Vragen van het lid Vestering (PvdD) aan de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit over de inbeslagname van een varken in de achtertuin van een woonhuis omwille van dierenwelzijn en de reflectie op het ellendige leven van miljoenen varkens in de Nederlandse veehouderij (ingezonden 23 september 2022).

Antwoord van Minister Adema (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) (ontvangen 8 november 2022). Zie ook Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2022–2023, nr. 281.

Vraag 1

Wat dacht u toen u hoorde van de inbeslagname van een varken dat werd gehouden in een achtertuin van een woonhuis in Rotterdam?¹

Antwoord 1

Ik heb kennisgenomen van het artikel op de website van rtl nieuws. Overigens is het varken niet in beslag, maar in bewaring genomen.

Vraag 2

Onderschrijft u de beoordeling van de inspecteurs van de Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming (LID) dat een schuur van zes vierkante meter met stro en uitloop naar een deel van de tuin «volstrekt ongeschikt» is als huisvesting voor een varken? Zo nee, trekt u hiermee het oordeel van inspecteurs van de LID in twijfel?

Antwoord 2

De constatering tijdens een controle of een huisvesting geschikt of ongeschikt is, is aan de LID.

Bij de controle kijkt de LID niet enkel naar de afmetingen van een verblijf, maar ook naar de overige vereisten die het Besluit houders van dieren stelt aan het houden en verzorgen van huis- en hobbydieren. Zo let de LID tijdens een inspectie op de bewegingsvrijheid die een dier heeft in het verblijf en de hygiëne, verlichting, luchtkwaliteit en veiligheid van het verblijf. Daarnaast controleren zij of een dier ziek of gewond lijkt, geschikt en voldoende voer en water krijgt en voldoende ruimte heeft om aan zijn fysiologische en ethologische behoeften te voldoen. Dieren worden alleen in bewaring worden genomen wanneer dit noodzakelijk is voor de gezondheid en het welzijn van het dier.

De LID gebruikt bij de inspecties de huisdierenbijsluiters van het Landelijk InformatieCentrum Gezelschapsdieren (LICG) als handvat. Het LICG adviseert voor varkens die als gezelschapsdieren worden gehouden onder andere een omvang van het hok van één tot zes vierkante meter afhankelijk van de grootte van het varken. Deze afmetingen betreffen een optimale omvang van het hok, niet de minimale afmetingen.

Vraag 3

Heeft u gezien dat de eigenaar van het varken het dier pas terug krijgt als zij zorgt voor goede huisvesting, met onder andere minimaal 75 vierkante meter ruimte en een modderpoel?

Antwoord 3

Het betreft hier een lopende zaak. Over lopende zaken kunnen geen uitspraken worden gedaan in het kader van het procesbelang.

Vraag 4

Kunt u bevestigen dat een «vlees»- of «gebruiksvarken» in de gangbare varkenshouderij, afhankelijk van hun gewicht, moet leven op een oppervlakte van 0,3 tot 0,8 vierkante meter per dier, of hooguit 1 vierkante meter wanneer het dier meer dan 110 kilo weegt?

Antwoord 4

Ja, dit zijn de minimumeisen.

Vraag 5

Kunt u bevestigen dat een «vlees»- of «gebruiksvarken» in de gangbare varkenshouderij geen toegang heeft tot een buitenruimte en/of een modderpoel en zijn of haar korte leven op een betonnen- of roostervloer moet slijten?

Antwoord 5

Huisvestingseisen voor varkens die worden gehouden als productiedieren zijn opgenomen in het Besluit houders van dieren. Toegang tot een buitenruimte of modderpoel zijn niet als verplichting opgenomen in het Besluit.

Vraag 6

Kunt u uitleggen waarom en op welke manier, de natuurlijke behoeften van een varken dat door particulieren wordt gehouden verschillen van een varken dat wordt gebruikt in de varkenshouderij?

Antwoord 6

De natuurlijke behoeftes van een varken gehouden als gezelschapsdier en van een varken dat wordt gehouden als landbouwhuisdier verschillen zover mij bekend niet.

Vraag 7

Vindt u zelf dat deze verschillen in natuurlijke behoeften het bizarre verschil in huisvestingseisen verklaren? Zo ja, kunt u dat toelichten?

Antwoord 7

Zoals bij vraag 6 aangegeven verschillen de natuurlijke behoeften zover mij bekend niet.

Vraag 8

Vindt u zelf dat deze verschillen in natuurlijke behoeften het bizarre verschil in huisvestingseisen rechtvaardigen? Zo ja, kunt u dat toelichten?

Antwoord 8

Ik begrijp dat u aandacht heeft voor het verschil in behandeling tussen het varken als productiedier en het varken als gezelschapsdier. Het zijn immers beide varkens, maar ze worden anders behandeld. Dit komt voort uit een verschillend regelkader voor gezelschapsdieren en landbouwhuisdieren en hoe mensen tegen dieren aankijken.

De eisen ten aanzien van varkens die worden gehouden als productiedier zijn gebaseerd op de EU-Richtlijn 2008/120/EG tot vaststelling van minimumnormen ter bescherming van varkens. De normen uit deze richtlijn zijn geïmplementeerd in het (Nederlandse) Besluit houders van dieren. Bij enkele onderdelen, waaronder de minimum beschikbare oppervlakte per varken, worden in het Besluit houders van dieren eisen gehanteerd die uitstijgen boven de minimumeisen uit de EU-Richtlijn.

Voor varkens die als gezelschapsdieren worden gehouden, zijn er in de regelgeving geen specifieke eisen gesteld, afgezien van algemene eisen aan het houden, de verzorging en huisvesting. Om te kunnen bepalen of er sprake is van overschrijding van die normen gebruikt de LID de huisdierenbijsluiters die het LICG heeft opgesteld als handvat ten aanzien van varkens die worden gehouden als gezelschapsdieren. Deze huisdierenbijsluiters zijn zodanig opgesteld dat als de houder de richtlijn volgt, er op basis van de best beschikbare kennis verwacht kan worden dat het welzijn van het gezelschapsdier verzekerd is.

Dit verschil in regelgevend kader is historisch te verklaren; mede op basis van maatschappelijke en politieke opvattingen over het omgaan met dieren zijn destijds deze verschillen in het regelgevend kader tot stand gekomen. Het denken over dieren en wat we daar wel of niet mee mogen doen is in onze samenleving ontwikkeling; mensen verschillen ook sterk in hun opvattingen hierover. Mijn inzet is om het welzijn van het varken in de veehouderij te verbeteren. Door inzet in Europa en afspraken te maken in het convenant voor de ontwikkeling naar een dierwaardige veehouderij. Maar daarbij moet ik ook realistisch zijn in verwachtingen, want de veehouderij is een economische activiteit. Het volledig gelijktrekken van het beschermingsniveau voor productiedieren en gezelschapsdieren is daarom in de praktijk niet realistisch.

Vraag 9

Kunt u omschrijven hoe volgens u het gemiddelde welzijn van varkens in de Nederlandse veehouderij is? Is uw conclusie voor u aanleiding om net zo daadkrachtig op te treden als het LID, om het leven van de miljoenen varkens in de Nederlandse veehouderij te verbeteren?

Antwoord 9

De minimumeisen ten aanzien van het welzijn voor varkens in de veehouderij zijn in wet- en regelgeving vastgelegd. Ik maak mij er sterk voor om het welzijn van varkens in de veehouderij te verbeteren. Ik wil dit bereiken door met name:

In te zetten op aanscherping van de huidige normen ten aanzien van het welzijn van varkens, zoals vastgelegd in de Europese richtlijn 2008/120/EG. Nederland heeft samen met Denemarken, Duitsland, Zweden en België een position paper opgesteld die als input dient voor de herziening van de Europese regelgeving voor dierenwelzijn. In deze paper wordt onder andere gepleit voor verhogen van de beschikbare ruimte per varken, het verplichten van verdoving en pijnstilling bij castratie en het uitfaseren van kraamboxen voor zeugen. Uw Kamer is met Kamerstuk 21501-32, nr. 1345 geïnformeerd over deze inzet. De Europese Commissie zal naar verwachting eind 2023 komen met voorstellen voor het herziene regelgevingskader voor dierenwelzijn.

Afspraken te maken over verbetering van het welzijn van varkens in de veehouderij in het kader van het in het Coalitieakkoord aangekondigde convenant voor de ontwikkeling naar een dierwaardige veehouderij.

Vraag 10

Kunt u deze vragen één voor één en voor de behandeling van de begroting voor 2023 van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit beantwoorden?

Antwoord 10

Ja.

---

1 RTL nieuws, 21 september 2022, «Vrouw houdt varken in schuurtje van rijtjeshuis, inspectie grijpt in» (https://www.rtlnieuws.nl/editienl/artikel/5334696/vrouw-houdt-varken-schuurtje-rijtjeshuis-rotterdam-inspectie-lid-bewaring)