Vragen van het lid Van Dam (CDA) aan de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de Minister van Buitenlandse Zaken over het bericht «Venezuela belangrijk thema op Koninkrijksoverleg» (ingezonden 2 mei 2019).

Antwoord van Minister Blok (Buitenlandse Zaken), mede namens de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (ontvangen 11 juni 2019).

Vraag 1

Hebt u kennisgenomen van het bericht «Venezuela belangrijk thema op Koninkrijksoverleg»?¹

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Is het waar dat de regering van Aruba tijdens het Koninkrijksoverleg Buitenlandse Betrekkingen op 29 april 2019 de invoering van een visumplicht voor Venezolanen aan de orde heeft gesteld?

Antwoord 2

Ja, de invoering van een visumplicht voor Venezolanen is aan de orde gesteld. De Minister-President van Aruba heeft tijdens het jaarlijkse Koninkrijksoverleg Buitenlandse Betrekkingen (KOBB) een toelichting gegeven op de stand van zaken en de gevolgen van de crisis in Venezuela op Aruba. Aruba heeft daarbij aangegeven meer grip te willen krijgen op reguliere en irreguliere migratiestromen. Met de Minister-President van Aruba is afgesproken om eerst alle mogelijke maatregelen op landsniveau te onderzoeken en in te zetten, alvorens de invoering van de visumplicht voor Venezuela door te zetten. Dit betekent dat Aruba, naast het reeds met de luchtvaartmaatschappijen afgesloten convenant inzake het delen van passagierslijsten, verder gaat inzetten op de invoering van de A-ESTA en aanpassing van het Toelatingsbesluit en de Landsverordening Toelating en Uitzetting (LTU).

Vraag 3

Kunt u op hoofdlijnen uitleggen hoe tussen Koninkrijk en afzonderlijke landen het invoeren van een visumplicht geregeld is? Klopt het dat een visumplicht alleen met consensus op Koninkrijksniveau kan worden ingevoerd?

Antwoord 3

De Minister van Buitenlandse Zaken is eindverantwoordelijk voor het buitenlandbeleid, waar ook het (Caribisch) visumbeleid onderdeel van uitmaakt. Voor het Caribisch visum vormt de Rijksvisumwet het juridisch kader. In deze rijkswet is bepaald dat de Minister van Buitenlandse Zaken de bevoegdheid heeft om – in overeenstemming met de landsautoriteiten – vreemdelingen van bepaalde nationaliteiten vrij te stellen van de visumplicht of de visumplicht na eerdere vrijstelling weer op te leggen. Bij de besluitvorming om de visumplicht voor bepaalde nationaliteiten of categorieën vreemdelingen af te schaffen, houdt de Minister rekening met overwegingen van buitenlands beleid, openbare orde, nationale veiligheid, economische belangen e.d. Ook streeft de Minister naar harmonisatie binnen het Koninkrijk.

Zoals bepaald in de Rijksvisumwet, wordt regelmatig overleg gevoerd over aangelegenheden die de toepassing van deze wet ten aanzien van de Landen en de openbare lichamen betreffen. Naast de reguliere jaarlijkse visumwerkconferentie, waaraan alle Landen deelnemen, vindt hiervoor ook intensief overleg met de Landen plaats op zowel ambtelijk alsook politiek niveau.

Vraag 4

Heeft de (Koninkrijks)regering al een standpunt ingenomen ten opzichte van de (kennelijke) wens van de regering van Aruba om tot een visumplicht voor Venezolanen te komen? Zo nee, op welke termijn denkt de regering hierover een standpunt in te kunnen nemen? In hoeverre is hiervoor noodzakelijk dat er binnen de afzonderlijke landen van het Koninkrijk – met name op Curaçao – op een zelfde wijze over dit thema gedacht wordt?

Antwoord 4

Nee, de regering heeft nog geen standpunt ingenomen en kan niet aangeven wanneer dit wel het geval zal zijn. Met de Minister-President van Aruba is afgesproken om allereerst alle maatregelen op landsniveau te onderzoeken en in te zetten. Daarna kan de invoering van de visumplicht voor Venezuela aan de orde zijn. Het instrument is beschikbaar en kan worden ingezet wanneer de noodzaak tot invoering bestaat en wanneer dit effectief bijdraagt aan gewenste regulering van het vreemdelingenverkeer.

In het kader van eenheid buitenlandbeleid is één lijn op dit punt in de Caribische delen van het Koninkrijk logisch. Voorkomen moet worden dat voor het ene Land de visumplicht wordt ingevoerd en daardoor consequenties voor de andere Landen optreden bij het vreemdelingenverkeer uit Venezuela.

Mocht een formeel verzoek ingediend worden omtrent bijvoorbeeld de invoering van een visumplicht door een van de landen van het Koninkrijk, dan wordt dit verzoek altijd aan de andere Landen voorgelegd.

Vraag 5

Bent u bekend met berichtgeving op de website www.24ora.com over de wijze waarop inwoners van de Dominicaanse Republiek op basis van een valse voorstelling van zaken een visum voor het Koninkrijk, meer specifiek het land Aruba, verkrijgen?² Klopt het dat in het bijzonder door sporters (softbalspelers) misbruik is gemaakt van door de Nederlandse ambassade in Santo Domingo afgegeven visa voor Aruba? Kunt u aangeven of hier sprake is van individueel misbruik of van een vorm van georganiseerde illegale entree van het Koninkrijk?

Antwoord 5

Ja, dit bericht is bekend. Er is bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken noch bij de autoriteiten van Aruba iets bekend over georganiseerd misbruik van Caribische visa voor Aruba, afgegeven door de Nederlandse ambassade te Santo Domingo aan sporters of andere doelgroepen. Wel worden signalen van fraude binnen het Caribisch visumaanvraagproces zeer serieus genomen. De categorie sporters en andere risicocategorieën krijgen daarom de hoogste prioriteit en aandacht bij het beslisproces, in nauw overleg met de landen van het Koninkrijk.

Vraag 6

Is er het afgelopen jaar, danwel in de achterliggende periode, sprake van een substantiële toename van het aantal visa dat in de Dominicaanse Republiek door de Nederlandse ambassade voor het Koninkrijk afgegeven wordt? Onder wiens verantwoordelijkheid wordt toezicht gehouden op het naleven van de visa-voorwaarden (met name tijdig vertrek)? Is er sprake van een substantiële toename van het aantal Dominicanen dat langer op Aruba blijft dat de toegestane periode? Is er op Aruba sprake van een waarneembare toename van het aantal op overheidskosten verwijderde Dominicanen?

Antwoord 6

In de afgelopen jaren is er geen sprake van een substantiële toename van het totaalaantal afgegeven visa voor Dominicanen die de Caribische delen van het Koninkrijk willen bezoeken. De trend lijkt daarentegen zich juist richting een afname te ontwikkelen (2016: 1711, 2017: 1728, 2018: 1624, 2019: 514 (tot nu toe)). De landsautoriteiten zijn verantwoordelijk voor de handhaving op het naleven van de visumvoorwaarden. Ook kan binnen het visuminstrument aan aanvragers uit specifieke categorieën worden opgelegd dat zich melden bij terugkomst. Deze mogelijkheid draagt bij aan het aanwijzen van en handhaven op visumplichtigen welke zich schuldig maken aan overstay.

Het aantal Dominicanen dat langer op Aruba verblijft dan de toegestane periode groeit (2016: 160, 2017: 214, 2018: 253). Het gaat hierbij voornamelijk om reizigers die in de categorie vallen die door de landsautoriteiten worden aangemerkt als economisch belangrijk. De aantallen op overheidskosten verwijderde Dominicanen van Aruba blijven op vergelijkbaar niveau (2016: 11, 2017: 9, 2018: 11). Door inzet van de visumtoets en grensbewaking zet het Ministerie van Buitenlandse Zaken zich samen met het Land Aruba en de betrokken ketenpartners onverminderd in om mogelijke malafide reizigers tegen te houden.

Vraag 7

In hoeverre hebben inwoners van de Dominicaanse Republiek die een visum voor (bijvoorbeeld) Aruba krijgen ook (automatisch) toegang tot andere landen in het Koninkrijk?

Antwoord 7

In principe kan men met een Caribisch visum alle Caribische delen van het Koninkrijk bezoeken. Het is echter niet mogelijk om met een Caribisch visum door te reizen naar de Schengenzone. Visumplichtige vreemdelingen, dus ook houders van een paspoort uit de Dominicaanse Republiek, moeten een apart Schengenvisum aanvragen om toegang tot Schengen c.q. Nederland te krijgen.

---

1 Amigoe, 30 april 2019

2 Berichten op www.24ora.com, onder andere op 9 april 2019