Vragen van de leden Paternotte (D66) en Boswijk (CDA) aan de Ministers van Buitenlandse Zaken en van Defensie over de olieramp voor een Houthi-aanval op olietanker Chios Lion (ingezonden 22 juli 2024).

Antwoord van Minister Veldkamp (Buitenlandse Zaken), mede namens de Minister van Defensie (ontvangen 23 augustus 2024).

Vraag 1

Kunt u aangeven hoe groot u de potentiële schade acht van de enorme explosie op de Chios Lion, als gevolg van een drone-aanval van de Houthi’s?

Antwoord

Door de aanval op de olietanker Chios Lion is er een risico op een olievlek en daarmee op potentiële milieuschade ontstaan. De olietanker heeft door kunnen varen naar een haven in Egypte en daarmee is de grootste dreiging beperkt gebleken. Voor zover bekend is er geen sprake van (milieu)schade die zou kunnen zijn opgelopen na de aanval en de daaropvolgende verplaatsing naar de haven. Navraag hierover leverde ook geen informatie op.

Vraag 2

Welke gevolgen heeft de olievlek van meer dan 220 kilometer voor de militaire operaties in het gebied waar Nederland aan deelneemt, waaronder Operation Prosperity Guardian en Aspides?

Antwoord

Er is geen belemmering voor militaire operaties in het gebied. De VS-geleide Operatie Prosperity Guardian en EU-operatie Aspides zijn nog steeds in staat om hun taak, het beschermen en begeleiden van de scheepvaart, uit te voeren.

Vraag 3

Bent u het eens dat dit soort olielekken leidt tot een verdere verslechtering van de doorvaart en de doelstelling van Aspides juist is zulke belemmeringen te voorkomen?

Antwoord

Olielekken en andersoortige vervuilingen kunnen leiden tot een verslechtering van de doorvaart en hebben daarmee mogelijk een langdurig negatief effect op de maritieme veiligheid. Dit wordt onderstreept in de maritieme veiligheidsstrategie van de EU (EU Maritime Security Strategy, 24 oktober 2023).

De doelstelling van EU-operatie Aspides is het handhaven van vrijheid van doorvaart en bijdragen aan maritieme veiligheid door middel van het beschermen van de scheepvaart. Ondanks dat het voorkomen van olieschade weliswaar belangrijk is, heeft EU-operatie Aspides geen specifieke taken om milieuschade te voorkomen. De operatie richt zich op het begeleiden van schepen in de Rode Zee. Voor zover bekend is er geen sprake is van milieuschade door de aanval op de olietanker Chios Lion.

Vraag 4

Deelt u de opvatting dat een Europese Unie (EU)-bijdrage zou passen onder het reeds bestaande diplomatieke spoor van Aspides en de inzet van de EU in de regio?

Antwoord

Het leveren van een bijdrage aan maritieme veiligheid en vrije doorvaart in de Rode Zee past binnen de maritieme veiligheidsstrategie van de EU. De EU streeft daarnaast naar het leveren van een bijdrage aan de-escalatie in de regio via diplomatieke inspanningen. De schade na de aanval op de olietanker Chios Lionis niet dermate groot dat deze de vrijheid van doorvaart belemmert. Een EU bijdrage lijkt daarom niet nodig.

Vraag 5

Bent u bereid op korte termijn hulp te bieden door een Nederlands schoonmaakschip onder Aspides-vlag uit te laten varen en zo niet, hiertoe in EU-verband op te roepen zodat een andere lidstaat onder Aspides-mandaat deze bijdrage kan leveren?

Antwoord

EU-operatie Aspides is een militaire operatie met een defensief mandaat met als doel het begeleiden en beschermen van schepen tegen mogelijke aanvallen op zee. Het opruimen van een olievlek behoort niet tot het mandaat van EU-operatie Aspides.

Vraag 6

Kunt u deze vragen elk afzonderlijk binnen 5 dagen beantwoorden?

Antwoord

Vanwege het zomerreces was het helaas niet mogelijk deze vragen binnen 5 dagen te beantwoorden.