel was, omdat voor hen het ongewijzigd aannemen van de volledige aanvullende EU-begrotingen voor 2012 een essentiële voorwaarde is.

Ik vind deze opstelling van het EP betreurenswaardig. Het Cypriotisch voorzitterschap concludeerde dat dit gebrek aan flexibiliteit het bemiddelingscomité ervan heeft weerhouden om tot een gezamenlijke uitkomst te komen1.

De Commissie zal zeer binnenkort met een nieuw voorstel komen. Wanneer dan verder wordt onderhandeld is onduidelijk. Nederland zal er in deze onderhandelingen op blijven inzetten dat additionele middelen worden gevonden door herschikking. De Commissie zal echt met voorstellen moeten komen voor bezuinigingen. Met gelijkgezinde lidstaten zal ik nauw optrekken om hier bij de Commissie op aan te dringen om zo een sterke stijging van de EU-begrotingen 2012 en 2013 te blokkeren.

Toelichting

Proces

Sinds het Verdrag van Lissabon staan de Raad en het EP op gelijke voet bij het vaststellen van de EU-begroting. In plaats van twee lezingen door de Raad en het EP vindt er slechts één lezing plaats, gevolgd door een bemiddelingsproces. Dit jaar begon de bemiddeling op 23 oktober en bestond o.a. uit meerdere trilogen ter voorbereiding op de bijeenkomst van 9 november. Tijdens deze bijeenkomst bleek al snel dat het EP geen enkele ruimte had om te onderhandelen. Er werd daarom besloten om op 13 november verder te gaan. Het EP heeft echter op 13 november gedurende de dag laten weten niet aanwezig te zullen zijn bij het bemiddelingscomité aangezien er voor hen nog steeds geen ruimte was voor onderhandelingen en dus werd de deadline niet gehaald.

Nu de Raad en het EP geen overeenstemming hebben bereikt over de ontwerpbegroting voor 2013 en aanvullende begroting 2012, zal de Commissie een nieuwe ontwerpbegroting moeten indienen. De Commissie heeft aangegeven binnen tien dagen met een nieuw voorstel te komen. Hierop zal eerst de Raad een standpunt formuleren en vervolgens zal het EP zijn positie opnieuw bepalen. Het is de vraag of de bemiddeling voor het einde van het jaar zal slagen. Mocht dit niet lukken, dan zal er vanaf 1 januari 2013 gewerkt worden met de originele EU-begroting 2012 en zal iedere maand hiervan één twaalfde beschikbaar worden gesteld.

Inhoud

Tijdens deze Raad zou er moeten worden onderhandeld over de EU-ontwerpbegroting voor 2013. De Raad stelde daar een stijging voor van 2,8% in betalingen en 1,3% in verplichtingen ten opzichte van de begroting 2012. Het EP wilde een stijging van 6,8% in betalingen en 2,2% in verplichtingen.

Naast de ontwerpbegroting 2013 stonden nog twee aanvullende begrotingen voor 2012 op de agenda.

Aanvullende begroting Solidariteitsfonds Italië

De eerste aanvullende begroting is nodig voor een uitbetaling uit het Solidariteitsfonds aan Italië voor de slachtoffers van de aardbevingen in mei (670 miljoen euro).

U bent eerder per brief geïnformeerd over de Nederlandse inzet ten aanzien van een mogelijke suppletoire begroting (Kamerstuk 21 501-03 nr. 62). Daarin werd duidelijk gemaakt dat Nederland niet zal accepteren dat er additionele middelen van lidstaten worden gevraagd om aan deze rekening te voldoen, maar dat er op moeten worden ingezet dat deze middelen worden gevonden via bezuinigingen elders.

De Raad heeft echter verscheidende pogingen gedaan om concessies te doen waardoor de onderhandelingen met het EP konden worden gestart. Een belangrijke stap was dat de Ecofin Raad op 13 november instemde met deze aanvullende begroting die nodig is voor uitkering uit het solidariteitsfonds. Dit betekent dat lidstaten het bedrag van 670 miljoen euro direct uit hun eigen begroting moeten betalen. De Nederlandse bijdrage aan de EU-begroting is ongeveer 5%, waardoor het Nederlandse aandeel uitkomt op ongeveer 33,5 miljoen euro.

Nederland heeft samen met Zweden en het Verenigd Koninkrijk tegen deze aanvullende begroting gestemd, niet zo zeer vanwege de inhoud, maar vanwege de financiering. Voor mij diende deze aanvullende begroting onderdeel te blijven van het totale onderhandelingspakket, zodat er gekeken kon worden naar de mogelijkheid dit bedrag op te vangen door elders binnen de EU-begroting wat minder te doen.

Tweede aanvullende begroting 9 miljard euro

De tweede aanvullende begroting is volgens de Commissie nodig voor rekeningen waar nog aan voldaan moet worden op het gebied van structuurfondsenbeleid, plattelandsontwikkeling, onderzoeksfondsen en het Erasmusprogramma. In totaal vraagt de Commissie een additioneel bedrag van 9 miljard euro. Bij deze aanvullende begroting zat ook een meevaller van 3,1 miljard euro aan de ontvangstenkant van de begroting.

Om te kunnen onderhandelen wilde het EP echter ook dat de tweede aanvullende begroting volledig werd aangenomen. Dat zou betekenen dat de begroting 2012 tov 2011 met meer dan 9% zou stijgen. Dat is voor Nederland en voor een grote groep andere lidstaten niet te accepteren. Ook daar deed de Commissie concessies door 1,4 miljard euro door te rollen naar volgend jaar, waardoor er nog een bedrag van 7,6 miljard euro over bleef om over te onderhandelen.

Ik heb heel duidelijk gemaakt dat voor Nederland geen enkele aanvullende begroting acceptabel is en dat als bedragen worden doorgerold deze moeten worden opgevangen binnen de door de Raad vastgestelde begroting voor 2013. Verder heeft de Commissie onvoldoende inzichtelijk weten te maken wat de gevolgen zijn van deze aanvullende EU-begroting op lopende programma’s in de lidstaten.

EU-Begroting 2013

De Raad maakte duidelijk dat als concessies worden gedaan ten aanzien van de aanvullende EU-begrotingen 2012, het van belang is dat er voor 2013 zo dicht mogelijk bij de Raadspositie wordt gebleven. Voor Nederland is deze Raadspositie al te hoog, aangezien de kabinetsinzet initieel een bevriezing van de EU-begroting was (zie Kamerstuk 21 501-03 nr. 61). Ik zal er in de vervolgonderhandelingen dus alles aan doen om te voorkomen dat de EU-begroting 2013 nog verder toeneemt en er op aandringen dat een besluit over de EU-begroting 2013 in samenhang met de aanvullende EU-begrotingen voor 2012 wordt genomen.

Ik zal u op de hoogte houden van de verdere onderhandelingen en hoop u op dit moment voldoende geïnformeerd te hebben.

De minister van Financiën, J. R. V. A. Dijsselbloem

Naar boven