Vragen van de leden Agema (PVV) en Van der Plas (BBB) aan de Minister van Justitie en Veiligheid over de inzet van influencers tijdens de coronacrisis (ingezonden 5 april 2022).

Antwoord van Minister Yeşilgöz-Zegerius (Justitie en Veiligheid), mede namens de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (ontvangen 24 mei 2022). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2021–2022, nr. 2544.

Vraag 1

Bent u bekend met uw antwoord tijdens de mondelinge vragen van 15 maart jl. van het lid Van der Plas: «In het artikel stond ook een en ander over influencers, maar over dat onderwerp heeft uw Kamer uitvoerig met de voormalig Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) reeds gedebatteerd»?

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Op welk debat of welke debatten met de voormalig Minister van VWS doelt u hier?

Antwoord 2

Er is op verschillende momenten aandacht geweest voor de inzet van influencers in de communicatie over corona. In ieder geval is er in uw Kamer in plenaire debatten over de ontwikkelingen rondom het coronavirus op 1 april 2020 en op 7 oktober 2020 met de Minister-President en de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over gesproken. Daarnaast heeft de Minister van VWS in het kader van een WOB-verzoek stukken hierover openbaar gemaakt op 4 september 2020 en heeft de Minister van VWS op 19 november 2020 schriftelijke Kamervragen van het lid Van Haga (Van Haga) beantwoord.

Vraag 3

Hoeveel influencers zijn er in totaal tijdens de coronacrisis door de regering ingezet?

Antwoord 3

In totaal zijn 60 influencers ingezet tijdens de coronacrisis in het kader van de campagne Alleen Samen, zowel betaald als belangeloos.

Vraag 4

Welke bekende influencers zijn met welke boodschappen door de regering tijdens de coronacrisis ingezet?

Antwoord 4

• In februari 2021 en maart 2021 heeft Stuk TV (Giel de Winter, Thomas van der Vlugt en Stefan Jurriaans), dat onderdeel is van Talpa Network, met bekende YouTubers Sophie Milzink, Emma Heesters, Supergaande (Qucee en Nessim), Maan en Davina Michelle positieve verhalen onder de aandacht gebracht om jongeren perspectief te bieden. De boodschap van de uitzending en inzet van StukTV was «Samen kunnen we niet stuk».

• In maart 2021 hebben Soufiane Touzani, Rico Verhoeven en Celeste Plak in samenwerking met NOC*NSF tips gegeven over quarantaine tijdens een live chat.

• In de periode van december 2020 tot juli 2021 hebben 29 TikTokkers content geproduceerd in opdracht van de rijksoverheid. In totaal zijn er 74 video’s gemaakt over verschillende corona-onderwerpen, variërend van de basisregels tot zelftesten in het onderwijs, de corona-melder app en over reizen.

Over deze verschillende campagnes als zodanig is uw Kamer via de stand van zaken brieven meermaals geïnformeerd, onder meer op 7 april 2020, 28 juli 2020, 1 september 2020, 13 januari 2021, 23 maart 2021 en 13 augustus 2021.

Vraag 5

Welke onbekende influencers zijn met welke boodschappen door de regering tijdens de coronacrisis ingezet?

Antwoord 5

Alle influencers zijn per definitie in meer of mindere mate bekend, al is het slechts onder een bepaalde doelgroep, bijvoorbeeld jongeren. Zie beantwoording vraag 4.

Vraag 6

Welke Ministers hebben tijdens de coronacrisis influencers ingezet?

Antwoord 6

De influencers zijn allen ingezet binnen de campagne Alleen Samen. Deze campagne is ontwikkeld vanuit het Nationaal Kernteam Crisiscommunicatie (NKC) COVID-19, onderdeel van de nationale crisisstructuur, waarin alle betrokken departementen deelnamen. De campagne kende deelcampagnes, zoals die over de vaccinaties tegen corona. Om zoveel mogelijk mensen te bereiken en te informeren over de geldende maatregelen en het omgaan met het coronavirus werden uiteenlopende (sociale) media-kanalen ingezet. Bij alle content die hoorde bij de opdrachten is vermeld dat het hier gaat om een samenwerking met de rijksoverheid.

Vraag 7

Op welke standpunten of boodschappen zijn tijdens de coronacrisis door de regering influencers ingezet?

Antwoord 7

De content die de influencers produceerden had betrekking op: de corona basisregels (handen wassen, quarantaine, (zelf)testen, ventilatie en afstand houden), coronavaccinatie, coronaregelgeving over reizen en vakanties in combinatie met het advies om een zelftest te doen bij terugkomst en mentale gezondheid en welbevinden van jongeren.

Vraag 8

Op welke social media platforms zijn tijdens de coronacrisis door de regering betaalde influencers ingezet?

Antwoord 8

Instagram, YouTube, TikTok, Facebook en platforms waar televisie-uitzendingen kunnen worden teruggekeken zoals RTL XL.

Vraag 9

Hoeveel geld is er tijdens de coronacrisis betaald aan influencers door welke Ministers?

Antwoord 9

De inzet van influencers is betaald door het Nationaal Kernteam Crisiscommunicatie (NKC) COVID-19, onderdeel van de nationale crisisstructuur.

• 10 influencers basisregels ca. € 75.000,– (excl. BTW, incl. productiekosten)

• Boef/Famke Louise € 42.500,– (incl. BTW, excl. productiekosten)

• Stuk TV € 151.742,– (incl. BTW, incl. productiekosten)

• Voor de content op TikTok € 70.998,– (excl. BTW)

De bekende Nederlanders die hebben meegewerkt aan de «Stroop je mouw op»-campagne hebben dit belangeloos gedaan. Ook de 3 sporters hebben belangeloos meegewerkt aan een live chat.

Vraag 10

Welke standpunten of boodschappen van de regering hebben influencers tijdens de coronacrisis ondersteund?

Antwoord 10

De content die de influencers produceerden hadden betrekking op: de corona basisregels (handen wassen, quarantaine, (zelf)testen, ventilatie en afstand houden), coronavaccinatie, coronaregelgeving over reizen en vakanties in combinatie met het advies om een zelftest te doen bij terugkomst en mentale gezondheid en welbevinden van jongeren.

Vraag 11

Hebben door de regering betaalde influencers de standpunten of boodschappen van andersdenkenden dan de regering bestreden? Zo ja, welke?

Antwoord 11

De rijksoverheid heeft de influencers geen opdracht gegeven of betaald om de mening van andersdenkenden te beïnvloeden of hierop te reageren.

Vraag 12

Hebben door de regering betaalde influencers de standpunten of boodschappen van Kamerleden bestreden? Zo ja, welke?

Antwoord 12

De rijksoverheid heeft de influencers geen opdracht gegeven of betaald om te reageren op de sociale media berichten van Kamerleden.

Vraag 13

Als Kamerleden uit de oppositie de reacties op hun boodschappen op social media met andere standpunten als het gaat om de coronacrisis dan de regering gaan nalopen, dan staan er geen reacties onder van door de regering betaalde influencers?

Antwoord 13

Ja.

Vraag 14

Kunt u deze Kamervragen beantwoorden voor het plenaire debat over het rapport «Aanpak coronacrisis – Deel 1» van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid?

Antwoord 14

Ja.