Vragen van de leden Ten Broeke, Nicolaï en Griffith (allen VVD) aan de ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en van Buitenlandse Zaken over de paspoorten van Nederlanders in het buitenland die op 9 juni willen stemmen (ingezonden 29 maart 2010).

Antwoord van staatssecretaris Bijleveld-Schouten (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties), mede namens de minister van Buitenlandse Zaken (ontvangen 12 april 2010).

Vraag 1

Hebben Nederlandse staatsburgers in het buitenland, die willen stemmen, daarvoor een paspoort nodig, of voldoen, net als in het Koninkrijk, ook andere identiteitsdocumenten?

Antwoord 1

Nederlanders die vanuit het buitenland willen stemmen moeten, dat is een wettelijke verplichting, hun Nederlandse nationaliteit aantonen. Dat kan door middel van een kopie van een geldig Nederlands identiteitsdocument (inclusief de identiteitsdocumenten die worden afgegeven door de autoriteiten op de Nederlandse Antillen en Aruba). Daarnaast kunnen Nederlanders buiten Nederland een recente verklaring omtrent het bezit van het Nederlanderschap (niet ouder dan 3 jaar) gebruiken om het Nederlanderschap aan te tonen. Een verklaring omtrent het bezit van het Nederlanderschap kan worden afgegeven door een Nederlandse ambassade of consulaat-generaal.

Vraag 2

Is het waar dat er ongeveer 500 000 Nederlanders in het buitenland wonen die stemrecht hebben bij de aanstaande verkiezingen van 9 juni?¹

Antwoord 2

Het precieze aantal Nederlanders dat in het buitenland woont is onbekend. Nederlanders die in het buitenland wonen hebben immers geen verplichting om bij een Nederlandse autoriteit te registreren waar zij woonachtig zijn.

Vraag 3

Is het waar dat in alle landen de aanvraag van een nieuw Nederlands paspoort nog uitsluitend via ambassades loopt en derhalve niet langer via consulaten? Waarom niet op de consulaten? Voor hoeveel landen geldt dit?

Antwoord 3

Nee. Bij alle beroepsposten, dit zijn de ambassades en de consulaten-generaal, kan een reisdocument worden aangevraagd. Daarnaast kan ook nog bij een veertigtal honoraire consulaten een reisdocument worden aangevraagd. Bij de antwoorden op de kamervragen over het honorair consulaat in Curitiba (2009Z09691) was een lijst gevoegd van alle plaatsen in het buitenland waar een Nederlands reisdocument kan worden aangevraagd. Dat, nog steeds actuele, overzicht is ook te raadplegen op de Website van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. (http://www.minbuza.nl/nl/Producten_en_Diensten/Burgerzaken/Paspoorten_en_ID_bewijzen/Waar_kunt_u_terecht_voor_een_nieuw_paspoort)

Vraag 4

Deelt u de mening dat de Nederlandse overheid ervoor dient te zorgen dat voor Nederlanders in het buitenland het kiesrecht maximaal is gewaarborgd en acht u derhalve belemmeringen in kosten en tijd, een legitieme beperking daarop?

Antwoord 4

De Nederlandse overheid spant zich actief in om de Nederlandse kiezer die in het buitenland woont de gelegenheid te bieden deel te nemen aan de verkiezingen.

Ik beschouw het meesturen van een bewijs van Nederlanderschap niet als een belemmering. Er dient immers vastgesteld te worden dat de betreffende persoon kiesgerechtigd is. Voor kiezers die in Nederland wonen, wordt die controle ook uitgevoerd. Dat doen de gemeenten op basis van de GBA. Voornaamste verschil is dat Nederlanders buiten Nederland hun stem per brief kunnen uitbrengen. Dat daar veelal portokosten uit voortvloeien acht ik niet onredelijk.

Vraag 5

Wilt u overwegen om het mogelijk te maken dat paspoorten dan in ieder geval per post naar burgers toegestuurd worden, opdat men niet twee keer hoeft te reizen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord 5

Het in persoon moeten ophalen van het aangevraagde paspoort heeft een tweetal redenen: in de eerste plaats dat de burger de in zijn paspoort opgenomen persoonsgegevens op juistheid kan verifiëren; daarnaast biedt deze werkwijze de grootst mogelijke garantie dat het aangevraagde paspoort niet in verkeerde handen komt. De paspoortregelgeving kent voor het buitenland de mogelijkheid om, bij wijze van uitzondering, af te zien van de verschijningsplicht bij de uitreiking van het paspoort. Niet-ingezeten Nederlanders kunnen zich bij de Nederlandse ambassade of het Nederlandse consulaat-generaal hierover nader laten informeren.

Vraag 6

Bent u bereid op zéér korte termijn te kijken naar de mogelijkheden van stemmen per internet voor deze specifieke groep ?

Antwoord 6

Nee. Zoals de Tweede Kamer weet is de Experimentenwet Kiezen op Afstand niet meer van kracht. De Kieswet staat alleen het stemmen met papieren stembiljetten toe. Kiezers die in het buitenland wonen, kunnen stemmen per brief, in persoon in Nederland of bij volmacht.

Ik vind voor de toekomst het internetstemmen ook niet wenselijk. Niet alleen zijn daaraan hoge kosten verbonden, nog belangrijker is dat aan internetstemmen een groot aantal kwetsbaarheden kleven die nagenoeg niet kunnen worden weggenomen. Ik doel hier met name op kwetsbaarheden die gerelateerd zijn aan de waarborgen van het stemgeheim, de stemvrijheid, de controleerbaarheid en de transparantie.

Vraag 7

Bent u, gezien het korte tijdsbestek tot de verkiezingen, bereid deze vragen op de kortst mogelijke termijn te beantwoorden?

Antwoord 7

Ja.

---

1 http://www.rnw.nl/nederlands/article/nederlanders-het-buitenland-goed-voor-8-zetels