21 501-03 Begrotingsraad

Nr. 175 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 1 mei 2023

Via deze brief informeer ik uw Kamer over het voorstel van de Europese Commissie (de Commissie) voor twee aanvullende Europese begrotingen voor 2023 (Draft Amending Budget 1 en 2, DAB1 en DAB2). In DAB1 worden verschillende beleidswijzigingen budgettair in de Europese begroting verwerkt. In DAB2 wordt het verschil tussen inkomsten en uitgaven van het voorgaande jaar verwerkt in de begroting van dit jaar. Uw Kamer is over de Europese begroting 2023 voor het laatst geïnformeerd op 6 december 2022.¹

Voorstel eerste aanvullende Europese begroting 2023

Op 16 maart jl. publiceerde de Commissie de eerste aanvullende Europese begroting van 2023. De Commissie stelt wijzigingen voor die voortvloeien uit politieke akkoorden. Als gevolg van de wijzingen stijgen de vastleggingen netto met 52,6 miljoen euro in 2023. Vastleggingen zijn de wettelijke (of contractuele) verplichtingen die worden aangegaan. De betalingen zijn de kasuitgaven, volgend uit vastleggingen. Omdat deze hogere vastleggingen naar verwachting niet in 2023 al tot hogere betalingen leiden, stijgen de betalingen in deze aanvullende begroting niet.

DAB1 bevat verschillende aanpassingen. Ten eerste wordt een begrotingsartikel voor REPowerEU aangemaakt binnen het begrotingshoofdstuk van de Herstel- en Veerkrachtfaciliteit (RRF). Daardoor kunnen opbrengsten uit EU-ETS veilingen en de vrijwillige overdracht van middelen uit de Brexit Adjustment Reserve (BAR) ingezet worden voor conform de REPowerEU-verordening. Ten tweede worden meer uitgaven vastgelegd als gevolg van de uitvoeringstaken van de Commissie voor de koolstofcorrectie aan de grens (Carbon Border Adjustment Mechanism, CBAM). De uitgaven zijn voornamelijk nodig voor de ontwikkeling van een IT-systeem en personeel. De uitgaven worden deels gedekt uit de marge van de begrotingscategorie landbouw en milieu en uit de middelen voor administratieve uitgaven. Ten derde wordt het Union Secure Connectivity (USC) programma versterkt, waarmee de financiering daarvan gedekt is tot en met eind 2027. Tot slot wordt het mandaat en/of de (personele)organisatie van verschillende decentrale- en uitvoeringsagentschappen gewijzigd, wat de vastleggingen en betalingen met circa 0,8 miljoen euro vermindert.

Gevolgen voor de Nederlandse afdrachten en appreciatie voorstel

DAB1 heeft geen effect op de hoogte van de raming van de Nederlandse afdrachten aan de Europese begroting. De raming van de Nederlandse afdrachten wordt gebaseerd op de omvang van het jaarlijkse betalingenplafond uit het Meerjarig Financieel Kader (MFK 2021–2027) plus de maximale inzet van speciale instrumenten die boven dit plafond worden gefinancierd. Wijzigingen onder dit plafond leiden daarom niet tot een wijziging van de raming. Het kabinet is voornemens in te stemmen met DAB1; het betreft een beperkte aanpassing van de begroting gebaseerd op eerdere politieke afspraken.

Proces en krachtenveld

Naar verwachting wordt DAB1 begin mei behandeld in het Coreper², waarna de Raad naar verwachting op 16 mei met gekwalificeerde meerderheid formeel besluit. De verwachting is dat alle lidstaten zullen instemmen met DAB1. Het Europees Parlement besluit met gewone meerderheid en zal DAB1 naar verwachting aannemen in de plenaire vergadering van juni.

Voorstel tweede aanvullende Europese begroting 2023

Op 12 april jl. publiceerde de Commissie de tweede aanvullende Europese begroting van 2023. In DAB2 verwerkt de Commissie het verschil tussen de inkomsten en uitgaven (het surplus) van 2022 in de Europese begroting van 2023. Dit surplus over het voorgaande begrotingsjaar wordt ieder jaar verrekend met de EU-afdrachten van de lidstaten middels een aanvullende begroting.

De definitieve implementatie van de Europese begroting van 2022 leidt tot een surplus van 2.519 miljoen euro en is het resultaat van hogere inkomsten en lagere uitgaven dan begroot. De omvang van het surplus dit jaar is vergelijkbaar met voorgaande jaren. De inkomsten waren 2.198 miljoen euro hoger dan begroot. Dit komt voornamelijk door meer dan verwachte inkomsten uit invoerrechten in de laatste maanden van 2022. De uitgaven waren in totaal 321 miljoen euro lager dan begroot bij zowel de Commissie als bij de overige instellingen gefinancierd door de Europese begroting.

Gevolgen voor de Nederlandse afdrachten en appreciatie voorstel

Voor Nederland leidt het surplus tot 149,1 miljoen euro lagere EU-afdrachten in 2023. Dit budgettaire effect wordt bij de eerste suppletoire begroting verwerkt in de raming op de begroting van Buitenlandse Zaken. Het kabinet is voornemens in te stemmen met DAB2; het betreft een reguliere technische aanpassing van de begroting.

Proces en krachtenveld

Naar verwachting zullen alle lidstaten instemmen met het voorstel, en stemmen zowel de Raad (besluitvorming met gekwalificeerde meerderheid) als het Europees Parlement (besluitvorming met gewone meerderheid) in juni met dit voorstel in.

De Minister van Financiën, S.A.M. Kaag

---

1 Zie kamerbrief akkoord EU-jaarbegroting 2023. Kamerstuk 21 501-03, nr. 172.

2 Comité van permanente vertegenwoordigers van de lidstaten bij de EU, verantwoordelijk voor de voorbereiding van de werkzaamheden van de Raad van de Europese Unie.