Vragen van de leden Gijs van Dijk en De Hoop (beiden PvdA) aan de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over ongelijke toeslagen voor studenten met een beperking (ingezonden 23 september 2021).

Antwoord van Staatssecretaris Wiersma (Sociale Zaken en Werkgelegenheid), mede namens de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (ontvangen 15 oktober 2021).

Vraag 1

Bent u bekend met het artikel: «Nog steeds ongelijke toeslagen voor studenten»?¹

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2 en 5

Vindt u het ook kwalijk dat er nog steeds studenten met een beperking minder studietoelage krijgen dan is toegezegd?

Welke maatregelen heeft u genomen om, ondanks dat het wetsvoorstel Breed offensief² controversieel is verklaard, gemeenten aan te sporen de studietoelage te verhogen naar 300 euro?

Antwoord 2 en 5

Net als mijn ambtsvoorgangers vind ik het – mede gelet op de kwetsbare positie van de doelgroep – van groot belang dat gemeenten nieuwe wetgeving niet afwachten en de hoogte van de IST binnen de huidige wettelijke kaders vaststellen in de geest van de voorgenomen herziening van de genoemde regeling. De uitvoering van de individuele studietoeslag (IST) is op grond van de huidige wet de bevoegd- en verantwoordelijkheid van het college van B&W. Dit geldt ook voor het bepalen van de hoogte van de IST.

Zoals in beantwoording op de Kamervragen van de leden Werner en Peters is aangegeven³, heeft de toenmalige Staatssecretaris vanwege de vertraging van de wetsbehandeling van het wetsvoorstel Breed Offensief gemeenten via het Gemeentenieuws van SZW 2020-9⁴ opgeroepen om de IST in de geest van de voorgenomen herziening te verstrekken. Mijn ambtsvoorganger heeft in het SZW Gemeentenieuws 2021-5⁵ gemeenten hier nogmaals toe opgeroepen. Gemeenten is gevraagd de IST vanaf de leeftijd van 21 jaar op 300 euro per maand vast te stellen. Voor studenten jonger dan 21 jaar kunnen gemeenten conform het toepasselijke jeugd-minimumloon een lager bedrag hanteren. Onderstaande tabel geeft de verschillende bedragen weer.

Voorstel bedragen IST per leeftijdscategorie per maand

Leeftijd in jaren	Verhouding jeugd WML t.o.v regulier WML	Netto bedragen studietoeslag per maand
21 en ouder	100%	€ 300,00
20	80%	€ 240,00
19	60%	€ 180,00
18	50%	€ 150,00

Vraag 3

Kunt u aangeven welke gemeenten nog steeds onvoldoende studietoelage geven?

Antwoord 3

De rijksoverheid beschikt niet over informatie over de hoogte van de individuele studietoeslag in afzonderlijke gemeenten. Landelijke cijfers van het CBS laten wel een stijgende lijn zien in de totale uitgaven door gemeenten aan dit instrument: van circa 2,5 miljoen euro in 2017 naar 4,6 miljoen euro in 2019. Het voorlopige beeld van de uitgaven in 2020 is 7,1 miljoen euro.

Vraag 4

Kunt u verder aangeven waar het bedrag van 300 euro op is gebaseerd, constaterende dat een student gemiddeld 550 euro per maand verdient en de regering is verzocht, in de unaniem aangenomen motie-Raemakers c.s.⁶, om de studietoeslag in lijn te brengen met de studieregeling van de Wajong2010?

Antwoord 4

De studietoeslag is een bijzondere aanvullende inkomensondersteuning op grond van de Participatiewet. De toeslag is uitdrukkelijk bedoeld om een compensatie te bieden aan studenten die wel arbeidsvermogen hebben maar vanwege hun beperking niet in staat zijn om aanvullende inkomsten uit arbeid te verwerven naast een voltijd studie. Ik ben van opvatting dat een hoger bedrag niet past in het compenserende karakter van de studietoeslag. In een brief aan de Tweede Kamer van 8 juli 2019⁷ is door de toenmalige Staatssecretaris van SZW een bedrag van circa € 300 per maand als uitgangspunt genoemd, in lijn met de motie van het lid Raemakers. Het bedrag is in overleg met gemeenten tot stand gekomen. Die hoogte stelt gemeenten in staat om de uitgaven op te vangen binnen middelen die bij invoering van de Participatiewet zijn toegevoegd aan het Gemeentefonds voor de uitvoering van de studietoeslag door gemeenten (structureel € 35 miljoen⁸).

Vraag 6 en 8

Kunt u aangeven welk bedrag gemeenten per jaar nodig hebben om alle studenten met een beperking, met terugwerkende kracht over 2021, een studietoelage toe te kunnen kennen?

Zo nee, bent u dan bereid om vooruitlopend op het wetsvoorstel gemeenten van meer budget te voorzien om zodoende studenten die nu geen of minder studietoelage ontvangen toch te kunnen compenseren?

Antwoord 6 en 8

De uitvoering van de individuele studietoeslag (IST) is op grond van de huidige wet de bevoegd- en verantwoordelijkheid van het college van B&W. Voor de uitvoering van de studietoeslag door gemeenten is bij invoering van de Participatiewet structureel € 35 miljoen toegevoegd aan het Gemeentefonds. Het meest recente voorlopige beeld van de uitgaven door gemeenten aan de IST in 2020 is 7,1 miljoen euro. Gemeenten hebben dus voldoende financiële ruimte om de uitgaven aan de studietoeslag op te hogen. Zoals eerder benoemd is het vaststellen van de hoogte van de studietoeslag op grond van de huidige wet aan het gemeentebestuur.

Vraag 7

Bent u daarnaast bereid, vanwege de eerder genoemde aangenomen motie, om het gelijktrekken, en dus voor veel studenten verhogen, van de studietoelage uit het wetsvoorstel Breed offensief te halen, zodat het wetsvoorstel verhoging studietoelage behandeld kan worden?

Antwoord 7

De herziening van de IST maakt deel uit van het wetsvoorstel Wijziging van de Participatiewet Uitvoeren breed offensief.⁹ Het wetsvoorstel – dat door de Tweede Kamer op 13 april 2021 controversieel is verklaard¹⁰ – bevat een pakket aan maatregelen om meer mensen met een arbeidsbeperking aan (duurzaam) werk te helpen. Het is niet mogelijk om een ingediend wetsvoorstel te splitsen. Er is verder geen ander voorliggend wetsvoorstel dat in aanmerking komt waarin de herziening van de IST betrokken kan worden. Ik blijf gemeenten verzoeken om, totdat het wetsvoorstel Breed Offensief is aangenomen, conform IST te handelen.

---

1 NOS, 15 september 2021, «Nog steeds ongelijke toelagen voor student met beperking: «Waar wachten ze op?»« (https://nos.nl/l/2397846).

2 Kamerstuk 35 394.

3 Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2020–2021, nr. 3010.

4 Kamerstukken II 2020/21, 2020D52561.

5 Kamerstukken II 2021/21, 2021D28378.

6 Kamerstuk 34 352, nr. 147.

7 Kamerstuk 34 352, nr. 169.

8 Door doorwerking van het accres op het Gemeentefonds is er inmiddels meer geld beschikbaar. De precieze omvang is niet bekend.

9 Kamerstuk 35 394.

10 Kamerstuk 35 718, nr. 43.