Vragen van het lid Vedder (CDA) aan de Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat over de gebiedsbijdrage uit de oliewinning in Schoonebeek (ingezonden 25 januari 2024).

Antwoord van Staatssecretaris Vijlbrief (Economische Zaken en Klimaat) (ontvangen 17 april 2024).

Vraag 1

Bent u bekend met de brief van de provincie Drenthe en de gemeenten Coevorden en Emmen over de bijdrage van het Rijk inzake oliewinning en afvalwaterinjectie?

Antwoord 1

Ja, ik heb een afschrift van de brief ontvangen.

Vraag 2

Wat is uw reactie op de teleurstelling die deze regionale overheden uiten over het feit dat er geen substantiële directe eigen financiële bijdrage vanuit de Rijksoverheid wordt geleverd voor de gebiedsbijdrage?

Antwoord 2

Het bijdragespoor heeft via een aantal gesprekken geleid tot een aanbod voor een verdeling van de financiële lusten en lasten. Dat aanbod zit aan de onderkant van de bandbreedte zoals bedacht door oud-gedeputeerde Stelpstra van Drenthe en een bureau dat daarnaar heeft gekeken. Ik heb de bijdrage vormgegeven middels een bijdrage van de NAM en een bijdrage van EBN. Dit staatsbedrijf deelt altijd voor 40% in mijnbouwprojecten. Deze verdeling van het geld leidt tot een bedrag van ongeveer 40 miljoen euro. Over deze bijdrage is lang met de regio gesproken. De regio heeft mij ook laten weten dat men het te weinig vond. Op 14 maart jl. heb ik met gedeputeerde Jumelet (provincie Drenthe) gesproken. Ik heb met de gedeputeerde afgesproken dat ik nog eens met NAM over de hoogte en de vorm van de bijdrage in gesprek ga.

Vraag 3

Waarom hebt u ervoor gekozen om geen directe financiële bijdrage te leveren vanuit de Rijksoverheid, maar alleen vanuit staatsdeelneming Energie Beheer Nederland (EBN) bij te dragen aan de gebiedsbijdrage? Hoe is dat te rijmen met uw eigen ambitie om te komen tot een betere verdeling van de lusten en lasten van mijnbouwactiviteiten in de regio?

Antwoord 3

Op basis van de gezamenlijke gesprekken, de ruimte die de financiële kaders geven en gelet op het feit dat het goed is om duidelijkheid te bieden in het bijdragespoor, heb ik gekozen voor een bijdrage vanuit het Rijk via EBN.

Een bijdrage vanuit EBN is een Rijksbijdrage. EBN is een staatsbedrijf en volledig in handen van het Rijk. De opbrengsten van EBN zijn inkomsten voor de Rijksoverheid. Ook in het advies van De Gemeynt wordt een bijdrage vanuit EBN gezien als een directe bijdrage vanuit het Rijk. Daar zit wellicht een verschil in beleving met die van de regionale overheden. Dat laat onverlet dat Schoonebeek het eerste project is waar op basis van de contourennota een substantieel bedrag beschikbaar komt voor de regio waar de mijnbouwactiviteit plaatsvindt.

Vraag 4 en 5

Klopt het dat in verkennende gesprekken over de gebiedsbijdrage is bepaald dat een redelijke totale bijdrage tussen de € 60 en € 80 miljoen zou moeten liggen? Waarom hebt u dan gekozen voor een gebiedsbijdrage die € 30 miljoen lager ligt?

Kunt u uitleggen hoe u uitkomt op een totaalbedrag van tussen de € 30 en € 45 miljoen terwijl in het verslag van bevindingen van de verkenners wordt gesproken over een definitief te bepalen bijdrage tussen € 60 en € 80 miljoen?

Antwoord 4 en 5

In de verkennende gesprekken is gesproken over een bijdrage ter grootte van 5–10% van de totale opbrengst van de oliewinning. Dat zou neerkomen op een bedrag van 23 tot 90 miljoen euro. Vanwege een kortere winningsperiode, mede op verzoek van de regio, zal de totale opbrengst lager zijn. De bijdrage aan de regio zal echter nog steeds 5–10% zijn.

Vraag 6

Hoe bent u omgegaan met de aanbeveling van de verkenners om sterk te overwegen dat de bijdrage uit een groot vast deel en uit een klein variabel deel bestaat? Welk deel van de bijdrage die u in uw brief van 22 januari jl. (Kamerstuk 32 849, nr. 239) noemt is vast en welk deel is variabel?

Antwoord 6

Ik heb begrip voor de wens van de regio om een deel van de bijdrage op voorhand en ook als een vaste vergoeding te krijgen. Het model dat NAM en het Rijk nu gaan hanteren is echter gebaseerd op een vergoeding op basis van de opbrengsten. Als er meer wordt gewonnen dan krijgt de omgeving een groter bedrag. Aan de andere kant betekent dit ook dat als er geen winning meer plaatsvindt er ook geen bijdrage meer wordt gegeven. In deze systematiek past het op voorhand geven van een vaste vergoeding niet.

Ik heb op 14 maart jl. afgesproken met gedeputeer Jumulet dat ik nog eens met NAM in gesprek ga over de hoogte en de vorm van de financiële bijdrage.

Vraag 7 en 8

Wat is uw reactie op de stelling van de regionale overheden dat het Rijk om aan haar eigen toezeggingen en ambities (uit o.a. de contourennota voor de aanpassing van de Mijnbouwwet) te voldoen nog tussen de € 15 en € 35 miljoen extra zou moeten bijdragen uit de Rijksbegroting?

Bent u bereid om opnieuw met de regio in gesprek te gaan om te komen tot een directe financiële bijdrage vanuit de Rijksoverheid waar ook de regio tevreden mee kan zijn?

Antwoord 7 en 8

Het huidige bedrag is in de geest van de contourennota. Zoals in het antwoord op vraag 3 reeds aangegeven, is een andere bijdrage vanuit de Rijksbegroting op korte termijn niet mogelijk aangezien hier momenteel geen wettelijke grondslag voor is. Of en hoe zo’n wettelijke grondslag er uit zou moeten zien, wordt momenteel verkend. Gezien de huidige demissionaire status van het kabinet zal een volgend kabinet hierover een beslissing dienen te nemen.

Ik heb op 14 maart jl. met gedeputeerde Jumelet gesproken over de financiële bijdrage. Ik heb afgesproken dat ik nog eens met NAM in gesprek ga over de hoogte en de vorm van de financiële bijdrage.

Vraag 9

Bent u bereid om tijdens het commissiedebat Mijnbouw/Groningen van 25 januari a.s. zoveel als mogelijk een antwoord te formuleren op bovenstaande vragen?

Antwoord 9

De vragen zijn op 25 januari jl. ingediend en hebben mij helaas niet tijdig bereikt. Ik heb de vragen hierbij schriftelijk beantwoord.