Vragen van het lid Azarkan (DENK) aan de Staatssecretaris van Financiën over de Belastingdienst die discriminerende criteria verzweeg (ingezonden 14 april 2022).

Mededeling van Staatssecretaris Van Rij (Financiën – Fiscaliteit en Belastingdienst) (ontvangen 9 mei 2022).

Vraag 1

Bent u op de hoogte van de berichtgeving over de Belastingdienst die discriminerende criteria verzweeg?1

Vraag 2

Klopt het dat de Belastingdienst voor fraudeonderzoek selecteerde op afkomst, leeftijd en geloof en dat dit niet alleen is gebleken uit recente PwC-onderzoeken, maar dat dit al veel eerder bekend was?

Vraag 3

Klopt het dat de Belastingdienst dit al anderhalf jaar weet?

Vraag 4

Klopt het dat het Ministerie van Financiën dit al een jaar weet?

Vraag 5

Hoe kan het dat u hier zelf tot twee weken terug niets van af leek te weten?

Vraag 6

Wordt u niet op de hoogte gehouden door uw eigen ambtenaren, zoals dat eerder bij staatsecretaris Eric Wiebes ook het geval was?

Vraag 7

Communiceren de Belastingdienst en het kerndepartement wel adequaat met elkaar? Of wordt er wederzijds informatie achtergehouden?

Vraag 8

Klopt het dat meerdere directeuren van de Belastingdienst hiervan op de hoogte waren

Vraag 9

Waarom is de informatie niet gedeeld met het ministerie?

Vraag 10

Waarom maakt u een kunstmatig onderscheid tussen de begrippen discriminatie en racisme?

Vraag 11

Kunt u de algemeen geldende definitie hanteren van racisme, in plaats van een zelf verzonnen definitie van racisme («stelselmatige vernedering van een bevolkingsgroep»)?

Vraag 12

Kunt u de volledige discriminerende handleiding aan de Kamer doen toekomen? En dus niet de variant waarin 78 van de 89 pagina’s zijn weggelaten en van de 11 overige pagina’s het merendeel?

Vraag 13

Kunt u de volledige handleiding aan de Kamer doen toekomen, evenals alle versies die in voorgaande jaren hebben bestaan, evenals alle andere handleidingen, die iets te maken met selectie voor een intensievere controle dan de standaardcontrole?

Vraag 14

Wie heeft de desbetreffende handleiding (handleidingen) opgesteld? Van wie kreeg hij of zij input of instructies hiervoor?

Vraag 15

Onder wiens politieke verantwoordelijkheid gebeurde dit?

Vraag 16

Is de handleiding goedgekeurd op politiek niveau? Zo nee, door wie is hij dan goedgekeurd?

Vraag 17

Wie hield toen, en wie houdt nu, intern en extern toezicht op het ontwerpen en in gebruik nemen van risicomodellen en algoritmes?

Vraag 18

Welke rol speelt de Interne Toezichthouder van de Belastingdienst hierin en welke rol de functionaris gegevensbescherming en de Autoriteit Persoonsgegevens?

Vraag 19

Klopt het dat er intern bij de Belastingdienst verbaasd wordt gereageerd op de conclusie van PwC dat een reconstructie van de selectiegronden niet mogelijk zou zijn?

Vraag 20

Klopt het dat een dergelijke reconstructie wel degelijk te maken is? En dat verschillende directies betrokken waren en dat dit dus «organisatorisch» was?

Vraag 21

Klopt het dat er geselecteerd is op «uiterlijk en voorkomen», «een niet-westers voorkomen», «geslacht (man)», «leeftijd (18–35)» en «materieel bezit», al dan niet in combinaties met elkaar? Zo ja, waarom werd hierop geselecteerd?

Vraag 22

Deelt u de mening dat dit discriminerend en racistisch is?

Vraag 23

Bent u bereid hier afstand van te nemen? En deze praktijken voortaan te bestrijden?

Vraag 24

Klopt het er bij onderzoek naar het aftrekken van giften in het bijzonder gekeken werd naar burgers met een Turkse of Marokkaanse (tweede) nationaliteit?2

Vraag 25

Klopt het dat er extra controle was op aftrek van zorgkosten bij achternamen, die eindigen op -ic?

Vraag 26

Klopt het dat vooral «allochtonen, meestal met partner» als risico werden gezien?

Vraag 27

Klopt het dat belastingadviseurs onder de loep werden genomen, als zij veel «allochtone» klanten hadden?

Vraag 28

Klopt het dat er extra controles waren bij startende ondernemers, maar dan alleen met «allochtone» achtergrond?

Vraag 29

Klopt het dat er werd gekeken naar «allochtone» familienamen?

Vraag 30

Deelt u de mening dat dit discriminerend en racistisch is?

Vraag 31

Bent u bereid hier afstand van te nemen? En deze praktijken voortaan te bestrijden?

Mededeling

Op 14 april en 15 april hebben respectievelijk het lid Azarkan (DENK) en de leden Koekkoek (Volt), Van der Lee (GroenLinks) en Arib (PvdA) schriftelijke vragen gesteld over de uitkomsten van de PwC onderzoeken en andere FSV-gerelateerde onderwerpen. De vragen hebben als kenmerk respectievelijk 2022Z07459 en 2022Z07657. De zorgvuldige en complete beantwoording van de vragen vereist meer tijd. De beantwoording zal u zo snel mogelijk ontvangen.

De feitelijke vragen Handhavingsbesluit Autoriteit Persoonsgegevens (AP) FSV zullen, gelijktijdig met de schriftelijke Kamervragen van het lid Van Dijk over de boete van de (AP) van 3 mei met kenmerk 2022Z08633, deze maand beantwoord worden.

X Noot
1

Trouw, «Belastingdienst verzweeg discriminerende criteria», 11 april 2022

X Noot
2

Trouw, «Belastingdienst zag toch vooral «allochtonen» als risico, blijkt uit onderzoek», 24 februari 2022

Naar boven