21 501-02 Raad Algemene Zaken en Raad Buitenlandse Zaken

Nr. 1183 BRIEF VAN DE MINISTER EN STAATSSECRETARIS VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 28 september 2012

Hierbij bieden wij u aan het verslag van de Raad Algemene Zaken (RAZ) d.d.

24 september 2012.

De minister van Buitenlandse Zaken, U. Rosenthal

De staatssecretaris van Buitenlandse Zaken, H. P. M. Knapen

Verslag van de Raad Algemene Zaken d.d. 24 september 2012

Raadsconclusies CVM-rapportage Roemenië en Bulgarije (A-punt)

De Raad Algemene Zaken (RAZ) nam als hamerstuk conclusies aan over de CVM-rapporten van 18 juli jl. inzake de voortgang in de hervormingen van de rechtsstaat in Roemenië en Bulgarije, de bestrijding van corruptie in beide landen en, in het geval van Bulgarije, de bestrijding van georganiseerde misdaad. Nederland kon instemmen met de Raadsconclusies, aangezien deze in lijn zijn met de kabinetsappreciatie van deze rapporten (zie Kamerstuk 23 987 nr. 125). De Raadsconclusies benadrukken de ook voor Nederland in dit verband meest essentiële aandachtspunten, te weten:

• waardering voor de tot nu toe gerealiseerde hervormingen;

• het belang van het CVM voor het duurzaam en onomkeerbaar verwezenlijken van noodzakelijke hervormingen in beide landen;

• de noodzaak van voortzetting van het CVM totdat alle ijkpunten gerealiseerd zijn en;

• de focus op het correct functioneren van de rechtsstaat als fundamentele waarde van de Europese Unie.

Bovendien verwelkomen de Raadsconclusies het besluit om voor het eind van dit jaar een nieuw rapport over Roemenië te presenteren in het licht van de recente ontwikkelingen in dit land. Geen enkele lidstaat intervenieerde naar aanleiding van dit agendapunt.

Meerjarig Financieel Kader

Het Cypriotische voorzitterschap blikte terug op de informele RAZ in Nicosia en lichtte de vernieuwde onderhandelingsbox toe. Het voorzitterschap heeft getracht het aantal opties in de box te verminderen. Ook stelt het nadrukkelijk vast dat alle categorieën, zowel binnen als buiten het Meerjarig Financieel Kader (MFK), naar beneden moeten worden bijgesteld om een besparing op het Commissievoorstel te kunnen realiseren. Met hoeveel is evenwel nog niet duidelijk; daarover zal meer helderheid komen wanneer de cijfers aan de onderhandelingsbox worden toegevoegd, naar verwachting pas nà de Europese Raad van oktober a.s.

Commissaris Lewandowski gaf namens de Commissie aan niet helemaal gelukkig te zijn met de aanpassingen van de onderhandelingsbox. De Commissie staat nog steeds achter haar voorstel van juni 2011 en ziet geen noodzaak om het budgetplafond naar beneden bij te stellen. Tevens gaf de Commissaris aan dat aan de inkomstenkant van de EU-begroting nog veel werk te verrichten is.

Finland intervenieerde namens de groep van gelijkgezinde lidstaten, waaronder Nederland, die voorafgaande aan de RAZ bijeen was gekomen. De prioriteiten voor deze groep, aldus Finland, zijn:

• een substantieel lager uitgavenplafond ten opzichte van het Commissievoorstel;

• een oplossing voor de Reste à Liquider (RAL);

• het onder het MFK onderbrengen van alle uitgaven;

• ambitieuzer snijden op het terrein van de administratieve uitgaven van de EU.

In aanvulling op de Finse interventie heeft Staatssecretaris Knapen nogmaals de drie voor Nederland belangrijkste prioriteiten beklemtoond, te weten:

• minimaal 100 miljard euro af van het Commissievoorstel;

• behoud van de huidige korting op de afdrachten;

• de hoogte van de perceptiekostenvergoeding daarbij onveranderd laten.

Ten aanzien van dit laatste punt liet België namens de Benelux een non-paper verspreiden met daarin een toelichting waarom deze landen pleiten voor het behoud van het huidige niveau van de perceptiekostenvergoeding. Het non-paper werd door een aantal leden van de RAZ positief ontvangen.

Een andere groep lidstaten, bekend onder de naam «vrienden van het Cohesiebeleid», gaf aan niet op het Cohesie-beleid te willen besparen, gezien de belangrijke bijdrage daarvan aan groei in Europa. Enkele lidstaten uit deze groep waren tevreden dat de optie voor het begrenzen van een te snelle stijging van de Cohesie-ontvangsten uit de onderhandelingsbox is verdwenen. Ook vindt deze groep dat de RAL-problematiek niet in de MFK-onderhandelingen thuishoort. Het grootste deel van het stuwmeer aan niet uitbetaalde structuurfondsen heeft immers betrekking op lidstaten uit deze groep. Daar tegenover staat een grote groep van lidstaten, waaronder Nederland, die van mening is dat het incorporeren van de RAL-problematiek in de MFK-onderhandelingen noodzakelijk is om uiteindelijk tot een compromis over de meerjarenbegroting te kunnen komen.

Het voortbestaan van afdrachtenkortingen werd door een aantal lidstaten ter discussie gesteld. Voor de kleine groep lidstaten die het betreft, waaronder Nederland, is de afdrachtenkorting echter een essentieel punt; deze lidstaten lieten dan ook duidelijk blijken vast te houden aan de bekende posities ter zake.

Ook het Duitse initiatief voor «better spending» kreeg veel aandacht. Kern van dit initiatief is dat beschikbare EU-fondsen, en in het bijzonder Cohesiemiddelen, zodanig moeten worden ingezet dat een optimale bijdrage wordt geleverd aan groei, innovatie en werkgelegenheid. De RAZ-ministers waren het er over eens dat nog veel winst te behalen valt in termen van effectieve en efficiënte inzet van EU-fondsen, maar over de uitwerking daarvan verschilden de meningen.

Geannoteerde agenda Europese Raad d.d. 18-19 oktober a.s.

Het Cypriotische voorzitterschap gaf een toelichting op de agenda voor de Europese Raad (ER) van 18-19 oktober a.s., zoals opgesteld door ER-voorzitter Van Rompuy. De ER zal eerst spreken over economisch beleid. Onder dit agendapunt zal gesproken worden over de implementatie van het Compact for Growth and Jobs, over het voorstel van de Commissie voor het bankentoezicht en over het tussenrapport over de toekomst van de EMU. Van Rompuy zal in oktober het tussenrapport over de toekomst van de EMU presenteren ter bespreking in de RAZ van 16 oktober a.s. en de ER van 18-19 oktober. Het kabinet zal het tussenrapport direct na verschijnen delen met uw Kamer.

Daarnaast zal de ER spreken over de strategische partners van de EU en is er ruimte ingebouwd om te spreken over actuele buitenland-politieke onderwerpen. De verwachting is dat staatshoofden en regeringsleiders zich onder dit laatste agendapunt onder andere zullen buigen over de situatie in Syrië.

Tijdens de vergadering benadrukten verschillende ministers het belang van de Commissievoorstellen voor het Europees bankentoezicht. Lidstaten onderstreepten dat niet-eurolanden nauw bij dit proces betrokken dienen te worden. Nederland heeft het belang van kwalitatief goed toezicht benadrukt. Binnenkort zal het kabinet zijn appreciatie van de Commissievoorstellen delen met uw Kamer

Evaluatie Europees Semester

Tijdens de Raad is kort gesproken over de geleerde lessen en mogelijke verbeteringen ten aanzien van het Europees Semester. In oktober zullen ook de Ecofinraad en de Sociale en Werkgelegenheidsraad hier nog over spreken.

Zoals uiteengezet in de geannoteerde agenda ter voorbereiding van de RAZ (Kamerstuk 21 501-02 nr. 1180) is Nederland in het algemeen tevreden met het verloop van de achterliggende cyclus van het Europees Semester. De rol van de Commissie in het proces van economische beleidscoördinatie heeft meer gewicht gekregen en lidstaten worden stevig aangespoord de nodige structurele hervormingen daadwerkelijk te implementeren. Nederland ziet evenwel nog steeds mogelijkheden voor verbeteringen in het proces, met name een ruimer tijdpad, meer gegevensuitwisseling, sterkere peer pressure en betere onderbouwing van aanbevelingen in het kader van de macro-economische onevenwichtighedenprocedure.

Vice-voorzitter Šefčovič, verantwoordelijk voor inter-institutionele aangelegenheden, benadrukte namens de Commissie dat het Europese Semester afgelopen jaar beter is verlopen dan het jaar daarvoor en dat de lidstaten de implementatie van de aanbevelingen serieus nemen. Ook de Commissie ziet mogelijkheden voor verbeteringen in het proces, bijvoorbeeld door een betere dialoog met de lidstaten. Een aantal lidstaten vroeg in het bijzonder aandacht voor het behoud van voldoende ruimte voor nationale parlementen om het proces te beïnvloeden.

Hervorming statuut Europees Hof van Justitie (A-punt)

Pas na verzending van de geannoteerde agenda ter voorbereiding van onderhavige RAZ-bijeenkomst werd duidelijk dat de RAZ als hamerstuk een deelbesluit zou nemen over het voorstel met betrekking tot hervorming van het EU Hof van Justitie. Aangezien het algemeen overleg tussen de Tweede Kamer en het kabinet op het laatste moment werd geannuleerd, was er geen gelegenheid meer uw Kamer tussentijds in te lichten over de aangepaste agendering. Ondergaand dient dan ook ter aanvulling.

Sinds maart 2011 heeft de Raad op basis van voorstellen van het Hof gewerkt aan de modernisering van het EU Hof van Justitie. Het kabinet heeft uw Kamer hierover meest recent in september 2011 geïnformeerd. Voorgestelde wijzigingen beogen efficiency van werkzaamheden van het Hof te vergroten en de duur van de procedures zoveel mogelijk te beperken. Het voorstel beoogt ook een oplossing te vinden voor de werklast van het Gerecht, dat onderdeel vormt van het Hof. Daartoe is uitbreiding van het Gerecht met 12 rechters voorgesteld.

Nederland is voorstander van snelle afhandeling van procedures. Dit is van groot belang voor een soepele rechtsgang in de EU en dus van belang voor Nederlandse burgers en bedrijven. Nederland verwelkomt dan ook het initiatief om een oplossing te vinden voor de achterstanden bij het Gerecht maar is zeer kritisch over het aanstellen van 12 extra rechters hiervoor. Nederland wil een budget-neutrale efficiencyvergroting van het Gerecht binnen de huidige samenstelling.

De RAZ heeft nu een besluit genomen over de niet-controversiële voorstellen tot modernisering van het Procesreglement en het Statuut van het Hof, waaronder de instelling van een vice-president van het Hof, de nieuwe samenstelling van de Grote Kamer en wijzigingen van het procesreglement.

Over de uitbreiding van het aantal rechters is evenwel nog geen akkoord op korte termijn in zicht. Dit voorstel is daarom losgekoppeld van de niet-controversiële voorstellen. Een speciale werkgroep spreekt momenteel onder Cypriotisch voorzitterschap over mogelijke oplossingen om de achterstand bij het Gerecht weg te werken, waaronder extra rechters. Het kabinet zal uw Kamer over nadere ontwikkelingen ter zake blijven informeren.

AOB-punt: evaluatie Roma-strategieën

Onder het agendapunt «overig» verzocht Frankrijk de Commissie een korte presentatie te geven over de door de Commissie uitgevoerde evaluatie van nationale strategieën voor integratie van Roma. Nederland heeft een beschrijving van het Nederlandse generieke beleid ter verbetering van de positie van Roma op 21 december 2011 aan de Commissie gestuurd en tevens aan uw Kamer gezonden (Kamerstuk 21 501-20 nr. 599).

De Commissie is over het algemeen tevreden met de van lidstaten ontvangen bijdragen. Naar aanleiding van de Commissie-presentatie benadrukte Frankrijk dat integratie van Roma een zaak is van zowel «ontvangende» lidstaten (zoals Frankrijk) als lidstaten van herkomst.

AOB-punt: voorstel Europese Politieke Partijen

Tot slot maakte Vice-voorzitter Šefčovič onder agendapunt «overig» melding van de ontwerp-verordening betreffende Europese politieke partijen en stichtingen, die onlangs door de Commissie is aangenomen. Deze voorstellen voorzien onder andere in een juridische status voor Europese politieke partijen en stichtingen in de vorm van een Europese rechtspersoonlijkheid mits zij aan bepaalde voorwaarden voldoen, bijvoorbeeld een goede administratieve organisatie. Een BNC-fiche zal als gebruikelijk aan uw Kamer worden gestuurd.